Економска блокада на Крим од Украина

Од Википедија — слободната енциклопедија

Економска блокада на Крим од Украина — акции на активисти на јавни организации во Украина и официјални мерки на украинското раководство за попречување на економските врски со територијата на Крим, анектирана од Руската Федерација во февруари-март 2014 година [1]. Таа била воведена на 20 септември 2015 година на иницијатива на група водачи на Меџлисот на Кримските Татари како „граѓанска блокада на Крим“, која имала за цел да го запре снабдувањето со храна. На 28 септември, блокирана била и железничката линија по која се вршела испораки на суровини (илменитна руда) за најголемото индустриско претпријатие на Крим - украинската фабрика за хемиски производи во градот Армјанск (Кримски Титан, сопственост на Дмитриј Фирташ). [2] [3] [4].

Во октомври 2015 година, кримските Татари и украинските активисти ги направиле првите обиди да наметнат енергетска блокада на Крим со оштетување на потпорите на далноводите во регионот Херсон што го поврзува полуостровот со континентална Украина. На 20-22 ноември непознати лица ги кренале во воздух потпорите на четири далноводи, поради што целосно било прекинато снабдувањето со електрична енергија на Крим [5]. Во исто време, активистите две недели го спречувале обновувањето на столбовите за струја и продолжувањето на снабдувањето со електрична енергија на Крим.

На 23 ноември, украинската влада, како одговор на апелот на претседателот Порошенко, кој предложил запирање на товарните и железничките сообраќајни врски и трговскиот промет со Крим, најавила воведување привремена забрана за движење на товарни возила преку границата со Крим [6]. На 16 декември, украинската влада одлучила да го забрани снабдувањето со стоки и услуги до и од Крим „по сите царински режими... со исклучок на лични предмети, општествено значајни прехранбени производи и хуманитарна помош“ [7]. На 31 декември 2015 година бил објавен крај на граѓанската блокада [8].

Позадина[уреди | уреди извор]

На 15 април 2014 година, Врховната Рада на Украина го усвоила законот „За обезбедување на правата и слободите на граѓаните и правниот режим на привремено окупираната територија на Украина“, прогласувајќи ги териториите на Автономната Република Крим и градот Севастопол. „привремено окупирана од Руската Федерација“ [9].

На 25 април 2014 година била воспоставена руската државна граница помеѓу Крим и Украина [10] [11].

На 12 август 2014 година, Врховната Рада на Украина го усвоила законот „За создавање на слободна економска зона „Крим“ и за „особеностите на економската активност на привремено окупираната територија на Украина“ [12], кој, особено, предвидени за спроведување на царински формалности при транспорт на стоки на територијата на Крим и назад. Од 27 септември 2014 година, украинската царина работела со Крим како странска држава - при извоз на стоки од Украина во Крим, за нив била издадена извозна декларација, а при увоз од Крим во Украина, била издадена увозна декларација .

Од 27 декември 2014 година, врз основа на одлуката на Советот за национална безбедност и одбрана на Украина, на украинските железнички и патни превозници им било забрането да вршат патнички сообраќај со Крим [13], и затоа приватните таксисти нагло ги зголемиле цените за патување од Вадим и станиците Новоалексеевка до украинските контролни пунктови. Информациите за демонтирање на железнички пруги на граничните делови, од 2017 година, не биле потврдени, но учесниците во блокадата го бетонирале пристапниот пат од станицата Вадим до фабриката „Кримски Титан“.

Во април 2014 година, со одлука на украинските власти, било прекинато снабдувањето со вода преку Северниот Кримски Канал [14], а во средината на 2015 година било прекинато и снабдувањето со градежни материјали. Во септември - декември 2014 година биле воведени ограничувања за снабдување со електрична енергија [15]. Ограничувањата биле укинати кога на 30 декември 2014 година биле потпишани договорите за снабдување со јаглен и електрична енергија од Русија за Украина [16].

„Граѓанска блокада“[уреди | уреди извор]

Барања на организаторите[уреди | уреди извор]

На 8 септември 2015 година, на прес-конференција во Киев [17] иницијаторите на акцијата, Народниот заменик на Украина Мустафа Џемилев, претседател на Меџлисот на Кримските Татари, Народниот заменик на Украина Рефат Чубаров и потпретседателот на Светскиот конгрес на Кримските Татари, претприемачот Ленур Исламов, го претставиле документот „ Барањата на учесниците во граѓанската блокада на Крим до властите на Руската Федерација “ [18], вклучително и ослободување на украинските и кримските татарски активисти приведени од руските власти: Надежда Савченко, Олег Сенцов, Александар Колченко, Александар Костенко, Ахтем Чијгоз, Мустафа Дегерменџи, Али Асанов и Таир Смедлаев. Освен тоа, тие побарале крај на прогонот на кримските Татари, создавање слободни услови за работа за украинските медиуми и странските новинари, како и укинување на забраната за влез во Крим за водачите на кримските Татари Мустафа Џемилев и Рефат Чубаров (На Џемилев и Чубаров им бил забранет влез на Крим во 2014 година на пет години поради поттикнување етничка омраза). Подоцна, тие биле дополнети со барања да им се дозволи на претставниците на меѓународните организации на Крим да ја следат состојбата со човековите права и „да ги вратат демократските права што беа на Крим под украинска власт“ .

Акции на активисти[уреди | уреди извор]

Контролен пункт „Каланчак“

Акцијата, чии главни учесници биле кримските Татари и активисти на ДУК „Десен сектор“ и Граѓанскиот корпус „Азов“, започнале на пладне на 20 септември [19] истовремено на сите три контролни пунктови во Херсонската Област - контролен пункт „Чаплинка“, контролен пункт „Чонхар“ и контролен пункт „Каланчак“ [20], со блокирање на патишта за камиони со бетонски блокови. Железничката линија до Армјанск била блокирана од активисти на јавната организација „Сеукраински сојуз на ветерани АТО“ и блокирана со бетонски плочи на 28 септември [21].

