Генетска историја на Јужна Африка

Од Википедија — слободната енциклопедија

Генетската историја на Јужна Африка ја опфаќа генетската историја на луѓето од Западна Африка. Сахара служела како регионален премин и место на живеење за луѓето во Африка за време на различни фази [1] [2] [3] и периоди низ историјата на Африка. [4] [5]

Архаична човечка ДНК[уреди | уреди извор]

Архаичните особини пронајдени во човечки фосили во Западна Африка (на пр., фосилите на Ихо Елеру, кои датираат од 13.000 пред сегашноста може да бидат доказ за доцна опстојување на раните современи луѓе. [6] Додека денисовското и неандерталското потекло кај неафриканците надвор од Африка се посигурни, архаичното човечко потекло кај Африканците е помалку сигурно и е премногу рано за со сигурност да се утврди. [6]

Античка ДНК[уреди | уреди извор]

Тројца ловци-собирачи од подоцнежното камено доба носеле античка ДНК слична на ловците-собирачи кои зборуваат којсански[7]. Пред миграцијата на Банту во регионот, како што е потврдено од древната ДНК од Боцвана, сточарите од Источна Африка мигрирале во Јужна Африка. Од четворица земјоделци од Банту од железното време со западно африканско потекло, двајца претходни земјоделци носеле античка ДНК слична на народите Цонга и Венда и двајцата подоцнежни земјоделци носеле античка ДНК слична на народот Нгуни; ова укажува дека имало различни движења на народи во севкупната миграција на Банту, што резултирало со зголемена интеракција и мешање помеѓу народите што зборуваат банту и народите што зборуваат којсански.

Боцвана[уреди | уреди извор]

Во Нкома, во Боцвана, поединец, кој датира од раното железно време (900 п.с.), ја поседувал хаплогрупата L2a1f.[8][9]

Во Таукоме, во Боцвана, поединец, датиран во раното железно време (1100 п.н.е.), носел хаплогрупи E1b1a1 (E-M2, E-Z1123) и L0d3b1.[8][9]

Во Ксаро, во Боцвана, имало две лица, датирани од раното железно време (1400 п.н.е.); едната ги носела хаплогрупите E1b1a1a1c1a и L3e1a2, а другата ги носела хаплогрупите E1b1b1b2b (E-M293, E-CTS10880) и L0k1a2.[8][9]

Малави[уреди | уреди извор]

Фингира[уреди | уреди извор]

Во карпестото засолниште Фингира, во Малави, поединец, датиран помеѓу 6179 и 2341 година п.с., носел хаплогрупи B2 и L0d1.[10]

Во Фингира, во Малави, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 6175 п.с. и 5913 п.с., носеше хаплогрупи BT и L0d1b2b.[11]

Во Фингира, во Малави, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 6177 п.с. и 5923 п.с., носел хаплогрупи BT и L0d1c.

Во Фингира, во Малави, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 2676 п.с. и 2330 п.с., ја носел хаплогрупата L0f.

Ченчерере[уреди | уреди извор]

Во Ченчерере, во Малави, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 5400 п.с. и 4800 п.с., ја носел хаплогрупата L0k2.

Во Ченчерере, во Малави, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 5293 п.с. и 4979 п.с., ја носел хаплогрупата L0k1.

Хора[уреди | уреди извор]

Во засолништето за карпи Хора 1, во Малави, поединец, датиран помеѓу 16.897 п.с. и 15.827 година п.с., носел хаплогрупи B2b и L5b.

Во карпестото засолниште Хора 1, во Малави, поединец, датиран помеѓу 16.424 п.с. и 14.029 п.с., носел хаплогрупи B2b1a2~ и L0d3/L0d3b.

Во Хора, во Малави, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 10.000 п.с. и 5.000 п.с., носел хаплогрупи БТ и Л0к2.

Во Хора, во Малави, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 8173 п.с. и 7957 п.с., ја носел хаплогрупата L0a2.

