Список на скелетни мускули во човечкото тело
Глава
[уреди | уреди извор]Чело/очен капак
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
occipitofrontalis - мускул на сводот на черепот | две темени мешиња и две челни мешиња | aponeurosis epicranialis | nervus facialis [CNVII] | ги крева веѓите | ||
□venter occipitalis musculi occipitofrontalis | горната нухална линија на темена коска, мастоиден дел на слепоочна коска | arteria occipitalis | n. auricularis posterior (nervus facialis [CNVII]) | го повлекува скалпот | ||
□venter frontalis musculi occipitofrontalis | кожа на веѓите и глабела | arteria ophthalmica | rami temporales nervi facialis [CNVII] | ги брчка веѓите | ||
orbicularis oculi - кружен мускул на окото | орбитален дел: челна коска (os frontale)
палпебрален дел: ligamentum palpebrale mediale лакримален дел: заден гребен на солзна коска (os lacrimale) |
орбитален дел: raphe palpebralis lateralis
палпебрален дел: raphe palpebralis lateralis лакримален дел: рабови на очни капаци |
arteria ophthalmica, arteria zygomaticoorbitalis, arteria angularis | rami zygomatici nervi facialis [CNVII] | ги затвора очните капаци | levator palpebrae superioris |
corrugator supercilii - мускул набирач на веѓите | назален дел на челна коска (os frontale) | средна третина од кожата на веѓите | arteria ophthalmica | rami zygomatici nervi facialis [CNVII] | ја движи кожата на челото медијално и инфериорно (кон коренот на носот) | |
depressor supercilii - мускул спуштач на веѓите | назален дел на челна коска (os frontale), медијален раб на очна празнина | средна третина од кожата на веѓите | ја движи кожата на веѓите инфериорно |
Екстраокуларни мускули
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
levator palpebrae superioris - мускул подигнувач на горниот очен капак | клинеста коска (os sphenoidale) | тарзална плоча, горен очен капак | arteria ophthalmica | nervus oculomotorius [CNIII] | го повлекува и крева очниот капак | orbicularis oculi |
tarsalis superior - тарзален мускул | долна страна на levator palpebrae superioris | tarsus superior на очниот капак | симпатички нервен систем | го подига горниот очен капак | ||
Рамни мускули | ||||||
■rectus superior bulbi - горен рамен мускул на окото | Зинов прстен (anulus tendineus communis) на орбиталниот врв | 7.5 mm супериорно на работ на рожницата (limbus corneae) | arteria ophthalmica | горна гранка на nervus oculomotorius [CNIII] | подигање, адукција и медијална ротација на окото | |
■rectus inferior bulbi - долен рамен мускул на окото | 6.5 mm инфериорно на работ на рожницата (limbus corneae) | долна гранка на nervus oculomotorius [CNIII] | спуштање и адукција на окото | |||
■rectus medialis bulbi - среден рамен мускул на окото | 5.5 mm медијално на работ на рожницата (limbus corneae) | долна гранка на nervus oculomotorius [CNIII] | адукција на окото | |||
■rectus lateralis bulbi - страничен рамен мускул на окото | 7 mm темпорално на работ на рожницата (limbus corneae) | nervus abducens [CNVI] | абдукција на окото | |||
Коси мускули | ||||||
◆obliquus superior bulbi - горен кос мускул на окото | Зинов прстен (anulus tendineus communis) на орбиталниот врв, медијално на оптичкиот канал | надворешен заден квадрант на очното јаболко | странична мускулна гранка на arteria ophthalmica | nervus trochlearis [CNIV] | инторзија, абдукција и депресија на окото | |
◆obliquus inferior bulbi - долен кос мускул на окото | орбитална површина на горната вилица (maxilla) странично на лакрималниот жлеб | странично на очното јаболко, длабоко до rectus lateralis bulbi, со кратка рамна тетива | nervus oculomotorius [CNIII] | ексторзија, елевација и абдукција на окото |
Уво
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
temporoparietalis - слепоочно-темен мускул | мускули на надворешното уво (musculi auriculares) | aponeurosis epicrania | nervus facialis [CNVII] | |||
Auriculares | ||||||
ᗧ auricularis anterior - преден ушен мускул | fascia temporalis | преден дел на хеликсот на увото | arteria auricularis posterior | nervus facialis [CNVII] | ја повлекува ушната школка нанапред | |
ᗧ auricularis superior - горен ушен мускул | aponeurosis epicrania | дорзокранијална површина на ушната школка | ја повлекува ушната школка нагоре | |||
ᗧ auricularis posterior - заден ушен мускул | мастоиден процес на слепоочна коска, тетива на стерноклеидомастоиден мускул (musculus sternocleidomastoideus) | дорзален дел на ушната школка | ја повлекува ушната школка наназад | |||
Мускули на внатрешното уво | ||||||
ᗧ stapedius - мускул на узенгијата | врв на пирамидата на средното уво (auris media) | врат на узенгијата (stapes) | ramus stapedius arteriae auricularis posterioris | nervus facialis [CNVII] | го намалува движењето на узенгијата, ја контролира амплитудата на звучните бранови до внатрешното уво | |
ᗧ tensor tympani - мускул затегнувач на опната на ушното тапанче | Евстахиева туба (tuba auditiva) | рачка на чеканчето (malleus) | arteria tympanica superior | nervus pterygoideus medialis од долновиличната гранка (V3) на трогранковиот живец [CNV3] | ја затегнува опната на ушното тапанче, ја контролира амплитудата на звучните бранови до внатрешното уво |
Нос
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
procerus - тенок мускул | фасција на долниот дел од носната коска (os nasale) | кожа на долниот дел на челото помеѓу веѓите | arteria facialis | букална гранка на nervus facialis [CNVII] | го спушта медијалниот агол на веѓата (давајќи израз на намуртеност) | |
depressor septi nasi - мускул повлекувач на носната преграда | foramen incisivum на горната вилица (maxilla) | носна преграда (septum nasi) и заден дел од аларниот дел на musculus nasalis | arteria labialis superior | ја спушта носната пеграда | ||
levator labii superioris alaeque nasi - мускул подигнувач на горната усна и носното крилце | processus frontalis maxillae | ноздра и горна усна | arteria labialis superior | ја проширува ноздрата, ја подигнува горната усна, го подигнува носното крилце | ||
nasalis - носен мускул | ||||||
попречен дел
(compressor naris) |
горна вилица (maxilla) | cartilago nasi lateralis | arteria labialis superior | букална гранка на nervus facialis [CNVII] | компресија на ноздрите | |
крилест дел
(dilator naris) |
горна вилица над латералниот секач, cartilago alaris major, cartilago alaris minor | кожа во близина на работ на ноздрата | ги проширува ноздрите |
Уста
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
levator anguli oris (caninus) - мускул подигнувач на усниот агол |
горна вилица (maxilla) | modiolus anguli oris | arteria facialis | nervus facialis [CNVII] | го подигнува аголот на устата (насмевка) | |
depressor anguli oris (triangularis) - мускул спуштач на усниот агол |
странична површина на долната вилица (mandibula) | мандибуларна гранка на nervus facialis [CNVII] | го спушта аголот на устата (намуртување) | |||
levator labii superioris - мускул подигнувач на горната усна | среден дел на margo infraorbitalis | кожа и мускули на горната усна (labii superioris) | arteria labialis superior | букална гранка на nervus facialis [CNVII] | ја подигнува горната усна | |
depressor labii inferioris - мускул спуштач на долната усна | странична површина на долната вилица (mandibula) | кожа на долната усна | arteria labialis inferior | мандибуларна гранка на nervus facialis [CNVII] | ја спушта долната усна | |
mentalis - мускул на брадата | од protuberantia mentalis на долната вилица | кожа на брадата | ја подигнува и брчка кожата на брадата, ја испакнува долната усна | |||
buccinator - образен мускул | алвеоларни процеси на горната и долната вилица, raphe pterygomandibularis | влакна на orbicularis oris | arteria buccinatoria | букална гранка на nervus facialis [CNVII] | дување на образите, џвакање | |
