Хаплогрупа J (Y-ДНК)

Од Википедија — слободната енциклопедија
Хаплогрупа J-M304
Можно време на потекло42,900 години[1]
Возраст на спојување31,600 години
Можно место на потеклоЗападна Азија, Кавказ
ПредокIJ
ПотомциJ-M172, J-M267
Дефинирање на мутацииM304/Page16/PF4609, 12f2.1
Највисоки фреквенцииИнгуши, Чеченци, Авари, Даргини, Арапи, Асирци, Евреи, Грци, Грузијци, Арамејци, Мелкити, Мандејци, Италијанци

Хаплогрупа J-M304, позната и како Ј, [Филогенетика 1] — хаплогрупа на ДНК на човечки Y-хромозом. Се верува дека еволуирала во Западна Азија. Кладот се проширил од таму за време на неолитот, првенствено во Северна Африка, Рогот на Африка, Архипелагот Сокотра, Кавказ, Европа, Анадолија, Централна Азија, Јужна Азија и Југоисточна Азија.

Хаплогрупа J-M304 е поделена на две главни подклади (гранки), J-M267 и J-M172.

Потекло[уреди | уреди извор]

Се верува дека хаплогрупата J-M304 се одвоила од хаплогрупата I-M170 пред приближно 43.000 години во Западна Азија, [1] бидејќи и двете лози претставуваат подклади на хаплогрупата IJ. Хаплогрупата IJ и хаплогрупата К произлегуваат од хаплогрупата IJK, и единствено на ова ниво на класификација, хаплогрупата IJK се придружува на хаплогрупата G-M201 и хаплогрупата H како непосредни потомци на хаплогрупата F-M89. J-M304 (Транскавкаско потекло) се дефинира со генетскиот маркер M304 или еквивалентниот маркер 12f2.1. Главните денешни подгрупи J-M267 (потекло на висорамнините на Ерменија) и J-M172 (потекло на планините Загрос), кои денес ги сочинуваат меѓу нив речиси сите потомци на хаплогрупата, се верува дека и двете се појавиле многу рано, пред најмалку 10.000 години. Сепак, Y-хромозомите F-M89* и IJ-M429* биле забележани на иранското плато (Гругни и неговите соработници, 2012).

Од друга страна, се смета дека различни епизоди на движење на населението влијаеле на југоисточна Европа, како и улогата на Балканот како долгогодишен коридор кон Европа од Блискиот Исток е прикажана со филогенетското обединување на Hgs I и J од базалната M429 мутација. Овој доказ за заедничко потекло сугерира дека предците Hgs IJ-M429* веројатно влегле во Европа преку балканската патека некаде пред LGM. Тие потоа се поделиле на Hg J и Hg I на Блискиот Исток и Европа во типична дисјунктивна филогеографска шема. Таква географска сала претставува склон на дополнителни последователни текови на гени, вклучувајќи ги и градинарските доселеници. Освен тоа, обединувањето на хаплогрупите IJK создава еволутивно растојание од делегатите на F-H, како и поддршка на заклучокот дека и IJ-M429 и KT-M9 настанале поблиску до Блискиот Исток отколку Централна или Источна Азија.

Хаплогрупата Ј, исто така, била пронајдена меѓу две древни египетски мумии ископани на археолошкиот локалитет Абусир ел-Мелек во Египет, кои датираат од периодот помеѓу доцното Ново Кралство и римскиот период. [2]

Распространетост[уреди | уреди извор]

Хаплогрупата J-M267 се наоѓа во најголема концентрација на Арапскиот Полуостров. Надвор од овој регион, хаплогрупата J-M304 има значително присуство во други делови на Блискиот Исток, како и во Северна Африка, Африканскиот Рог и Кавказ. Исто така, има умерена појава во Јужна Европа, особено во централна и јужна Италија, Малта, Грција и Албанија. Подкладата J-M410 е претежно распространета во Анадолија, Грција и јужна Италија. Дополнително, J-M304 е забележана во Централна Азија и Јужна Азија, особено во форма на неговата потклада J-M172. J-12f2 и J-P19 се наоѓаат и кај Хереро (8%). [3]

