Нордиска митологија
Нордиско паганство |
---|
Историја • Народ • Татковина |
Нордиска митологија, која се смета дека потекнува од германската митологија, е збир за митовите, легендите и верувањата во натприродни суштества. И покрај христијанизацијата на Скандинавија, митологијата на северните народи успева да опстане и во голем дел да се инкорпорира во новата Јудео-христијанска религија. Најголемиот дел од постоечката нордиска митологија датира каква што е, од XI и XVIII век и е запишана во старонордиската Постара еда (или „Поетска“) и Помлада еда (или „Прозна“) во XIII век во Исланд. Проучувањата упатуваат на тоа дека се работи за луѓе кои вистински постоеле и на кои им се дадени божествени особини.
Постарата еда е напишана 50 години по составувањето на Постарата еда и содржи 29 долги песни, од кои 11 посветени на список на германски божества|германските божества, а останатите на херои како Сигурд Зигфрид.
Нордиската митологија до денес е составен дел од Скандинавскиот фолклор. По нордиските божества, именувани се стотици и стотици места (топоними).
Постојат девет светови во нордиската митологија:
- Мидгард, светот на просечното човечко искуство;
- Алфхајм, светот на џуџињата;
- Сварталфхајм, светот на темните џуџиња;
- Ванахајм, светот на божествата поврзани со плодноста, мудроста и способноста да се види иднината;
- Муспелхајм, светот на огнот;
- Јотунхајм, светот на џиновите;
- Ниблхајм, светот на тие кои умреле од старост или болест;
- Асгард, светот на главните божества, како Один, Тор, Фриг, Балдер, Тир...
- Хел, пеколниот подземен свет и дом на мудрите џуџиња.
Секој свет, потоа, има свои посебни значајни места, како Валхала, каде престојува Один во Асгард. Валхала е и дом на душите на големите воини паднати во борба. Овие души, според митологијата, треба да помогнат во борбата на Рагнарек (Судниот ден), каде божествата ќе умрат, а Земјата ќе биде потопена од водата. Душите на големите воини, се одбрани од Валкириите (женски суштества кои одлучуваат кој ќе загине во борба).
Сите девет светови се поврзани преку Игдрасил, големото светско дрво, центарот на нордиската космологија, на чиј врв се наоѓа Асгард, до каде се стигнува преку мостот од виножито, Бифрост, чиј чувар е богот Хајмдал, оној кој гледа и слуша на илјадници километри.На коренот на дрвото, се наоѓа Нидхог, џиновската змија.
Поголемиот дел од преживеаната митологија се фокусира на болките на боговите и нивната интеракција со разни други суштества, како што се човештвото и Јотхар, суштества кои можат да бидат пријатели, љубовници, непријатели или членови на семејството на боговите. Единиците на времето и елементите на космологијата се персонифицирани како божества или суштества. Се раскажуваат различни форми на митови за создавање, каде што светот е создаден од телото на првобитното битие Емир, а првите двајца луѓе се Аск и Ембла. Овие светови се претскажани да се преродат по настаните на Рагнаркок кога се случува огромна битка меѓу боговите и нивните непријатели, а светот е обвиен во пламен, само за да се прероди одново. Таму преживеаните богови ќе се сретнат, а земјата ќе биде плодна и зелена, а двајца луѓе ќе го населат светот.
Нордиската митологија била предмет на научен дискурс од 17 век, кога клучните текстови биле доведени до внимание на интелектуалните кругови на Европа. Со помош на компаративна митологија и историска лингвистика, научниците ги идентификувале елементите на германската митологија што стигнале уште подалеку од праиндоевропската митологија. Во модерниот период, оживувањето на романтичарите на Викинзите повторно се разбудило од интерес за предметот, а референците за нордиската митологија сега можат да се најдат во модерната популарна култура. Митовите се обновени во религиозен контекст меѓу приврзаниците на германското неопаганство
Терминологија
[уреди | уреди извор]Историската религија на нордискиот народ честопати се нарекува нордиска митологија. Во одредена литература се користат термините „скандинавска митологија“ [1][2][3] или нордиска митологија може да се користи .[4]
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Rooth, Anna Birgitta (1961). Loki in Scandinavian Mythology. C. W. K. Gleerup.
- ↑ Lindow, John (1997). Murder and vengeance among the gods: Baldr in Scandinavian mythology, Edition 262. Suomalainen tiedeakatemia. ISBN 9514108094.
- ↑ Lindow, John (1988). Scandinavian Mythology: An Annotated Bibliography. Garland Pub. ISBN 0824091736.
- ↑ Colum, Padraic (2012). Nordic Gods and Heroes. Courier Corporation.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]„Нордиска митологија“ на Ризницата ? |
- A collection of most of the standard texts Архивирано на 30 јануари 2006 г. in English translation (northvegr.org)
- Old Norse Prose and Poetry (heimskringla.no)
- Jörmungrund: Skálda- & vísnatal Norrœns Miðaldkveðskapar Index of Old Norse/Icelandic Skaldic Poetry Архивирано на 23 септември 2006 г. (in Icelandic)
- Bibliography of recent scholarship on Norse Mythology & Religion Архивирано на 26 јули 2011 г.
- Old texts in original languages Архивирано на 24 јули 2011 г.
|
|