Список на падежи

Од Википедија — слободната енциклопедија

Ова е список на падежи што се користат во разни флексивни јазици што имаат деклинации.

Време и место[уреди | уреди извор]

Белешка: речиси сите падежи за локација или движење можат да се коритат и за време.

Локација[уреди | уреди извор]

Падеж Употреба Пример Во јазиците
Адесив соседство близу/кај/крај куќата естонски | литвански | тлингитски | унгарски | фински
Инесив во нешто во куќата ерзјански | естонски | осетски | унгарски | фински
Локатив локација кај/на/во куќата белоруски | бенгалски | инарсколапонски | латвиски | латински | литвански | полски | руски | санскрит | севернолапонски | словачки | словенечки | српски | тлингитски | турски | унгарски (само за стари имиња на некои градови) | хрватски | чешки
Пертингентив во контакт со нешто допирајќи ја куќата тлингитски
Темпорал (само со временски изрази)
кога се кажува време
во седум унгарски
Суперсесив на подлога на (врз) куќата унгарски | осетски

Движење од[уреди | уреди извор]

Падеж Употреба Пример Во јазиците
Аблатив оддалечување од (вон) куќата ерзјански | естонски | инуктитут | латински | осетски | санскрит | тлингитски | турски | унгарски | фински
Делатив движење по површина од (покривот) на куќата унгарски
Егресив одбележување на почеток на движење или време почнувајќи од куќата удмуртски
Елатив вон (од) нешто вон (од) куќата ерзјански | естонски | унгарски | фински

Движење кон[уреди | уреди извор]

Падеж Употреба Пример Во јазиците
Алатив кај унгарскиот и финскиот јазик:
движење кон (соседство на) нешто
во фински:
движење врз нешто
кон куќата

врз куќата
ерзјански | естонски | литвански | тлингитски | турски | унгарски | фински
Илатив движење во нешто во куќата ерзјански &#124 естонски ; | инарсколапонски | литвански | севернолапонски | унгарски| фински
Латив движење до локација кон/во куќата ерјански | турски | фински
Сублатив движење по површина врз куќата унгарски
Терминатив означување на крај на движење или време до (кај) куќата естонски | унгарски

Движење по/преку[уреди | уреди извор]

Падеж Употреба Пример Во јазиците
Пролатив движење по површина или по нешто друго по/преку куќата ерзјански | естонски | тлингитски | фински
Просекутив преку или долж долж патот гренландски
Вијалис со помош на со (помош на) куќата, користејќи ја куќата инуктитут

Преглед на основни падежи[уреди | уреди извор]

  внатрешност површина соседство
од Елатив Делатив Аблатив
на/во Инесив Суперсесив Адесив
(во)на Илатив Сублатив Алатив

Морфосинтаксичко израмнување[уреди | уреди извор]

Падеж Употреба Пример Во јазиците
Апсолутив (1) пациент, искусител тој ја турна вратата и таа се отвори баскиски
Апсолутив (2) пациент, ненамерен искусител таа го премина мразот; тој се лизна активни јазици
Апсолутив (3) пациент; искусител; инструмент тој ја турна вратата со раката и таа се отвори инуктитут
Акузатив (1) пациент таа ја отвори вратата арапски | германски | ерзјански | есперанто | инарсколапонски | латински | литвански | полски | руски | Санскрит | севернолапонски | словачки | словенечки | српски | унгарски |фински | хрватски | чешки
Акузатив (2) предмет на преносен глагол; направен од; за; за време Ја гледам неа инуктитут | персиски | турски
Ергатив вршител тој ја турна вратата и таа се отвори баскиски | грузиски | самоански | тлингитски | чеченски
Ергатив-генитив вршител, имателство тој ја турна вратата и таа се отвори; нејзино куче Инуктитут
Инструментал инструмент, одговор на прашањето со што? со куќата белоруски | грузиски | литвански | полски | руски | Санскрит | словачки | словенечки | српски | хрватски | чешки
Инструментал-комитатив инструмент, со (во продружба на) нешто со куќата тлингитски | унгарски
Инструктив начин, одговор на прашањето како? со (помош на) куќата естонски (ретко) | фински
Номинатив (1) вршител тој ја турна вратата и таа се отвори номинативно-акузативни јазици
Номинатив (2) вршител; намерен искусител тој ја турна вратата и таа се отвори; таа запре номинативно-апсолутивни јазици
Објектив (1) директен или индиректен предмет на глаголот јас ја видов неа; Јас и ја дадов книгата нејзе. бенгалски
Објектив (2) директен или индиректен предмет на галголот или предмет на предлог; универзален падеж за секоја ситуација освен номинатив и генитив Ја видов неа; Нејзе и ја дадов книгата; со неа. англиски | дански | шведски
Посреден падеж универзален падеж; секоја ситуација освен номинатив за куќата Хинди
Пасив предмет на непреоден глагол или логичко следство на преоден глагол Вратата се отвори Кавкаски јазици

