Прејди на содржината

Грета Тунберг

Од Википедија — слободната енциклопедија
Грета Тунберг
Тунберг во април 2019
Роден(а)Грета Тинтин Елеонора Ернман Тунберг
3 јануари 2003(2003-01-03) (21 г.)
Стокхолм, Шведска
Занимањестудент, активистка за зачувување на животна средина за климатски промени

Грета Тунберг (шведски: Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg; р. 3 јануари 2003 во Стокхолм)[1] — шведска тинејџерка активистка за животна средина за климатски промени, чија кампања се здобила со меѓународно признание.

Тунберг за првпат станала позната по својот активизам во август 2018 година, кога на 15-годишна возраст, започнала да ги поминува своите училишни денови пред шведскиот парламент за да повика на посилна акција за глобалното затоплување со држење на знак велејќи „Училиштен штрајк за клима“ . Наскоро, другите студенти се вклучија во слични протести во нивните заедници. Заедно, организирале училишно движење за климатски промени под името Петоци за иднината. Откако Тунберг се обратила на Конференцијата за климатски промени на Обединетите нации за 2018 година, студентски штрајкови се одвивале секоја недела насекаде во светот.

Тунберг е позната по нејзиниот тап,[2] директен начин,[3] и во јавноста и за политичките водачи и собранија, во кои таа барала итна акција за решавање на, климатската криза . Тунберг ги убедила и нејзините родители да го променат начинот на живот, да го намалат отпадокот од јаглерод, да се откажат од авионски патувања и да не јадат месо .

Нејзината ненадејна светска слава ја направи водач и цел.[4] Во мај 2019 година, Тунберг била претставена на насловната страница на магазинот „ Тајм “, која ја прогласи за „водач на следната генерација“ и забележа дека многумина ја гледаат како модел.[5] Тунберг и движењето на штрајкот во училиштата биле исто така прикажани во 30-минутниот вице- документарен филм под наслов „ Направи го светот Грета повторно“ .[6] Некои медиуми го опишале нејзиното влијание врз светската сцена како „ефектот Грета Тунберг“.[7] Тунберг е добитничка на бројни почести и награди, вклучително и стипендии на Кралското шкотско географско друштво, од магазинот „ Тајм “ е прогласена за еден од 100 највлијателни луѓе на 2019 година и е номинирана за Нобелова награда за мир . Во септември 2019 година, и се обрати на Самитот на ООН за климатски активности во Њујорк.

Живот

[уреди | уреди извор]

Грета Тунберг е родена на 3 Јануари 2003 во Стокхолм, од мајка Малена Ерман која е оперска пејачка, и татко Сванте Тунберг, глумец.

Тунберг вели дека за првпат слушнала за климатските промени во 2011 година, кога имала 8 години, и не можела да разбере зошто се правело толку малку за тоа.[8] Три години подоцна, таа станала депресивна, летаргична и престанала да зборува, како и да јаде, и на крајот и бил дијагностициран синдром Аспергер,[9] опсесивно-компулсивно нарушување (OCD), и селективен мутизам .[10] И покрај тоа што призна дека нејзината дијагноза ја ограничувала порано, сега веќе Аспергер синдромот не го смета како болест и наместо тоа го нарече „велесила“.

Пред околу две години, Тунберг ги предизвикувала своите родители да го намалат отпадот од јаглеродот на семејството со тоа што станале вегани и се откажале од летање, што делумно значи дека нејзината мајка морала да се откаже од меѓународната кариера како оперска пејачка.[11] Семејната приказна е раскажана во книгата 2018 Сцени од срце .[12]

