Прејди на содржината

Русофилија

Од Википедија — слободната енциклопедија
Знамето на политичката партија од Бугарија Атака. Главниот водач на партијата е русофил[1][2][3] и заради тоа партиските гледишта се претежно русофилски.

Русофилија (руски: Русофилия) — поим користен за обележувајќи тие којшто имаат почит и активно ја подржуваат Русија и нејзината култура. Во 19 век заради улогата на Русија во политиката на Балканот, терминот пансловенизам се сметало како подгрупа на Русофилија. Во 21 век со Руската инвазијата на Украина терминот русофил добило негативна конотација. Денес русофилијата е најприсутна во Бугарија, Србија, Белорусија и Грузија.

Некој странски историчари го сметаат србофилството и русофилството како еден заеднички термин заради големите сличности во нивните култури, Неил Вин го обележува како Руска Србофилија.[4] Некој српски националистички партии и српската православна црква го користат русофилството како политички инструмент.[5]

Бугарскиот национализам и Бугарофилијата исто така се поврзани со русофилијата. Бугарија е најголемата русофилска држава според некој истражувања. Според проценката на поранешниот пратеник во собранието на Бугарија Николај Малинов околу 80% од населението имало русофилски идентитет.[6] Голем дел од историчари од Бугарија и странство се согласуваат дека русофилијата била главната водачка идеалогија за преродбата во Бугарија, заради тоа преродбата се третира како русофилски продукт.[7][8] Од ослободувањето на Бугарија во време на руско-турската војна од 1878 година државата и народот историско било претежно русофилско.

Русофилија во Европа

[уреди | уреди извор]

Русофилија во Србија

[уреди | уреди извор]
Слика на првиот премиер на Бугарија Тодор Бурмов, во рани години бил словенофил но после ослободувањето на Бугарија станал голем русофил и почнал да ја води Бугарија кон русофилска идеалогија и блиска соработка со Русија.[9]

Русија е популарна во Србија, а многу Срби традиционално ја гледаат Русија како близок соработник поради заедничкото словенско наследство, култура и православна вера.[10] Тие исто така имале долго трајна историска соработка од ослободувањето на Србија со помош на руски војници со турската армија. Според Европскиот совет за надворешни односи, 54% од Србите ја гледаат Русија како соработник. За споредба, 11% ја гледаат Европската унија како сојузник, а само 6% гледаат на САД на ист начин.[11] За време на руската инвазија на Украина во 2022 година, Народната патрола, десничарска група, организирала русофилски собири во Белград, на кои присуствуваа 4.000 луѓе.[12][13][14]

Русофилија во Црна Гора

[уреди | уреди извор]

Црна Гора е исто така православна и словенска земја. Во Подгорица се наоѓа Московскиот мост [15] и до мостот статуа на рускиот пејач и актер Владимир Висоцки. За време на руската инвазија на Украина во 2022 година, во Никшиќ се одржувало русофилска средба.[16] Голем дел од русофилите во државата се исто така србофили.

Русофилија во Украина

[уреди | уреди извор]

По украинската независност во 1991 година, на референдумот за независност на Украина во 1991 година, 92%, вклучувајќи и 55% од етничките Руси гласале за независност од СССР, но некои Украинци, претежно на источниот и јужниот дел на земјата, гласале за по голем русофилски став на владата, почнувајќи со поблиско економско партнерство до целосна национална унија.[17] 

Русија и Украина имале особено блиски економски врски, а русофилската политичка партија, Партијата на регионите, станала најголемата партија во Врховната Рада на украинските парламентарни избори во 2006 година, добивајќи 33% од гласовите. Таа останала водачката сила во украинската политика, до Револуцијата на достоинството во 2014 година. По руската воена интервенција во Украина во 2014 година, целокупниот став на Украинците кон Русија и Русите станала повеќе негативна,[18] при што повеќето Украинци посакале членството во НАТО[19] и Европската Унија заради економски причини и безбедност.[20]

Русофилски протести за време на руската инвазија на Украина во 2022 година

[уреди | уреди извор]

Како одговор на руската инвазија на Украина во 2022 година и на проукраинските, антивоени протести ширум низ светот, биле одржани многу русофилски контрапротести. Вакви протести се одржале во повеќе земји, меѓу кои и Австралија. Буркина Фасо,[21] Централноафриканска Република,[22] Чешка,[23] Германија,[24] Молдавија,[25] Палестина,[26] Србија[27][28] и Бугарија.

