Емоционална дисрегулација

Од Википедија — слободната енциклопедија

 

Емоционалната дисрегулација е опсег на емоционални одговори кои не се посакувани емоционална реакција, земајќи ги предвид стимулите.

Емоционалната дисрегулација може да се поврзе со искуство на рана психолошка траума, повреда на мозокот или хронично малтретирање (како што е децка злоупотреба/силување, занемарување на детето или институционално занемарување/злоупотреба) и се асоцирани со нарушувања како што е реактивно приврзано растројство.[1] Емоционалната дисрегулација може да биде присутна кај луѓе со психијатриски нарушувања како што се АДХД,[2] спектарот на аутизам, биполарно растројство, гранично растројство на личноста, сложено посттрауматско стресно нарушување и фетален спектар на нарушувања предизвикани од алкохол.[3][4][5] Во такви случаи како што се граничното растројство на личноста и сложеното посттрауматско стресно растројство,[6] преосетливоста на емоционалните стимули предизвикува побавно враќање во нормална емоционална состојба. Ова биолошки се манифестира со дефицити во фронталните кортики на мозокот.

Можните манифестации на емоционална дисрегулација вклучуваат екстремно плачење, изливи на лутина или бихевиорални изливи, како што се уништување или фрлање на предмети, агресија кон себе или кон другите и закани за самоубиство. Емоционалната дисрегулација може да доведе до проблеми во однесувањето и може да резултира со проблеми во социјалните интеракции и односите на личноста дома, на училиште или на работното место.[7]

Етимологија[уреди | уреди извор]

Зборот „дисрегулација“ е неологизам создаден со додавање на префиксот „дис-“ (dys-) кон зборот „регулација“. Според Вебстеровиот речник, дис- (dys-) има различни корени и има грчко потекло. Со латински и грчки корени, тоа е слично на староанглиското tō-, te- „одвоено“ и на санскрит dus- „лошо, тешко“. Често „дисрегулација“ (dysregulation) се меша со „нерегулација“ (disregulation) со префиксот „не“ (dis-) што значи „спротивно на“ или „отсуство на“. „Нерегулацијата“ се однесува на отстранување или отсуство на регулација, додека „нерегулација“ се однесува на начини на регулирање кои се несоодветни или неефикасни.

Детска психопатологија[уреди | уреди извор]

Постојат врски помеѓу детската емоционална дисрегулација и подоцна психопатологија.[8] На пример, симптомите на АДХД се поврзани со проблеми со емоционалната регулација, мотивацијата и возбудувањето.[9] Едно истражување открило поврзаност помеѓу емоционалната дисрегулација на 5 и 10 месеци и проблемите со лутина и вознемиреност пријавени од родителите на 18 месеци.[10][11] Ниските нивоа на емоционална регулација во однесувањето на 5 месеци биле поврзани со некооперативно однесување на 30 месеци.[12] Иако се пронајдени врски помеѓу емоционалната дисрегулација и детската психопатологија, механизмите зад тоа како се поврзани раната емоционална дисрегулација и подоцнежната психопатологија сè уште не се јасни.

Симптоми[уреди | уреди извор]

Пушењето, самоповредувањето, нарушувањата во исхраната и зависноста се поврзани со емоционална дисрегулација.[13] Соматоформните нарушувања може да бидат предизвикани од намалена способност за регулирање и доживување емоции или неможност да се изразат емоциите на позитивен начин.[14] Оние кои имаат тешкотии во регулирањето на емоциите имаат ризик да развијаат нарушувања во исхраната и злоупотреба на супстанции бидејќи можно е да ги користат храната или супстанциите како начин да се регулираат емоциите.[15][16] Емоционална дисрегулација се среќава и кај луѓе кои имаат зголемен ризик од развој на ментално растројство, особено афективно растројство (нарушувања на расположението) како депресија или биполарно растројство.[17][18]

Рано детство[уреди | уреди извор]

Истражувањата покажале дека проблеми во емоционалната регулација можат да се поврзана со прикажување на анти-социјално дејствување, екстернализирачки нарушувања или проблеми во однесувањето. Кога им биле претставени предизвикувачки задачи, децата за кои било откриено дека имале дефекти во емоционалната регулација (висок ризик) трошеле помалку време за да ги извршуваат задачите и повеќе време имајќи бесни изливи или нервирајќи се од децата без проблеми со емоционалната регулација (низок ризик). Децата со висок ризик имале потешкотии со саморегулирањето, имале потешкотии да ги исполнат барањата од старателите и биле попркосни.[19] Емоционалната дисрегулација е поврзана и со социјалното повлекување во детството.[20]

