Град
(Пренасочено од Гратче)
.jpg)
Градовите се компактно изградени поголеми населби, во кои населението се занимава со повеќе дејности, при што доминираат секундарните и терцијарните, односно најголем дел од населението се занимава со неземјоделски дејности.
За дефинирање на градот се доминантни три обележја:
- Популациско-демографски
- Функционални
- Морфолошки
Градот како тема во уметноста и во популарната култура
[уреди | уреди извор]Градот како тема во книжевноста
[уреди | уреди извор]- „Плач за градот Ур“ — песна на Адил-Сумуган.[1]
- „Град“ - расказ на српскиот писател Давид Албахари.[2]
- „Патувања“ — расказ на македонската писателка Грација Атанасовска.[3]
- „Горниот град“ (српски: Горњи град) - песна на српскиот писател Иво Андриќ од 1919 година.[4]
- „Буенос Аирес“ — песна на аргентинскиот писател Хорхе Луис Борхес.[5]
- „Ронда“ — песна на аргентинскиот писател Хорхе Луис Борхес.[6]
- „Мојот град едно време мирисаше на љубов“ - песна на македонската поетеса Ана Бунтеска од 2016 година.[7]
- „(За)мислени градови“ — кус расказ на македонската писателка Драгана Евтимова.[8]
- „Стариот град“ - кус расказ на ирскиот писател Вилијам Батлер Јејтс од 1902 година.[9]
- „Невидливите градови“ - збирка раскази на италијанскиот писател Итало Калвино од 1972 година.[10]
- „Каде пловат овие градови?“ (хрватски: Kamo plove ovi gradovi?) - песна на хрватскиот писател Мирослав Крлежа.[11]
- „Самрак на станицата во мал провинциски град“ (хрватски: Suton na postaji malog provincijalnog grada) - песна на хрватскиот писател Мирослав Крлежа.[12]
- „Ноќ во велеградот“ (хрватски: Noć u velegradu) - песна на хрватскиот писател Мирослав Крлежа.[13]
- „Опседнат град“ - роман на бразилската писателка Кларис Лиспектор од 1946 година.[14]
- „Три града“ - циклус песни на шпанскиот поет Федерико Гарсија Лорка.[15]
- „Пеколот на градот“ (руски: Адищте города) - песна на рускиот поет Владимир Мајаковски од 1913 година.[16]
- „Одбраната на нашиот град“ (српски: Odbrana našeg grada) — песна на српскиот поет Миодраг Павловиќ.[17]
- „Градот. разденување“ (српски: Град, свитање) — расказ на српскиот писател Радослав Петковиќ од 1998 година.[18]
- „Градот на гулабите“ - книга на македонскиот писател Александар Поповски.
- „Градови“ - песна во проза на францускиот поет Артур Рембо.[19]
- „Матропола“ - песна во проза на Артур Рембо.[20]
- „Повест за градот Китеж“ - песна на рускиот поет Виктор Соснора.[21]
- „Вечер над градот“ - поетска збирка на Драгутин Тадијановиќ.[22]
- „Што останува од родниот град?“ — краток расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2021 година.[23]
- „Господинот Когито размислува за враќање во родниот град“ - песна на полскиот поет Збигњев Херберт.[24]
- „Во градот“ - песна на Збигњев Херберт.[25]
- „Град на иднината“ — песна на рускиот поет Велимир Хлебников.[26]
- „Град“ — расказ на Велимир Хлебников.[27]
- „Музите на градот“ – кус расказ на македонската писателка Оливера Христовска.[28]
- „Во секој град“ - песна на македонскиот поет Ацо Шопов.[29]
Градот како тема во џезот и во популарната музика
[уреди | уреди извор]- „Град без љубов“ (хрватски: Grad bez ljubavi) — песна на хрватската рок-група Азра (Azra) од 1981 година.[30]
- „Градот на Изабела“ (англиски: City Of Isabel) — композиција на грчкиот музичар Вангелис од 1981 година.[31]
- „Тинејџерски град“ (англиски: Teen Town) — композиција на американската џез-група Ведер рипорт (Heavy Weather) од 1977 година.[32]
