Хасан Приштина: Разлика помеѓу преработките

**Хасан Приштина**
	Хасан Приштина
Роден	1873; Вучитрн, Отоманска империја
Починал	13 август 1933; Солун, Грција;

Интерактивен преглед на историјата

[проверена преработка]

← Постаро уредување Поново уредување →

Избришана содржина Додадена содржина

НагледноВикитекст

Во редови

Преработка од 10:12, 10 септември 2016

Хасан бег Приштина (албански: Hasan Bej Prishtina) (Вучитрн, Косово, 1873 - Солун, 13 август 1933) бил албански политичар. Пред Првата светска војна игра важна улога во албанското движење за независност. Во 1921 година кратко време бил премиер на Албанија.

Биографија

Рани години

Хасан бег Приштина потекнува од богато земјоделско семејство. Изучувал право во Истанбул. По Младотурската револуција од 1908 година е избран за пратеник во Османлискиот парламент. Приближно во тоа време го менува семејното презиме од Бериша во Приштина и ја додава кон своето презиме титулата „бег“.

По Албанското востание од 1910 година Хасан бег Приштина станува пратеник во Османлискиот парламент. Во 1912 година е раководител на Албанското востание од 1912 година, за време на кое нуди создавањето на албанско-македонска држава во Македонија,^[1] поддржан од британскиот конзул во Скопје. За време на Првата балканска војна Хасан бег се обидува да ја спречи поделбата на териториите населени од албанското население помеѓу Црна Гора, Србија и Грција.

Албанска независност и Прва светска војна

Со објавувањето на албанската независност Хасан бег Приштина ја поддржува првата влада на Исмаил Ќемали, чија власт се протегала до Елбасан. Во 1913 година добива за кратко време министерска должност, која реално не можел да ја извршува.

На 17 мај 1914 година добива министерска должност од албанскиот кнез Вилхелм Вид. Избувнувањето на Првата светска војна довела до привремено исчезнување на Албанија од политичката карта на Европа. Поголемиот дел од војната Хасан бег го поминува во Италија.

Политичка кариера

На крајот на војната околу него се формира движење кое се противи на враќањето на Косово кон Србија. Во октомври 1919 година Хасан бег заедно со косовската делегација го посетува Париз со мисија да бара обединување на Косово и Албанија. Делегацијата не е примена и сослушана од речиси никого.

Во 1920 година учествува на конгресот во Лушње на кој учествуваат богати и авторитетни Албанци и има за цел изградба на силна повоена албанска влада. Во април 1921 година е избран од регионот Дебар во албанскиот парламент. Застапува политика за поддршка на косовските албански бунтовници. Бил политички противник на Ахмед Зогу, кој ја имал поддршката на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците. Истата година Приштина склучува договор со претставниците на ВМРО Павел Христов и Александар Протогеров за заедничка борба против српската власт во Вардарска Македонија и Косово, според кој Албанија треба да го добие Новопазарскиот санџак и Косово, а Македонија да стане независна држава, додека Дебарскиот санџак бил спорен.

На 7 декември 1921 година Хасан бег Приштина е избран за премиер. Тој останал на оваа функција само неколку дена. Причина е интервенцијата на Ахмед Зогу, кој е принуден да ги отстрани косовските Албанци националисти од парламентот и владата за да избегне судир со Југославија.

Во февруари 1923 година Хасан бег и неговите најблиски приврзаници се принудени да ја напуштат Албанија. Во летото 1924 настапува нова промена во албанската политика. Владата на Фан Ноли поддржува испраќање на една албанска делегација во Женева, во Друштвото на народите за поплаки против српските власти во Косово. Член на делегацијата е и Хасан бег Приштина.

Егзил и смрт

Откако на крајот на 1924 година Ахмет Зогу ја презема повторно власта во Албанија со помош на Југославија, Хасан бег е принуден да ја напушти Албанија засекогаш. Тој си купува куќа во Солун, каде што живее.

На 14 април 1933 година Иван Михајлов, Анте Павелиќ и Хасан бег Приштина изработуваат проект за сојуз меѓу ВМРО, усташите и Косовскиот комитет за борба против Југославија.^[2]^[3]

Набрзо потоа, на 13 август 1933 година е убиен од Албанецот Ибрахим Чело. Не се знае со сигурност дали се работи за крвна одмазда или за убиство по наредба на Ахмед Зогу. Погребан е во Кукс.