Кон крајот на 2018 година, ги започнала школските штрајкови во училиштата и јавните говори за кои стана меѓународно призната активистка за климата . Иако на нејзиниот татко не му се допаѓало што изостанува од училиште , сепак тој изјавил: „[Ние] го почитуваме нејзиното залагање. Таа може да седи дома и да биде несреќна, или да протестира и да биде среќна “.[11] . Нејзините учители се поделени во однос на нејзиното изостаноци. Таа вели: „Како луѓе мислат дека она што го работам е добро, но како учители велат треба да престанам“. Во јули 2019 година, магазинот „ Тајм “ објави „Тунберг една година ќе отсуствува од училиште, и се надева дека ќе се сретне со луѓе од првите редови на движењето за климатски промени за време на нејзиното патување во Северна Америка, што ќе вклучува посети на Канада, Мексико и Чиле “ [13]

Во еден од своите први говори во кои бараше климатско дејствување, Тунберг го опиша селективниот мутизам, аспект на нејзината состојба што значи дека „зборува само кога е потребно“.[8]

Школски штрајк за климатските промени

[уреди | уреди извор]
Тунберг пред шведскиот парламент, држејќи „Skolstrejk för klimatet“ ( Предлошка:Translation Штрајк на училиштата за климата ) знак, Стокхолм, август 2018 година
Велосипед во Стокхолм со повикување на Тунберг: „ Климатската криза мора да се третира како криза! Климата е најважното изборно прашање! “(11.09.2018)
Пријавете се во Берлин, 14 декември 2018 година

Во интервју за Ејми Гудман од Демократија сега!, Тунберг изјавила дека за првпат ја добила идејата за климатски удар по училишните престрелки во Соединетите држави во февруари 2018 година кога неколку млади кои одбиваа да се вратат на училиште. Овие тинејџери активисти во средното училиште Марџори Стоумен Даглас во Паркланд, Флорида, го организираа маршот за нашите животи како поддршка на поголема контрола на оружјето .[14]

Во мај 2018 година, Тунберг победила на натпревар за есеи за климатски промени што го одржа шведскиот весник Свенска Дагбладет . Таа напишала дека „Сакам да се чувствувам безбедно. Како можам да се чувствувам безбедно кога знам дека сме во најголема криза во човековата историја? “ [15] Весникот ја објавил нејзината статија по која што била контактирана од Бо Торн од Фосил Слободен Далсланд, група која била заинтересирана да направи нешто за климатските промени. Тунберг присуствувала на неколку нивни состаноци, каде што Торен посочила дека децата од училиштата можат да штрајкуваат за климатските промени.[16] Тунберг се обидела да ги убеди другите млади луѓе да се вклучат, но „никој не беше навистина заинтересиран“, па на крајот, одлучила сама да штрајкува.

На 20 август 2018 година, Тунберг, која штотуку започнала деветто одделение, одлучила да не оди на училиште до општите избори во Шведска 2018 година на 9 септември; нејзиниот протест започна по топлотните бранови и пожарите за време на најжешкото лето во Шведска во изминатите 262 години.[11] Нејзините барања биле шведската влада да ги намали емисиите на јаглерод во согласност со Парискиот договор, а таа протестираше така што секој ден седеше надвор од Риксдаг три недели во текот на школското време со знакот Skolstrejk för klimatet (Школски штрајк за климата).[17] Таа, исто така, делела брошури во кои се вели: „Јас го правам ова затоа што вие возрасните ја уништувате мојата иднина“.

Тунберг ја објавила својата оригинална фотографија од штрајкот на Инстаграм и Твитер, а другите интернет сајтови на друштвените мрежи брзо ја презеле нејзината објава. Според Ингмар Ренџог, основачот на шведска компанија за друштвени медиуми фокусирана на климата, „ Немаме време“ (WDHT), штрајкот започнал да го привлекува вниманието на јавноста, откако тој се појавил со хонорарен фотограф, кој потоа ја објавил фотографијата на Тунберг на својот Фејсбук и Инстаграм . Тој, исто така, направил видео на англиски јазик што го објавил на YouTube, со скоро 88.000 прегледи.[18] Претставник од финската банка, Нордеа, цитирал еден од твитовите на Тунберг на повеќе од 200.000 следбеници. Профилот на друштвените медиуми на Тунберг привлече локални новинари чии приказни заработија меѓународно покритие за нешто повеќе од една недела.

