Празеодиум

Од Википедија — слободната енциклопедија
Празеодиум  (59Pr)
Општи својства
Име и симболпразеодиум (Pr)
Изгледсребрестобел
Празеодиумот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)


Pr

Pa
цериумпразеодиумнеодиум
Атомски број59
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)140,90766(2)[1]
Категорија  лантаноид
Група и блокгрупа б.б., f-блок
ПериодаVI периода
Електронска конфигурација[Xe] 4f3 6s2
по обвивка
2, 8, 18, 21, 8, 2
Физички својства
Фазацврста
Точка на топење1208 K ​(935 °C)
Точка на вриење3403 K ​(3130 °C)
Густина близу с.т.6,77 г/см3
кога е течен, при т.т.6,50 г/см3
Топлина на топење6,89 kJ/mol
Топлина на испарување331 kJ/mol
Моларен топлински капацитет27,20 J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 1771 1973 (2227) (2571) (3054) (3779)
Атомски својства
Оксидациони степени4, 3, 2 ​(благо базен оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 1,13
Енергии на јонизацијаI: 527 kJ/mol
II: 1020 kJ/mol
II: 2086 kJ/mol
Атомски полупречникемпириски: 182 пм
Ковалентен полупречник203±7 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на празеодиум
Разни податоци
Кристална структурадвојно шестаголна збиена (дшаз)
Кристалната структура на празеодиумот
Брзина на звукот тенка прачка2280 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширењеα, мног.: 6,7 µм/(m·K) (при с.т.)
Топлинска спроводливост12,5 W/(m·K)
Електрична отпорностα, мног.: 0.700 µΩ·m (при с.т.)
Магнетно подредувањепарамагнетно[2]
Модул на растегливостα-облик: 37,3 GPa
Модул на смолкнувањеα-облик: 14,8 GPa
Модул на збивливостα-облик: 28,8 GPa
Поасонов соодносα-облик: 0,281
Викерсова тврдост250–745 MPa
Бринелова тврдост250–640 MPa
CAS-број7440-10-0
Историја
ОткриенКарл Ауер фон Велсбах (1885)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на празеодиумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
141Pr 100 % (СД) <48,450
142Pr веш 19,12 ч β 2,162 142Nd
ε 0,745 142Ce
143Pr веш 13,57 д β 0,934 143Nd
Распадните режими во загради се предвидени, но досега не се забележани
| наводи | Википодатоци

Празеодиум (Pr, лат. praseodymium) — латиноид.[3][4] Името го добил од грчките зборови (prasios) и διδυμoς (didymos) кои заедно имаат значење „зелени близнаци“.

Празеодиум е застапен во Земјината кота во количини од 9,5 ppm (анг. parts per million).

Најважни минерали на празеодиум се:

Извори[уреди | уреди извор]

  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Jackson, M. (2000). „Magnetism of Rare Earth“ (PDF). The IRM quarterly. 10 (3): 1.
  3. Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.
  4. Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.