orbicularis oris - кружен мускул на усните | горна вилица (maxilla) и долна вилица (mandibula) | кожа околу усните | arteria labialis superior, arteria labialis inferior | ги набира усните | ||
risorius - мускул на смеење | фасција над заушната (паротидна) жлезда | modiolus anguli oris | arteria facialis | го повлекува наназад аголот на устата | ||
Јаболчни мускули | ||||||
zygomaticus major - голем јаболчен мускул | јаболчна коска (os zygomaticum) во регионот на зигоматикомаксиларната сутура | modiolus anguli oris | arteria facialis | букална гранка на nervus facialis [CNVII] | го повлекува аголот на устата нагоре и странично | |
zygomaticus minor - мал јаболчен мускул | кожа на горната усна | ја подигнува горната усна |
Мастикација (џвакање)
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
masseter - масетеричен мускул | предни две третини од долната граница на зигоматичниот лак (arcus zygomaticus) и горната вилица (maxilla) | агол на долната вилица (mandibula), масетеричен туберозитет на долната вилица | arteria masseterica | масетеричен живец (nervus massetericus) од долновиличната гранка (V3) на трогранковиот живец [CNV3] | ја крева и повлекува долната вилица (ја затвора устата) | platysma |
temporalis - слепоочен мускул | темпорални линии на темената коска (os parietale) | processus coronoideus mandibulae | arteria temporalis profunda anterior, arteria temporalis profunda posterior | nervi temporales profundi од долновилична гранка (V3) на трогранковиот живец [CNV3] | ||
Крилести мускули | ||||||
pterygoideus lateralis - надворешен крилест мускул | ala major ossis sphenoidalis и processus pterygoideus ossis sphenoidalis | processus condylaris mandibulae | rami pterygoidei arteriae maxillaris | nervus pterygoideus lateralis од долновилична гранка (V3) на трогранковиот живец [CNV3] | спуштање на долната вилица | |
pterygoideus medialis - внатрешен крилест мускул | длабока глава: медијална страна на латералната птеригоидна плоча зад горните заби површна глава: пирамидален процес на непчена коска (processus pyramidalis ossis palatini) и tuber maxillae |
медијален агол на долната вилица (mandibula) | nervus pterygoideus medialis од долновилична гранка (V3) на трогранковиот живец [CNV3] | ја подигнува долната вилица, ја затвора вилицата, му помага на pterygoideus lateralis во придвижување на вилицата од страна на страна |
Јазик
[уреди | уреди извор]Надворешни мускули
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
genioglossus - гениоглосен мускул | горен дел на spinae mentalis на долната вилица (mandibula) | дорзална површина на јазикот, тело на подјазичната коска (os hyoideum) | arteria lingualis | nervus hypoglossus [CNXII] | долни влакна: плазење на јазикот
средни влакна: спуштање на јазикот горни влакна: го повлекува врвот на јазикот назад и надолу |
|
hyoglossus - хиоглосен мускул | подјазична коска (os hyoideum) | страна на јазикот | го спушта јазикот | |||
chondroglossus - хондроглосен мускул | мал рог и тело на подјазична коска (os hyoideum) | внатрешни мускулни влакна на јазикот | го спушта јазикот (некои сметаат дека овој мускул е дел од hyoglossus) | |||
styloglossus - стилоглосен мускул | processus styloideus ossis temporalis | јазик | сублингвална гранка на arteria lingualis | го подига и го повлекува јазикот | долни и средни влакна на genioglossus | |
palatoglossus - непчено-јазичен мускул | aponeurosis palatina | nervus vagus [CNX], nervus accessorius [CNXI] | подигање на задниот дел од јазикот |
Внатрешни мускули
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
longitudinalis superior linguae - горен надолжен мускул на јазикот | блиску до мажлецот, од средна фиброзна преграда (septum linguae) | рабови на јазикот | nervus hypoglossus [CNXII] | го скратува јазикот, го врти врвот нагоре, ги врти страничните рабови нагоре | ||
transversus linguae - попречен мускул на јазикот | septum linguae | страни на јазикот | го стеснува јазикот без издолжување | |||
longitudinalis inferior linguae - долен надолжен мускул на јазикот | корен на јазикот | врв на јазикот | го скратува јазикот, се повлекува, го повлекува врвот надолу | |||
verticalis linguae - вертикален мускул на јазикот | дорзална страна на јазикот | граници на долната површина на јазикот |
Меко непце
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
tensor veli palatini - мускул затегнувач на мекото непце | медијална птеригоидна плоча на клинеста коска (os sphenoidale) | aponeurosis palatina | nervus pterygoideus medialis од долновилична гранка (V3) на трогранковиот живец [CNV3] | го затегнува мекото непце, помага при голтање | ||
levator veli palatini - мускул подигнувач на мекото непце | слепоочна коска (оs temporale), Евстахиева туба (tuba auditiva) | arteria facialis | plexus pharyngeus nervi vagi [CNX] | го подига мекото непце | ||
palatoglossus - непчено-јазичен мускул | aponeurosis palatina | јазик | помага во дишењето со подигање на задниот дел од јазикот | |||
palatopharyngeus - непчено-голтников мускул | aponeurosis palatina и тврдо непце | горна граница на штитна 'рскавица (се меша со констрикторни влакна) | arteria facialis | ramus pharyngeus nervi vagi [CNX] | помага во дишењето со влечење на голтникот и гркланот | |
uvula palatina - ресичка | тврдо непце | меко ткиво на ресичката | ја движи и ја менува формата на ресичката |
Голтник
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
stylopharyngeus - стилофарингеален мускул | processus styloideus ossis temporalis | штитна 'рскавица (голтник) | arteria pharyngea ascendens | nervus glossopharyngeus [CNIX] | го подига гркланот, го подига голтникот, голтањето | |
salpingopharyngeus - салпингофарингеален мускул | 'рскавица на Евстахиева туба (tuba auditiva) | заден фасцикулус на palatopharyngeus | nervus vagus [CNX], nervus accessorius [CNXI] | го подига назофаринксот | ||
Голтникови мускули | ||||||
constrictor pharyngis inferior - долен констриктор на голтникот | cartilago cricoidea, cartilago thyroidea | raphe pharyngis | arteria pharyngea ascendens | надворешна ларингеална гранка на горниот ларингеален нерв (nervus laryngeus superior) од nervus vagus [CNX] | голтање | |
constrictor pharyngis medius - среден констриктор на голтникот | подјазична коска (os hyoideum) | plexus pharyngeus nervi vagi [CNX] | ||||
constrictor pharyngis superior - горен констриктор на голтникот | медијална птеригоидна плоча на клинеста коска (os sphenoidale), raphe pterygomandibularis, os alveolaris | raphe pharyngis, tuberculum pharyngeum |
Грклан
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
cricothyroideus - крикотироиден мускул | предна и латерална крикоидна 'рскавица (cartilago cricoidea) | долен рог и ламина на штитна 'рскавица (cartilago thyroidea) | arteria thyreoidea superior | надворешна ларингеална гранка на горниот ларингеален нерв (nervus laryngeus superior) од nervus vagus [CNX] | ги затегнува и издолжува гласните набори (има мало адуктивно дејство) | |
arytaenoideus (попречни и коси влакна) - аритеноиден мускул | аритеноидна 'рскавица (cartilagines arytenoideae) од една страна | аритеноидна 'рскавица (cartilagines arytenoideae) од спротивна страна | arteria thyreoidea superior | nervus laryngeus recurrens од nervus vagus [CNX] | ги приближува аритеноидните 'рскавици (ја затвора rima glottidis) | |
thyroarytenoideus - тироаритеноиден мускул | внатрешна (предна) површина на штитна 'рскавица (cartilago thyroidea) | предна површина на аритеноидна 'рскавица (cartilagines arytenoideae) | ги здебелува гласните набори и им ја намалува должината, адукција за време на говорот | |||
Крикоаритеноидни мускули | ||||||