Претседателот на Украина Петро Порошенко, дал подршка на акцијата, и изјавил дека нејзината цел е „брзо обновување на државниот суверенитет над полуостровот“. Според Порошенко, украинските граничари и Министерството за внатрешни работи добиле наредба за обезбедување ред и мир и отсуство на провокации за време на акцијата [22].

Откако товарниот сообраќај преку границата бил блокиран, членовите на Десниот сектор и Меџлисот започнале да ги проверуваат патничките возила, да ги проверуваат документите на луѓето што ја минуваат границата, да ги проверуваат нивните податоци со списокот на „предавници“ на интернет страницата„ Миротворец“ [23].

На 12 декември 2015 година, претставниците на „Десен сектор“ објавиле завршување на нивното учество во „граѓанската блокада“ на Крим и отстранување на должноста на сите контролни пунктови [24], објаснувајќи ја својата одлука со несогласувања со „партнерите во блокадата, што всушност не елиминираше во одлучувањето“ [25]

Енергетска блокада[уреди | уреди извор]

Енергетскиот систем на Крим, пред пуштањето во употреба на дополнителните капацитети на термоелектраната „Балаклава“ во 2018 година и термоелектраната Таурид во 2019 година, бил во дефицит; историски, во времето на СССР, главниот обем на потрошена електрична енергија бил покриен со текови од други региони на Украина (од термоелектраната „Запорожје“, нуклеарната централа „Запорожје“, од електроенергетскиот систем на Николаевската Област) во четири високонапонски долноводи [26] :

  • Мелитопол - Џанкој (330 kV),
  • Каховка - Џанкој (330 kV),
  • Каховка - Островскоје (330 kV),
  • Каховка - Титан (220 kV, ги напојува Армјанск и Красноперекопск [27]).

На крајот на 2014 година, Русија и Украина потпишале два договори за периодот од 30 декември 2014 до 31 декември 2015 година. Првиот предвидувал снабдување со електрична енергија од Руската Федерација за Украина во количина до 1.500 мегавати, вториот предвидувал непречено снабдување со електрична енергија на Крим од Украина. Украина ја сметала соработката во оваа област како осигурување во случај на виша сила. Конкретно, во 2015 година, рускиот извоз и помогнал на Украина да го реши проблемот со недостигот на електрична енергија поради исклучувањето на една од енергетските единици на АЕЦ „Ровне“ [28].

Ноќта на 06.10.2015 година непознати лица ја оштетиле високонапонската потпора на еден од далноводите кои го снабдувале Крим со електрична енергија [29]. Десниот сектор првично изјавил дека нема никаква врска со овој инцидент и го нарекол „провокација“ со цел да се дискредитира акцијата за блокада на Крим [30]. Меѓутоа, подоцна, активистите на Десниот сектор ги поддржале активистите на Граѓанскиот корпус Азов [31] и поддржувачите на Меџлисот, кои спречиле поправка на далноводи од специјалисти на Днепренерго. Активистите се обиделе да се мешаат во работата, барајќи „да се запре снабдувањето со електрична енергија на Крим, како и стока за широка потрошувачка “ [32] [33].

Запуск 1-й очереди энергомоста. Президент России Владимир Путин с министром энергетики Александром Новаком и Главой Республики Крым Сергеем Аксёновым. Симферополь, «Крымэнерго», 2 декабря 2015 г.

На 2 ноември, прес-службата на „Десен сектор“ известила за пристигнување на засилувања од Кременчуг, Тернопил, Днепар, Лавов, Киев и Полтава во Херсонската Област на административната граница со Крим „во врска со добиените оперативни информации за можни провокации поради тешката внатрешна состојба во земјата“ [34].

Ноќта на 13 ноември 2015 година, со завршувањето на поправките во АЕЦ Ровно, Украина престанала да купува електрична енергија од Русија.

На 20-22 ноември, како резултат на експлозијата на потпорите за далноводи преку кои се снабдувала електрична енергија од Украина до Кримскиот Полуостров, снабдувањето со енергија било целосно прекинато, додека активистите две недели го спречувале обновувањето на потпорите и повторното напојување и снабдување на Крим [35].

Откако руските енергетски инженери максимално ја забрзале работата за создавање на енергетскиот мост на Крим, ја пуштиле во употреба првата линија што го поврзува Крим со Обединетиот енергетски систем на Јужна Русија, организаторите на енергетската блокада, претставувајќи го кримскиот татарски Меџлис, го објавиле неговото делумно подигање и се согласиле да го поврзат далноводот Каховка-Титан. Во врска со тоа, „Десен сектор“ на 8 декември објавил дека го прекинува учеството во блокадата на Крим поради несогласувања со другите учесници: „Десен сектор“ престанува да работи на блокадата во рамките на „Кримскиот Мајдан“. Последната изјава на народот на „кримскиот татарски меџлис“ не беше договорена со нас и со другите претставници на јавните организации, волонтерските баталјони и патриотските движења вклучени во штабот на „Кримскиот Мајдан“ предводен од Ленур Исљамов, и имаше за цел да направи отстапки и на надворешните и на внатрешните непријатели на Украина“ [36].

Руското Министерство за енергетика потврдило дека на 8 декември во 01:37 часот започнал со работа 220 kV далноводот „Каховска – Титан – Красноперекопск“. Во 07:00 часот на 8 декември протокот на електрична енергија бил 104 MW, во 16:00 часот - 151 MW [37] [38]. Утрото на 8 декември, руското Министерство за енергетика за прв пат од почетокот на енергетската блокада на Крим најавило обновување на напојувањето на сите потрошувачи. Поголемиот дел од потребата на полуостровот за електрична енергија била покриена од сопствени извори, како и енергетскиот мост од Кубан [38]. Според Кримскиот оддел на Министерството за вонредни ситуации на Русија, заклучно со вечерта на 12 декември, вкупната потрошувачка на електрична енергија на Крим била 844 MW, од кои 432 MW се должеле на сопственото производство, 219 MW на протокот преку енергетскиот мост Кубањ-Крим, а протокот од Украина - 192 MW [39].