Интернализирање на однесувања[уреди | уреди извор]

Емоционалната дисрегулација кај децата може да биде поврзана со интернализирање на однесувањата, вклучувајќи:

  • покажување премногу интензивни емоции за ситуацијата
  • тешкотии при смирување кога се вознемирени
  • тешкотии во намалувањето на негативните емоции
  • помалку способни да се смират
  • тешкотии во разбирањето на емоционалните искуства
  • стануваат агресивни или избегнуваат кога се справуваат со негативни емоции
  • доживување повеќе негативни емоции

Екстернализирање на однесувања[уреди | уреди извор]

Емоционалната дисрегулација кај децата може да биде поврзана со екстернализирани однесувања, вклучувајќи:

  • покажувајќи поекстремни емоции
  • тешкотија да се идентификуваат емоционалните знаци
  • тешкотии во препознавањето на сопствените емоции
  • фокусирајќи се на негативното
  • тешкотија да го контролираат нивното внимание
  • импулсивност
  • тешкотија да ги намалат нивните негативни емоции
  • тешкотии при смирување кога се вознемирени

Заштитни фактори[уреди | уреди извор]

Раните искуства со старателите може да доведат до разлики во емоционалната регулација. Одговорноста на негувателот на сигналите на доенчето може да му помогне на доенчето да ги регулира своите емоционални системи. Стиловите на интеракција со старателите кои го преплавуваат или обземаат детето или кои се непредвидливи може да прават проблеми во развојот на емоционалната регулација. Ефективните стратегии вклучуваат работа со дете за да се поддржи развивањето на самоконтрола, како што е моделирање на посакуваното однесување.

Богатството на средината на која е изложено детето помага во развојот на емоционалната регулација. Околината мора да обезбеди соодветни нивоа на слобода и ограничување и таа мора да дозволи детето да практикува саморегулација. Вежбањето на социјалните вештини без преголема стимулација или прекумерна фрустрација му помага на детето да развие вештини за саморегулација.[21]

Емоционална дисрегулација и употреба на супстанции[уреди | уреди извор]

Истражени се неколку варијабли за да се објасни врската помеѓу емоционалната дисрегулација и употребата на супстанции кај младите, како што се малтретирањето на децата, нивото на кортизол, семејната средина и симптомите на депресија и анксиозност. Вилхена-Черчил и Голдстајн (2014)[22] ја истражувало поврзаноста помеѓу малтретирањето во детството и емоционалната дисрегулација. Откриено е дека посериозното малтретирање во детството е поврзано со зголемување на тешкотиите во регулирањето на емоциите, кое пак е поврзано со поголема веројатност за употреба на марихуана за справување со животот. Кливер и сор. (2016)[23] извршил истражување за врската помеѓу негативната семејна емоционална клима, емоционалната дисрегулација, затапениот антиципативен кортизол и употребата на супстанции кај адолесцентите. Утврдено е дека зголемената негативна семејна емоционална клима е поврзана со високи нивоа на емоционална дисрегулација, кои потоа биле поврзани со зголемена употреба на супстанции. Било забележано дека девојчињата имаат затапени нивоа на кортизол, што исто така било поврзано со зголемување на употребата на супстанции. Настаните од детството и семејната клима со емоционална дисрегулација се двата фактори навидум поврзани со употребата на супстанции. Просек, Гиордано, Волер, Прајс, и МкКулау (2018)[24] ја истражувале врската помеѓу менталното здравје и емоционалната регулација кај колегиумските корисници на недозволени супстанци. Корисниците на недозволени дроги пријавиле повисоки нивоа на симптоми на депресија и анксиозност. Емоционалната дисрегулација била изразена кај овие луѓе со тоа што тие имале помала јасност и биле помалку свесни за своите емоции кога се појавувале тие емоции.