Наводи

↑ 1921 Hasan Bey Prishtina: Brief Memoir on the Albanian Uprising of 1912
↑ Љубомир Костовски „Хасан Приштина: од иницијатор за балкански ослободителни сојузи до политичар во лошо друштво“, „Глобус, 16.10.2012.
↑ Виктор Цветаноски, „Албанците - нивното минато, потеклото и обичаите (20)“, „Утрински весник“, 13.12.2009.

[1] 1921 Hasan Bey Prishtina: Brief Memoir on the Albanian Uprising of 1912

[2] Љубомир Костовски „Хасан Приштина: од иницијатор за балкански ослободителни сојузи до политичар во лошо друштво“, „Глобус, 16.10.2012.

[3] Виктор Цветаноски, „Албанците - нивното минато, потеклото и обичаите (20)“, „Утрински весник“, 13.12.2009.

[1]

[2]

[3]

@@ Ред 14: / Ред 14: @@
 == Биографија ==
 === Рани години ===
-Хасан бег Приштина потекнува од богато земјоделско семејство. Изучувал право во [[Истанбул]]. По [[Младотурската револуција]] од 1908 година е избран за пратеник во Османлискиот парламент. Приближно во тоа време го менува семејното презиме од Бериша во Приштина и ја додава кон своето презимето титулата „бег“.
+Хасан бег Приштина потекнува од богато земјоделско семејство. Изучувал право во [[Истанбул]]. По [[Младотурската револуција]] од [[1908]] година е избран за пратеник во Османлискиот парламент. Приближно во тоа време го менува семејното презиме од Бериша во Приштина и ја додава кон своето презиме титулата „бег“.
 По [[Албанско востание од 1910 година|Албанското востание од 1910 година]] Хасан бег Приштина станува пратеник во Османлискиот парламент. Во [[1912]] година е раководител на [[Албанско востание од 1912 година|Албанското востание од 1912 година]], за време на кое нуди создавањето на албанско-македонска држава во Македонија,<ref>[http://www.albanianhistory.net/texts20_2/AH1921_3.html 1921 Hasan Bey Prishtina: ''Brief Memoir on the Albanian Uprising of 1912'']</ref> поддржан од британскиот конзул во [[Скопје]]. За време на [[Првата балканска војна]] Хасан бег се обидува да ја спречи поделбата на териториите населени од албанското население помеѓу [[Црна Гора]], [[Србија]] и [[Грција]].
-=== Албанска независност и Прва Светска војна ===
+=== Албанска независност и Прва светска војна ===
 Со објавувањето на албанската независност Хасан бег Приштина ја поддржува првата влада на [[Исмаил Ќемали]], чија власт се протегала до [[Елбасан]]. Во [[1913]] година добива за кратко време министерска должност, која реално не можел да ја извршува.
-На [[17 мај]] [[1914]] година добива министерска должност од албанскиот кнез Вилхелм Вид. Избувнувањето на [[Првата светска војна]] довела до привремено исчезнување на Албанија од политичката карта на Европа. Поголемиот дел од војната Хасан бег го поминува во [[Италија]].
+На [[17 мај]] [[1914]] година добива министерска должност од албанскиот кнез [[Вилхелм Вид]]. Избувнувањето на [[Првата светска војна]] довела до привремено исчезнување на Албанија од политичката карта на Европа. Поголемиот дел од војната Хасан бег го поминува во [[Италија]].
 === Политичка кариера ===
-На крајот на војната околу него се формира движење кое се противи на враќање на Косово кон [[Србија]]. Во октомври [[1919]] година Хасан бег заедно со косовската делегација го посетува [[Париз]] со мисија да бара обединување на [[Косово]] и [[Албанија]]. Делегацијата не е примена и сослушана од речиси никого.
+На крајот на војната околу него се формира движење кое се противи на враќањето на Косово кон [[Србија]]. Во октомври [[1919]] година Хасан бег заедно со косовската делегација го посетува [[Париз]] со мисија да бара обединување на [[Косово]] и [[Албанија]]. Делегацијата не е примена и сослушана од речиси никого.