cricoarytaenoideus posterior - заден крикоаритеноиден мускул | заден дел на крикоидна 'рскавица (cartilago cricoidea) | processus muscularis cartilaginis arytenoideae | nervus laryngeus recurrens од nervus vagus [CNX] | абдукција и странична ротација на 'рскавицата, ги повлекува гласните лигаменти подалеку од средната линија и напред и така ја отвора rima glottidis | cricoarytaenoideus lateralis | |
cricoarytaenoideus lateralis - надворешен крикоаритеноиден мускул | страничен дел на лакот на крикоидна 'рскавица (cartilago cricoidea) | адукција и медијална ротација на 'рскавицата, ги повлекува гласните лигаменти кон средната линија и наназад и така ја затвора rima glottidis | cricoarytaenoideus posterior |
Врат
[уреди | уреди извор]Клучни
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
platysma - плоснат мускул | база на долната вилица | долен дел на клучната коска (clavicula) и фасција на градниот кош | гранки на arteria submentalis, гранки на arteria suprascapularis | вратна гранка на nervus facialis [CNVII] | ја затегнува кожата на вратот | masseter, temporalis |
sternocleidomastoideus - стерноклеидомастоиден мускул | градна глава: manubrium sterni
клучна глава: среден дел на клучната коска (clavicula) |
pars mastoidea ossis temporalis, горната нухална линија на темена коска | arteria occipitalis, arteria thyreoidea superior | моторен: nervus accessorius [CNXI] сетилен: plexus cervicalis |
самостојно: ја навалува главата кон својата страна, ја ротира главата така што лицето се врти кон спротивната страна
дејствувајќи заедно: флексија на вратот, ја крева градната коска, помага при принудна инспирација |
Супрахиоидни
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
digastricus - двомешест мускул | предно меше: fossa digastrica (долна вилица)
задно меше: мастоиден процес на слепоочна коска (оs temporale) |
средна тетива (помал рог на подјазична коска) | предно меше: субментална гранка на arteria facialis
задно меше: arteria occipitalis |
предно меше: nervus mylohyoideus [CNV3]
задно меше: nervus facialis [CNVII] |
ја отвора вилицата кога масетеричниот и слепоочниот мускул се опуштени | |
stylohyoideus - стилохиоиден мускул | processus styloideus ossis temporalis | голем рог на подјазична коска (os hyoideum) | arteria occipitalis | nervus facialis [CNVII] | ја подига подјазичната коска за време на голтањето | |
mylohyoideus - милохиоиден мускул | Linea mylohyoidea mandibulae | raphe pharyngis | милохиоидна гранка на arteria alveolaris inferior | nervus mylohyoideus [CNV3] | го подига подот на усната шуплина, ја подигнува подјазичната коска, ја спушта долната вилица | |
geniohyoideus - гениохиоиден мускул | symphysis mandibulae | предна површина на тело на подјазична коска (os hyoideum) | C1 преку nervus hypoglossus | ја подигнува подјазичната коска и јазикот за време на голтање |
Инфрахиодни
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
sternohyoideus - стернохиоиден мускул | дршка на градната коска (manubrim sterni) | подјазична коска (os hyoideum) | arteria thyreoidea superior | ansa cervicalis | ја спушта подјазичната коска | |
sternothyroideus - стернотироиден мускул | cartilago thyroidea | го спушта гркланот, може малку да ја спушти подјазичната коска | ||||
thyrohyoideus - тирохиоиден мускул | cartilago thyroidea | подјазична коска (os hyoideum) | C1 | ја спушта подјазичната коска | ||
omohyoideus - омохиоиден мускул | горна граница на плешка (scapula) | arteria thyreoidea inferior | ansa cervicalis | го спушта гркланот, ја спушта и ја движи на страна подјазичната коска |
Врат
[уреди | уреди извор]Преден дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
longus colli - долг вратен мускул | трансверзни процеси на пршлените C3, C4, C5 и C6 | преден лак на атлас | C2, C3, C4, C5, C6 | флексија на вратот и главата | ||
longus capitis - долг мускул на главата | предни туберкули на трансверзни процеси на пршлените C3, C4, C5 и C6 | базиларен дел на тилна коска (os occipitale) | C1, C2, C3/C4 | флексија на вратот на атланто-окципиталниот зглоб | ||
rectus capitis anterior - преден прав мускул на главата | атлас | тилна коска (os occipitale) | C1 | |||
rectus capitis lateralis - бочен прав мускул на главата | горна површина на трансверзниот процес на атлас | под површината на југуларниот процес на тилната коска | бочно свиткување на главата |
Латерален дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
mm. scalenii - скаленски мускули | вратни прешлени | прво и второ ребро | нагорна вратна артерија (гранка на arteria thyreoidea inferior) | цервикални нерви (C3, C4, C5, C6, C7) | подигање на првото и второто ребро | |
scalenus anterior - преден скаленски мускул | C3-C6 | прво ребро | вентрална гранка на C5, C6 | кога вратот е фиксиран, го крева првото ребро за да помогне во дишењето или кога реброто е фиксирано, го свиткува вратот напред и настрана и го ротира на спротивната страна | ||
scalenus medius - среден скаленски мускул | C2-C6 | вентрални гранки на третиот до осмиот цервикален спинален нерв | го крева првото ребро, го ротира вратот на спротивната страна | |||
scalenus posterior - заден скаленски мускул | трансверзни процеси на C4 – C6 | второ ребро | нагорна вратна артерија, суперфицијална цервикална артерија | C6, C7, C8 | го подига второто ребро, го навалува вратот на истата страна | |
levator scapulae - мускул подигнувач на плешката | задни туберкули на трансверзни процеси на C1 – C4 | горен дел на медијалната граница на плешката | дорзална скапуларна артерија | цервикални нерви (C3, C4) и дорзален скапуларен нерв (C5) | ја подигнува плешката, ја навалува гленоидната празнина (fossa glenoidalis) инфериорно со ротирање на плешката | serratus anterior |
rectus capitis lateralis - бочен прав мускул на главата | горна површина на трансверзниот процес на атлас (C1) | под површината на југуларниот процес на тилната коска | C1 | |||
obliquus capitis superior - горен кос мускул на главата | латерална маса на атлас | латерална половина на долна нухална линија | nervus suboccipitalis | флексија на главата на истата страна | ||
obliquus capitis inferior - долен кос мускул на главата | спинозен процес на аксис | латерална маса на атлас | nervus suboccipitalis | ротација на вратот |
Заден дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
rectus capitis posterior minor - мал прав заден мускул на главата | туберкула на задниот лак на атлас (C1) | медијален дел од долната нухална линија на тилната коска (os occipitale) и површината помеѓу неа и големиот отвор (foramen magnum) | гранка на дорзалната примарна поделба на nervus suboccipitalis | екстензија на вратот, но се смета дека е повеќе сетилен орган отколку мускул | ||
rectus capitis posterior major - голем прав заден мускул на главата | спинозен процес на аксис (C2) | долна нухална линија на тилна коска | arteria occipitalis | дорзална гранка на C1 (nervus suboccipitalis) | ротација и екстензија на главата на истата страна | |
semispinalis capitis - семиспиналис капитис | артикуларни процеси на C4-C6; трансверзни процеси на C7 и T1-T7 | тилна коска помеѓу горна и долна нухална линија | nervus occipitalis major | екстензија на главата | ||
longissimus capitis - лонгисимус капитис | артикуларни процеси на C4-C7; трансверзни процеси на T1-T5 | заден раб на мастоидниот процес | arteriae sacrales laterales | задна гранка на спинален нерв | латерално: флексија на главата и вратот на иста страна
билатерално: екстензија на ‘рбетниот столб |
|
splenius capitis - завоен мускул на главата | Ligamentum nuchae, спинозни процеси на C7-T6 | мастоиден процес | C3, C4 | екстензија, ротација и латерална флексија на главата | ||
obliquus capitis superior - горен кос мускул на главата | латерална маса на атлас | латерална половина од долната нухална линија | nervus suboccipitalis | флексија на главата на истата страна | ||
