Атмосфера на Месечината
Атмосферата на Месечината — многу мало присуство на гасови што ја опкружуваат Месечината. За повеќето практични цели, се смета дека Месечината е опкружена со вакуум. Зголеменото присуство на атомски и молекуларни честички во неговата близина во споредба со меѓупланетарната средина, наречена „месечева атмосфера“ за научни цели, е занемарлива во споредба со гасните обвивки што ја опкружуваат Земјата и повеќето планети од Сончевиот Систем. Притисокот на оваа мала маса е околу 3×10−15 atm (0.3 nPa), варира во текот на денот и во вкупна маса помала од 10 метрички тони.[2][3] Инаку, се смета дека Месечината нема атмосфера затоа што не може да апсорбира мерливи количества зрачење, не изгледа слоевит или самоциркулирачки и бара постојано надополнување поради високата брзина со која нејзините гасови се губат во вселената.
Руѓер Бошковиќ бил првиот современ астроном кој се расправал за недостатокот на атмосфера околу Месечината во неговата De lunae atmosphaera (1753).
Извори
[уреди | уреди извор]Еден извор на атмосферата на Месечината е испуштањето гасови: ослободување на гасови како што се радон и хелиум кои произлегуваат од радиоактивното распаѓање во кората и обвивката. Друг важен извор е бомбардирањето на површината на Месечината од микрометеорити, сончевиот ветер и сончевата светлина, во процес познат како распрскување.[4]
Брзина на бегство и атмосферско задржување
[уреди | уреди извор]Гасовите можат:
- повторно да се вградат во реголитот како резултат на гравитацијата на Месечината;
- целосно губење (бегање) од Месечината ако честичката се движи со или над месечевата брзина на 2,38 km/s;
- да се изгуби во вселената или со притисокот на сончевото зрачење или, ако гасовите се јонизираат, со тоа што ќе бидат однесени во магнетното поле на сончевиот ветер.
Состав
[уреди | уреди извор]Малата атмосфера што ја има Месечината се состои од некои необични гасови, вклучувајќи натриум и калиум, кои не се наоѓаат во атмосферата на Земјата, Марс или Венера. На ниво на морето на Земјата, секој кубен сантиметар од атмосферата содржи приближно 1019 молекули; Со споредување на Месечината атмосфера содржи помалку од 106 молекули во истиот волумен. На Земјата, ова се смета за многу добар вакуум. Всушност, густината на атмосферата на површината на Месечината е споредлива со густината на некои од најоддалечените рабови на атмосферата на Земјата, каде орбитира Меѓународната вселенска станица. [5]
Елементите натриум и калиум се откриени во атмосферата на Месечината користејќи спектроскопски методи засновани на Земјата, додека изотопите радон-222 и полониум-210 се заклучени од податоците добиени со спектрометарот на алфа-честички на Лунар Проспектор.[6] Аргон-40, хелиум-4, кислород и/или метан (CH
4 азот (N
2) и/или јаглерод моноксид (CO) и јаглерод диоксид (CO
2) биле откриени со детектори на самото место поставени од астронаутите на Аполо.[7]
Просечното дневно изобилство на елементите за кои се знае дека се присутни во атмосферата на Месечината, во атоми на кубен сантиметар, се како што следува:
- Аргон: 20.000-100.000 [8]
- Хелиум: 5.000-30.000 [8]
- Неон: до 20.000 [8][9]
- Натриум: 70
- Калиум: 17
- Водород: помалку од 17
Ова дава приближно 80.000 вкупни атоми на кубен сантиметар, маргинално повисоко од количеството за кое се претпоставува дека постои во атмосферата на Меркур.[7] Иако ова во голема мера ја надминува густината на сончевиот ветер, која обично е од редот на само неколку протони на кубен сантиметар, тоа е практично вакуум во споредба со атмосферата на Земјата.
Месечината, исто така, може да има слаба „атмосфера“ од електростатички левитирана прашина.
Античка атмосфера
[уреди | уреди извор]Во октомври 2017 година, научниците на НАСА од Маршаловиот Центар за вселенски летови и Месечинскиот и планетарниот институт во Хјустон го објавиле своето откритие, врз основа на студиите на примероците од месечевата магма земени од мисиите Аполо, дека Месечината некогаш поседувала релативно густа атмосфера одреден период, од 70 милиони години помеѓу 3 и 4 милијарди години. Оваа атмосфера, добиена од гасови исфрлени од месечевите вулкански ерупции, била двојно поголема од онаа на денешниот Марс. Се теоретизира, всушност, дека оваа древна атмосфера можела да поддржува живот, иако не се пронајдени докази за живот.[10] Древната месечева атмосфера на крајот била потиснета од сончевите ветрови и распрсната во вселената.[11]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Bell, Trudy E.; Phillips, Tony (7 December 2005). „Moon Storms“. NASA.
- ↑ Williams, David R. „Moon Fact Sheet“. NASA. Посетено на 16 November 2016.
- ↑ Globus, Ruth (1977). „Chapter 5, Appendix J: Impact Upon Lunar Atmosphere“. Во Johnson, Richard D.; Holbrow, Charles (уред.). Space Settlements: A Design Study. NASA. NASA SP-413. Архивирано од изворникот на 2010-05-31. Посетено на 2021-12-10.
- ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
- ↑ „Is There an Atmosphere on the Moon?“. NASA. 12 April 2013. Архивирано од изворникот на 2019-11-02. Посетено на 2021-12-10.
- ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
- ↑ 7,0 7,1 Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
- ↑ Steigerwald, William A. (17 August 2015). „NASA's LADEE Spacecraft Finds Neon in Lunar Atmosphere“. NASA. Посетено на 18 August 2015.
- ↑ Ciaccia, Chris (July 24, 2018). „Life on the Moon? New study argued life could have existed on the lunar surface“. Fox News.
- ↑ „NASA: The Moon Once Had an Atmosphere That Faded Away“. Time. Посетено на 16 April 2018.
Поврзано
[уреди | уреди извор]
| ||||||||||||||||||||||||||||