Русофилија во Бугарија

[уреди | уреди извор]
Слика прикажувајќи го Захариј Стојанов. Со разлика од голем дел од тогашните револуционери којшто биле русофили, Стојанов бил русофоб и активно соработувал со Стамболов. Заради тоа русофилската историографија на Бугарија во време на комунистичкиот период активно го потценувале неговото учество. Главниот водач на тоа бил Христо Христов, којшто го претставил како русофил којшто за време на владеењето на Стамболов си ја предадел неговата идеалогијата.[29]

Русофилството во Бугарија за прв пат се ширило за време на тогашната русофилска преродба. Причината за тоа било дека народот во Бугарија верувале дека единствениот надеж за нивното ослободување било Руското Царство. Првата русофилска заедница во Бугарија била Доблесното друштво, организирана од емигранти во Букурешт во 1853 година.[30] Во 1867 година, идниот прв премиер на Бугарија Тодор Бурмов го објавил неговиот памфлетот „Братско објаснување на Бугарин на неговите браќа Бугари“ каде што го именувал бугарскиот народ како потомци на Русите.[31]

Во 1877 година, за време на Руската војна против Отоманците, Петко Славејков ја напишал песната „Бугарската вера и надеж кон Русија“, посветена на рускиот народ и нејзиниот тогашен цар. Во 1878 година, Иван Вазов којшто бил истакнат автор од Бугарија со македонски корени во Кукуш[32] ја произведел неговата трета стихозбирка „Избавување“, дел од која е песната „Здраво, браќа!“.

По ослободувањето на Бугарија, било основано „Словенското друштво во Бугарија“, во 4 декември 1899 година во Софија. Служело за ширењето на русофилските идеи во земјата. Претседател станал митрополитот и идниот премиер на Бугарија Васил Друмев, а соработници и членови на друштвото била Илија Куртев, Игнатиј Рилски, Костадин Апостолов и други преродбенички русофили. Словенското друштво уште постои ден денес, како едно од најстарите друштва во Бугарија.[33]

Од 2015 година, во Бугарија имало околу 180 русофилски организации.[34] Едно од најистакнати меѓу нив е Националното движење „Русофили“ основано во 2003 година. Годишно одржува собир на русофили во Бугарија во септември. Во нивната средба во 2015 година собрале над 12.000 луѓе.[35] За тоа коменитрал во 2016 година еден од кандидатите за претседател на Бугарија Ивајло Георгиев Калфин дека да си русофил било исто како да си бил бугарофил.

Во едно истражување во Бугарија околу 43% од народот се сметале како русофили[36] но според некој пристранети истражувања од русофилски организации околу 80% од народот во Бугарија биле русофили, или барем имале некој позитивно гледиште кон Русија.[37] Во Бугарија имало многу русофилски културни клубови со околу 35.000 членови низ Бугарија.

Русофилско влијание врз бугарскиот јазик и азбука

[уреди | уреди извор]
Слика прикажувајќи термини којшто се слични во рускиот и бугарскиот јазик. Во време на кодификацијата на азбуката во 1945 година комитетот и Марин Дринов одлучиле да ги преместат голем дел од зборовите со турско потекло со руски зборови заради тогашното русофилско влијание.[38]

Во 1945 година азбуката на Бугарија била обновена и кодифицирана од страна на русофилот Марин Дринов, Дринов имал големо влијание од тогашната руска азбука заради тоа намерно ги отстранил буквите во азбуката на Бугарија којшто не биле во руската азбука,[39] заради русофилското влијание врз јазикот, сличностите помеѓу Рускиот и Бугарскиот јазик се минимални. Според некој истражувања околу 23% од граѓаните во Бугарија можат да комуницираат користејќи Руски и било четврти најкористен јазик во Бугарија.[40]

Во една статија од македонскиот портал МКДПресЕУ се истакнало како имало можност дека јазикот на Бугарија била мешавина на рускиот и српскиот јазик.[41] Во едно интервју во Република, професор од Бугарија Стефан Цанев истакнал како заради сличностите помеѓу двете азбуки Европската Унија им ја сметале нивната азбука како руски, според него:

Може да се расправа многу за глаголитската азбука – кој го создал, зошто го создал. Русите соодветно мислат тоа е нивно. Масовниот свет, гледајќи ја азбуката, вели: ах, пишуваш со руски букви. Тоа мораше да заврши, а најправно, најдобро ќе беше ако 24 мај беше прогласен за национален празник.