obliquus capitis inferior - долен кос мускул на главата | спинозен процес на аксис | латерална маса на атлас | ротација на вратот |
Труп
[уреди | уреди извор]Абдомен
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
rectus abdominis - рамен стомачен мускул | symphysis pubica, crista pubica | processus xiphoideus, ‘рскавица на ребрата 5-7 | arteria epigastrica inferior, arteria epigastrica superior; контрибуција од задните меѓуребрени артерии, arteria subcostalis и длабоки циркумфлексни артерии | nervi intercostales, nervus subcostalis | флексија на трупот, ги компресира абдоминалните органи, помага при издишување | erector spinae |
obliquus externus abdominis - надворешен кос стомачен мускул | надворешна површина на ребра 5-12 | linea alba, tuberculum pubicum ossis pubis, предна половина на crista iliaca | долни задни меѓуребрени артерии, arteria subcostalis, длабока циркумфлексна илијачна артерија | моторен: меѓуребрени живци (T7-T11), nervus subcostalis сензорен: nervus iliohypogastricus | двострано: флексија на трупот, издишување, компресија на абдоминалните органи
еднострано: флексија на трупот на истата страна, ротација на трупот на спротивната страна |
|
obliquus internus abdominis - внатрешен кос стомачен мускул | предни две-третини од crista iliaca, arcus iliopectineus, fascia thoracolumbalis | долни граници на ребра 10-12, crista pubica | долни задни меѓуребрени артерии, arteria subcostalis, горна епигастрична артерија, долна епигастрична артерија, површна циркумфлексна илијачна артерија, длабока циркумфлексна илијачна артерија, задни лумбални артерии | меѓуребрени живци (T7-T11), nervus subcostalis, nervus iliohypogastricus, nervus ilioinguinalis | двострано: флексија на трупот, издишување, ги компресира абдоминалните органи
еднострано: флексија на трупот на истата страна, ротација на трупот на спротивната страна |
|
transversus abdominis - попречен стомачен мускул | внатрешна површина на ребрена ‘рскавица на ребрата 7-12, fascia thoracolumbalis, предни две-третини на crista iliaca, arcus iliopectineus | linea alba, апоневроза на obliquus internus abdominis, crista pubica | долни задни меѓуребрени артерии, arteria subcostalis, горна епигастрична артерија, долна епигастрична артерија, површна циркумфлексна илијачна артерија, длабока циркумфлексна илијачна артерија, задни лумбални артерии | меѓуребрени живци (T7-T11), nervus subcostalis, nervus iliohypogastricus, nervus ilioinguinalis | двострано: компресија на абдоминалните органи, издишување
еднострано: ротација на трупот на истата страна |
|
pyramidalis | symphysis pubica, crista pubica | linea alba | долна епигастрична артерија | nervus subcostalis | ја затега linea alba | |
quadratus lumborum - квадратен слабински мускул | crista iliaca, ligamentum iliolumbale | долна граница на ребро 12, трансверзни процеси на L1-L4 | arteriae lumbares, arteria sacralis mediana, arteria iliolumbalis, подребрени артерии | nervus subcostalis, предни гранки на ’рбетни живци L1-L4 | двострано: го фиксира реброто 12 за време на вдишувањето, екстензија на трупот
еднострано: флексија на трупот на истата страна |
Грб
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
erector spinae - мускул подигнувач на ‘рбетниот столб | боцки на последните четири торакални пршлени | двете боцки на повеќето кранијални торакални пршлени и цервикални пршлени | arteriae sacrales laterales | задна гранка на ’рбетен живец | двострано: екстензија на ’рбетниот столб
еднострано: латерална флексија на ’рбетниот столб на истата страна |
rectus abdominis |
iliocostalis - бедрено-ребрен мускул | крсна коска (оs sacrum), crista iliaca, fascia thoracolumbalis, боцки на пршлени | ребра | ||||
longissimus | странични израстоци на пршлени | странични израстоци на пршлени | ||||
spinalis | бодлести израстоци на пршлени | бодлести израстоци на пршлени | ||||
latissimus dorsi - најширок грбен мускул | бодлести израстоци на пршлени T6-T12, fascia thoracolumbalis, crista iliaca и долните 3 или 4 ребра | под на интертуберкуларниот жлеб на рамената коска (humerus) | arteria subscapularis, дорзална скапуларна артерија | nervus thoracodorsalis | го повлекува предниот екстремитет дорзално и каудално | deltoideus, trapezius |
transversospinales | странични израстоци на пршлени | бодлести израстоци на пршлени | задна гранка на ’рбетен живец | двострано: екстензија на ’рбетниот столб
еднострано: ротација на ’рбетниот столб |
||
semispinalis thoracis (dorsi) |
странични израстоци на шести до десетти торакални пршлени | бодлести израстоци на горните четири торакални пршлени и долните два цервикални пршлени | ||||
semispinalis cervicis (colli) |
странични израстоци на горните пет или шест торакални пршлени | цервикални бодлести израстоци, од аксис до петтиот | ||||
semispinalis capitis (complexus) |
странични израстоци на долниот цервикален и горниот торакален столб | област помеѓу горната и долната нухална линија | nervus occipitalis major | екстензија на главата | ||
multifidus spinae | оs sacrum, апоневроза на erector spinae, spina iliaca posterior superior, crista iliaca | бодлести израстоци на пршлени | задна гранка на спинален живец | ги стабилизира пршлените при локални движења на ’рбетниот столб | ||
rotatores | странични израстоци на пршлени | задна гранка на спинален живец | ||||
interspinales | бодлести израстоци на пршлени | задни гранки на ’рбетни живци | екстензија, флексија и ротација на ‘рбетниот столб | |||
intertransversarii | странични израстоци на пршлени | горни странични израстоци на пршлени | латерална флексија на трупот | |||
splenius - завоен мускул | ||||||
capitis - завоен мускул на главата | нухален лигамент, бодлести израстоци на пршлени C7-T6 | мастоиден израсток на слепоочна коска, темена коска | C3, C4 | екстензија, ротација и латерална флекција на главата | ||
cervicis - завоен мускул на вратот | бодлести израстоци на пршлени T3-T6 | странични израстоци на пршлени C1, C2, C3 | C5, C6 |
Гради
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
intercostals | ribs 1–11 | ribs 2–12 | intercostal arteries | intercostal nerves | ||
external | inhalation | internal | ||||
internal | rib – inferior border | rib – superior border | holds ribs steady | external | ||
innermost | elevates ribs | |||||
subcostales | inner surface of one rib | inner surface of second or third rib above, near its angle | ||||
transversus thoracis | costal cartilages of last 3–4 ribs, body of sternum, xiphoid process | ribs/costal cartilages 2–6 | depresses ribs | |||
levatores costarum | transverse processes of C7 to T12 vertebrae | superior surfaces of ribs immediately inferior to preceding vertebrae | dorsal rami – C8, T1, T2, T3, T4, T5, T6, T7, T8, T9, T10, T11 | assists in elevation of thoracic rib cage | ||
Serratus posterior muscles | ||||||
inferior | vertebrae T11 – L3 | inferior borders of 9th through 12th ribs | intercostal arteries | intercostal nerves | depresses lower ribs, aiding in expiration | |
superior | nuchal ligament (or ligamentum nuchae) and spinous processes of vertebrae C7 through T3 | upper borders of 2nd through 5th ribs | 2nd through 5th intercostal nerves | elevates ribs, aiding in inspiration | ||
diaphragm | pericardiacophrenic artery, musculophrenic artery, inferior phrenic arteries | phrenic and lower intercostal nerves | breathing |
Карлица
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
coccygeus | sacrospinous ligament | coccyx | sacral nerves: S4, S5 or S3-S4 | closes back part of pelvic outlet | ||
Levator ani | ||||||
iliococcygeus | ischial spine, posterior part of tendinous arch of pelvic fascia | coccyx and anococcygeal raphe | inferior gluteal artery | levator ani nerve (S4)
|
supports organs in pelvic cavity | |