Третман[уреди | уреди извор]

Иако когнитивната бихејвиорална терапија е најшироко пропишаниот третман за ваквите психијатриски нарушувања, сепак најчесто пропишаниот психотерапевтски третман за емоционална дисрегулација е дијалектичка бихејвиорална терапија, психотерапија која промовира употреба на свесност, концепт наречен дијалектика и акцент на важноста на валидацијата и одржување на здрави навики во однесувањето.[25][26]

Кога емоционалната дисрегулација е дијагностицирана како дел од АДХД, често се користат инхибитори на повторно земање на норепинефрин и допамин, како што се метилфенидат (Риталин)[27] и атомоксетин.[28] Неколку истражувања, исто така, покажале добри резултати и од нефармаколошки третмани за луѓе со АДХД и емоционални проблеми,[29][30] сепак се ограничени и се бараат дополнително истражувања.

Поврзано[уреди | уреди извор]

 

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Disturbances of attachment and parental psychopathology in early childhood“. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America. 18 (3): 665–86. July 2009. doi:10.1016/j.chc.2009.03.001. PMC 2690512. PMID 19486844.
  2. ↑ „Emotional dysregulation in adult ADHD: What is the empirical evidence?“. Expert Review of Neurotherapeutics. 12 (10): 1241–51. October 2012. doi:10.1586/ern.12.109. PMID 23082740.
  3. ↑ „A developmental psychopathology model of childhood traumatic stress and intersection with anxiety disorders“. Biological Psychiatry. 46 (11): 1542–54. December 1999. CiteSeerX 10.1.1.456.8902. doi:10.1016/s0006-3223(99)00262-0. PMID 10599482.
  4. ↑ Schore, A., (2003). Affect dysregulation and disorders of the self. New York: Norton.[се бара страница]
  5. ↑ „Cingulate gyrus morphology in children and adolescents with fetal alcohol spectrum disorders“. Psychiatry Research. 181 (2): 101–7. February 2010. doi:10.1016/j.pscychresns.2009.10.004. PMC 2815126. PMID 20080394.
  6. ↑ „A review of current evidence regarding the ICD-11 proposals for diagnosing PTSD and complex PTSD“ (PDF). Clinical Psychology Review. 58: 1–15. December 2017. doi:10.1016/j.cpr.2017.09.001. PMID 29029837.CS1-одржување: display-автори (link)
  7. ↑ Dialetical Living. „What is Emotion Dysregulation?“. www.dialecticalliving.ca/. Dialetical Living. Посетено на 1 April 2021.
  8. ↑ „The child behavior checklist dysregulation profile predicts adolescent DSM-5 pathological personality traits 4 years later“. European Child & Adolescent Psychiatry. 22 (7): 401–11. July 2013. doi:10.1007/s00787-013-0379-9. PMID 23381573.
  9. ↑ „Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: constructing a unifying theory of ADHD“. Psychological Bulletin. 121 (1): 65–94. January 1997. doi:10.1037/0033-2909.121.1.65. PMID 9000892.
  10. ↑ „Psychophysiological correlates of infant temperament: stability of behavior and autonomic patterning from 5 to 18 months“. Developmental Psychobiology. 29 (4): 379–91. May 1996. CiteSeerX 10.1.1.590.8991. doi:10.1002/(sici)1098-2302(199605)29:4<379::aid-dev5>3.0.co;2-n. PMID 8732809.
  11. ↑ „Emotion-related self-regulation and its relation to children's maladjustment“. Annual Review of Clinical Psychology. 6 (1): 495–525. March 2010. doi:10.1146/annurev.clinpsy.121208.131208. PMC 3018741. PMID 20192797.
  12. ↑ „Toward a developmental model of child compliance: the role of emotion regulation in infancy“. Child Development. 70 (1): 21–32. 1999. doi:10.1111/1467-8624.00003. PMID 10191513.
  13. ↑ Macklem, G.L. (2008). Practitioner's Guide to Emotion regulation in School–Aged Children. NY: Springer.[се бара страница]
  14. ↑ „Somatoform disorders as disorders of affect regulation: a development perspective“. International Review of Psychiatry. 18 (1): 13–24. February 2006. doi:10.1080/09540260500466774. PMID 16451876.
  15. ↑ „The contribution of emotion regulation to body dissatisfaction and disordered eating in early adolescent girls“. Journal of Youth and Adolescence. 35 (2): 207–216. 2006. doi:10.1007/s10964-005-9003-8.