Земја-регион Примерок N J-M267 J-M172 Вкупно J Проучување
Алжир Оран 102 22,5 4,9 27,4 Робино 2008
Албанија Тирана 30 20.0 Боѓ 2006
Албанија 55 23.64 Батаља 2008
Босна Срби 81 9.9 Sampling 2008
Кавказ Чеченци 330 20,9 56,7 77,6 Балановски 2011
Кавказ Ингуши 143 2,8 88,8 91,6 Балановски 2011
Кина Ујгури 50 0 34.0 34.0 Шу 2010
Кина Узбекистанци 23 0 30,4 34,7 Шу 2010
Кина Таџакистанци 31 0 16.1 16.1 Шу 2010
Кина Хански 30 10 10 Xue 2006
Кипар 164 9.6 12.9 22.5 ел-Сибај 2009[4]
Египет 124 19.8 7.6 27.4 ел-Сибај 2009
Грција Крит/Хераклион 104 1,9 44,2 46,1 Мартинез 2007
Грција Крит 143 3,5 35 38,5 Ел-Сибај 2009
Грција 154 1.9 18.1 20 Ел-Сибај 2009
Индија Сунити и Шиити 112 32 43.2 75.2 Ел-Сибај 2009
Иран 92 3.2 25 28.2 Ел-Сибај 2009
Ирак Арапи и Асирци 117 33,1 25,1 58,2 Ел-Сибај 2009
Израел Арапи 101 39,2 18,6 57,8 Ел-Сибај 2009
Италија 699 2 20 22 Капели 2007
Италија Централна Марке 59 5.1 35.6 40.7 Капели 2007
Италија Западна Калабрија 57 3.5 35.1 38.6 Капели 2007
Италија Сицилија 212 5.2 22.6 27.8 Ел-Сибаи 2009
Италија Сардинија 81 4.9 9.9 14.8 Ел-Сибај 2009
Јордан 273 35,5 14,6 50,1 Ел-Сибај 2009
Косово Албанци 114 16.67 Периќ 2005
Кувајт 42 33,3 9,5 42,8 Ел-Сибај 2009
Либан 951 17 29,4 46,4 Ел-Сибај 2009
Малта 90 7.8 21.1 28.9 Ел-Сибај 2009
Мароко 316 1 0.2 1.2 Ел-Сибај 2009
Мароко Жители на Италија 51 19,6 0 19,6 Онофри 2008
Португалија Португалија 303 4.3 6.9 11.2 Ел-Сибај 2009
Катар Катар 72 58,3 8,3 66,6 Ел-Сибај 2009
Саудиска Арабија 157 40.13 15.92 57.96 Абу-Амеро 2009
Србија Белград 113 8 Периќ 2005
Србија 179 5.6 Мирабал 2010
Шпанија Кадис 28 3.6 14.3 17.9 Ел-Сибај 2009
Шпанија Кантабрија 70 2.9 2.9 5.8 Ел-Сибај 2009
Шпанија Кастиља 21 0 9,5 9,5 Ел-Сибај 2009
Шпанија Кордоба 27 0 14,7 14,7 Ел-Сибај 2009
Шпанија Галиција 19 5.3 0 5.3 Ел-Сибај 2009
Шпанија Хуелва 22 0 13,7 13,7 Ел-Сибај 2009
Шпанија Ибица 54 0 3.7 3.7 Ел-Сибај 2009
Шпанија Леон 60 1.7 5 6.7 Ел-Сибај 2009
Шпанија Малага 26 0 15,4 15,4 Ел-Сибај 2009
Шпанија Мајорка 62 1.6 8 9.7 Ел-Сибај 2009
Шпанија Севиља 155 3.2 7.8 11 Ел-Сибај 2009
Шпанија Валенсија 31 2.7 5.5 8.2 Ел-Сибај 2009
Сирија Арапи и Асирци 554 33,6 20,8 54,4 Ел-Сибај 2009
Тунис 62 0 8 8 Ел-Сибај 2009
Тунис 52 34,6 3,8 38,4 Онофри 2008
Тунис Сус 220 25.9 8.2 34.1 Fadhlaoui-Zid 2014
Тунис Тунис 148 32,4 3,4 35,8 Ареди 2004
Турција 523 9.1 24.2 33.3 Ел-Сибај 2009
ОАЕ 164 34,7 10,3 45 Ел-Сибај 2009
Јемен 62 72,5 9,6 82,1 Ел-Сибај 2009