Ноќта помеѓу 30 и 31 декември, снабдувањето со енергија на Крим од Украина повторно било прекинато, според украинската страна, поради падот на потпората на далноводот кој бил соборен од силни ветрови [40] (според други извори, потпорот бил оштетен како резултат на експлозија [41]). Снабдувањето со електрична енергија никогаш не било обновено поради истекот на договорот меѓу Русија и Украина за меѓусебно снабдување со електрична енергија. За време на преговорите за потпишување нов договор, украинската страна поставила услов неприфатлив за руската страна, барајќи договорот да означи дека електричната енергија ќе се снабдува со Крим и Севастопол, кои се дел од Украина [42] [43].

Во врска со ова барање, рускиот претседател Владимир Путин на 31 декември наредил социолошко истражување на населението во Крим и Севастопол. Жителите на регионот морале да одговорат на две прашања:

  • „Дали поддржувате склучување на комерцијален договор со Украина за снабдување на дел од електричната енергија на Крим и Севастопол, доколку се наведе дека Крим и Севастопол се дел од Украина?
  • „Дали сте подготвени за привремени тешкотии поврзани со мали прекини на електрична енергија во следните 3-4 месеци?

Како што било соопштено од ВЦИОМ, која го спровела ова истражување, „93,1% од жителите на Крим не се согласуваат да склучат договор со украинската страна за снабдување со електрична енергија на Крим и Севастопол, доколку таа наведе дека се дел од Украина. Само 6,2% го поддржуваат овој предлог“ [44].

Блокада на вода[уреди | уреди извор]

Со одлука на украинските власти, во 2014 година, било прекинато водоснабдувањето на Северен Кримски Канал, кој обезбедувал 85 - 87% од потребите на Крим за вода за пиење и потребите за домаќинствата [45] [46]. Водата, покрај за пиење, се користела и за наводнување на 140.000 хектари обработливо земјиште [47]. Проблемот со водоснабдувањето на Крим било делумно решен со користење на подземни извори, дупчење на нови артески бунари и реконструкција на резервоари кои се хранеле од реките на планинскиот предел на Крим. Вкупниот проектен капацитет на 3-те единици за довод на вода што се градат во областите Нижегорски и Џанкој треба да биде до 200 илјади m3/ден [48], во тек е работа за поставување на нови водоводни цевководи [49]. Меѓутоа, проблемот со водоснабдувањето за наводнување на земјоделските површини сè уште не е решен, што довело до намалување на земјоделското производство на наводнуваните површини за 90% [50], а настрадале и рибниците [51]. Во некои региони на Крим, поради нискиот квалитет на артеската вода, постојат проблеми со снабдувањето со вода за пиење. Украина ја оправдува својата блокада со фактот дека местните извори на свежа вода се „доволни за цели за пиење“, додека Украина ја блокирала само водата за воените, индустриските и земјоделските претпријатија на окупаторите.

До 2025 година, Русија планира да ја заврши реконструкцијата на акумулацијата Межгорноје [52] и целосно да ги задоволи потребите за вода на Крим. Биле истражени опциите за снабдување со свежа вода преку водовод од Кубањ и изградба на постројка за десалинизација на морска вода во Судак. Планирано е да се користат прочистени отпадни води за наводнување на земјоделските површини, а се работи и на намалување на загубите на вода во отворените извори [53].

Според голем број експерти, водата од артески бунари нема да може да ги покрие сите потреби за вода за пиење на Крим долго време, поради постепеното исцрпување и засолување на подземните извори на вода [54] [55] [56]. За подобрување на квалитетот на водата за пиење, било предвидено поставување на станици за прочистување на водата за пиење на зафатни места во 93 населени места.

На 24 февруари 2022 година, за време на борбите во Херсон, Русија деблокирала канал за снабдување со вода на Крим. Шефот на Крим, Сергеј Аксјонов, наредил каналот да се подготви за прием на вода [57].

Реакција[уреди | уреди извор]

Украинската јавност[уреди | уреди извор]

Акцијата на кримскиот татарски Меџлис била поддржана од активисти на волонтерскиот баталјон за територијална одбрана „Ајдар“, организацијата Десен сектор , како и претставници на Граѓанскиот корпус „Азов“. Како што објавил прес-службата на организацијата Десен сектор, „учеството во блокадата на Крим е дозволено само во договор со раководството на регионалните ограноци на Десниот сектор или со командантите на единиците на Украинскиот волонтерски корпус“. На територијата на акцијата функционира оперативниот штаб на „Десен сектор“ .

Според претседателот на Регионалната државна управа на Одеса, Михаил Саакашвили, блокадата на Крим требало да се изврши на официјално ниво, а не од јавни организации: „Такви работи треба да ги вршат официјални државни формации, а не од дел од општеството со оружје“. Според Саакашвили, таквите неофицијални формации ќе сакаат да ја добијат власта по оваа блокада, уверени дека бидејќи „веќе ја блокиравме границата, тоа значи дека ние сме моќта“ [58].

Според шефот на парламентарната фракција на „Опозициски Блок“, Јуриј Бојко, вистинската цел на блокадата претставувало дестабилизирање ситуацијата во земјата: „Веќе неколку недели нема пукање на истокот. Очигледно е дека радикалните елементи се обидуваат да создадат нова точка на дестабилизација и да ја „разбијат“ состојбата во земјата. А властите, свесно или несвесно, ја поттикнуваат оваа провокација“ [59].