pubococcygeus | back surface of pubis, anterior part of obturator fascia | coccyx and sacrum | controls urine flow, contracts during orgasm | |||
puborectalis | lower part of pubic symphysis | - | S3, S4. levator ani nerve | inhibits defecation |
Перинеум
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
Sphincter ani | ||||||
externus | - | - | inferior rectal artery | S4 and twigs from inferior anal nerves of pudendal nerve | keeps anal canal and anus closed, aids in expulsion of feces | |
internus | - | - | pudendal nerve | |||
Superficial perineal pouch | ||||||
transversus perinei superficialis | anterior surface of ischial tuberosity | central point of perineum | perineal artery | pudendal nerve | ||
bulbospongiosus | perineal raphe | - | empties urethra (men)
clenches vagina (women) |
|||
ischiocavernosus | ischial tuberosity | crus of penis (men)
crus of clitoris (women) |
assists bulbospongiosus | |||
Deep perineal pouch | ||||||
transversus perinei profundus | inferior ramus of ischium | its fellow of opposite side | pudendal nerve | |||
sphincter urethrae membranaceae | junction of inferior rami of pubis and ischium about 1.25 – 2 cm, and from neighboring fascia | perineal branch of pudendal nerve (S2, S3, S4) | constricts urethra, maintains urinary continence |
Горен екстремитет
[уреди | уреди извор]‘Рбетен столб
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
trapezius | down midline, external occipital protuberance, nuchal ligament, medial part of superior nuchal line, spinous processes of vertebrae C7-T12 | at shoulders, lateral third of clavicle, acromion of scapula, spine of scapula | transverse cervical artery | motor: accessory nerve [CNXI]
sensory: cervical nerves C3 and C4 |
retracts and elevates scapula | serratus anterior |
latissimus dorsi | spinous processes of thoracic T6-T12, thoracolumbar fascia, iliac crest and inferior 3 or 4 ribs | floor of intertubercular groove of humerus | subscapular artery, dorsal scapular artery | thoracodorsal nerve | pulls forelimb dorsally and caudally | deltoid, trapezius |
rhomboids | nuchal ligaments, spinous processes of C7-T5 vertebrae | medial border of scapula | dorsal scapular artery | dorsal scapular nerve (C4 and C5) | retracts scapula and rotates it to depress glenoid cavity, fixes scapula to thoracic wall | serratus anterior |
rhomboid major | spinous processes of T2 to T5 vertebrae | medial border of scapula, inferior to insertion of rhomboid minor | ||||
rhomboid minor | nuchal ligaments and spinous processes of C7- to T1 vertebrae | medial border of scapula, superior to insertion of rhomboid major | ||||
levator scapulae | posterior tubercles of transverse processes of C1 – C4 vertebrae | superior part of medial border of scapula | cervical nerve (C3, C4) and dorsal scapular nerve (C5) | elevates scapula, tilts glenoid cavity inferiorly by rotating scapula |
Ѕидови на градниот кош
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
pectoralis major | clavicular head: anterior surface of medial half of clavicle sternocostal head: anterior surface of sternum, superior six costal cartilages | intertubercular groove of humerus | pectoral branch of thoracoacromial artery | lateral pectoral nerve, medial pectoral nerve clavicular head: C5 and C6 sternocostal head: C7, C8 and T1 | adducts and medially rotates humerus, draws scapula anteriorly and inferiorly clavicular head: flexes humerus sternocostal head: extends humerus | |
pectoralis minor | 3rd to 5th ribs, near their costal cartilages | medial border and superior surface of coracoid process of scapula | medial pectoral nerve (C8, T1) | stabilizes scapula by drawing it inferiorly and anteriorly against thoracic wall | ||
subclavius | first rib | subclavian groove of clavicle | thoracoacromial artery, clavicular branch | subclavian nerve | depresses clavicle | |
serratus anterior | fleshy slips from outer surface of upper 8 or 9 ribs | costal surface of medial margin of scapula | upper part: lateral thoracic artery
lower part:thoracodorsal artery |
long thoracic nerve (from roots of brachial plexus C5, C6, C7) | protracts and stabilises scapula, assists in upward rotation | rhomboid major, rhomboid minor, trapezius |
Рамо
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
deltoid | clavicle, acromion, spine of scapula | deltoid tuberosity of humerus | primarily posterior circumflex humeral artery | axillary nerve | abducts, flexes, and extends shoulder | latissimus dorsi |
teres major | posterior surface of inferior angle of scapula | medial lip of intertubercular sulcus of humerus | subscapular artery, circumflex scapular artery | lower subscapular nerve (segmental levels C5 and C6) | internally rotates humerus | |
Rotator cuff | ||||||
supraspinatus | supraspinous fossa of scapula | superior facet of greater tubercle of humerus | suprascapular artery | suprascapular nerve | abducts and stabilises humerus | infraspinatus, teres minor, pectoralis major, latissimus dorsi |
infraspinatus | infraspinous fossa of scapula | middle facet of greater tubercle of humerus | suprascapular artery, circumflex scapular artery | laterally rotates, adducts, and stabilises humerus | subscapularis, pectoralis major, latissimus dorsi | |
teres minor | lateral border of scapula | inferior facet of greater tubercle of humerus | posterior circumflex humeral artery, circumflex scapular artery | axillary nerve | laterally rotates and adducts humerus | subscapularis, pectoralis major, latissimus dorsi |
subscapularis | subscapular fossa of scapula | lesser tubercle of humerus | subscapular artery | upper subscapular nerve, lower subscapular nerve (C5, C6) | medially rotates humerus, stabilizes shoulder | infraspinatus, teres minor |
Рака
[уреди | уреди извор]Преден дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
coracobrachialis | coracoid process of scapula | medial surface of humerus | brachial artery | musculocutaneous nerve | flexes and adducts shoulder | |
biceps brachii | short head: coracoid process of scapula long head: supraglenoid tubercle |
radial tuberosity, bicipital aponeurosis | musculocutaneous nerve (lateral cord: C5, C6, C7) | flexes elbow, supinates forearm | triceps brachii | |
brachialis | anterior surface of humerus (mainly distal half) | coronoid process of ulna, tuberosity of ulna | radial recurrent artery | musculocutaneous nerve | flexes elbow |
Заден дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
triceps brachii | long head: infraglenoid tubercle of scapula lateral head: posterior humerus (above radial sulcus) medial head: posterior humerus - (below radial sulcus) |
olecranon of ulna | deep artery of arm | radial nerve | extends forearm
long head: adducts shoulder medial head: does not function at shoulder |
biceps brachii, brachialis |
anconeus | lateral epicondyle of humerus | lateral surface of olecranon, superior part of posterior ulna | deep artery of arm, interosseous recurrent artery | radial nerve (C7, C8, and T1) | partly blended with triceps, extends forearm, stabilises elbow, abducts ulna during pronation |
Подлактица
[уреди | уреди извор]Преден дел
[уреди | уреди извор]Површни
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
pronator teres | humeral head: medial epicondyle of humerus (common flexor tendon) ulnar head: coronoid process of ulna |
pronator tuberosity of radius | ulnar artery, radial artery | median nerve | pronates forearm, flexes elbow | supinator |
flexor carpi radialis | medial epicondyle of humerus (common flexor tendon) | bases of second metacarpal, base of third metacarpal | radial artery | flexes and abducts wrist | extensor carpi radialis brevis, extensor carpi radialis longus | |