- „Град без радост“ (англиски: Town With No Cheer) — песна на американскиот музичар Том Вејтс (Tom Waits) од 1983 година.[33]
- „Центарот на градот“ (англиски: Midtown) — песна на Том Вејтс од 1985 година.[34]
- „Фармер во градот“ (англиски: Farmer In The City) — песна на американскиот музичар Скот Вокер (Scott Walker) од 1995 година.[35]
- „Живеење за градот“ (англиски: Living for the City) — песна на американскиот музичар Стиви Вондер (Stevie Wonder) од 1973 година.[36]
- „Празен град“ (англиски: Empty city) — песна на британската рок-група Gentle Giant од 1976 година.[37]
- „Овој град“ (англиски: This Town) — песна на американската рок-група Go-Go's од 1981 година.[38]
- „Овој град“ (англиски: This town) — песна на американската гранџ-група Грин Ривер (Green River) од 1986 година.[39]
- „Глетки во градот“ (англиски: Sights In The City) — песна на американскиот рапер Гуру (Guru) од 1993 година.[40]
- „Град“ — песна на македонската рок-група Д’ Далтонс од 2004 година.[41]
- „Град од колиби“ (англиски: Shanty Town) — песна на реге-музичарот Дезмонд Декер (Desmond Dekker) од 1972 година.[42]
- „Заборави го овој град“ (српски: Заборави овај град) — песна на српската и југословенска рок-група Екатарина Велика од 1985 година.[43]
- „Над градот“ (српски: Iznad grada) — песна на српската рок-група Екатарина Велика.[44]
- „Град“ — песна на српската рок-група „Екатарина Велика“ од 1986 година.[45]
- „Гитарски град“ (англиски: Guitar Town) — песна од истоимениот албум на американскиот рок-музичар Стив Ерл (Steve Earle) од 1986 година.[46]
- „Овој град“ (англиски: This Town) — песна на американската гранџ-група Грин Ривер“(Green River) од 1987 година.[47]
- „Рударскиот град во црвените ридови“ (Red Hill Mining Town) — песна на ирската рок-група У2 (U2) од 1987 година.[48]
- „Град-засолниште“ (англиски: City of Refuge) — песна на рок-групата Ник Кејв енд д бед сидз (Nick Cave and the Bad Seeds) од 1988 година.[49]
- „Градот на верзиите“ (англиски: Version city) - песна на англиската рок-група Клеш (The Clash) од 1980 година.[50]
- „Метропола“ (англиски: Metropolis) - песна на германската група Крафтверк (Kraftwerk) од 1978 година.[51]
- „Другата страна на градот“ (англиски: The Other Side Of Town) — песна на американскиот музичар Куртис Мејфилд (Curtis Mayfield') од 1970 година.[52]
- „Мал град“ (англиски: Small Town) - песна на американскиот рок-музичар Џон Кугар Меленкамп (John Mellencamp) од 1985 година.[53]
- „Градот е нем“ - песна на македонската рок-група Мизар од 1988 година.[54]
- „Ноќ во градот“ (англиски: Night In The City) — песна на канадската музичарка Џони Мичел (Joni Mitchell) од 1968 година.[55]
- „Метропола“ (англиски: Metropolis) - песна на британската рок-група Моторхед (Motörhead) од 1979 година.[56]
- „Лош град“ (англиски: Bad Town) - песна на американската рок-група Operation Ivy.[57]
- „Голем град“ (англиски: Big city) - песна на американската рок-група Operation Ivy.[58]
- „Сателитски град“ (англиски: Satellite City) — песна на шкотската рок-група Оринџ џус (Orange Juice) од 1982 година.[59]
- „Валканиот стар град“ (англиски: Dirty Old Town) - песна на ирската рок-група Поугс (The Pogues) од 1985 година.[60]
- „Град на изобилството“ (хрватски: Grad izobilja) — песна на хрватската рок-група Проблеми.[61]
- „Хроничен град“ (англиски: Raised In The City) — мини-музички албум на американската рок-група Р.Е.М. (R.E.M.) од 1982 година.[62]