Претприемачи од Украина[уреди | уреди извор]

Најавата за прехранбена блокада на Крим предизвикала најголема загриженост кај украинските претставници на прехранбената индустрија кај винарите. Како што изјавил за агенцијата Интерфакс-Украина Владимир Кучеренко, првиот заменик генерален директор на корпорацијата „Укрвинпром“, блокадата со храна на Кримскиот Полуостров „ќе има последици пред се за украинските винарии, бидејќи тие нема да можат да ги исполнат договорите за набавка на вински материјали до Крим“ [60].

Според претпоставките, прехранбената блокада на Кримскиот Полуостров нема да влијае на индустријата за пиво на кој било начин, бидејќи нивните производи не се доставуваат до полуостровот поради забраните на Роспотребнадзор. Слични проблеми со Роспотребнадзор имаат и украинските живинари. Според генералниот директор на здружението „Сојуз на живинарски фармери на Украина“ С. Карпенко, залихите на јајца и месо на полуостровот биле минимални: производителите кои имале дозволи за снабдување производи на Крим испраќале таму по еден или два автомобили месечно [60].

Меѓународната заедница[уреди | уреди извор]

Помошникот генерален секретар на ОН Иван Шимонович, зборувајќи на 29 септември 2015 година, со усмен извештај за ситуацијата во Украина пред Советот за човекови права на ООН во Женева, изјавил дека економската блокада на Кримскиот Полуостров само ќе ги зголеми несогласувањата меѓу Киев и Симферопол и да ги зголемат проблемите на двете страни: „Иако е разбирлива фрустрацијата предизвикана од ситуацијата на Крим кај кримските Татари, уверен сум дека народот на Крим ќе биде тој што на крајот ќе ја плати цената за оваа иницијатива. Ова може да доведе до зголемена поделба меѓу Украина и Крим, како и економски да им наштети на двете страни, додека ниту една од нив не може да си го дозволи тоа од економски причини“ [61] [62].

На 9 декември 2015 година, Канцеларијата на Високиот комесаријат за човекови права на ОН презентирала извештај за ситуацијата во Украина, во кој, особено, било посочено кршењето на човековите права извршени од активистите за време на блокадата на храната [63] [64]: Активистите кои учествувале во блокадата, незаконски извршувале функции за спроведување на законот, како што се проверки на документи и претреси на возила, со јасно договарање на украинските власти [65]. Било забележано и дека доброволци во воени униформи, маски и фантомки застанувале и ги прегледувале патничките автомобили, иако ограничувањата за патување важело само за товарниот сообраќај. Закани, заплашување и физичка сила биле употребени против оние кои одбиле да бидат претресени [66]. Учесниците во блокадата, според авторите на извештајот, имале одреден „список на предавници“, врз основа на кој биле извршени апсења. Како пример, била дадена информација за претепувањето на еден од жителите на Крим, за кој било утврдено дека има руски пасош издаден на полуостровот [67]. Во извештајот објавен на 3 март 2016 година, ОХЦХР препорачала Украина да ги истражи сите наводи за кршење на човековите права од учесниците во блокадата на Крим и да ги приведе прекршителите, како и „да обезбеди јавен ред и владеење на правото во јужните региони на Херсонската Област“ [68] [69].

Државен совет на Република Крим[уреди | уреди извор]

На 13 јануари 2016 година, Државниот совет на Република Крим усвоил изјава во која ја смета енергетската блокада на Кримскиот Полуостров од страна на Украина како геноцид врз Кримците: „Блокадата на Република Крим под раководство на пратениците на Врховната Рада на Украина Мустафа Џемилев, Рефат Чубаров, како и група луѓе кои всушност дејствуваат под контрола на украинските власти, под раководство на Ленур Исламов, трае повеќе од четири месеци. Ова се рефлектира во дневните извештаи на Специјалната мониторинг мисија на ОБСЕ во Украина и е јасен пример за грубо кршење на човековите права, злосторства од омраза и геноцид што му штетат на цивилното население на Крим“[70].

Блокадата на снабдувањето со свежа вода на Крим од Украина е исто така била прогласена, според Државниот совет на Крим, како кршење на меѓународните норми [71].

Руска јавност[уреди | уреди извор]

Како одговор на водената блокада на Крим, водачот на ЛДПР, Владимир Жириновски, и се „заканил“ на Украина дека ќе го блокира Днепар [72].

Последици[уреди | уреди извор]

Трговска блокада[уреди | уреди извор]

Имало стравувања дека прекинот на испораките на суровини за претпријатието „Кримски Титан“ поради блокадата може да доведе до запирање на производството и, како резултат на тоа, ќе бара скапа замена на опремата, што, поради особеностите на производството процес, би пропаднал. Подоцна, сепак, имало извештаи дека претпријатието работи како и обично [73].

Во врска со воведувањето на блокадата на Крим, Министерството за транспорт на Руската Федерација одлучил да му даде приоритет на преминот на гориво и мазива и храна преку фериботскиот Керчки премин, додека увозот на некои други категории товар бил ограничен, особено на минерални ѓубрива [74].

Веднаш по почетокот на блокадата, околу 30 малопродажни синџири и производители на стоки во Крим потпишале меморандум за разбирање со владата на Крим, кој имал за цел да ја стабилизира ценовната ситуација на потрошувачкиот пазар на Кримскиот Полуостров и да ги задржи можните зголемувања на цените [75].

Во Република Крим бил создаден стратешки резерват за храна, кој требало да избегне зголемување на цените и недостиг на стоки во случај на пречки во работата на фериботскиот керчки премин[76].

