Хари Потер и Пламениот пехар

Хари Потер и Пламениот пехар
	Македонски корици на оваа книга
Автор	Џ. К. Роулинг
Изворен наслов	Harry Potter and the Goblet of Fire
Преведувачи	Култура: Оливер Јордановски; Арс Ламина: Владимир Стојановски
Илустратори	Џајлс Гринфилд; Мери ГрандПри
Земја	Обединетото Кралство
Јазик	Англиски
Серијал	Хари Потер
Жанр	Фантазија
Издавач	Bloomsbury; Scholastic; Култура; Арс Ламина
Издадена	8 јули 2000; 8 јули 2000; 2004; 2021
Страници	636; 734; 613; 563
ISBN	978-608-267-278-6
Претходна	Хари Потер и Затвореникот од Азкабан
Следна	Хари Потер и Редот на фениксот

Оваа статија е за книгата. За други значења, видете информации за филмот.

Хари Потер и Пламениот пехар (англиски: Harry Potter and the Goblet of Fire) е четвртото продолжение на Хари Потер серијалот напишан од Џ. К. Роулинг, за првпат објавено на 8 јули, 2000 година од страна на Bloomsbury. Книгата привлече големо внимание поради предиздавачкото предупредување од Џ. К. Роулинг дека еден од ликовите ќе биде убиен во книгата. Оваа книга има најмногу фанови баш поради тоа што во неа започнува еден од најмрачните периоди во животот на вештерките и волшебниците, како и поради враќањето на Волдеморт на крајот од истата.

Романот ја доби наградата Хуго во 2001 година^[1]; тоа е единствената Хари Потер книга која ја има освоено таа награда. Книгата беше направена и во филм, кој беше објавен ширум целиот свет на 18 ноември, 2005 година.

Посвета[уреди | уреди извор]

На Питер Роулинг,
во спомен на господин Ридли
и на Сузан Сладен,
која му помогна на Хари да излезе од орманот.

Книгата е посветена на Питер Роулинг, таткото на авторката, господин Ридли е стар семеен пријател на Роулингови, а Сузан Сладен е стара госпоѓа, пријателка на Џ. К. Роулинг која никогаш во животот не се мажела и ја чувала ќеркичката на авторката додека таа работела на Хари Потер и Каменот на мудроста.^[2] Сладен вели дека таа секогаш била разочарана кога слушала како Роулинг го минува времето и затоа што не се забавува, а Роулинг вели дека никогаш не и покажала на што работи затоа што се срамувала да го покаже своето дело на било кој жив човек.

Заплет[уреди | уреди извор]

Книгата започнува со тоа што Хари Потер има сон за Френк Брајс, бивш градинар на фамилијата Ридл, кој е фатен како ги прислушкува деформираниот Лорд Волдеморт и неговиот слуга, Питер Петигру. Во сонот на Хари, Брајс е убиен од страна на Волдеморт. Подоцна тоа лето, Хари, Хермиона Гренџер и фамилијата Визли одат на пат за да го гледаат Светското Првенство во Квидич. Додека се таму, Смртојадите, следбениците на Волдеморт, ја заземаат територијата, мачат неколку безталци, и бегаат кога ќе го видат Мрачниот Знак на небото.

Кога се враќаат во Хогвортс, Албус Дамблдор најавува за време на гозбата за добредојде дека училиштето ќе биде домаќин на Тримагискиот Турнир, натпревар помеѓу волшебничките училишта. По еден ученик од трите волшебнички училишта ќе биде избран од страна на Пламениот Пехар за да се натпреварува. Другите две волшебнички институции, Бобатон Академијата и Дармстранг Институтот, пристигнуваат во Хогвортс по два месеца од започнувањето на првото полугодие. Шампионите избрани од страна на Пехарот се: Флор Делакур од Бобатон, Виктор Крум од Дармстранг и Седрик Дигори од Хогвортс. Мистериозно, Хари исто така е избран, иако тој не го пријавил своето име, и е малолетен и нема доволно способности за барањата на натпреварот. Рон Визли веднаш му се лути, мислејќи дека Хари се пријавил самиот.

Новиот професор по Одбрана од Мрачните Вештини е Аластор „Лудоокиот“ Муди, поранешен аурор и пријател на Дамблдор. Тој ги учи своите ученици на трите Непростливи Клетви на часот, лекција што е нелегална. Тие клетви се Империус Клетвата, која ја присилува жртвата за се покорува на заповед на оној што ја фрлил; Круциатус Клетвата, магија што ги мачи жртвите; и убиствената клетва наречена Avada Kedavra. Хари научува дека тој е единствената личност за која се знае дека ја преживеал Убиствената Клетва, фрлена против него од страна на Волдеморт додека Хари бил сè уште бебе.

Во првата задача од Турнирот, секој од шампионите треба да го земе златното јајце чувано од страна на змеј, во кое има трага за втората задача. Хари ја завршува задачата со помош од страна на Рубеус Хагрид и професорот Муди. Втората задача бара повраќање на нешто што им е украдено, но им е важно на шампионите и е скриено во Црното Езеро. Десет минути пред задачата, на Хари му е даден џиливид од страна на Доби куќното џуџе, што ќе му помогне да дише под вода. Хари ги наоѓа четирите „важни предмети“ на учесниците во Турнирот: Рон, Хермиона, Чо и помалата сестра на Флор, Габриел Делакур. Тој е присилен да ја спаси Габриел заедно со Рон кога Флор нема да се појави, што предизвикува тој да ја изгуби задачата, но добива додатни поени за „морално чувство“.