— Стефан Цанев[42]

Во еден интервју со македонскиот историчарот Бранислав Светозаревиќ во Пустец за време на неуспешниот отворен ден за бугарски клуб во Албанија којшто било дел од процесот на бугаризација на македонското малцинство во Албанија тој најавил кон новинари од Бугарија дека нивниот јазик бил македонски дијалект со додадени руски зборови.[43][44] Според некој истражувања околу 74% зборови во јазикот на Бугарија се слични со рускиот јазик.[45] Народот во Бугарија имаат добро разбитање на рускиот јазик, околу 23% од народот во Бугарија можеле да зборуваат руски, според тоа рускиот јазик би бил трети најкористен јазик во Бугарија.[46]

  1. „Поплава на проруски партии во Бугарија“. Независен. 21 октомври 2020.
  2. Ф2Н2 (20 ноември 2020). „Анализа на Ф2Н2: Кои се политичките актери во Бугарија, какво е руското влијание и колку бугарското „не" е бугарско“. 360степени.
  3. Русева, Љубислава (2014). „Или как Волен Сидеров се „самонагради" за ролята си на русофил“. Филибе.
  4. Winn, Neil (2004). Neo-Medievalism and Civil Wars. Taylor & Francis. ISBN 9781135753771.
  5. Marek Čejka, Mikhail Suslov, Vladimir Ðorđević (2023). Pan-Slavism and Slavophilia in Contemporary Central and Eastern Europe Origins, Manifestations and Functions. Springer International Publishing. стр. 307. ISBN 9783031178757.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  6. Азар, Илја (2022). „Too dear a friend, How the war in Ukraine changed the attitudes of Bulgarians toward Russia and Putin: a report by Ilya Azar“. Новаја газета.
  7. Тодев, Илија (2003). D-r Stoi͡an Chomakov, 1819-1893: Izsledvane. Prof. Marin Drinov. стр. 576.
  8. Славејков, Пенчо (1958). Събрани съчинения. Български писател. стр. 363.
  9. Енев, Цонко (1995). Наместниците на България при княз Александър I Български. Изд. авт. стр. 264. ISBN 9789547998551.
  10. „Зашто је Путин толико популаран у Србији? – Центар за развој међународне сарадње“. crms.org.rs. Архивирано од изворникот на 2012-04-08. Посетено на 17 October 2018.
  11. „Pandemic trends: Serbia looks east, Ukraine looks west“. ecfr.eu. 5 August 2021. Посетено на 9 November 2021.
  12. Filipovic, Branko (2022-03-05). „Pro-Russia Serbs march in Belgrade as country treads ever finer line between East and West“. Reuters (англиски). Посетено на 2022-03-07.
  13. „Thousands of pro-Russia Serbs march in Belgrade“. BBC News (англиски). Посетено на 2022-03-07.
  14. Komarčević, Dušan (14 December 2022). „Pod maskama u Beogradu 'brane' Kosovo“. Radio Slobodna Evropa (српскохрватски). Посетено на 2023-01-11.
  15. „Moscow bridge in Podgorica“. Androidvodic.com. Архивирано од изворникот на 5 March 2016. Посетено на 17 October 2018.
  16. „Serb nationalists in Montenegro rally in support of Russia“. Reuters (англиски). 2022-03-01. Посетено на 2022-03-07.
  17. Rapawy, Stephen (1997). Ethnic Reidentification in Ukraine (page 17) (PDF). Washington, D.C.: United States Census Bureau. Архивирано од изворникот (PDF) на 19 October 2012. Посетено на 12 July 2018.
  18. How Ukraine views Russia and the West, Brookings Institution (18 October 2017)
  19. „Pledging reforms by 2020, Ukraine seeks route into NATO“. Reuters (англиски). 2017-07-10. Посетено на 2021-10-03.
  20. Simmons, Katie; Stokes, Bruce; Poushter, Jacob (2015-06-10). „3. Ukrainian Public Opinion: Dissatisfied with Current Conditions, Looking for an End to the Crisis“. Pew Research Center's Global Attitudes Project (англиски). Посетено на 2021-10-03.
