Звучна забна струјна согласка

Звучна забна струјна согласка
ð
Слика
МФА-бр.	131
Шифрирање
Единица (дек.)	ð
Уникод (хекс.)	U+00F0
X-SAMPA	D
Киршенбаум	D

Звучна забна приближна согласка
ð
ð̞

Звучната забна струјна согласка е вид на согласен звук кој се користи во некои јазици. Знакот според МФА е ð, а еквивалентиот знак по X-SAMPA е D. Забните струјни согласки се нарекуваат уште и „меѓузабни“ бидејќи тие често се изговараат со јазикот помеѓу горните и долните заби, а не само со притискање на задниот дел од забите, како кај другите забни согласки.

Кириличната буква за овој глас е ҙ, која се јавува во башкирскиот јазик.

Особености

Звучната забна струјна согласка ги има следниве особености:

• Начинот на творба е струен, што значи дека се добива со стеснување на воздушниот тек низ тесен провод во местото на творба, предизвикувајќи бурно струење. Го нема зажлебениот јазик и насочениот воздушен тек, ниту пак високата честота на шушкавите согласки.
• Местото на творба е забно, што значи дека се создава со јазикот во допир со горните или долните заби или обете. (Највеќето избувни и течни согласки што се опишуваат како забни се всушност забно-венечни.)
• Фонацијата е звучна, што значи дека гласните жици треперат при творбата.
• Ова е устена согласка, што значи дека воздухот излегува само низ устата.
• Ова е средна согласка, што значи дека се создава со насочување на воздушниот тек долж средината на јазикот наместо по страните.
• Воздушниот механизам е белодробно издишен, што значи дека се создава со истиснување на воздух единствено низ белите дробови и дијафрагмата, што важи за највеќето гласови.

Јазици

Во следниве транскрипции, подредниот дијакритички знак може да се употреби за означување на приближната согласка [ð̞].

Јазик		Збор	МФА	Значење	Белешки
албански		i verdhë	[i vɛːɾð]	'злато'
алеутски	Аткански дијалект	dax̂	[ðɑχ]	'око'
англиски		this	[ðɪs]	'ова'
арапски	Стандарден	ذهب	[ðaˈhab]	'злато'
берта		[fɛ̀ːðɑ̀nɑ́]		'мете'
велшки		bardd	[bɑrð]	'бард'
гвичински		niidhàn	[niːðân]	'сакаш'
грчки		δάφνη	[ˈðafni]	'дафина', 'ловор'
дански		vide	[ˈʋiːðə]	'знае'
елфдалски		baiða	[ˈbaɪða]	'чека'
западен новоарамејски		?	[aħːað]	'еден'
кабилски		ḏuḇ	[ðuβ]	'истоштен'
каталонски		cadàver	[kəˈðaβə]	'мртовец'
окситански	гасконски	que divi	[ke ˈðiwi]	'што јас треба...'
португалски	европски	nada	[ˡnaðɐ]	'ништо'	Северни и централни дијалекти.
сардински		nidu	[ˡniðu]	'гнездо'
свахили		dhambi	[ðɑmbi]	'грев'
сиуански	лакота	?	[ˈðaptã]	'пет'
тамилски		ஒன்பது	[onbʌðɯ]	'девет'
танана		dhet	[ðet]	'џигер'
тучонски	Северен	edhó	[eðǒ]	'кожа'
	јужно наречје	adhǜ	[aðɨ̂]
фиџиски		ciwa	[ðiwa]	align="center"| 'девет'
хан		ë̀dhä̀	[ə̂ðɑ̂]	'кожа'
харасиски		[ðebeːr]		'пчела'
шпански		dedo	[ˈd̪e̞ð̞o̞]	'прст'

Поврзано

• Безвучна забна струјна согласка

Наводи

Табела на белодробни согласки по МФА аудио

По место →

Уснени

Преднојазични

Среднојазични

Заднојазични

Гласилни

↓ По начин

Дво​уснени

Уснено-​забни

Заб​ни

Венеч​ни

Задно-​венеч.

Свие​ни

Предно-​непчени

Задно​непчени

Ресич​ни

Голтни​чки

Надгла​сил​ни

Гласил​ни

Носни

m̥

m

ɱ

n̪

n̥

n

n̠

ɳ

ɲ̥

ɲ

ŋ̊

ŋ

ɴ

Избувни

p

b

p̪

b̪

t̪

d̪

t

d

ʈ

ɖ

c

ɟ

k

ɡ

q

ɢ

ʡ

ʔ

Струјни

ɸ

β

f

v

θ

ð

s

z

ʃ

ʒ

ʂ

ʐ

ç

ʝ

x

ɣ

χ

ʁ

ħ

ʕ

ʜ

ʢ

h

ɦ

Приближни

ʋ

ɹ

ɻ

j

ɰ

Трепетни

ʙ

r

ɽ͡r

ʀ

я *

Едноударни

ⱱ̟

ⱱ

ɾ

ɽ

ɢ̆

ʡ̯

Стран. струј.

ɬ

ɮ

ɭ˔̊

ʎ̥˔

ʎ˔

ʟ̝̊

ʟ̝

Стран. прибл.

l

ɭ

ʎ

ʟ

Стран. едноуд.

ɺ

ɺ̠

ʎ̯

Небелодробни согласки

Чкрапави	ʘ	ǀ	ǃ		ǂ		ǁ
	ʘ̃	ʘ̃ˀ	ʘ͡q		ʘ͡qʼ
Уфрлени	ɓ	ɗ	ʄ	ᶑ	ɠ		ʛ
Исфрлени	pʼ	tʼ	cʼ	ʈʼ	kʼ		qʼ
	fʼ	θʼ	sʼ	ɬʼ	xʼ		χʼ
	tsʼ	tɬʼ	cʎ̝̥ʼ	tʃʼ	ʈʂʼ	kxʼ	kʟ̝̊ʼ

Слеани согласки

p̪f	b̪v	ts	dz	tʃ	dʒ	tɕ	dʑ	ʈʂ	ɖʐ
		tɬ	dɮ	cç	ɟʝ	cʎ̥˔	ɟʎ˔	kʟ̝̊	ɡʟ̝

Сложени согласки

Незаградни	ʍ	w	ɥ	ɧ
Заградни	k͡p	ɡ͡b	ŋ͡m

Табелава содржи фонетски симболи што може да не се прикажат правилно кај некои прелистувачи. [Помош]

Онаму кајшто симболите се дадени во парови, „лев—десен“ претставува „безвучна—звучна“ согласка.

Исенчените полиња претставуваат неизводливи гласовни творби.

* Симболот го нема во МФА.