По општите избори, Тунберг продолжила да штрајкува само во петок. Таа ги инспирирала учениците од училиштата ширум светот да учествуваат на студентски штрајкови.[19] Заклучно со декември 2018 година, повеќе од 20.000 студенти штрајкувале во најмалку 270 градови. На штрајковите во училиштата за климатските промени на 20 и 27 септември 2019 година присуствувале над 4 милиони луѓе, според еден од коорганизаторите.[20]

По октомври 2018 година, активизмот на Тунберг еволуирал од осамен протест до учество во демонстрации низ цела Европа; правење неколку јавни говори од висок профил и сè поголем број следбеници на друштвените мрежи . До март 2019 година, таа сè уште ги одржувала своите редовни протести пред шведскиот парламент, секој петок, каде што повремено и се придружувале и други студенти. Нејзиниот активизам не го мешала со нејзината училишна работа, но имала помалку слободно време.[9]

Пораката на Тунберг

[уреди | уреди извор]
Тунберг, ја промовира нејзината кампања на Светскиот Економски Форум во Давос, 2019

Кога Тунберг го започнала својот протест пред шведскиот парламент во 2018 година на 15-годишна возраст, таа седела покрај дрвениот знак на кој беше насликано бело со „Skolstrejk för Klimatet“ напишано со црно писмо. Таа, исто така, имала летоци на располагање за луѓето кои минуваа објаснувајќи им зошто протестира: „Јас го правам ова затоа што вие возрасните ја уништувате мојата иднина“.

Влијание

[уреди | уреди извор]

Поддршка

[уреди | уреди извор]

Во февруари 2019 година, 224 академици потпишале отворено писмо за поддршка во кое се вели дека биле инспирирани од постапките на Тунберг и штрајкувањето на учениците што прави нивниот глас да се слушне.[21]

Генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш, ги одобрил штрајковите во училиштата иницирани од Тунберг, признавајќи „Мојата генерација не успеа да реагира правилно на драматичниот предизвик на климатските промени. Ова е длабоко чувство од страна на младите луѓе. Не е ни чудо што се лути. “ [22] Говорејќи на настан во Нов Зеланд во мај 2019 година, Гутереш рече дека неговата генерација „не ја победи битката против климатските промени“ и дека им останува на младите „да ја спасат планетата“.[23]

Во јуни 2019 година, Тунберг зборувала преку видео-врска со Александрија Окасио-Кортес, кој во февруари 2019 година го доставил Зелениот нов договор до Претставничкиот дом на САД, во кој се повикуваат САД да постигнат „нето-нула“ стакленички гасови во рок од една деценија. Тие разговараа за тоа како се чувствуваат кога нивните ставови не се сфаќаат сериозно затоа што се млади, и кои тактики навистина функционираат.[24]

„Ефектот Грета“

[уреди | уреди извор]

Тунберг инспирирала голем број нејзини врсници од училишна возраст во она што е опишано како „Ефектот Грета“.[25] Како одговор на нејзиниот отворен став, разни политичари ја потврдиле потребата да се фокусираат на климатските промени. Секретарот за животна средина на Велика Британија, Мајкл Гов изјавил: „Кога те слушав, чувствував голем восхит, но и одговорност и вина. Јас сум од генерацијата на вашите родители и признавам дека не сторивме доволно за да се справиме со климатските промени и пошироката еколошка криза што помогнавме да се создаде “. Лабуристичкиот политичар Ед Милибанд, кој бил одговорен за воведување на Актот за климатски промени 2008 година, рече: „Вие нè разбудивте. Ви благодариме. Сите млади луѓе кои излегоа на штрајк држеа огледало на нашето општество… вие, сите не научивте една навистина важна лекција. Вие се истакнавте од толпата. “ [7] Во јуни 2019 година, една анкета на YouGov во Велика Британија откри дека загриженоста на јавноста за животната средина се искачи на повисоко ниво во Велика Британија, откако Тунберг и бунтот на истребување „го прободеа меурот на негирање“.[26]