Јужна Африка[уреди | уреди извор]

Во Донсајд, во Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 2296 п.с. и 1910 п.с., ја носел хаплогрупата L0d2.

Во замокот Шампањ, во Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 448 п.с. и 282 п.с., ја носел хаплогрупата L0d2a1a.

Во пештерата Еланд, во Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 533 п.с. и 453 п.с., ја носел хаплогрупата L3e3b1.

Во Мфонгоси, во Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 448 п.с. и 308 п.с., ја носел хаплогрупата L3e1b2.

Во Њукасл, во Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 508 п.с. и 327 п.с., ја носел хаплогрупата L3e2b1a2.

Во Света Елена, во Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 2241 п.с. и 1965 година п.с., носел хаплогрупи A1b1b2a и L0d2c1.

Во карпестото засолниште Фараоскоп, во Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 2017 година п.с. и 1748 година п.с., носел хаплогрупи A1b1b2a и L0d1b2b1b.

Во Кастилберг, во Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 1282 п.с. и 1069 п.с., ја носел хаплогрупата L0d1a1a.

Во засолништето Валкранс, во Јужна Африка, поединец, кој се проценува до 200 п.с., е претежно поврзан со говорителите на Хојсан, делумно поврзан (15% - 32%) со источноафриканците и носи хаплогрупи L0d3b1.[12]

Залив Балито[уреди | уреди извор]

Во заливот Балито, Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 2149 п.с. и 1932 п.с. имал хаплогрупа.

Во заливот Балито, Јужна Африка, поединец, кој се проценува дека датира помеѓу 1986 година п.с. и 1831 п.с., носел хаплогрупи A1b1b2 и L0d2c1.[13][14]

Во заливот Балито, Јужна Африка, Балито Бој, проценет на 1.980 ± 20 кал п.с., било откриено дека има Rickettsia felis.[15][16]

Замбија[уреди | уреди извор]

Во карпестото засолниште Калемба, во Замбија, поединец, датиран помеѓу 5285 и 4975 п.н.е., ја носел хаплогрупата L0d1b2b.

Y-хромозомска ДНК[уреди | уреди извор]

Различни проучувања за Y хромозомот покажуваат дека народот Сан носи некои од најдивергентните (најстарите) човечки хаплогрупи на Y-хромозомот. Овие хаплогрупи се специфични подгрупи на хаплогрупите А и Б, двете најрани гранки на дрвото на човечкиот Y-хромозом. [17] [18] [19]

Митохондриска ДНК[уреди | уреди извор]

Во 200.000 п.с., Африканците (на пр. Којсаните од Јужна Африка) кои ја носат хаплогрупата L0 се разликуваат од другите Африканци кои ја носат хаплогрупата L1'6, кои имаат тенденција да бидат северно од Јужна Африка. [20] Помеѓу 130.000 п.с. и 75.000 п.с., модерноста на однесувањето се појавила меѓу јужноафриканците и се воспоставиле долгорочни интеракции помеѓу регионите на Јужна Африка и Источна Африка.

Проучувањето за митохондриската ДНК, исто така, обезбедуваат докази дека народот Сан носи високи фреквенции од најраните гранки на хаплогрупата во дрвото на човечката митохондриската ДНК. Оваа ДНК се наследува единствено од мајката. Најдивергентната (најстарата) митохондриската ДНК хаплогрупа, L0d, е идентификувана на нејзините највисоки фреквенции во јужноафриканските групи. [21] [22] [23]

Автосомна ДНК[уреди | уреди извор]

Од регионот на Кенија и Танзанија до Јужна Африка, источните Африканци кои зборуваат банту-јазици претставуваат генетска линија од север кон југ; дополнително, од источна Африка до јужна Африка, доказите за генетска хомогеност укажуваат на сериски основоположник и настани за мешање што се случиле помеѓу Африканците што зборуваат банту и другите африкански популации до времето кога миграцијата на Банту се протегала во Јужна Африка. [24]