Распространетост на подклада[уреди | уреди извор]

J-M304*[уреди | уреди извор]

Парагрупата J-M304* ги вклучува сите J-M304 освен J-M267, J-M172 и нивните подклади. J-M304* ретко се наоѓа надвор од островот Сокотра, кој припаѓа на Јемен, каде што е исклучително чест со 71,4% и j1-267 за останатите без j2 [5] Хаплогрупата J-M304* исто така била пронајдена со пониски фреквенција во Оман, Ашкенашки Евреи, [6] Саудиска Арабија, Грција, Чешка, Ујгури и кај неколку Турци [7][8]

YFull [1] и FTDNA [9] сепак не успеале да пронајдат J* луѓе никаде во светот иако има 2 J2-Y130506 лица и 1 J1 лице од Соќотра. Но, проучувбањето на Черни од 2009 година открило 9 J1 лица во Соќотра/Сокотра и мнозинство од J* и нема J2, хипотетизирајќи го ефектот на основачот на J1 во Сокотра.

Следното дава резиме на повеќето проучувања кои конкретно тестирале за J-M267 и J-M172, покажувајќи ја неговата распространетост во Европа, Северна Африка, Блискиот Исток и Централна Азија.

J-M267[уреди | уреди извор]

Хаплогрупата J-M267 е дефинирана од M267 SNP е во современи времиња најчеста на Арапскиот Полуостров: Јемен (до 76%), Саудиска Арабија (до 64%), Катар (58 %), [10] и Дагестан (до 56%). J-M267 е генерално честа меѓу арапските бедуини (62%), [11] Ашкеназите Евреи (20%), Алжир (до 35%), Ирак (28%), Тунис (до 31%), [12] Сирија (до 30%), Египет (до 20%) и Синајскиот Полуостров. До одреден степен, фреквенцијата на хаплогрупата J-M267 пропаѓа на границите на арапските / семитските територии со главно неарапски/семитски територии, како што се Турција (9%), Иран (5%), сунитските индиски муслимани (2,3%) и северноиндиски шиити (11%). Некои бројки погоре имаат тенденција да бидат поголемите добиени во некои студии, додека помалите бројки добиени во други студии се испуштени. Исто така е многу честа кај Евреите, особено линијата Кохани (46%).

ISOGG наведува дека J-M267 потекнува од Блискиот Исток. Се среќава во делови од Блискиот Исток, Анадолија и Северна Африка, со многу поретка распространетост во јужното медитеранско крило на Европа и во Етиопија.

Но, не сите иследувања се согласуваат за точката на потекло. Левант е предложен, но едно проучување од 2010 година заклучило дека хаплогрупата има посеверно потекло, веројатно Анадолија .

Потеклото на поткладата J-P58 е веројатно кај посеверните популации, а потоа се шири кон југ во Арапскиот Полуостров. Високата Y-STR варијанса на J-P58 во етничките групи во Турција, како и во северните региони во Сирија и Ирак, го поддржува заклучокот за потеклото на J-P58 во блиската источна Анадолија. Покрај тоа, мрежната анализа на хаплотиповите J-P58 покажува дека некои од популациите со мала разновидност, како што се бедуините од Израел, Катар, Судан и Обединетите Арапски Емирати, се цврсто групирани во близина на хаплотипови со висока фреквенција. Ова сугерира дека втемелувачките ефекти со експанзијата на ѕвездите во Арапската пустина.