Однос[уреди | уреди извор]

Падеж Употреба Пример Во јазиците
Аблатив универзален индиректен падеж за куќата инуктитут | латински | литвански
Бенефактив за, наменето за за куќата баскиски | Кечуа
Кузал заради, поради заради куќата Кечуа
Каузал-финал делотворна или финална причина за куќа унгарски
Комитатив во придружба на нешто со куќата естонски | инарсколапонски | севернолапонски | фински
Датив прикажува правец или примач за/кон куќата белоруски | германски | грузиски | ерзјански | Инуктитут | Латински | литвански | осетски | полски | романски | руски | Санскрит | словачки | словенечки | српски | Хинди | унгарски | хрватски | чешки
Дедатив (Респектив) во врска со во врска со куќата Квенија
Дистрибутив распределба по парчиња по куќа унгарски | фински
Дистрибутив-темпорал колку често нешто се случува дневно; во петоци унгарски | фински
Генитив прикажува однос, имателство на куќата арапски | белоруски | бенгалски | германски | грузиски | грчки | дански | ерзјански | естонски | инарсколапонски | ирски | Латински | литвански | полски | романски | руски | Санскрит | севернолапонски | словачки | словенечки | српски | фински | холандски | хрватски | чешки
Имателов падеж нечие имателство куќата е поседувана од некој/нешто тлингитски
Посесив директно поседување на нешто поседувано од куќата англиски | Квенија
Социјатив заедно со нешто со куќата осетски | унгарски

Семантика[уреди | уреди извор]

Падеж Употреба Пример Во јазиците
Дисјунктив се користи кога подметот се повторува за негово нагласување или за набројување на предмет во множина куќата и дворот, двете се тука француски (само за заменки)
Партитив се користи за броеви и количества три куќи естонски | инарсколапонски | руски | фински
Предлошки падеж кога извесни предлози ѝ претходат на именката во/на/околу куќата чешки, полски, руски, словачки (белешка: овој падеж се нарекува локал кај чешкиот и словачкиот, и miejscownik во полскиот)
Вокатив се користи за обраќање некому, со или без предлог Еј, планино!
O планино!
Планино!
арапски | белоруски (ретко) | бугарски | грузиски | грчки | ирски | Латински | литвански | македонски | полски | романски | руски (ретко) | Санскрит | српски | украински | Хинди | хрватски | чешки

Состојба[уреди | уреди извор]

Падеж Употреба Пример Во јазиците
Абесив отсуство на нешто без куќата ерзјански | естонски | инарсколапонски | фински
Есив привремена состојба како куќата естонски | инарсколапонски | Инуктитут | севернолапонски | средноегипетски | фински
Есив-формал означување на состојба како својство како куќа унгарски
Есив-модал означување на состојба како својство како куќа унгарски
Ексесив означување на преод од состојба од бидување на куќа естонски | фински
Формал означување на состојба како својство како куќа унгарски
Транслатив промена од една состојба во друга (станување, претворање во) куќа ерзјански | естонски | унгарски | фински