-Во [[1920]] година учествува на конгресот во [[Лушње]] во кој учествуваат богатите и авторитетни Албанци и има за цел изградба на силна повоена албанска влада. Во април 1921 година е избран од регионот [[Дебар]] во албанскиот парламент. Застапува политика за поддршка на косовските албански бунтовници. Бил политички противник на [[Ахмед Зогу]], кој ја има поддршката на [[Кралство на Србите, Хрватите и Словенците|Кралството на Србите, Хрватите и Словенците]]. Истата година Приштина склучува договор со претставниците на [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]] [[Павел Христов]] и [[Александар Протогеров]] за заедничка борба против српската власт во Вардарска Македонија и Косово, според кој Албанија треба да го добие Новопазарскиот санџак и Косово, а Македонија да стане независна држава, додека Дебарскиот санџак бил спорен.
+Во [[1920]] година учествува на конгресот во [[Лушње]] на кој учествуваат богати и авторитетни Албанци и има за цел изградба на силна повоена албанска влада. Во април [[1921]] година е избран од регионот [[Дебар]] во албанскиот парламент. Застапува политика за поддршка на косовските албански бунтовници. Бил политички противник на [[Ахмед Зогу]], кој ја имал поддршката на [[Кралство на Србите, Хрватите и Словенците|Кралството на Србите, Хрватите и Словенците]]. Истата година Приштина склучува договор со претставниците на [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]] [[Павел Христов]] и [[Александар Протогеров]] за заедничка борба против српската власт во Вардарска Македонија и Косово, според кој Албанија треба да го добие Новопазарскиот санџак и Косово, а Македонија да стане независна држава, додека Дебарскиот санџак бил спорен.
 На [[7 декември]] [[1921]] година Хасан бег Приштина е избран за премиер. Тој останал на оваа функција само неколку дена. Причина е интервенцијата на Ахмед Зогу, кој е принуден да ги отстрани косовските Албанци националисти од парламентот и владата за да избегне судир со Југославија.
@@ Ред 33: / Ред 33: @@
 === Егзил и смрт ===
-Откако на крајот на 1924 година Ахмет Зогу ја презема повторно власта во Албанија со помош на Југославија, Хасан бег е принуден да ја напушти Албанија засекогаш. Тој си купува куќа во Солун, каде што живее.
+Откако на крајот на 1924 година Ахмет Зогу ја презема повторно власта во Албанија со помош на Југославија, Хасан бег е принуден да ја напушти Албанија засекогаш. Тој си купува куќа во [[Солун]], каде што живее.
-На [[14 април]] [[1933]] година [[Иван Михајлов]], [[Анте Павелиќ]] и Хасан бег Приштина изработуваат проект за сојуз меѓу [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]], [[усташи|усташите]] и [[Косовски комитет|Косовскиот комитет]] за соработка против Југославија.<ref>[http://www.globusmagazin.com.mk/?ItemID=4676183AE3EC144C81A46D2004CF64E8 Љубомир Костовски „Хасан Приштина: од иницијатор за балкански ослободителни сојузи до политичар во лошо друштво“], „Глобус, 16.10.2012.</ref>
+На [[14 април]] [[1933]] година [[Иван Михајлов]], [[Анте Павелиќ]] и Хасан бег Приштина изработуваат проект за сојуз меѓу [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]], [[усташи|усташите]] и [[Косовски комитет|Косовскиот комитет]] за борба против Југославија.<ref>[http://www.globusmagazin.com.mk/?ItemID=4676183AE3EC144C81A46D2004CF64E8 Љубомир Костовски „Хасан Приштина: од иницијатор за балкански ослободителни сојузи до политичар во лошо друштво“], „Глобус, 16.10.2012.</ref><ref>[http://utrinski.mk/?ItemID=7E3695D74AD19747AE63266F928D98EA Виктор Цветаноски, „Албанците - нивното минато, потеклото и обичаите (20)“], „Утрински весник“, 13.12.2009.</ref>
-На 13 август 1933 година е убиен од Албанецот Ибрахим Чело. Не се знае со сигурност дали се работи за [[крвна одмазда]] или за убиство по наредба на Ахмед Зогу. Погребан е во [[Кукс]].
+Набрзо потоа, на 13 август 1933 година е убиен од Албанецот Ибрахим Чело. Не се знае со сигурност дали се работи за [[крвна одмазда]] или за убиство по наредба на Ахмед Зогу. Погребан е во [[Кукс]].
-== Извори ==
+== Наводи ==
 {{наводи}}