Една ноќ по втората задача, Хари и Крум се запрепастени кога бушавиот Барти Крауч постариот се појавува од Шумата, мрморејќи бесмислици и барајќи да го види Дамблдор. Хари трча по помош, но кога се враќа со Дамблдор, тие го наоѓаат Крум во бессознание, а Крауч го нема. Хари дознава повеќе за Краучови кога ќе погледне во сеќавањата на Дамблдор во Мисленикот, алатка за зачувување на сеќавањата. Сеќавањето го покажува Барти Крауч помладиот, Смртојад, како го испраќаат во Азкабан по наредба на Барти Крауч постариот за мачење на Френк и Алис Лонгботом (родителите на Невил) до лудило.

Третата и последна задача од Турнирот вклучува голем лавиринт лоциран на Игралиштето за Квидич, кој е полн со магични пречки. Хари и Седрик успешно си помагаат меѓусебно да го поминат лавиринтот. Тие стигнуваат до Тримагискиот Пехар и се согласуваат да го допрат заедно, така станувајќи и двајцата победници. Пехарот излегува дека е портоклуч што ги транспортира на стари гробишта во Литл Хенглтон. Петигру и деформираниот Лорд Волдеморт се таму. Петигру го убива Дигори, и ги врзува рацете и нозете на Хари за спомен-каменот на Ридл. Тогаш тој употребува коска од гробот на таткото на Волдеморт, малку од крвта на Хари и неговата отсечена дланка за магичен ритуал што го враќа Лорд Волдеморт во ново тело.

Волдеморт ги повикува Смртојадите, и открива дека негов слуга во Хогвортс се осигурил дека Хари ќе учествува во Турнирот, ќе победи, и со тоа ќе пристигне на гробиштата. Хари се обидува да го разоружи Волдеморт со магијата Expelliarmus, во исто време кога Волдеморт ја употребува Убиствената Клетва. Магијата и клетвата се среќаваат среде воздух и се поврзуваат, формирајќи врска помеѓу двете стапчиња кои ги покажува „ехата“ (така опишано од страна на Дамблдор) на скорешните жртви на Волдеморт, меѓу кои спаѓаат Седрик, Френк Брајс, Берта Џоркинс и Лили и Џејмс Потер. „Ехата“ му овозможуваат на Хари заштита, која му помага да избега заедно со телото на Седрик, оставајќи го зад себе гневниот Волдеморт.

Хари, носејќи го телото на Седрик, се враќа на училишниот имот. Муди го носи Хари во неговата канцеларија, каде што тој открива дека тој е слугата на Волдеморт, и се обидува да го убие на Хари самиот. Муди е сопрен од страна на Дамблдор, Северус Снејп и Минерва МекГонагал. Дамблдор во устата на Муди става Веритасерум, и тие откриваат дека „Муди“ всушност е Барти Крауч помладиот, кој избегал од Азкабан и користел Полисоковна Напивка за да го глуми вистинскиот Аластор Муди. Корнелиус Фаџ, министерот за Магии, пристигнува во Хогвортс придружуван од дементор. Кога дементорот влегува во собата во која стои Крауч помладиот, се наведнува над него и му го дава „Бакнежот на Дементорите“, исцицувајќи ја неговата душа. Фаџ одбива да им поверува на Дамблдор и Хари дека Волдеморт е вратен.

Хари е крунисан како Тримагиски Шампион и добива награда од 1000 галеони. Денови подоцна, Дамблдор објавува за време на завршната гозба, кажувајќи им на сите за Волдеморт и вели дека да се порекнува вистината за тоа како умрел Седрик Дигори е навреда на сеќавањето за него. Додека го напуштаат Хогвортс Експрес на Кингс Крос станицата, Хари им ги дава своите пари од победата на Фред и Џорџ за да започнат продавница за шеги, а Хари заминува на уште едно лето кај Дарслиеви.

Подзаплет[уреди | уреди извор]

Рита Скитер, дописник за Дневниот Пророк, поминува голем дел во приказната пишувајќи лаги за Хари (за време кога неговата лузна го заболе по чуден сон за време на Предвидување), Хагрид (кога и кажа на Мадам Максим за неговата мајка), и Хермиона (дека е во врска со Виктор Крум). Скитер прави тајни интервјуа со Слитерините за да земе материјал за некои од своите приказни, но изворите за некои се сосема непознати. Во меѓувреме, Хари се сомнева дека таа има Невидлива Наметка, но Хермиона знае дека Лудоокиот Муди би можел да види низ наметката со неговото магично око. Следно, Хари мисли дека има озвучено делови од замокот. Како и да е, Хермиона му вели дека електронски направи не работат во Хогвортс поради магијата која се наоѓа во воздухот. Близу до крајот на книгата, Хермиона конечно дознава како Скитер го прави сето тоа: таа е нерегистриран анимагус и може да се претвори во бубачка. Хари и Рон дознаваат дека имало бубачка на статуата близу до колибата на Хагрид, и подоцна во косата на Хермиона по втората задача, и на прозорецот од училницата за Предвидување кога го заболела лузната на Хари, и дека Слитерините знаеле за тоа цело време. Хермиона ја заробува Скитер, во бубачка форма, во тегла и не ја пушти сè додека возот не стигне во Лондон.