Во август 2019 година, било објавено двојно зголемување на бројот на детски книги што се однесувале на климатската криза, со зголемувањето на продажбата на вакви книги - сите се насочени кон зајакнувањето на младите за да ја спасат планетата. Издавачите го припишуваат ова на „ефектот Грета“.[27]

Инспирирани од Тунберг, богатите филантропи и инвеститори од Соединетите држави донирале скоро половина милион фунти за поддршка на бунтовниците за истребување и училишни штрајкови за формирање на Фонд за итни случаи за климатски промени.[28] Тревор Нилсон, еден од филантропите, изјавил дека тројцата основачи ќе контактираат со пријателите кои се меѓу глобално мега-богатите за да донираат „сто пати“ повеќе во текот на следните недели и месеци.[29]

Во февруари 2019 година, Тунберг споделила една фаза со тогашниот претседател на Европската комисија, Jeanан-Клод Јункер, каде што истакна: „Во следниот финансиски период од 2021 до 2027 година, секое четврто евро потрошено во рамките на буџетот на ЕУ ќе оди кон акција за ублажување на климатските промени".[30] Климатските проблеми, , одиграа значајна улога на изборите во Европскиот парламент во мај 2019 година [31] бидејќи зелените партии го забележаа својот највисок резултат досега,[32] зголемувајќи ги нивните броеви на европратениците од 52 на 72.[33] Голем дел од придобивките потекнува од северноевропските земји каде што младите излегоа на улиците инспирирани од Тунберг.

Во јуни 2019 година, „ Шведска железница“ објави дека бројот на Швеѓани кои го користат возот за домашни патувања се зголеми за 8% за разлика од претходната година.

Критика и одговор

[уреди | уреди извор]

Критика на Тунберг и нејзината кампања

[уреди | уреди извор]

Тунберг и нејзината кампања имаа негативни реакции од некои политичари - особено претседателот на Русија Владимир Путин, американскиот претседател Доналд Трамп, францускиот претседател Емануел Макрон, ОПЕК и некои медиуми коментатори. Критиката се движи од тврдењето дека таа ги преиспитува сложените теми поврзани со негирањето на климатските промени .

Во јули 2019 година, Агенцијата Франс Прес објави дека генералниот секретар на ОПЕК Мохамед Баркиндо „се пожалил на ,„ ненаучни “напади врз нафтената индустрија од страна на предизборниците за климатски промени, нарекувајќи ги„ можеби најголемата закана кон нашата индустрија оди напред ““, и рече дека очигледно се однесувал на „неодамнешниот бран на штрајкови во училиштата инспириран од движењето„ Петоци за иднината “на шведската тинејџерка Грета Тунберг.[34] Тунберг и други активисти за климата одговориле со тоа што неговите забелешки ги нарекле значка на чест.[35][36]

По поднесувањето на тужбата на Тунберг против Франција, Германија и други земји за неисполнување на целта, за намалување на емисиите за што се заложиле во Парискиот договор, Емануел Макрон ја критикуваше неа, велејќи дека „такви радикални позиции (како што ги има Тунберг) ги антагонизираат нашите општества “. Тој додаде дека „таа треба да се фокусира на оние што блокираат, оние што се најдалеку“ и дека „тој не чувствува дека француската или германската влада се обидуваат да блокираат“. Француската државна секретарка за еколошка и инклузивна транзиција, Бруне Поирсон, исто така, ја критикуваше, велејќи дека „таа не знае какви решенија поставува“, додавајќи дека „не можете да се мобилизирате со очај или мразење“.[37] Во колумната за мислења, Кристофер Калдвел тврдеше дека директниот пристап на Тунберг кон климатските промени ќе ги доведе климатските демонстрантите до комплексноста на донесувањето одлуки во западните демократии.[38][39] Францускиот филозоф Рафаел Ентовен тврди дека многу луѓе „купуваат доблест“ со својата поддршка за Тунберг, но всушност не прават ништо за да помогнат.[40]