J-M172[уреди | уреди извор]

Хаплогрупата J-M172 се наоѓа во највисоки концентрации во Кавказ и Плодната Полумесечина / Ирак и се наоѓа низ Медитеранот (вклучувајќи ги италијанските, балканските, анадолскиот и пиринејскиот полуостров и Северна Африка).

Највисоката досега пријавена концентрација на J-M172 била 72% во Североисточна Грузија. Други високи извештаи вклучуваат Ингуши 32%, Кипарци 30-37%, Либанци 30%, Асирци, Мандејски и Арапски Ирачани 29,7%, Сиријци и Асирици 22,5%, Курди 24%-28%, Паштуни 20-30%, [13] Иранци 23%, Ашкенази Евреи 24%, Палестински Арапи 16,8%-25%, Сефардци Евреи 29% [14] и северноиндиски шиити муслимани 18%, Чеченци 26%, Балкари 24%, Јагноби 32%, Ерменци 21-24%, а Азери 24%-48%.

Во Јужна Азија, J2-M172 се покажала дека е значително повисока помеѓу дравидските касти со 19% отколку кај индоевропските касти со 11%. J2-M172 и J-M410 се наоѓаат 21% кај дравидските средни касти, проследени со горните касти, 18,6%, и долните касти 14%..[15] Подкладите на M172 како што се M67 и M92 не биле пронајдени ниту во индиските ниту во пакистанските примероци што исто така може да укажуваат на делумно заедничко потекло.[15]

Според едно генетско иследување во Кина од Шу и неговите соработници, J2-M172 е пронајдена со висока фреквенција кај Ујгурите (17/50 = 34%) и Узбеците (7/23 = 30,4%), со умерена фреквенција кај Памирите (5/31 = 16,1%), а исто така е пронајдена J-M172 кај кинескиот Хан (10%) [16] и ниска фреквенција кај Југурите (2/32 = 6,3%) и Монгуорите (1/50 = 2,0%). Авторите го пронашле и J-M304 (xJ2-M172) со мала фреквенција кај Русите (1/19 = 5,3%), Узбеците (1/23 = 4,3%), Сибе (1/32 = 3,1%), Донгксиангите ( 1/35 = 2,9%) и Казаците (1/41 = 2,4%) во северозападна Кина. Само далечните северозападни етнички малцинства имале хаплогрупа Ј во Ксинџијанг, Кина. Узбеците во примерокот имале 30,4% J2-M172, а Таџиците од Ксинџијанг и Ујгурите исто така го имале. [17]{

Филогенетика[уреди | уреди извор]

Во филогенетиката на Y-хромозомот, подкладите претставуваат гранки на хаплогрупите. Овие потклади се дефинирани и со полиморфизми на единечни нуклеотиди (SNP) или уникатни полиморфизми на настани (UEPs).

Филогенетска историја[уреди | уреди извор]

Пред 2002 година, во академската литература постоеле најмалку седум системи за именување на филогенетското дрво на Y-хромозомот. Ова довело до значителна конфузија. Во 2002 година, главните истражувачки групи се собрале и го формирале Y-хромозомот конзорциум (YCC). Тие објавиле заеднички труд кој создал единствено ново дрво кое сите се согласиле да го користат. Подоцна, група граѓански научници со интерес за популациската генетика и генетската генеалогија формирале работна група за да се создаде аматерско дрво со цел да биде пред сè навремено. Табелата подолу ги обединува сите овие дела на точката на знаменитото дрво на YCC од 2002 година. Ова му овозможува на истражувачот што прегледува постара објавена литература брзо да се движи помеѓу номенклатурите.