- „(Не се враќам во) Роквил“ (англиски: (Don't Go Back To) Rockville) — песна на Р.Е.М. од 1984 година.[63]
- „Израснат во градот“ (англиски: Raised In The City) - песна на американската рок-група Риплејсментс (The Replacements) од 1981 година.[64]
- „Песната на Хамонд“ (англиски: Hammond Song) — песна на американската фолк-рок група Роучис (The Roches) од 1979 година.[65]
- „Одвратни градови“ (англиски: Hideous Towns) — песна на англиската рок-група Сандејс (The Sundays) од 1988 година.[66]
- „Тема за големите градови“ (англиски: Theme For Great Cities) — песна на британската рок-група Simple Minds од 1981 година.[67]
- „Градови во прашина“ (англиски: Cities in dust) — песна на англиската рок-група Siouxsie And The Banshees од 1986 година.[68]
- „Мрак на работ од градот“ (англиски: Darkness on the Edge of Town) — песна од истоимениот музички албум на американскиот рок-музичар Брус Спрингстин (Bruce Springsteen) од 1978 година.[69]
- „Беритаун“ (англиски: Barrytown) — песна на американската рок-група Стили Ден (Steely Dan) од 1974 година.[70]
- „Англиските градови“ (англиски: English Towns) — песна на британската рок-група Стренглерс (The Stranglers) од 1977 година.[71]
- „Градска болест“ (англиски: City Sickness) - песна на рок-групата Тиндерстикс (Tindersticks) од 1993 година.[72]
- „Градови“ (Cities) - песна на американската рок-група Токинг хедс (Talking Heads) од 1979 година.[73]
- „Сакам да живеам во градот“ (англиски: I love living in the city) — песна на американската панк-група Фиар (Fear).[74]
- „Одведи ме од овој град“ (хрватски: Odvedi me iz ovog grada) — песна на хрватската рок-група Филм од 1981 година.[75]
- „Кога ќе горат градовите“ (хрватски: Kad budu gorjeli gradovi) — песна на Филм од 1983 година.[76]
- „Големиот град“ (хрватски: Veliki grad) - песна на југословенската рок-група Фит.[77]
- „Град на гревовите“ (англиски: Sin City) - песна на американската кантри-група The Flying Burrito Bros од 1969 година.[78]
- „Ова е твојот град“ - песна на македонската рок-група Хахаха од 2011 година.[79]
- „Во градот“ (англиски: In The City) - песна од истоимениот музички албум на британската рок-група The Jam од 1977 година.[80]
- „Градот наречен Зловолја“ (англиски: Town Called Malice) - песна на The Jam од 1982 година.[81]
Градот како тема во филмот
[уреди | уреди извор]- „Светлата на велеградот“ (City Lights) - американски филм од 1931 година, во режија на Чарли Чаплин.[82]
- „Зовриениот град“ (српскохрватски: Узаврели град) - југословенски филм, во режија на Вељко Булајиќ.[83]
- „Бел град“ – ерменски документарен филм од 1988 година, во режија на Харутјан Хачатријан.[84]
- „Божјиот град“ (Cidade de Deus) - филм на режисерите Фернандо Меирелеш и Катја Лунд од 2002 година.[85]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Блаже Конески, Црн овен. Скопје: Арс Ламина - публикации, 2021, стр. 47-50.
- ↑ Давид Албахари, Опис смрти. Београд: Српска књижевна задруга, 2004, стр. 73.
- ↑ Очудувања #1 #2 (кратки раскази). Скопје: Бегемот, 2018, стр. 56-61.
- ↑ Иво Андрић, Ex Ponto - Немири - Лирика. Београд: Просвета, 1977, стр. 181.
- ↑ Horhe Luis Borhes, Šifra. Beograd: Paidea, 2012, стр. 34-35.
- ↑ Horhe Luis Borhes, Šifra. Beograd: Paidea, 2012, стр. 11-12.
- ↑ Ана Бунтеска, Колку е потребно за среќа. Скопје: Матица Македонска, 2016, стр. 186-187.
- ↑ Очудувања 1-2. Скопје: Бегемот, 2018, стр. 117-130.
- ↑ Вилијам Батлер Јејтс, Келтскиот самрак. Скопје: Бегемот, 2014, стр. 93-95.