Енергетска блокада[уреди | уреди извор]

Со прекинот на снабдувањето со електрична енергија од континентална Украина, во Крим била воведена вонредна состојба и започнале трајните прекини, бидејќи местните електрани биле способни да обезбедат само околу 30% од потребите на полуостровот [77]. Претпријатијата на Крим биле стопирани за да штедат електрична енергија [38]. Бидејќи се нашол отсечен од снабдувањето со електрична енергија од Украина, Крим бил принуден да го зголеми обемот на сопственото производство - преку работа на местни електрани, резервни извори на напојување, дизел генератори и мобилни централи [78]. Ова овозможило да се намали бројот на исклучени потрошувачи од еден милион на 192 илјади [38]

Поради фактот што украинските власти не обезбедиле обновување на снабдувањето со енергија на Крим, како одговорна мерка, пратките на руски јаглен до енергетските и металуршките претпријатија на Украина биле суспендирани [79].

Делумно укинување на енергетската блокада[уреди | уреди извор]

На 8 декември, по делумното укинување на енергетската блокада, руското Министерство за енергетика одлучило да ги исклучи резервните извори на снабдување со енергија. Во исто време, продолжила работата на трансферот на дополнителни извори на електрична енергија на Крим - особено, на преместување од Владивосток на две мобилни електрани во сопственост на РАО Енергетски систем „Восток“ со капацитет од 22,5 MW од кои еден пристигнал на Крим на 17 декември [80].

На 7 декември, шефот на Република Крим, Сергеј Аксјонов, изјавил дека властите на Крим ќе одбијат да прифатат снабдување со електрична енергија од Украина доколку тие се обноват: „Одамна оставивме се што е украинско. Го прекинаа снабдувањето на пазарот со градежни материјали пред шест месеци, снабдувањето со храна пред три месеци, а на самиот почеток го прекинаа снабдувањето со вода. Електричната енергија беше последната „нишка“ што нè поврзуваше со Украина. Денес ние сме целосно отсечени и немаме намера повторно да ги одржуваме овие односи“ [81].

Руското министерство за енергетика, на 8 декември, изјавило дека, и покрај фактот што мобилните гасни турбински централи и дизел генераторите, веднаш префрлени на Крим, овозможиле да се помине кризниот период, целосно да се обезбеди снабдување со енергија на општествено значајни објекти и периодично поврзување на сите потрошувачи во домаќинствата во најтешкиот момент пред целосната изградба на енергетскиот мост од енергетскиот систем Краснодар до Крим - „технолошки, со цел да се обезбеди посигурно снабдување со енергија на потрошувачите од Крим, снабдувањето со електрична енергија од Украина во моментов е оправдано. Како што се зголемува протокот на електрична енергија низ енергетскиот мост од енергетскиот систем Кубан до Крим, обемот на набавка на украинска електрична енергија ќе се намалува. Украинската страна, пак, е обврзана да ги почитува барањата од договорот за снабдување со електрична енергија на Крим“ [82].

На 9 декември, рускиот претседател Владимир Путин наредил обновување на испораките на јаглен за Украина како одговор на обновувањето на протокот на електрична енергија од Украина до Крим [83].

Ноќта меѓу 30 и 31 декември 2015 година целосно било прекинато напојувањето долж единствениот преостанат далновод што ја поврзува Украина со Крим.

Една од главните мерки што ги презела руската влада во врска со енергетската блокада била одлуката за забрзување на изградбата на енергетски мост кон Крим [84]. На 2 декември 2015 година, рускиот претседател Владимир Путин специјално полетал за Симферопол за да ја пушти првата етапа од енергетскиот мост [85]. Со почетокот на работата на првата линија на енергетскиот мост, било овозможено да се обезбеди електрична енергија за огромното мнозинство потрошувачи на Крим и да се започне грејната сезона во целост. На 15 декември била пуштена втората линија од првата етапа на енергетскиот мост Кубањ-Крим, благодарение на што до полуостровот почнале да течат дополнителни 200 MW [86].

Целосно отстранување на енергетската блокада[уреди | уреди извор]

Во првата половина на 2016 година била пуштена втората етапа од енергетскиот мост (третата линија - на 14 април, четвртата - на 11 мај), што довело до полн капацитет.

Во втората половина на мај 2016 година, властите на Крим ја укинале вонредната состојба на теренот [87] [88].

Кривично гонење на организаторите на блокадата[уреди | уреди извор]

Претходно, обвинителката на Република Крим, Наталија Поклонска, известила дека организаторите на енергетската блокада на Крим, која предизвикала значителна штета на регионот, ќе бидат ставени на списокот на барани лица, а нивниот имот во Русија ќе биде запленет. Одделот за Крим на ФСБ отворил кривично дело според дел 2 од член 281 од Кривичниот законик на Руската Федерација („саботажа“), кој предвидува казна затвор до 20 години.

Судот го запленил имотот на еден од организаторите на прехранбената и енергетската блокада на Крим, Ленур Исламов [89].

Преземени мерки од украинското раководство[уреди | уреди извор]

На 23 ноември 2015 година, претседателот на Украина Петро Порошенко и се обратил на украинската влада со предлог да се проучи прашањето за прекинување на товарните сообраќајни врски и трговскиот промет со Крим. Истиот ден, премиерот на Украина Арсениј Јацењук свикал вонреден состанок на украинската влада, на кој се разговарало за прашањата за снабдување со енергија, како и за снабдувањето со храна на Крим, и како резултат на тоа, украинската влада привремено го забранила движењето на товарните текови преку границата со Крим.

На 16 декември 2015 година, украинската влада донела одлука да го забрани снабдувањето со работи, стоки и услуги до и од Крим. Уредбата не се однесувала на испорака на стоки од Крим во Украина кои се од стратешко значење за секторите на економијата и безбедноста на државата, со потврда од Министерството за економски развој и трговија, како и за увоз на Крим на Хуманитарна помош обезбедена од меѓународни хуманитарни организации во согласност со списокот одобрен од Министерството за социјална политика [90]. Било утврдено дека за снабдување со електрична енергија на Крим ќе биде потребна посебна дозвола од Националниот совет за безбедност и одбрана на Украина [91].