palmaris longus | palmar aponeurosis | ulnar artery | flexes wrist | extensor carpi radialis brevis, extensor carpi radialis longus, extensor carpi ulnaris | ||
flexor carpi ulnaris | pisiform, hook of hamate, base of fifth metacarpal | muscular branches of ulnar nerve | flexes and adducts wrist | extensor carpi ulnaris | ||
flexor digitorum superficialis | medial epicondyle of humerus (common flexor tendon), parts of radius and ulna | bases of middle phalanges 2, 3, 4, and 5 | median nerve | flexes fingers (primarily at proximal interphalangeal joints) | extensor digitorum |
Длабоки
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
pronator quadratus | medial anterior surface of ulna | lateral anterior surface of radius | anterior interosseous artery | anterior interosseous nerve (median nerve) | weakly pronates forearm | supinator |
flexor digitorum profundus | ulna | distal phalanges | lateral belly: anterior interosseous nerve (median nerve)
medial belly: muscular branches of ulnar nerve |
flexes wrist, flexes interphalangeal joints | extensor digitorum | |
flexor pollicis longus | middle half of volar surface of radius, interosseus membrane | base of distal phalanx of thumb | anterior interosseous nerve (median nerve) (C8, T1) | flexes thumb | extensor pollicis longus, extensor pollicis brevis |
Заден дел
[уреди | уреди извор]Површни
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
extensor digitorum | lateral epicondyle of humerus (common extensor tendon) | 2nd–5th phalanges | posterior interosseous artery | posterior interosseous nerve (C7, C8) | extends hand, extends fingers | flexor digitorum superficialis, flexor digitorum profundus |
extensor digiti minimi | anterior surface of lateral epicondyle of humerus (common extensor tendon) | extensor expansion, located at base of proximal phalanx on dorsal side | extends little finger at all joints | flexor digiti minimi brevis | ||
extensor carpi ulnaris | lateral epicondyle of humerus (common extensor tendon), ulna | 5th metacarpal | ulnar artery | extends and adducts wrist | flexor carpi ulnaris | |
Mobile wad | ||||||
brachioradialis | lateral supracondylar ridge of humerus | radial styloid process (distal radius) | radial recurrent artery | radial nerve | flexes forearm, pronates forearm when supine, supinates forearm when prone | |
extensor carpi radialis longus | 2nd metacarpal | radial artery | extends wrist joint, abducts hand at wrist | flexor carpi radialis | ||
extensor carpi radialis brevis | anterior surface of lateral epicondyle of humerus (common extensor tendon) | base of 3rd metacarpal | posterior interosseus nerve |
Длабоки
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
supinator | lateral epicondyle of humerus, supinator crest of ulna, radial collateral ligament, annular ligament | lateral proximal shaft of radius | radial recurrent artery | posterior interosseus nerve (C7, C8) | supinates forearm | pronator teres, pronator quadratus |
extensor indicis | ulna | index finger (extensor hood) | extends index finger, wrist | |||
Anatomical snuff box | ||||||
abductor pollicis longus | ulna | first metacarpal | posterior interosseous artery | posterior interosseous nerve (C7, C8) | abducts and extends thumb | adductor pollicis |
extensor pollicis brevis | radius, interosseous membrane of forearm | proximal phalanx of thumb | extends thumb at metacarpophalangeal joint | flexor pollicis longus, flexor pollicis brevis | ||
extensor pollicis longus | ulna, interosseous membrane of forearm | distal phalanx of thumb | extends thumb (metacarpophalangeal and interphalangeal) |
Рака
[уреди | уреди извор]Латерална дланка
[уреди | уреди извор]Палец
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
opponens pollicis | trapezium, transverse carpal ligament | metacarpal bone of thumb on its radial side | superficial palmar arch | median nerve | opposes thumb | |
flexor pollicis brevis | trapezoid, flexor retinaculum | thumb, proximal phalanx | median nerve, deep branch of ulnar nerve (medial head) | flexes thumb | extensor pollicis longus, extensor pollicis brevis | |
abductor pollicis brevis | flexor retinaculum of hand, scaphoid and trapezium | radial base of proximal phalanx of thumb and thumb extensors | median nerve | abducts thumb | adductor pollicis | |
adductor pollicis | transverse head: anterior body of third metacarpal oblique head: bases of second and third metacarpals and adjacent trapezoid and capitate bones |
medial side of base of proximal phalanx of thumb and ulnar sesamoid | deep palmar arch | deep branch of ulnar nerve (T1) | adducts thumb at carpometacarpal joint | abductor pollicis longus, abductor pollicis brevis |
Медијална дланка
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
palmaris brevis | flexor retinaculum (medial), palmar aponeurosis | palm | palmar metacarpal artery | superficial branch of ulnar nerve | wrinkle skin of palm | |
hypothenar | ||||||
abductor digiti minimi | pisiform | base of proximal phalanx of 5th digit on ulnar or medial side | ulnar artery | deep branch of ulnar nerve | abducts little finger | |
flexor digiti minimi brevis | hamate bone | little finger | deep branch of ulnar nerve | flexes little finger | extensor digiti minimi | |
opponens digiti minimi | hook of hamate, flexor retinaculum | medial border of 5th metacarpal | deep branch of ulnar nerve (C8 and T1) | draws 5th metacarpal anteriorly and rotates it, bringing little finger (5th digit) into opposition with thumb |
Средна
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
lumbrical | flexor digitorum profundus | extensor expansion | superficial palmar arch, common palmar digital arteries, deep palmar arch, dorsal digital artery | deep branch of ulnar nerve, median nerve | flex metacarpophalangeal joints, extend interphalangeal joints | |
dorsal interossei | metacarpals | proximal phalanges | dorsal metacarpal artery, palmar metacarpal artery | deep branch of ulnar nerve | abduct fingers | palmar interossei |
palmar interossei | palmar metacarpal artery | adduct fingers | dorsal interossei |
Долен екстремитет
[уреди | уреди извор]Бедрен регион
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
iliopsoas - бедрено-слабински мускул | fossa iliaca (iliacus), крсна коска os sacrum (iliacus), ‘рбетен столб (T12, L1, слабински прешлени, psoas major, psoas minor) | trochanter minor на бутна коска os femoris (psoas major), вратило под trochanter minor (iliacus), тетива на psoas major и бутна коска (iliacus) | arteria circumflexa femoris medialis, arteria iliolumbalis | nervus femoralis, слабински нерви L1, L2 | флексија на колкот (psoas major/minor, iliacus), ротација на ‘рбетниот столб (psoas major/minor) | gluteus maximus, заден дел на бутот |
◇psoas major - голем слабински мускул | трансверзни процеси, тела и интервертебрални дискови на T12-L5 пршлени | trochanter minor на бутна коска | arteria iliolumbalis | слабински сплет (plexus lumbalis) преку предните гранки на L1, L2, L3 | флексија и латерална ротација на бутот | gluteus maximus |
◇psoas minor - мал слабински мускул | страна на T11+L1 и IV интервертебрален диск | Пектинеална линија (linea pectinea ossis pubis) и илиопектинеална еминенција (eminentia iliopubica) | arteria iliolumbalis, arteriae lumbares | L1 | слаба флексија на трупот | |
◇iliacus - бочен мускул | бедрена јама (fossa iliaca) | trochanter minor на бутна коска (os femoris) | arteria circumflexa femoris medialis, arteria iliolumbalis | nervus femoralis (L2, L3) | флексија на колкот |
Седален регион
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
tensor fasciae latae - мускул затегнувач на широката фасција | карличен гребен (crista iliaca) | tractus iliotibialis | главно arteria circumflexa femoris lateralis, arteria glutaea superior | nervus gluteus superior (L4, L5) | флексија на бутот, медијална ротација на бутот, стабилизација на торзото | |