YCC 2002/2008 (α) (β) (γ) (δ) (ε) (ζ) (η) YCC 2002 YCC 2005 YCC 2008 YCC 2010r ISOGG 2006 ISOGG 2007 ISOGG 2008 ISOGG 2009 ISOGG 2010 ISOGG 2011 ISOGG 2012
J-12f2a 9 VI Med 23 Eu10 H4 B J* J J J - - - - - - J
J-M62 9 VI Med 23 Eu10 H4 B J1 J1a J1a J1a - - - - - - приватна
J-M172 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2* J2 J2 J2 - - - - - - J2
J-M47 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2a J2a J2a1 J2a4a - - - - - - J2a1a
J-M68 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2b J2b J2a3 J2a4c - - - - - - J2a1c
J-M137 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2c J2c J2a4 J2a4h2a1 - - - - - - J2a1h2a1a
J-M158 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2d J2d J2a5 J2a4h1 - - - - - - J2a1h1
J-M12 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2e* J2e J2b J2b - - - - - - J2b
J-M102 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2e1* J2e1 J2b J2b - - - - - - J2b
J-M99 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2e1a J2e1a J2b2a J2b2a - - - - - - Private
J-M67 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2f* J2f J2a2 J2a4b - - - - - - J2a1b
J-M92 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2f1 J2f1 J2a2a J2a4b1 - - - - - - J2a1b1
J-M163 9 VI Med 24 Eu9 H4 B J2f2 J2f2 J2a2b J2a4b2 - - - - - - приватна

Истражувачки публикации[уреди | уреди извор]

Следниве истражувачки тимови по нивните публикации биле претставени во создавањето на дрвото.

Филогенетски дрвја[уреди | уреди извор]

Постојат неколку потврдени и предложени филогенетски дрвја достапни за хаплогрупата J-M304. Научно прифатен е Конзорциумот на Y-хромозомот (YCC) објавен во 2008 година и последователно ажуриран. Нацрт-дрвото што ја покажува науката во подем е обезбедено од Томас Кран од Центарот за геномски истражувања во Хјустон, Тексас. Меѓународното здружение за генетска генеалогија (ISOGG), исто така, обезбедува аматерско дрво.

Нацрт дрвото на Центарот за геномски истражувања[уреди | уреди извор]

Следува нацрт-дрвото на Томас Кран од Центарот за геномски истражувања Предложено дрво за хаплогрупата J-P209 Krahn & FTDNA 2013. За краткост, прикажани се само првите три нивоа на подклади.

  • J-M304 12f2a, 12f2.1, M304, P209, L60, L134
    • M267, L255, L321, L765, L814, L827, L1030
      • М62
      • M365.1
      • L136, L572, L620
        • М390
        • P56
        • P58, L815, L828
        • L256
      • Z1828, Z1829, Z1832, Z1833, Z1834, Z1836, Z1839, Z1840, Z1841, Z1843, Z1844
        • Z1842
        • L972
    • M172, L228
      • M410, L152, L212, L505, L532, L559
        • М289
        • L26, L27, L927
        • L581
      • M12, M102, M221, M314, L282
        • М205
        • М241

Дрвото на конзорциумот Y-хромозом[уреди | уреди извор]

Ова е официјалното научно дрво направено од Y-хромозомот конзорциум (YCC). Последното големо ажурирање било во 2008 година. Последователните ажурирања биле тримесечни и двегодишни.