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Акция по блокаде Крыма является бессрочной, напоминает Чубаров Архивирано на 25 септември 2015 г. // Интерфакс-Украина, 22.09.2015
  2. ↑ «Крымский титан» Фирташа перестал получать сырье из-за блокады Крыма со стороны Украины Архивирано на 26 септември 2015 г. // Интерфакс-Украина, 25.09.2015
  3. ↑ Власти Крыма помогут заводу Фирташа, оставшемуся без поставок сырья Архивирано на 27 септември 2015 г. // РИА Новости, 2015-09-25
  4. ↑ Активисты «Всеукраинского союза ветеранов АТО» перекрыли ж/д ветку к заводу «Крымский титан» на админгранице с Крымом Архивирано на 30 септември 2015 г. // Интерфакс-Украина, 28.09.2015
  5. ↑ Почти 2 миллиона человек остались без электричества в Крыму // Пятый канал, 22 ноября 2015
  6. ↑ „Правительство Украины временно запрещает перемещение грузовых потоков в Крым // Русская служба Би-би-си, 23.11.2015“. Архивирано од изворникот на 2019-05-02. Посетено на 2015-11-23. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  7. ↑ „Кабмин принял решение об ограничении поставок товаров в Крым“. Архивирано од изворникот на 2015-12-19. Посетено на 2015-12-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  8. ↑ Ислямов объявил о завершении гражданской блокады Крыма Архивирано на 4 јануари 2016 г. «LB.ua», 31.12.2015
  9. ↑ Верховная Рада Украины приняла Закон «Об обеспечении прав и свобод граждан и правовом режиме на временно оккупированной территории Украины» Архивирано на 25 септември 2015 г., Верховная Рада Украины, 15 апреля 2014.
  10. ↑ С 25 апреля между Крымом и Украиной установлена государственная граница России. Архивирано на 4 март 2016 г. Sevastopol News, 25.04.2014.
  11. ↑ Украина выразила России протест из-за обустройства крымской границы. Архивирано на 25 ноември 2015 г. Новости Крыма. Крымская служба новостей, 30.04.2014.
  12. ↑ „ЗАКОН УКРАЇНИ «Про створення вільної економічної зони „Крим" та про особливості здійснення економічної діяльності на тимчасово окупованій території України»“. Архивирано од изворникот на 2019-05-02. Посетено на 2015-11-25. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  13. ↑ В СНБО рассказали, почему запретили транспортное сообщение с Крымом Архивирано на 2 мај 2019 г., depo.ua, 27 декабря 2014
  14. ↑ Північно-Кримський канал припинив подачу води до Криму Архивирано на 8 декември 2015 г. — Економічна правда, 13 травня 2014, 17:38.
  15. ↑ „Укрэнерго решило ограничить поставки электроэнергии в Крым“. Взгляд. 2014-09-02. Архивирано од изворникот на 2014-09-03. Посетено на 2014-09-02. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  16. ↑ „Украина выполняет соглашения по поставкам электроэнергии в Крым“. Крыминформ. 2015-06-23. Архивирано од изворникот на 2015-06-23. Посетено на 2015-06-23. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  17. ↑ „Лидеры крымских татар инициируют блокаду административной границы с Крымом“. qtmm.org (Меджлис крымскотатарского народа). 2015-09-08. Архивирано од изворникот на 2016-06-01. Посетено на 2015-09-22. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  18. ↑ „Крымские татары выдвинули требования к властям РФ“. Украинская правда. 2015-09-08. Архивирано од изворникот на 2015-09-21. Посетено на 2015-09-22. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  19. ↑ Запорожский «Правый сектор» присоединится к продовольственной блокаде Крыма Архивирано на 26 септември 2015 г. // Интерфакс-Украина, 16.09.2015
  20. ↑ Съедобная политика: что стоит за блокадой Крыма Архивирано на 10 ноември 2015 г. // Forbes-Украина, 21.09.2015
  21. ↑ Железнодорожную ветку в Армянск перекрыли бетонными плитами, — Ислямов / 112ua.tv, 26 сентября 2015
  22. ↑ Порошенко: цель блокады Крыма — его возвращение в состав Украины Архивирано на 24 декември 2017 г. // РИА Новости, 2015-09-22
  23. ↑ „«Крым. Реалии»: Блокада как фильтр для сепаратистов“. Архивирано од изворникот на 2015-12-21. Посетено на 2015-12-18. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  24. ↑ „"Правый сектор" уходит с блокпостов на админгранице с оккупированным Крымом“. УНИАН. Архивирано од изворникот на 2015-12-15. Посетено на 2015-12-12. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  25. ↑ „"Правый сектор" заявил о завершении своего участия в блокаде Крыма“. 112 Украина. Посетено на 2015-12-12.
  26. ↑ „Веерные отключения электроэнергии произошли сегодня в Крыму из-за аварии на линии, питающей полуостров“. Крыминформ. 2014-12-03. Архивирано од изворникот на 2014-12-14. Посетено на 2014-12-03. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  27. ↑ „Крым вторые сутки живет в режиме аварийных отключений электричества“. Коммерсантъ. 2014-12-20. Архивирано од изворникот на 2014-12-20. Посетено на 2014-12-20. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  28. ↑ „Контракт не светит. Россия не будет поставлять электроэнергию на Украину // Российская газета, 12 января 2016 года“. Архивирано од изворникот на 2016-01-14. Посетено на 2016-01-14. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  29. ↑ Повреждение опоры ЛЭП в Херсоне не приведет к отключениям в Крыму Архивирано на 17 ноември 2015 г. // РИА Крым, 2015-10-06
  30. ↑ «Правый сектор» открестился от повреждения ЛЭП, идущей в Крым Архивирано на 3 ноември 2015 г. // РИА Крым, 2015-10-07
  31. ↑ „Азов присоединился к блокаде Крыма“. korrespondent.net. 2015-10-01. Архивирано од изворникот на 2015-10-16. Посетено на 2015-10-14. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  32. ↑ «Правый сектор» решил начать «энергетическую блокаду» Крыма Архивирано на 17 ноември 2015 г. // РИА Крым, 2015-10-12
  33. ↑ «Укрэнерго» включило в работу ЛЭП «Мелитополь-Джанкой» Архивирано на 14 октомври 2015 г. // Интерфакс-Украина, 13.10.2015