седални мускули | ||||||
gluteus maximus - голем седален мускул | глутеална површина на бедрена коска (ilium), лумбална фасција, крсна коска (sacrum), ligamentum sacrotuberale | tuberositas glutaea femoris, tractus iliotibialis | arteria glutaea superior, arteria glutaea inferior | nervus gluteus inferior (L5, S1, S2 нервни корени) | надворешно го ротира и врши екстензија на зглобот на колкот, го поддржува издолженото колено преку tractus iliotibialis, главен антигравитациски мускул при седење | Iliacus, psoas major, psoas minor |
gluteus medius - среден седален мускул | глутеална површина на бедрена коска (ilium), под gluteus maximus | trochanter major на бутна коска | arteria glutaea superior | nervus gluteus superior (L4, L5, S1 нервни корени) | абдукција на колкот; спречува адукција на колкот, медијална ротација на бутот | групата на латерални ротатори |
gluteus minimus - мал седален мускул | глутеална површина на бедрена коска (ilium), под gluteus medius | |||||
група на латерални ротатори | на или под зглобната чашка (acetabulum) на бедрената коска (ilium) | на или блиску до trochanter major на бутна коска | arteria glutaea inferior, arteriae sacrales laterales, arteria glutaea superior | nervus obturatorius, nervus musculi piriformis, nervus musculi quadrati femoris | латерална ротација на колкот | gluteus minimus, gluteus medius |
piriformis - крушколик мускул | крсна коска (sacrum) | trochanter major на бутна коска | nervus musculi piriformis (S1 и S2 нервни корени) | латерална ротација (нанадвор) на бутот | ||
obturatorius externus - надворешен запечатувачки мускул | голем затворен отвор (foramen obturatum) и membrana obturatoria | медијална површина на trochanter major на бутна коска | arteria obturatoria | задна гранка на nervus obturatorius (L3, L4) | адукција на бутот, латерална ротација на бутот | |
gemellus superior - супериорен мускул близнак | седална боцка (spina ischiadica) | nervus musculi obturatorii interni (L5, S1, S2) | ||||
obturatorius internus - внатрешен запечатувачки мускул | ramus ischiopubicus, membrana obturatoria | медијална површина на trochanter major на бутна коска | абдукција и латерална ротација на бутот, го стабилизаира бутот при одење | |||
gemellus inferior - инфериорен мускул близнак | tuberositas ischiadica | тетива на obturatorius internus | nervus musculi quadrati femoris (L4, L5, S1) | латерална ротација на бутот | ||
quadratus femoris - четвороаголен бедрен мускул | crista intertrochanterica | arteria glutaea inferior |
Бут
[уреди | уреди извор]Преден дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
articularis genus - зглобен мускул на коленото | бутна коска (оs femoris) | супрапателарна бурса | аrteria femoralis | nervus femoralis | ја повлекува супрапателарната бурса при екстензија на коленото | |
sartorius - шивачки мускул | бедрена боцка (spina iliaca anterior superior) | медијална страна на горната tibia во pes anserinus | флексија, латерална ротација и абдукција на бутот, флексија и медијална ротација на потколеницата | |||
quadriceps femoris - четириглав бутен мускул | заедничко име за rectus femoris и vastus мускули | чашка (patella) и tuberositas tibiae преку ligamentum patellae | екстензија на коленото, флексија на колкот (само rectus femoris) | hamstring - заден бутен мускул | ||
■rectus femoris - прав бутен мускул | бедрена боцка (spina iliaca anterior inferior) и надворешна површина на коскениот гребен што го формира илијачниот дел од зглобната чашка (acetabulum) | екстензија на коленото, флексија на колкот | ||||
■vastus lateralis - широк страничен бутен мускул | голема џумка (trochanter major), linea intertrochanterica и linea aspera на бутната коска | екстензија на коленото | ||||
■vastus intermedius - широк средиштен бутен мускул | предна површина на бутна коска | |||||
■vastus medialis - широк внатрешен бутен мускул | антеромедијална површина на бутна коска |
Заден дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
hamstring - заден бутен мускул | quadriceps femoris - четириглав бутен мускул | |||||
♠biceps femoris - двоглав бутен мускул | долга глава: седално испакнување (tuber ischiadicum)
кратка глава: linea aspera на бутната коска |
глава на мала писка (fibula) што се зглобува со задниот дел на латералниот тибијален кондил | arteria glutaea inferior, arteriae perforantes, arteria poplitea | долга глава: медијален (тибијален) дел на ишијадичниот живец (n.ischiadicus)
кратка глава: латерален (општ фибуларен) дел на ишијадичниот живец |
флексија на коленото, латерална ротација на коленото (кога коленото е свиткано), го испружува зглобот на колкот (само долгата глава) | |
♠semitendinosus - полутетивен мускул | седално испакнување (tuber ischiadicum) | pes anserinus | arteria glutaea inferior, arteriae perforantes | ишијадичен живец (тибијален, L5, S1, S2) | флексија на коленото, екстензија на колкот, медијална ротација на коленото | |
♠semimembranosus - полумембрански мускул | медијална површина на голема писка (tibia) | arteria profunda femoris, arteria glutaea | ишијадичен живец (n.ischiadicus) |
Медијален дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
Адуктори на колкот | препонска коска (os pubis) | бутна коска (femur), голема писка (tibia) | arteria obturatoria | nervus obturatorius | адукција на колкот | gluteus medius, gluteus minimus |
◇gracilis - виток мускул | долна гранка на препонска коска | голема писка (pes anserinus) | предна гранка на nervus obturatorius | адукција на колкот, флексија на колкот, медијална ротација на коленото | ||
◇pectineus - гребенски мускул | горна гранка на препонска коска | trochanter minor, linea aspera на бутна коска | nervus femoralis и nervus obturatorius (медијален дел) | флексија и адукција на колкот | ||
◇adductor brevis - краток адуктор | предна површина на долна гранка на препонска коска | trochanter minor, linea aspera на бутна коска | предна гранка на nervus obturatorius | адукција на колкот | ||
◇adductor longus - долг адуктор | тело на препонска коска под crista pubica | средна третина на linea aspera на бутна коска | адукција и медијална ротација на колкот | |||
◇adductor magnus - голем адуктор | tuberculum adductorium femoris | задна гранка на nervus obturatorius (адуктор) и тибијален дел на ишијадичен живец (вертикална глава) | адукција на колкот |
Потколеница
[уреди | уреди извор]Преден дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
tibialis anterior - преден коленичен мускул | тело на голема писка (tibia) | внатрешна клинеста коска (os cuneiforme mediale) и прва доножна коска (os metatarsale I) | arteria tibialis anterior | nervus fibularis profundus | дорзифлексија и инверзија на стапалото | fibularis longus, gastrocnemius, soleus, plantaris, tibialis posterior |
extensor hallucis longus - долг испружувач на палецот на стапалото | средина на предната површина на малата писка (fibula), предна површина на меѓукоскената опна на потколеницата (membrana interossea cruris) | дорзална страна на базата на дисталната фаланга на палецот на стапалото (hallux) | екстензија на палецот на стапалото, помага во дорзифлексија на стапалото кај глуждот и врши слаба инверзија на стапалото | flexor hallucis longus, flexor hallucis brevis | ||
extensor digitorum longus - долг испружувач на прстите на стапалото | condylus lateralis tibiae, горни ¾ од меѓукоскената опна на потколеницата | средни и дистални фаланги на четирите латерални прсти на стапалото | екстензија на прстите на стапалото и глуждот | flexor digitorum longus, flexor digitorum brevis | ||
fibularis tertius - трет листен мускул | дистална предна површина на малата писка | дорзална површина на петата доножна коска (os metatarsale V) | дорзифлексија и еверзија на стапалото |
