Саат-кула (Стар Дојран)

Саат-кула
Саат-кула
	Саат-кулата по реставрацијата во 2023 г.
Општи податоци
Статус	обновена
Вид	саат-кула
Град	с. Стар Дојран
Земја	Македонија
Координати	41°11′6″N 22°43′11″E / 41.18500° СГШ; 22.71972° ИГД
Надм. височина	190 м.
Почната	1372
Обновена	5 ноември 2021
Урната	1913
Нарачател	Евренос-бег
Висина	15 м.

Саат-кула во Стар Дојран — саат-кула во Стар Дојран, подигната во 1372 година како поклон за некогашниот град Дојран од страна на Евренос-бег.^[1]

Местоположба[уреди | уреди извор]

Саат-кулата се наоѓа на рид над Дојранското Езеро, каде што некогаш се наоѓала горната Турска чаршија, во близина на амамот и чешмата. Денес, до нејзе води улицата „Антон Панов“ и е сместена меѓу куќи.^[1]

Градба[уреди | уреди извор]

Првобитната градба на саат-кулата била висока околу 15 метри и бидејќи била сместена на една од повисоките точки во околината, нејзиниот часовник се гледал од секаде, а дополнително имало и ѕвоно кое отчукувало на секој саат.^[1]

Кулата има квадратна основа од 4х4 метри и била ѕидана т.н. опус клоазоне — со дебели редови од камен и тенки редови од тула. Изгледот на градбата во минатото е документиран само на неколку стари фотографии пред Балканските војни.^[1]

На врвот на кулата имало шпицаст кров, додека на дното од нејзе имало една главна врата и неколку тесни процепи за светлина.^[1]

Историја[уреди | уреди извор]

Саат-кулата била изградена во времето на Евренос-бег. Саат-кулата настрадала за време на Балканските војни.

Часовникот сите граѓани ги известувал за времето, трговците и занаетчиите за отворање и затворање на дуќаните, рибарите за одење на мандрите.^[2]

Конзервација[уреди | уреди извор]

Во 2020 година, Општина Дојран го најавила проектот за реконструкција на Саат-кулата и Стариот амам, финансиран од Европската Унија. Изградбата започнала во 2021 година и на 5 Ноември, денот на ослободувањето на Дојран, кулата била пуштена во употреба.^[1]

Кулата пред обновата била срушена до два метри, а сега е висока 10 метри и на сите страни поседува часовник. Воедно, преку проектот се уредила и околината околу кулата со урбана опрема.^[3]