Во септември 2019 година, Доналд Трамп сподели видео од Тунберг налутено обраќајќи им се на светските водачи, заедно со нејзин цитат дека „луѓето умираат, цели екосистеми пропаѓаат. Ние сме во почетокот на масовно истребување “. Трамп се потсмеваше на Тунберг, пишувајќи: „Се чини дека е многу среќна млада девојка која очекува да има светла и прекрасна иднина. Толку убаво да се види! “ Тунберг реагираше менувајќи ја својата био-биографија на Твитер за да одговара на неговиот опис и велејќи дека не може „да разбере зошто возрасните би избрале да ги исмеваат децата и тинејџерите за комуницирање и дејствување на науката кога тие би можеле да направат нешто добро“.[41] Во октомври 2019 година, Трамп сподели на Твитер објава во која ја исмева Тунберг како „глумица“, додека се пофали со лицето што го напиша тој пост.[42]

Во октомври 2019 година, Владимир Путин ја опиша Тунберг како „љубезна девојка и многу искрена“, додека сугерираше дека е изманипулирана за да им служи на туѓите интереси. Путин ја критикуваше како „слабо информирана“: „Никој не и објасни на Грета дека современиот свет е сложен и различен и луѓето во Африка или во многу азиски земји сакаат да живеат на исто ниво на богатство како во Шведска“. Слично на нејзината реакција на Трамп, Тунберг го ажурираше своето био на Твитер за да го одрази описот на Путин за неа.[41]

Тунберг е критикувана и од австралискиот коментатор и демант на климатските промени, Ендру Болт [43] откако Тунберг објави дека ќе патува во Соединетите држави во јахта без јаглерод. Болт ја нарекол „откачено влијателна“ [44] за „девојка толку млада и со толку многу ментални нарушувања“.[45]

Критика за напади врз Тунберг

[уреди | уреди извор]

Во август 2019 година, Скот Валсман напиша во „ Американски научник“ дека клеветниците на Тунберг „започнале лични напади“ за да го омаловажат нејзиното влијание“.[46]

Говори

[уреди | уреди извор]

Тунберг има дадено многу говори за време на штрајковите со климата, на настани на невладини организации, како што е конференција ТЕДкс,[8] и пред собири на национални и светски водачи. Во еден неодамнешен говор, на Самитот за климатски активности на ООН за 2019 година на 23 септември 2019 година, Тунберг им порача на светските водачи:

„Ова не е во ред. Не треба да бидам овде. Треба да се вратам во училиште од другата страна на океанот. Сепак, сите дојдовте кај мене за надеж? Како се осмелувате! Вие ми ги украдовте моите соништа и моето детство со вашите празни зборови. Но јас сум една од среќните. Луѓето страдаат. Луѓето умираат. Целиот екосистем се распаѓа. Ние сме на почетокот на едно масовно истребување. И сè што можете е да разговарате за пари и бајки на вечен економски раст. Колку се осмелувате! “ [47] „Вие не успевате“. Тунберг рече кон крајот на својот говор. „Но, младите почнуваат да го разбираат вашето предавство. Очите на сите идни генерации се вперени во вас. И, аако вашиот избор е да не успеете, велам: Никогаш нема да ви простиме. “ [48]

Достигнувања и награди

[уреди | уреди извор]

Во мај 2018 година, пред да го започне својот климатски удар, Тунберг беше една од победниците на дебатата за пишување на Свенска Дагбладет ' на тема за климата и младите луѓе.[15]