- ↑ Лилјана Узуновиќ, „Читателот во земјата на романите или за нишката на Шехерезада“, во: Итало Калвино, Ако една зимска ноќ некој патник. Скопје: Магор, 2012, стр. 226.
- ↑ Miroslav Krleža, Lirika. Sarajevo: Svjetlost, 1966, стр. 72.
- ↑ Miroslav Krleža, Lirika. Sarajevo: Svjetlost, 1966, стр. 60-61.
- ↑ Miroslav Krleža, Lirika. Sarajevo: Svjetlost, 1966, стр. 73.
- ↑ Антoлогија на бразилскиот расказ, Три, Скопје, 2012, стр. 279-280.
- ↑ Федерико Гарсија Лорка, Неверна жена. Скопје: Македонска книга, Култура, Мисла, Наша книга, 1982, стр. 48-50.
- ↑ Владимир Мајаковски, Песме и поеме. Нови Сад: Академска књига, 2015, стр. 14.
- ↑ Zoran Mišić, Antologija srpske poezije. Nolit, Beograd, 1963, стр. 337-339.
- ↑ Radoslav Petković, Čovek koji je živeo u snovima. Beograd: Laguna, 2020, стр. 64-69.
- ↑ Артур Рембо, Боравак у паклу. Београд: Култура, 1968, стр. 106-107.
- ↑ Артур Рембо, Боравак у паклу. Београд: Култура, 1968, стр. 112-113.
- ↑ Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига III: Средина XX века – поч. XXI века (неомодернизам, неоавангарда, постмодернизам и нова трагања). Београд: Paidea, 2007, стр. 98-99.
- ↑ „Хронологија“ во: Ацо Шопов, Песни. Скопје: Македонска книга, Мисла и Култура, 1988, стр. 160.
- ↑ Оливера Ќорвезироска, Престапни години (прозен календар). Скопје: Бегемот, 2021, стр. 16.
- ↑ Zbignjev Herbert, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg – Čigoja štampa, стр. 97-98.
- ↑ Zbignjev Herbert, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg – Čigoja štampa, стр. 247.
- ↑ Велимир Хлебњиков, Краљ времена Велимир I. Просвета: Београд, 1964, стр. 161-164.
- ↑ Велимир Хлебњиков, Краљ времена Велимир I. Просвета: Београд, 1964, стр. 291.
- ↑ Современост број 3/2023, стр. 17-19.
- ↑ Ацо Шопов, Песни. Скопје: Македонска книга, Мисла и Култура, 1988, стр. 45.
- ↑ YouTube, AZRA "Grad bez ljubavi" LIVE SINJ 1987. (пристапено на 12.1.2017)
- ↑ Discogs, Vangelis – 1492 – Conquest Of Paradise (Music From The Original Soundtrack) (пристапено на 24.5.2021)
- ↑ Weather Report – Heavy Weather (пристапено на 17.12.2023)
- ↑ DISCOGS, Tom Waits – Swordfishtrombones (пристапено на 25 септември 2021)
- ↑ DISCOGS, Tom Waits – Rain Dogs (пристапено на 20.7.2019)
- ↑ Discogs, Scott Walker – Tilt (пристапено на 19.9.2018)
- ↑ YouTube, Stevie Wonder - Living for the City (пристапено на 27.3.2020)
- ↑ Discogs, Gentle Giant – Interview (пристапено на 20.11.2022)
- ↑ DISCOGS, Go-Go's – Beauty And The Beat (пристапено на 25.10.2022)
- ↑ AllMusic, Dry аs а Bone (пристапено на 11.11.2022)
- ↑ Discogs, Guru – Jazzmatazz Volume: 1 (пристапено на 30.10.2022)
- ↑ D’ Daltons, De Luxe. Avalon Produkcija, 027, 2004.
- ↑ DISCOGS, Various – The Harder They Come (Original Soundtrack Recording) (пристапено на 24.12.2017)
- ↑ Discogs, Ekatarina Velika – Ekatarina Velika (пристапено на 8.8.2020)
- ↑ YouTube, EKV iznad grada (пристапено на 7.12.2016)
- ↑ YouTube, EKV Grad (пристапено на 7.12.2016)
- ↑ YouTube, Steve Earle | Guitar Town | Full Album | Vinyl Rip (пристапено на 30.10.2017)
- ↑ DISCOGS, Green River – Dry As A Bone (пристапено на 27.6.2019)
- ↑ U2, The Joshua Tree, Cai 9218, Jugoton.