  34. ↑ «Правый сектор» усилил блокаду Крыма подкреплением из Тернополя и Львова Архивирано на 23 ноември 2015 г. // РИА Новости Украина, 02.11.2015
  35. ↑ „Подрыв уцелевших опор ЛЭП на Украине обесточил Крым“. РБК. 2015-11-22, 1:31. Архивирано од изворникот на 2015-11-23. Посетено на 2015-11-23. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  36. ↑ „«Правый сектор» заявил о прекращении энергетической блокады Крыма // РИА Крым, 8 декабря 2015 года“. Архивирано од изворникот на 2016-03-05. Посетено на 2015-12-08. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  37. ↑ „Минэнерго РФ: ЛЭП «Каховская — Титан — Красноперекопск» включена // РИА Крым, 8 декабря 2015 года“. Архивирано од изворникот на 2015-12-10. Посетено на 2015-12-08. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 „Украина дала Крыму немного света // РИА Новости, 08.12.2015“. Архивирано од изворникот на 2015-12-11. Посетено на 2015-12-09. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  39. ↑ „В Крыму без света более 250 тысяч человек — МЧС // РИА Крым“. Архивирано од изворникот на 2015-12-16. Посетено на 2015-12-14. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  40. ↑ „Правоохранители взяли под охрану упавшую опору ЛЭП «Каховская-Титан»“. Архивирано од изворникот на 2022-02-25. Посетено на 2016-01-14. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  41. ↑ „Опора ЛЭП в Херсонской области повреждена в результате подрыва“. Архивирано од изворникот на 2016-01-02. Посетено на 2016-01-14. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  42. ↑ „ЛЭП «Каховка-Титан» восстановлена, поставка электроэнергии в Крым будет восстановлена после распоряжения высшего руководства“. Архивирано од изворникот на 2016-01-03. Посетено на 2016-01-14. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  43. ↑ „Украина не будет поставлять электроэнергию в Крым без подписания договора“. Архивирано од изворникот на 2020-11-08. Посетено на 2016-01-14. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  44. ↑ „Крымчане не согласились на энергоконтракт Киева // РИА Крым“. Архивирано од изворникот на 2016-01-04. Посетено на 2016-01-14. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  45. ↑ „Водная блокада Крыма: взлом изнутри?“ (руски). Крым.Реалии. Архивирано од изворникот на 2019-11-29. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  46. ↑ „Вода и политика. Судьба Северо-Крымского канала“ (руски). Радио Свобода. Архивирано од изворникот на 2019-11-04. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  47. ↑ „Глава Крыма призвал не рассчитывать на подачу воды с Украины“ (руски). РИА Новости. 20191227T1931+0300. Архивирано од изворникот на 2019-12-31. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help); Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  48. ↑ „В Крыму ответили "эксперту" на призыв "разбирать" Крымский мост“ (руски). РИА Новости Крым. 20190626T1251+0300Z. Посетено на 2020-01-17. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  49. ↑ „Вода из Северо-Крымского канала на восток полуострова подаваться не будет“ (руски). Керчь ИНФО - больше чем новости. Посетено на 2020-01-17.[мртва врска]
  50. ↑ „Четыре года "сухой" блокады: как жажда обезводить Крым "вылилась боком" Украине“ (руски). РИА Новости Крым. 20181115T1850+0300Z. Архивирано од изворникот на 2020-02-05. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help); Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  51. ↑ „Аксенов назвал инициаторов водной блокады Крыма“ (руски). Российская газета. Архивирано од изворникот на 2019-11-29. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  52. ↑ „Крым: миллиарды в воду“ (руски). Крым.Реалии. Архивирано од изворникот на 2020-10-01. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  53. ↑ „В России объяснили Киеву, почему крымчан не пугает "водная блокада"“ (англиски). Sputnik Эстония. Архивирано од изворникот на 2019-07-29. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  54. ↑ „Дело в скважине: Россия пытается справиться с нехваткой воды в Крыму“ (руски). ГОЛОС АМЕРИКИ. Посетено на 2020-01-17.
  55. ↑ „В Крыму воду из подземных источников признали непригодной для питья“ (руски). Российская газета. Архивирано од изворникот на 2019-01-19. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  56. ↑ „Три района Крыма столкнулись с проблемой засоления питьевой воды - министр“ (руски). РИА Новости Крым. 20170818T1607+0300Z. Архивирано од изворникот на 2020-08-05. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help); Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  57. ↑ „В Крым возвращается вода из Днепра“. Газета.Ru (руски). Архивирано од изворникот на 2022-02-24. Посетено на 2022-02-24. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  58. ↑ Саакашвили увидел угрозу в блокаде Крыма Архивирано на 22 септември 2015 г. //РИА Новости, 21.09.2015
  59. ↑ Блокада Крыма — попытка «расшатать» ситуацию в стране, считает нардеп Бойко Архивирано на 4 март 2016 г. // Интерфакс-Украина, 22.09.2015
  60. ↑ 60,0 60,1 Виноделы обеспокоены продовольственной блокадой Крыма в отличие от молочников, птицеводов и пивоваров Архивирано на 23 септември 2015 г. // Интерфакс-Украина, 22.09.2015
  61. ↑ Помощник Генсека ООН: блокада Крыма усилит разногласия с Киевом Архивирано на 1 октомври 2015 г. // РИА Новости, 29.09.2015
  62. ↑ „Statement by Assistant Secretary-General for Human Rights Ivan Šimonović at the Human Rights Council Inter-active dialogue on Ukraine, 29 September 2015“. Управление Верховного комиссара ООН по правам человека. 2015-09-29. Архивирано од изворникот на 2016-03-28. Посетено на 2016-04-06.