Истакнати членови на Ј[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 „J YTree“. Архивирано од изворникот 23 May 2018. Посетено на 8 April 2018. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „J YTree“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  2. ↑ Schuenemann, Verena J.; и др. (2017). „Ancient Egyptian mummy genomes suggest an increase of Sub-Saharan African ancestry in post-Roman periods“. Nature Communications. 8: 15694. Bibcode:2017NatCo...815694S. doi:10.1038/ncomms15694. PMC 5459999. PMID 28556824.
  3. ↑ Wood, Elizabeth T.; и др. (2005). „Contrasting patterns of Y chromosome and mtDNA variation in Africa: evidence for sex-biased demographic processes“ (PDF). European Journal of Human Genetics. 13 (7): 867–876. doi:10.1038/sj.ejhg.5201408. PMID 15856073. Архивирано од изворникот (PDF) на 24 September 2016. Посетено на 24 September 2016.
  4. ↑ El-Sibai 2009 пријавени резултати од неколку студии: Ди Џакомо 2003, ел-Захери 2003, Флорес 2004, Џиниоглу 2004, {{harvnb|Капели|2005} }, Гонкалвес 2005, Залуа 2008, Каденас 2008
  5. ↑ Černý 2009: J-12f2(xM267, M172)(45/63) Černý, Viktor; и др. (2009). „Out of Arabia—the settlement of island Socotra as revealed by mitochondrial and Y chromosome genetic diversity“ (PDF). American Journal of Physical Anthropology. 138 (4): 439–447. doi:10.1002/ajpa.20960. PMID 19012329. Архивирано од изворникот (PDF) на 6 October 2016. Посетено на 12 June 2016.
  6. ↑ Shen 2004: Haplogroup J-M304(xM267, M172) in 1/20 Ashkenazi Jews.
  7. ↑ Zhong et al (2011), Mol Biol Evol January 1, 2011 vol.
  8. ↑ Yunusbaev 2006:Stats are for combined Dagestan ethnic groups see the Dagestan article for details.
  9. ↑ „FamilyTreeDNA - Y-DNA J Haplogroup Project“. Архивирано од изворникот на 12 February 2020. Посетено на 28 September 2019.
  10. ↑ Cadenas 2008: 42/72=58.3% J-M267
  11. ↑ Nebel 2001: 21/32
  12. ↑ 31% is based on Combined Data
  13. ↑ Haber, Marc; Platt, Daniel E.; Ashrafian Bonab, Maziar; Youhanna, Sonia C.; Soria-Hernanz, David F.; Martínez-Cruz, Begoña; Douaihy, Bouchra; Ghassibe-Sabbagh, Michella; Rafatpanah, Hoshang (2012). „Afghanistan's Ethnic Groups Share a Y-Chromosomal Heritage Structured by Historical Events“. PLOS ONE. 7 (3): e34288. Bibcode:2012PLoSO...734288H. doi:10.1371/journal.pone.0034288. PMC 3314501. PMID 22470552.
  14. ↑ „Volume 69“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 31 January 2017. Посетено на 11 May 2020.
  15. ↑ 15,0 15,1 Sengupta, S; Zhivotovsky, LA; King, R; и др. (February 2006). „Polarity and temporality of high-resolution y-chromosome distributions in India identify both indigenous and exogenous expansions and reveal minor genetic influence of Central Asian pastoralists“. Am. J. Hum. Genet. 78 (2): 202–21. doi:10.1086/499411. PMC 1380230. PMID 16400607.
  16. ↑ Xue 2006
  17. ↑ Shou, Wei-Hua; Qiao, Wn-Fa; Wei, Chuan-Yu; Dong, Yong-Li; Tan, Si-Jie; Shi, Hong; Tang, Wen-Ru; Xiao, Chun-Jie (2010). „Y-chromosome distributions among populations in Northwest China identify significant contribution from Central Asian pastoralists and lesser influence of western Eurasians“. J Hum Genet. 55 (5): 314–322. doi:10.1038/jhg.2010.30. PMID 20414255.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 18,7 Maciamo. „Eupedia“. Eupedia (англиски). Посетено на 2022-08-06.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Maciamo. „Eupedia“. Eupedia (англиски). Посетено на 2022-08-06.
  20. ↑ Schuenemann, V. J.; Peltzer, A.; Welte, B.; Van Pelt, W. P.; Molak, M.; Wang, C. C.; Furtwängler, A.; Urban, C.; Reiter, E. (2017). „Ancient Egyptian mummy genomes suggest an increase of Sub-Saharan African ancestry in post-Roman periods“. Nature Communications. 8: 15694. Bibcode:2017NatCo...815694S. doi:10.1038/ncomms15694. PMC 5459999. PMID 28556824.
  21. ↑ „Welcome to FamilyTreeDNA Discover (Beta)“. FamilyTreeDNA Discover (Beta) (англиски). Посетено на 2023-05-06.

Извори[уреди | уреди извор]

Списанија

Thesis and Dissertations

Блогови

Мајлинг листи

Мрежни места


Грешка во наводот: Има ознаки <ref> за група именувана како „Филогенетика“, но нема соодветна ознака <references group="Филогенетика"/>.

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хаплогрупа_J_(Y-ДНК)&oldid=5180079“