Хен и неговите соработници (2011) откриле дека ǂКомани Сан, како и народите Сандави и Хаџа од Танзанија, биле генетски најразновидните од сите живи луѓе кои биле проучувани. Овој висок степен на генетска разновидност укажува на потеклото на анатомски современи луѓе. [25] [26]

Медицинска ДНК[уреди | уреди извор]

Меѓу античката ДНК од тројца ловци-собирачи кои споделуваат генетска сличност со народот Сани и четворица земјоделци од железното време, нивните SNP покажале дека тие имаат варијанти за отпорност против болеста на спиење и Plasmodium vivax. [27] Конкретно, двајца од четворица земјоделци од железното доба имале варијанти за отпорност против болест на спиењето и тројца од четворица земјоделци од железното време носеле негативни варијанти на Дафи за отпор против маларија. За разлика од земјоделците од железното време, меѓу ловците-собирачи поврзани со Сан, шестгодишно момче можеби починало од шистозомијаза. Во Боцвана, маж, кој датира од 1400 година пред нашата ера, можеби ја носел негативната варијанта на Дафи за отпор против маларија.

Геномите на Африканците кои вообичаено се подложуваат на адаптација се регулаторна ДНК, а многу случаи на адаптација пронајдени кај Африканците се однесуваат на исхраната, физиологијата и еволутивните притисоци од патогени. Низ цела Потсахарска Африка, генетска адаптација (на пр., rs334 мутација, Дафиевата крвна група, зголемени стапки на дефицит на G6PD, српеста анемија) на маларија била пронајдена кај Потсахарските Африканци, која можеби првично се развила во 7300 п.с. Потсахарските Африканци имаат повеќе од 90% од генотипот Дафи-нула. [28] Во регионот на пустината Калахари во Африка, различни можни генетски адаптации (на пример, адипонектин, индекс на телесна маса, метаболизам) биле пронајдени кај народот ǂКомани. Потсахарските Африканци имаат повеќе од 90% од генотипот Дафи-нул. Во Јужна Африка, генетската адаптација (на пример, rs28647531 на хромозомот 4q22) и силната подложност на туберкулоза е пронајдена кај обоените.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Osborne, Anne H.; и др. (October 2008). „A humid corridor across the Sahara for the migration of early modern humans out of Africa 120,000 years ago“. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 105 (43): 16444–16447. Bibcode:2008PNAS..10516444O. doi:10.1073/pnas.0804472105. PMC 2575439. PMID 18936490.
  2. ↑ Drake, Nick; Breeze, Paul (2016). „Climate Change and Modern Human Occupation of the Sahara from MIS 6-2“. Africa from MIS 6-2. Vertebrate Paleobiology and Paleoanthropology. Africa from MIS 6-2. стр. 103–122. doi:10.1007/978-94-017-7520-5_6. ISBN 978-94-017-7519-9.
  3. ↑ El-Shenawy, Mohammed I.; и др. (2018). „Speleothem evidence for the greening of the Sahara and its implications for the early human dispersal out of sub-Saharan Africa“. Quaternary Science Reviews. 188: 67–76. Bibcode:2018QSRv..188...67E. doi:10.1016/j.quascirev.2018.03.016.
  4. ↑ Scheele, Judith (Aug 2016). Crossroads Regions: The Sahara. Oxford Handbooks Online. doi:10.1093/oxfordhb/9780199935369.013.18. ISBN 978-0-19-993536-9.
  5. ↑ Wippel, Steffen (2020). „The Sahara as a Bridge, Not a Barrier: An Essay and Book Review on Recent Transregional Perspectives“. Neue Politische Literatur. 65 (3): 449–472. doi:10.1007/s42520-020-00318-y.