  63. ↑ „Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. Report on the human rights situation in Ukraine. 16 August to 15 November 2015“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-12-22. Посетено на 2015-12-12. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  64. ↑ „Доклад ООН: в Крыму во время продовольственной блокады были нарушены права человека“. Коммерсантъ. Архивирано од изворникот на 2015-12-10. Посетено на 2015-12-09. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  65. ↑ „ООН: Киев нарушил права человека при продовольственной блокаде Крыма“. РИА Новости. Архивирано од изворникот на 2015-12-12. Посетено на 2015-12-09. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  66. ↑ „ООН обвинила Киев в нарушении прав человека“. Российская газета. Архивирано од изворникот на 2015-12-22. Посетено на 2015-12-09. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  67. ↑ „ООН обвинила Киев в нарушениях прав человека в ходе блокады Крыма“. Лента.ру. Архивирано од изворникот на 2015-12-09. Посетено на 2015-12-09. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  68. ↑ „Доклад о ситуации с правами человека в Украине 16 ноября 2015 г. — 15 февраля 2016 г.“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2017-02-14. Посетено на 2016-05-12. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  69. ↑ „ООН требует от Украины расследовать блокаду Крыма“. Архивирано од изворникот на 2016-03-07. Посетено на 2016-03-29. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  70. ↑ „Депутаты парламента РК признали энергоблокаду геноцидом крымчан“. РИА Крым. 2016-01-13. Архивирано од изворникот на 2016-04-11. Посетено на 2016-03-30. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  71. ↑ „В Крыму потребовали не нарушать статус Северо-Крымского канала“ (руски). Российская газета. Архивирано од изворникот на 2019-11-11. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  72. ↑ pipin. „Жириновский: Россия должна перекрыть Днепр в ответ на действия Украины“ (руски). Новороссия. Архивирано од изворникот на 2019-12-20. Посетено на 2020-01-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  73. ↑ «Украинская» блокада «Крымского титана» не отразилась на работе завода Архивирано на 26 февруари 2017 г. // РИА Крым, 2015-09-29
  74. ↑ Минтранспорта РФ ограничило ввоз минеральных удобрений в Крым Архивирано на 3 декември 2019 г. // РИА Крым, 2015-10-13
  75. ↑ 30 торговых сетей Крыма подписали меморандум о сдерживании цен Архивирано на 5 август 2020 г. // РИА Крым, 2015-09-22
  76. ↑ В Крыму запаслись продуктами на случай сбоев в работе переправы Архивирано на 23 ноември 2015 г. // РИА Крым, 2015-10-13
  77. ↑ „Крым без света. Самое главное об отключении электроэнергии на полуострове“. MEDUZA. 2015-11-22. Архивирано од изворникот на 2015-11-23. Посетено на 2015-11-23.
  78. ↑ „Аксенов назвал запуск энергомоста в Крым важным политическим шагом“. РИА Новости. 2015-12-03. Архивирано од изворникот на 2015-12-04. Посетено на 2015-12-03.
  79. ↑ „Угольный трейдер на юге РФ прекратил поставки в Украину из-за отказа железной дороги отправлять вагоны“. Архивирано од изворникот на 2015-11-26. Посетено на 2015-12-01. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  80. ↑ „В Крым привезли новую газотурбинную станцию | РИА Крым“. Архивирано од изворникот на 2015-12-22. Посетено на 2015-12-18. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  81. ↑ „Крым не примет электроэнергию из Украины в случае попытки возобновления поставок — Аксёнов // Крыминформ, 7 декабря 2015“. Архивирано од изворникот на 2015-12-08. Посетено на 2015-12-07. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  82. ↑ „Минэнерго России: поставки электроэнергии с Украины в Крым оправданы // РИА Новости“. Архивирано од изворникот на 2015-12-11. Посетено на 2015-12-09. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  83. ↑ „Путин поручает возобновить поставки угля в Украину после того, как Киев восстановил подачу электроэнергии в Крым“. Архивирано од изворникот на 2015-12-10. Посетено на 2015-12-10. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  84. ↑ „Путин потребовал проложить энергомост в Крым до 20 декабря — Газета. Ru _ Новости“. Архивирано од изворникот на 2015-12-08. Посетено на 2015-12-01. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  85. ↑ „Президент запустил первую очередь энергомоста в Крым“. Kremlin.ru. 2015-12-02. Архивирано од изворникот на 2015-12-05. Посетено на 2015-12-02.
  86. ↑ „Путин дал команду к запуску второй ветки энергомоста с Кубани в Крым // РИА Крым“. Архивирано од изворникот на 2015-12-22. Посетено на 2015-12-15. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  87. ↑ „В Крыму отменили режим ЧС, введенный из-за энергоблокады“. РИА Новости. 2016-05-18. Архивирано од изворникот на 2016-05-19. Посетено на 2016-05-18. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  88. ↑ „В Севастополе сняли режим ЧС, введенный из-за энергоблокады“. РИА Новости. 2016-05-25. Архивирано од изворникот на 2016-05-26. Посетено на 2016-05-25. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  89. ↑ „Поклонская: камер заключения хватит всем организаторам блэкаута Крыма // РИА Новости“. Архивирано од изворникот на 2015-12-09. Посетено на 2015-12-09. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  90. ↑ „Украина с 16 января прекращает поставки в Крым большинства товаров // РИА Новости“. Архивирано од изворникот на 2015-12-20. Посетено на 2015-12-17. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  91. ↑ „Яценюк: поставка электричества в Крым возможна только с решения СНБО | РИА Новости“. Архивирано од изворникот на 2015-12-19. Посетено на 2015-12-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Економска_блокада_на_Крим_од_Украина&oldid=5191194“