Каштела

Каштела е град во Хрватска во Сплитско-Далматинската жупанија .

Географска положба[уреди | уреди извор]

Каштела е град во централна Далмација, во близина на Сплит, Трогир и Солин. Оддалечен е десет километри од Трогир на север и Сплит на југ и е многу добро поврзан со главните патни правци со тој дел на Далмација, но и со континентална Хрватска.

Градот лежи под планината Козјак помеѓу Трогир и Сплит, а името го добил по замоците (малите градови) кои биле изградени во 15 век изградени од жителите на Сплит и Трогир во 19 век за одбрана од турските инвазии, а до нив подоцна се формираат села, од кои на почетокот имало 13, а сега се седум.^[1]

Планината Козјак (780 м) се протега северозападно - југоисточно над Каштела, а малку пониско кон југ е планината Мосор (1.330 м). Заливот Каштела, јужната граница на полето Каштела, е вдлабнатина помеѓу гореспоменатите планини на север и полуостровот Марјана и островот Чиова на југ. Во геолошка смисла преовладуваат варовникот и флишот. Флишот не надминува височина од 400 м, а неговите благи падини, особено кон морето, се покриени со обработлива плодна почва. Изворите на вода излегуваат токму на допирната линија на флиш и варовник.

Историја[уреди | уреди извор]

До територијалната реорганизација во Хрватска биле дел од старата општина Каштела.

Во 1420 г Каштела потпаднала под венецијанска власт и станала место на битката меѓу Сплит и Трогир. За време на турските инвазии од 15 — 17 век попрскана со мали гратчиња наречени „замоци“, го добила сегашното име.^[1]

Популација[уреди | уреди извор]

На пописот на населението во 2011 година во градот Каштела имало 38.667 жители, од кои 6.829 живееле во градското седиште Каштел Суќурац.

Население според пописите ^[2]
1857 година .	1869 година .	1880 година .	1890 година .	1900 година .	1910 година .	1921 година .	1931 година .	1948 година .	1953 година .	1961 година .	1971 година .	1981 година .	1991 година .	2001 година .	во 2011 година
5.097	5.829	5.981	6.582	7.286	7.460	8.346	8.895	9.731	11.036	13.526	18.805	24.328	29.168	34.103	38.667

Забелешка : Потекнува од старата општина Каштела. Од 1948 г до 1971 година дел од податоците се содржани во градот Сплит.

Урбани населби[уреди | уреди извор]

Каштела е составена од седум помали поврзани места долж брегот на заливот Каштела тоа се:

Каштел Штафилиќ кој датира од 1500 г. изграден од благородникот Степан Штафилиќ ^[1]
Каштел Нови ја изградил во 1512 година Павао Ципчиќ ^[1]
Кастел Стари, 1476 г. ја изградил Коре (Кориолан) Ципчиќ од Трогир^[1]
Каштел Лукшиќ има црква и основно училиште, а во 1487 г ја изградиле двајца браќа од семејството Витури кои се среќаваат околу 1300 г. се преселиле од Венеција во Трогир ^[1]
Каштел Камбеловац, кој го добил името по неговиот основач Фраља Камба од 1566 година ^[1]
Каштел Гомилица, се нарекува на италијански, бидејќи таа област е основана во 1066 година архиепископот Ловриенац I. ги претставил печките на манастирот Св. Бенедикт во Сплит^[1] и
Каштел Суќурац, седиште на градот, кој е основан во 1907 година, а веќе се споменува во 9 век. Градиќ подоцна бил утврден, а во 1505 г. Турците го нападнале Каштел и го запалиле селото до него.^[1]

Култура и спорт[уреди | уреди извор]

Музеј на градот Каштела во Каштел Лукшиќ
Музеј Подворје во Каштел Суќурац
ФК Јадран, Кастел Суќурац
ФК ГОШК, Каштел Гомилица
ХФК Вал, Каштел Стари
Одбојкарски клуб Младост, Каштел Лукшиќ
Одбојкарски клуб Каштела ДЦ, Каштел Стари
Одбојкарски клуб Марина Каштела, Каштел Камбеловац
Ракометниот клуб Каштела Адриахем, Каштел Гомилица
Карате клуб Фортитер Каштела, Каштел Нови
Џудо клуб Далмацијацемент, Каштел Суќурац
СОУ Јосип Хаце, Каштел Лукшиќ

Збратимени градови[уреди | уреди извор]

Поврзано[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

[1] Сојузен завод за статистика и евиденција на Сојузна Република Југославија и СФРЈ, попис на населението 1948, 1953, 1961, 1971, 1981 година. и во 1991 г години
Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9.CS1-одржување: ref=harv (link)