  6. ↑ 6,0 6,1 „Origins of modern human ancestry“. Nature. 590 (7845): 229–237. February 2021. Bibcode:2021Natur.590..229B. doi:10.1038/s41586-021-03244-5. PMID 33568824 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  7. ↑ Choudhury A, Sengupta D, Ramsay M, Schlebusch C (April 2021). „Bantu-speaker migration and admixture in southern Africa“. Human Molecular Genetics. 30 (R1): R56–R63. doi:10.1093/hmg/ddaa274. PMC 8117461 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 33367711 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Wang K, Goldstein S, Bleasdale M, Clist B, Bostoen K, Bakwa-Lufu P, и др. (June 2020). „Ancient genomes reveal complex patterns of population movement, interaction, and replacement in sub-Saharan Africa“. Science Advances. 6 (24): eaaz0183. Bibcode:2020SciA....6..183W. doi:10.1126/sciadv.aaz0183. PMC 7292641. PMID 32582847.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Wang K, Goldstein S, Bleasdale M, Clist B, Bostoen K, Bakwa-Lufu P, и др. (June 2020). „Ancient genomes reveal complex patterns of population movement, interaction, and replacement in sub-Saharan Africa“. Science Advances. 6 (24): eaaz0183. Bibcode:2020SciA....6..183W. doi:10.1126/sciadv.aaz0183. PMC 7292641. PMID 32582847.
  10. ↑ Lipson, Mark; и др. (23 February 2022). „Extended Data Table 1 Ancient individuals analysed in this study: Ancient DNA and deep population structure in sub-Saharan African foragers“. Nature. 603 (7900): 290–296. Bibcode:2022Natur.603..290L. doi:10.1038/s41586-022-04430-9. ISSN 0028-0836. OCLC 9437356581. PMC 8907066 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 35197631 Проверете ја вредноста |pmid= (help). S2CID 247083477 Проверете ја вредноста |s2cid= (help).
  11. ↑ Skoglund P, Thompson JC, Prendergast ME, Mittnik A, Sirak K, Hajdinjak M, и др. (September 2017). „Reconstructing Prehistoric African Population Structure“. Cell. 171 (1): 59–71.e21. doi:10.1016/j.cell.2017.08.049. PMC 5679310. PMID 28938123.
  12. ↑ Coutinho A, Malmström H, Edlund H, Henshilwood CS, van Niekerk KL, Lombard M, и др. (April 2021). „Later Stone Age human hair from Vaalkrans Shelter, Cape Floristic Region of South Africa, reveals genetic affinity to Khoe groups“. American Journal of Physical Anthropology. Am J Phys Anthropol. 174 (4): 701–713. doi:10.1002/ajpa.24236. hdl:11250/2763572. PMID 33539553 Проверете ја вредноста |pmid= (help). S2CID 213563734.
  13. ↑ Schlebusch CM, Malmström H, Günther T, Sjödin P, Coutinho A, Edlund H, и др. (November 2017). „Southern African ancient genomes estimate modern human divergence to 350,000 to 260,000 years ago“. Science. 358 (6363): 652–655. Bibcode:2017Sci...358..652S. doi:10.1126/science.aao6266. PMID 28971970. S2CID 206663925.
  14. ↑ Schlebusch CM, Malmström H, Günther T, Sjödin P, Coutinho A, Edlund H, и др. (3 November 2017). „Supplementary Materials for Southern African ancient genomes estimate modern human divergence to 350,000to 260,000years ago“. Science. 358 (6363): 652–655. Bibcode:2017Sci...358..652S. doi:10.1126/science.aao6266. PMID 28971970. S2CID 206663925.
  15. ↑ Rifkin, Riaan F.; и др. (March 3, 2023). „Rickettsia felis DNA recovered from a child who lived in southern Africa 2000 years ago“. Communications Biology. 6 (1): 240. doi:10.1038/s42003-023-04582-y. OCLC 9786799123. PMC 9984395 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 36869137 Проверете ја вредноста |pmid= (help). S2CID 257312840 Проверете ја вредноста |s2cid= (help).
  16. ↑ Rifkin, Riaan F.; и др. (March 3, 2023). „Supplementary Notes 1-7 for Rickettsia felis DNA recovered from a child who lived in southern Africa 2,000 years ago“ (PDF). Communications Biology. 6 (1): 240. doi:10.1038/s42003-023-04582-y. OCLC 9786799123. PMC 9984395 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 36869137 Проверете ја вредноста |pmid= (help). S2CID 257312840 Проверете ја вредноста |s2cid= (help).