  16. ↑ „Emotional distress regulation takes precedence over impulse control: if you feel bad, do it!“. Journal of Personality and Social Psychology. 80 (1): 53–67. January 2001. doi:10.1037/0022-3514.80.1.53. PMID 11195891.
  17. ↑ „Impaired regulation of emotion: neural correlates of reappraisal and distraction in bipolar disorder and unaffected relatives“. Translational Psychiatry. 5 (1): e497. January 2015. doi:10.1038/tp.2014.137. PMC 4312831. PMID 25603413.
  18. ↑ „Inefficiency of emotion regulation as vulnerability marker for bipolar disorder: evidence from healthy individuals with hypomanic personality“. Journal of Affective Disorders. 152-154: 83–90. January 2014. doi:10.1016/j.jad.2013.05.001. PMID 23948633.
  19. ↑ „Physiological and behavioral regulation in two-year-old children with aggressive/destructive behavior problems“. Journal of Abnormal Child Psychology. 28 (2): 103–18. April 2000. doi:10.1023/A:1005112912906. PMID 10834764.
  20. ↑ „Behavioral inhibition in young children“. Child Development. 55: 505–529. 1984.
  21. ↑ Bronson M. B. (2000). Self-regulation in early childhood. New York: Guilford Press.[се бара страница]
  22. ↑ „Child maltreatment and marijuana problems in young adults: examining the role of motives and emotion dysregulation“. Child Abuse & Neglect. 38 (5): 962–72. May 2014. doi:10.1016/j.chiabu.2013.10.009. PMID 24268374.
  23. ↑ „Emotion dysregulation, anticipatory cortisol, and substance use in urban adolescents“. Personality and Individual Differences. 99: 200–205. September 2016. doi:10.1016/j.paid.2016.05.011. PMC 5082236. PMID 27795602.
  24. ↑ „Differences in Emotion Dysregulation and Symptoms of Depression and Anxiety among Illicit Substance Users and Nonusers“. Substance Use & Misuse. 53 (11): 1915–1918. September 2018. doi:10.1080/10826084.2018.1436563. PMID 29465278.
  25. ↑ „Borderline personality disorder - Diagnosis and treatment - Mayo Clinic“. Mayo Clinic.
  26. ↑ „Emotion Dysregulation Treatment with DBT“.
  27. ↑ „Six months methylphenidate treatment improves emotion dysregulation in adolescents with attention deficit/hyperactivity disorder: a prospective study“. Neuropsychiatric Disease and Treatment. 14: 1329–1337. 2018. doi:10.2147/NDT.S164807. PMC 5973442. PMID 29872300.
  28. ↑ „Emotional dysregulation in adult ADHD and response to atomoxetine“. Biological Psychiatry. 58 (2): 125–31. July 2005. doi:10.1016/j.biopsych.2005.04.040. PMID 16038683.CS1-одржување: display-автори (link)
  29. ↑ Vacher, Cécile; Goujon, Allison; Romo, Lucia; Purper-Ouakil, Diane (2020-09-01). „Efficacy of psychosocial interventions for children with ADHD and emotion dysregulation: a systematic review“. Psychiatry Research (англиски). 291: 113151. doi:10.1016/j.psychres.2020.113151. ISSN 0165-1781. PMID 32619822.
  30. ↑ Faraone, Stephen V.; Rostain, Anthony L.; Blader, Joseph; Busch, Betsy; Childress, Ann C.; Connor, Daniel F.; Newcorn, Jeffrey H. (February 2019). „Practitioner Review: Emotional dysregulation in attention-deficit/hyperactivity disorder - implications for clinical recognition and intervention“. Journal of Child Psychology and Psychiatry (англиски). 60 (2): 133–150. doi:10.1111/jcpp.12899. PMID 29624671.

Предлошка:Bipolar disorderПредлошка:Borderline personality disorder

Видови чувства
Анксиозност • Апатија • Вина • Вознесеност • Глупавост • Гордост • Горчина • Депресија • Дефетизам •Досада • Ентузијазам • Задоволство • Засраменост • Збунетост • Изненадување;• Лутина • Љубов • Љубомора • Меланхолија • Навредност • Надеж • Носталгија • Огорченост • Одвратност •Омраза • Осаменост • Отфрленост • Паника •Презир • Разочараност • Самозадоволство • Сочувство • Срам • Среќа • Страв • Стравопочит • Страдање • Фанатизам • Фрустрираност •
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Емоционална_дисрегулација&oldid=4931799“