- ↑ YouTube, Nick Cave and the Bad Seeds - City of Refuge (пристапено на 1.11.2017)
- ↑ DISCOGS, The Clash – Sandinista! (пристапено на 10.6.2020)
- ↑ DISCOGS, Kraftwerk – Die Mensch·Maschine (пристапено на 28.12.2020)
- ↑ Discogs, Curtis Mayfield – Curtis (пристапено на 15.4.2022)
- ↑ YouTube, Small Town John Mellencamp lyrics (пристапено на 31.10.2017)
- ↑ Мизар, Lithium records, CD 014, 2003.
- ↑ Joni Mitchell – Song To A Seagull (пристапено на 24.4.2023)
- ↑ Discogs, Motörhead – Overkill (пристапено на 18 јануари 2021)
- ↑ Operation Ivy – Operation Ivy (пристапено на 31.5.2023)
- ↑ Operation Ivy – Operation Ivy (пристапено на 31.5.2023)
- ↑ Discogs, Orange Juice (3) – You Can't Hide Your Love Forever (пристапено на 22 март 2021)
- ↑ YouTube, 08 Dirty Old Town by The Pogues (пристапено на 22.8.2017)
- ↑ YouTube, Novi Punk Val 78-80 (1981) Full Album (пристапено на 21.10.2021)
- ↑ R.E.M. – Chronic Town (пристапено на 10.5.2023)
- ↑ R.E.M. – Reckoning (пристапено на 7.10.2023)
- ↑ YouTube, The Replacements - Sorry Ma, Forgot To Take...1981 (Full Album 2002)US (пристапено на 12.6.2017)
- ↑ The Roches – The Roches (пристапено на 10.10.2023)
- ↑ The Sundays – Reading, Writing And Arithmetic (пристапено на 26.3.2024)
- ↑ Discogs, Simple Minds – Sons And Fascination / Sister Feelings Call (пристапено на 15 април 2021)
- ↑ YouTube, Siouxsie And The Banshees - Cities In Dust (пристапено на 26.9.2017)
- ↑ YouTube, Bruce Springsteen - Darkness on the Edge of Town (1978) - Full Album (пристапено на 17.12.2017)
- ↑ Steely Dan – Pretzel Logic (пристапено на 10.1.2024)
- ↑ DISCOGS, The Stranglers – No More Heroes (пристапено на 4.5.2021)
- ↑ DISCOGS, Tindersticks – Tindersticks (пристапено на 19.8.2018)
- ↑ YouTube, Talking Heads - Fear of Music (пристапено на 6.3.2018)
- ↑ YouTube, Fear - I love living in the city (пристапено на 8.9.2021)
- ↑ Discogs, Film – Novo! Novo! Novo! Još Jučer Samo Na Filmu A Sada I U Vašoj Glavi (пристапено на 21.5.2021)
- ↑ Discogs, Film – Sva Čuda Svijeta (пристапено на 22.6.2021)
- ↑ YouTube, Fit - 07 Veliki Grad (LIve Uz Rijeku) HQ (пристапено на 8.4.2017)
- ↑ DISCOGS, The Flying Burrito Bros – The Gilded Palace Of Sin (пристапено на 21.2.2020)
- ↑ www.moonleerecords.com, Xaxaxa Tango revolucioner (пристапено на 29.11.2020)
- ↑ YouTube, The Jam - In the City (Full Album) 1977 (пристапено на 16.12.2017)
- ↑ DISCOGS, The Jam – The Gift (пристапено на 17.6.2020)
- ↑ IMDb, City Lights (1931) (пристапено на 18.12.2015)
- ↑ Узаврели град - филм (пристапено на 22.12.2019)
- ↑ Кинотека на Македонија, „Филмска програма - февруари 2017“ (пристапено на 7.3.2017)
- ↑ Пази се! Доаѓа Cinedays 13. Скопје: Младински културен центар, 2014, стр. 59.
 | Оваа статија од областа на географијата е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |
|