  17. ↑ „African Y chromosome and mtDNA divergence provides insight into the history of click languages“. Current Biology. 13 (6): 464–473. March 2003. doi:10.1016/S0960-9822(03)00130-1. PMID 12646128.CS1-одржување: display-автори (link)
  18. ↑ „Hierarchical patterns of global human Y-chromosome diversity“. Molecular Biology and Evolution. 18 (7): 1189–1203. July 2001. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a003906. PMID 11420360.
  19. ↑ „Development of a single base extension method to resolve Y chromosome haplogroups in sub-Saharan African populations“. Investigative Genetics. 1 (1): 6. September 2010. doi:10.1186/2041-2223-1-6. PMC 2988483. PMID 21092339.
  20. ↑ Sá, Luísa; и др. (16 August 2022). „Phylogeography of Sub-Saharan Mitochondrial Lineages Outside Africa Highlights the Roles of the Holocene Climate Changes and the Atlantic Slave Trade“. International Journal of Molecular Sciences. 23 (16): 9219. doi:10.3390/ijms23169219. ISSN 1661-6596. OCLC 9627558751. PMC 9408831 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 36012483 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  21. ↑ „mtDNA variation in the South African Kung and Khwe-and their genetic relationships to other African populations“. American Journal of Human Genetics. 66 (4): 1362–1383. April 2000. doi:10.1086/302848. PMC 1288201. PMID 10739760.
  22. ↑ „History of click-speaking populations of Africa inferred from mtDNA and Y chromosome genetic variation“. Molecular Biology and Evolution. 24 (10): 2180–2195. October 2007. doi:10.1093/molbev/msm155. PMID 17656633.CS1-одржување: display-автори (link)
  23. ↑ „SNaPshot minisequencing to resolve mitochondrial macro-haplogroups found in Africa“. Electrophoresis. 30 (21): 3657–3664. November 2009. doi:10.1002/elps.200900197. PMID 19810027.
  24. ↑ Pfennig, Aaron; и др. (March 29, 2023). „Evolutionary Genetics and Admixture in African Populations“. Genome Biology and Evolution. 15 (4): evad054. doi:10.1093/gbe/evad054. OCLC 9817135458. PMC 10118306 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 36987563 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  25. ↑ „Hunter-gatherer genomic diversity suggests a southern African origin for modern humans“. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. National Academy of Sciences. 108 (13): 5154–5162. March 2011. doi:10.1073/pnas.1017511108. PMC 3069156. PMID 21383195.CS1-одржување: display-автори (link)
  26. ↑ Kaplan, Matt (2011). „Gene Study Challenges Human Origins in Eastern Africa“. Scientific American. Nature Publishing Group. Посетено на 22 June 2012.
  27. ↑ „Disease as a Factor in the African Archaeological Record“. The African Archaeological Review. 37 (3): 487–490. 2020. doi:10.1007/s10437-020-09405-7. PMC 7445818. PMID 32863518.
  28. ↑ Wonkam, Ambroise; Adeyemo, Adebowale (March 8, 2023). „Leveraging our common African origins to understand human evolution and health“ (PDF). Cell Genomics. 3 (3): 100278. doi:10.1016/j.xgen.2023.100278. PMC 10025516 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 36950382 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
Sub-topics
Генетска историја по регион
Популациона генетика
по група
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Генетска_историја_на_Јужна_Африка&oldid=5166532“