Заден дел
[уреди | уреди извор]Површни
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
triceps surae - триглав мускул на листот | Ахилова тетива (tendo Achillis), петна коска (calcaneus) | arteria tibialis posterior | nervus tibialis | плантарфлексија на глуждот | ||
▲gastrocnemius - двоглав мускул на листот | condylus medialis femoris condylus lateralis femoris | петна коска (calcaneus) | arteriae surales | nervus tibialis од nervus ischiadicus, поточно, нервни корени S1, S2 | плантарфлексија на глуждот, флексија на коленото (минорно дејство) | tibialis anterior |
▲soleus - листен мускул | мала писка (fibula), медијална граница на голема писка (linea musculi solei) | Ахилова тетива (tendo Achillis) | nervus tibialis, поточно, нервни корени L5–S2 | плантарфлексија на глуждот | ||
plantaris - табански мускул | латерален супракондиларен гребен на бутната коска (os femoris) над латералната глава на gastrocnemius | Ахилова тетива (медијална страна, подлабоко од тетивата на gastrocnemius) | nervus tibialis | плантарфлексија на глуждот, флексија на коленото |
Длабоки
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
popliteus - подколеничен мускул | среден аспект на страничната површина на condylus lateralis femoris | задна голема писка (tibia) под тибијални кондили | arteria poplitea | nervus tibialis | медијална ротација и флексија на коленото | |
Canalis tarsi | ||||||
□flexor hallucis longus - долг свиткувач на палецот на стапалото | задна површина на горната 1/3 од малата писка (fibula) | основа на дисталната фаланга на палецот (hallux) | arteria fibularis (гранка на arteria tibialis posterior) | nervus tibialis, нервни корени S1, S2 | флексија на сите зглобови на палецот, плантарфлексија на глуждот | extensor hallucis longus |
□flexor digitorum longus - долг свиткувач на прстите на стапалото | медијална голема писка (tibia) | дистални фаланги на четирите латерални прсти на стапалото | arteria tibialis posterior | nervus tibialis | флексија на прстите на стапалото | extensor digitorum longus, extensor digitorum brevis |
□tibialis posterior - заден коленичен мускул | голема писка (tibia), мала писка (fibula) | чунеста коска (os naviculare), внатрешна клинеста коска (os cuneiforme mediale) | инверзија на стапалото, плантарфлексија на стапалото кај глуждот | tibialis anterior |
Латерален дел
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
fibularis longus - долг листен мускул | мала писка (fibula) | прва доножна коска (os metatarsale I), внатрешна клинеста коска (os cuneiforme mediale) | arteria fibularis | nervus fibularis superficialis | плантарфлексија и еверзија на глуждот | tibialis anterior |
fibularis brevis - краток листен мускул | мала писка (fibula) | петта доножна коска (os metatarsale V) | arteria fibularis | nervus fibularis superficialis | плантарфлексија и еверзија на глуждот | tibialis posterior |
Стапало
[уреди | уреди извор]Дорзална страна
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
extensor digitorum brevis - краток испружувач на прстите на стапалото | петна коска (calcaneus) | прсти на стапалото | nervus fibularis profundus | екстензија на прстите 2, 3 и 4 | flexor digitorum longus, flexor digitorum brevis | |
extensor hallucis brevis - краток испружувач на палецот на стапалото | основа на проксималната фаланга на палецот на стапалото | nervus fibularis profundus | екстензија на палецот на стапалото | flexor hallucis brevis | ||
musculi interossei dorsales pedis - дорзални меѓукоскени мускули на стапалото | доножни коски (ossa metatarsi) | проксимални фаланги | nervus plantaris lateralis (четврти меѓукоскен простор: површна гранка други: длабока гранка), прв и втор меѓукоскен простор: латерална гранка на nervus fibularis profundus | абдукција на прстите на стапалото | musculi interossei plantares |
Плантарна (табанска) страна
[уреди | уреди извор]Прв слој
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
abductor hallucis - мускул абдуктор на палецот на стапалото | медијален процес на петна коска (calcaneus), ligamentum laciniatum, aponeurosis plantaris | медијална страна на основата на проксималната фаланга на палецот | nervus plantaris medialis | абдукција на палецот на стапалото | adductor hallucis | |
flexor digitorum brevis - краток свиткувач на прстите на стапалото | медијален процес на петна коска (calcaneus), aponeurosis plantaris, меѓумускулни септи | средни фаланги на прстите 2–5 | флексија на латералните четири прсти на стапалото | extensor digitorum longus, extensor digitorum brevis | ||
abductor digiti minimi - абдуктор на малиот прст на стапалото | aponeurosis plantaris | фаланги на малиот прст | Arteria plantaris lateralis | nervus plantaris lateralis (S1, S2) | флексија и абдукција на малиот прст | flexor digiti minimi brevis |
Втор слој
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Аннтагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
quadratus plantae - четириаголен табански мускул | петна коска (calcaneus) | тетиви на flexor digitorum longus | nervus plantaris lateralis (S1, S2) | флексија на дисталните интерфалангеални зглобови (помага на flexor digitorum longus) | ||
musculus lumbricalis pedis - црволики мускули на стапалото | тетиви на flexor digitorum longus | медијална површина на екстензорна експанзија на проксималните фаланги на латералните четири прсти | Arteria plantaris lateralis, arcus plantaris profundus, arteriae metatarsales plantares | nervus plantaris lateralis (три латерални мускули) и nervus plantaris medialis (прв мускул) | одржување на екстензија на прстите на интерфалангеалните зглобови |
Трет слој
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
flexor hallucis brevis - краток свиткувач на палецот на стапалото | табанска површина на клинести коски (ossa cuneiformia), табански ligamentum calcaneocuboideum, ligamentum plantare longum | медијална глава: медијална сесамовидна коска на articulationes metatarsophalangeae, проксимална фаланга на палецот
латерална глава: латерална сесамовидна коска на articulationes metatarsophalangeae, проксимална фаланга на палецот |
nervus plantaris medialis | флексија на палецот на стапалото | extensor hallucis longus | |
adductor hallucis - адуктор на палецот на стапалото | коса глава: проксимални краеви на средните 3 доножни коски (ossa metatarsi)
попречна глава: articulationes metatarsophalangeae, лигаменти на латерални три прста |
латерална страна од основата на проксималната фаланга на палецот, сесамовидна коска | nervus plantaris lateralis | адукција на палецот | abductor hallucis | |
flexor digiti minimi brevis - краток свиткувач на малиот прст на стапалото | петта доножна коска | фаланга на малиот прст | nervus plantaris lateralis (површна гранка) | екстензија и адукција на малиот прст на стапалото | abductor digiti minimi |
Четврт слој
[уреди | уреди извор]Мускул | Поаѓа од | Завршува на | Артерија | Живец | Дејство | Антагонист |
---|---|---|---|---|---|---|
musculi interossei plantares - табански меѓукоскени мускули на стапалото | тетиви на табански меѓукоскени мускули на стапалото | проксимални фаланги III-V - мускулите го преминуваат метатарсофалангеалниот зглоб на прстите III-V, така да инсерциите одговараат на потеклото и нема вкрстување помеѓу прстите | arcus plantaris profundus, arteriae metatarsales dorsales | Nervus plantaris lateralis | адукција на прстите 3 - 5, го зајакнува попречниот лак | musculi interossei dorsales pedis |
musculi interossei dorsales pedis - дорзални меѓукоскени мускули на стапалото | доножни коски (ossa metatarsi) | проксимални фаланги | nervus plantaris lateralis | абдукција на прстите на стапалото | musculi interossei plantares |