Театарска претстава
.jpg)
Театарска претстава — облик на книжевност напишана од драматург, која обично се состои од дијалог или пеење помеѓу измислени ликови, наменети за театарски претстави, а не само за читање. Претставите се изведуваат на различни нивоа, од театрите на Бродвеј во Њујорк - кои се највисоко ниво на комерцијален театар во англиското говорно подрачје - до регионален театар, театар во заедницата, како и универзитетски или училишни продукции. Ретки се драматурзите, како што е Џорџ Бернард Шо, кои имале мала предност дали нивните драми се изведувани или читани. Поимот „драма“ може да се однесува на пишани драмски текстови, како и на неговата целосна театарска изведба[1].
Жанрови[уреди | уреди извор]
Постојат различни видови на драма.
Комедија[уреди | уреди извор]
Комедиите се претстави дизајнирани да бидат смешни. Често се полни со духовити забелешки, необични ликови и чудни околности. Одредени комедии се наменети за различни возрасни групи. Комедиите биле еден од двата оригинални видови на глума во Стара Грција, заедно со трагедиите. Пример за комедија би била претставата „Сон на летната ноќ“, од Вилијам Шекспир, или за помодерен пример „Во живо во сабота навечер“. [2] [3]
Фарса[уреди | уреди извор]
Жанр на игра што често се игра и често вклучува хумор. Пример за фарса e драмата Комедија на забуни од Вилијам Шекспир или драмата Дали е мртов? од Марк Твен.
Сатира[уреди | уреди извор]
Сатирата е комичен поглед на актуелните настани на луѓето, а во исто време се обидува да испрати политичка или социјална порака, на пример, за корупција. Еден пример за сатира се Ревизор од Николај Гогољ и Лисистрата, Аристофан. Сатиричните драми се еден од најпопуларните облици на комедија.
Комедија на реставрација[уреди | уреди извор]
Комедијата на реставрација е жанр што ги истражува односите меѓу мажите и жените, кој во своето време се сметал за ризичен.[4] Ликовите прикажани во овој вид комедија вклучуваат стереотипи од секаков вид. Се занимавале со неискажаните аспекти на врската, создале некаков вид врска помеѓу публиката и претставата која била повеќе неформална и приватна.
Своето потекло го води од теоријата за комедијата на Молиер, но се разликува по намерата и тонот.[5] Несовпаѓањето помеѓу моралот на комедијата на реставрација и моралот на ерата е нешто што често се појавува кога се проучува жанрот. Ова може да даде индиции за тоа зошто, и покрај нејзиниот првичен успех, оваа комедија не траела долго во 17 век.
Трагедија[уреди | уреди извор]
Овие драми содржат помрачни теми како што се смртта и катастрофата. Честопати главниот лик на претставата има трагична мана, особина која води до негов пропаст. Трагичните претстави ги пренесуваат сите емоции и имаат многу драматични судири. Трагедијата била еден од двата оригинални типа на драми во Стара Грција. Пример за трагедија е Хамлет од Вилијам Шекспир.[2]
Историја[уреди | уреди извор]
Овие претстави се сосредоточуваат на вистински историски настани. Тие можат да бидат трагедии или комедии, но честопати не се ниту едното ниту другото. Историјата како посебен жанр ја направил популарна Вилијам Шекспир. Пример за историска драма е Шекспировиот Крал Џон.[6]
Мјузикл[уреди | уреди извор]
Баладна опера, популарен театарски стил во тоа време, бил првиот стил на мјузикл изведен во американските колонии. Првиот мјузикл со американско потекло бил премиерно прикажан во Филаделфија во 767 година и бил наречен „Разочарување“, но оваа претстава никогаш не беше изведена.
Модерниот западен музички театар се појавил во викторијанската доба, со многу структурни елементи воспоставени од работата на Гилберт и Саливан во Британија . Околу 1920-тите, театарските стилови почнале појасно да се дефинираат. За музичкиот театар, тоа значело дека композиторите го заслужиле правото да ја создаваат секоја песна во претставата. Во текот на 1960-тите, кога композиторите биле ретки, на мјузиклите им недостасувала живост и забава.
Сè до 1990-тите, оригиналните мјузикли на Бродвеј биле многу малку, бидејќи многу биле рекреации на филмови или романи .
Мјузиклите имаат песни кои помагаат да се објасни приказната и да се придвижат идеите на претставата. Тие обично се придружени со танцување .
Терминологија[уреди | уреди извор]
Поимот претстава може да биде општ поим или да се однесува на претстава без музика. Понекогаш поимот правилна претстава се користи како контраст за претстава со музика, која вклучува музика, танцување и пеење на песни од ликовите во претставата. Поимот кратка игра се користел за кратки претстави.
Поимот „сценарио“ значи пишан текст за претставата. По воведот, како што се насловот и авторот, тој обично започнува со список на главните изведувачи, проследен со краток опис.
За мјузиклите, често се користи поимот либрето наместо сценарио.
Претставата обично се дели на чинови, како што се поглавјата во романите. Кратка претстава може да содржи само еден чин. Чиновите се поделени на слики (или сцени) и се нумерирани, исто како и сликите. Секоја слика се наоѓа на одредено место, а опишани се во сценариото. Промената на местото обично бара промена на сценографијата за што е потребно време.
Сценариото го содржи и движењето на глумците, обично дали треба да излезат или да влезат.
Театар на апсурдот[уреди | уреди извор]
Театарот на апсурдот е жанр кој главно прикажува егзистенцијални прашања. Ја негира рационалноста и ја прифаќа неизбежноста од пад во пеколот. Наместо да разговара за овие прашања, театарот на апсурдот ги игра јавно. Ја остава публиката сама да дискутира и да ја преиспитува содржината на претставата.
Еден од главните аспекти на театарот на апсурдот е физичката спротивност на јазикот. Честопати, дијалогот меѓу ликовите директно се спротивставува на нивните постапки.
Познати драматурзи од овој жанр се Семјуел Бекет, Жан Пол Сартр, Ежен Јонеско, Адамов и Жене.[7]
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „the definition of play“. www.dictionary.com (англиски).
- ↑ 2,0 2,1 „THE ANCIENT GREEK DRAMA & THEATRE HISTORY PAGE“. anarchon.tripod.com. Посетено на 16. 06. 2008.. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=(help) - ↑ „Origin of Comedy“. www.theatrehistory.com. Посетено на 16. 06. 2008.. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=(help) - ↑ Vernon, P.F. (1962). „Marriage of Convenience and the Moral Code of Restoration Comedy“. Essays of Criticism: 370–387.
- ↑ The Ornament of Action. Cambridge University Press. 1979.
- ↑ The Three Richards: Richard I ... - Google Book Search. books.google.co.uk. 2006. ISBN 978-1-85285-521-5. Посетено на 2008-06-17.
- ↑ Esslin, Martin (2001). Theatre of the Absurd. ISBN 978-1-4000-7523-2.