  21. „Pro-Russia protesters rally in Burkina Faso capital after second coup“. Pro-Russia protesters rally in Burkina Faso capital after second coup (англиски). Посетено на 2022-11-15.
  22. „Pro-Russia protesters rally in Central African Republic“. Africanews (англиски). 2022-03-05. Посетено на 2022-11-15.
  23. „Pointing to 'pro-Russian, extremist' ties, Czech premier condemns demonstration in Prague“. Anadolu Agency. Посетено на 2022-11-15.
  24. „Pro-Russia Supporters Rally in Germany, Face Off With Counterdemonstrators“. VOA (англиски). 10 April 2022. Посетено на 2022-11-15.
  25. Tanas, Alexander (2022-10-11). „Moldovan president calls for tougher policing to tackle pro-Russia protests“. Reuters (англиски). Посетено на 2022-11-15.
  26. Net, Al Mayadeen (2022-03-06). „Pro-Russian rallies in Palestine, UK, and Serbia“. Al Mayadeen English (англиски). Посетено на 2022-11-15.
  27. „Pro-Russian Right-Wing Serbs Hold Another Demonstration In Belgrade“. RadioFreeEurope/RadioLiberty (англиски). Посетено на 2022-11-15.
  28. „Thousands of pro-Russia Serbs march in Belgrade“. BBC News (англиски). Посетено на 2022-11-15.
  29. Даскалов, Румен (2011). Debating the Past, Modern Bulgarian Historiography—From Stambolov to Zhivkov. Central European University Press. стр. 33. ISBN 9786155053009.
  30. Дойнов, Стефан. Българите в Украйна и Молдова през Възраждането (1751 – 1878). София, Академично издателство „Марин Дринов“, 2005. ISBN 954-322-019-0. с. 151.
  31. Йоцов, Борис. Славянските литератури и славянското съзнание в България. // Славянски глас: Годишник на Славянското дружество в България 2. 2011. с. 9 – 34.
  32. Арнаудов, Михаил (1972). Любен Каравелов, Живот, дело, епоха. 1834-1879. [Моногр.]. Наука и изкуство. стр. 12.
  33. Милева, Румяна. Учредяване на Славянското дружество в България. Славянско дружество в България (официален сайт), 29.08.2015. Посетен на 08.08.2016.
  34. Русофилите се обединяват в партия Архивирано на 15 септември 2016 г..“ nbox.bg, 21 август 2015 г.
  35. Тенева, Олга. XII-ият Национален събор на приятелите на Русия се проведе на язовир „Копринка“. // Официален сайт на НД „Русофили“, 08.09.2015. Посетен на 08.08.2016.
  36. Най-много русофили в България живеят в провинцията од Radio Bulgaria
  37. Колко пък да сме русофили? Клуб Z
  38. Iliev, Ilia (2008). Studying Peoples in the People's Democracies, Socialist Era Anthropology in South-east Europe. II. Lit. стр. 137–138. ISBN 9783825899110.
  39. За новобългарското азбуке : статия от М. Дриновъ. - Периодическо списание на Българското книжовно дружество : Год. 1, кн. 2 (1870), с. 13.
  40. „6 MOST SPOKEN LANGUAGES OF BULGARIA“. Tilti Multilingual.
  41. „БОМБА! БУГАРСКИОТ ЈАЗИК Е ДИЈАЛЕКТ НА СРПСКИОТ И НА РУСКИОТ ЈАЗИК?“. МКДПресЕУ. 14 април 2023.
  42. „Бугарски професор искрен: Сите мислат дека пишуваме на руски јазик од Република Онлајн, Мај 25, 2020“. Архивирано од изворникот на 2023-06-16. Посетено на 2023-09-07.
  43. Админ1 (26 мај 2023). „Бранислав Светозаревиќ ги заќуте бугарските новинари во Мала Преспа во Албанија“. Cooltura.
  44. Костов, Орце (26 мај 2023). „(ВИДЕО) „300.000 Македонци не се во вашиот Устав, во 21 век не признавате народ": Лекција од историчарот Светозаревиќ за бугарски новинари во Пустец“. А1.
  45. What Other Languages Can You Understand If You Know Russian? Архивирано на 10 август 2023 г. од РашинТуторинг
  46. 6 MOST SPOKEN LANGUAGES OF BULGARIA во 3 Јули 2020