Во ноември 2018 година, околу три месеци по нејзиниот штрак, Тунберг беше номинирана за Детска клима награда, која ја доделува шведската компанија за електрична енергија Телге Енерџи. Сепак, Тунберг одби да ја прифати наградата затоа што многумина од финалистите требало да летаат во Стокхолм за церемонијата за да се сретнат еден со друг.[49][50]

На 10 декември 2018 година, магазинот „Тамберг“ ја прогласи еден од 25-те највлијателни тинејџери во светот на 2018 година.[51] Во 2018 година, на Тунберг и беше доделена стипендијата Фрајшут за Модел на млади улоги на годината.[52]

На 8 март 2019 година, Тунберг беше прогласена за Шведска жена на годината од Шведското здружение за образование на жени .[53]

На 13 март 2019 година, двајца пратеници на шведскиот парламент и тројца заменици на норвешкиот парламент ја номинираа Тунберг за кандидат за Нобелова награда за мир . Номинираните политичари ја објаснија својата одлука со тврдењето дека глобалното затоплување ќе биде причина за „војни, конфликти и бегалци“ доколку не се стори ништо за да се запре. Тунберг одговори дека е „почестена и многу благодарна“ за номинацијата.[54] Ако Тунберг ја прими наградата, таа ќе стане најмладата личност што ја добила досега.[55]

На 31 март 2019 година, Тунберг ја доби германската награда за специјална заштита на климата на Голден Камера .[56] На 1 април 2019 година, наградата Прин Либерете од францускиот регион Нормандија и беше доделена на Тунберг, која ја доби во Каен на 21 јули истата година.[57] Тунберг е првиот добитник на оваа нова награда, која беше дизајнирана да и оддаде чест на една млада личност ангажирана во борба за мир и слобода.[58] Тунберг рече дека ќе донира парична награда од 25.000 евра на четири организации кои работат за климатска правда и за помагање на областите веќе погодени од климатските промени.[59]

На 12 април 2019 година, Тунберг ја поделила Норвешката Фрита Ордс награда, која ја слави слободата на говорот, со организацијата Природа и млади . Тунберг го донирала својот дел од парите од наградата на тужба со која се обидува да го запре норвешкото истражување на нафтата во Арктикот .[60]

Во април 2019 година, магазинот „Там“ ја прогласи Тунберг за еден од 100 највлијателни луѓе во 2019 година. Во истиот месец, чилеанската организација Фондацијата Миларепа на ел Диагого со Азија, предводена од Марио Агилар од Универзитетот Свети Ендрус, објави дека Тунберг е избрана за примател на наградата „Лаудато Си“ на организацијата.[61] Наградите на Веби ја прогласија Тунберг за социјално движење на Вебиби на годината на 2019 година.

Во мај 2019 година, Универзитетот во Монс објавил дека и доделил доктор Турисберг на доктор почесен кауза ( почесен степен ). Докторската диплома и ознака беа доделени на официјалното отворање на академската година 2019-2020 година на универзитетот на 10 октомври 2019 година. Тунберг не била во можност да присуствува на церемонијата, но му се заблагодари на универзитетот преку видео.[62][63]

Во јули 2019 година, Тунберг беше наградена со Медал за животна средина Гедсс од Кралското шкотско географско друштво,[64] што автоматски грантот го додели почесното дружење.[65]

Во мај 2019 година, уметникот Џоди Томас наслика мурал на ѕид од Тунберг во Бристол . Го прикажува долниот дел на лицето како да е под зголемувањето на морската вода .[66] Во мај 2019 година, Тунберг беше претставена на насловната страница на магазинот „ Тајм “ каде беше опишана во улога на модел [67] и еден од „водачите на следната генерација“.[5]

Во мај 2019 година, Вице објави 30-минутен документарен филм, Make the World Greta Again . Во него има интервјуа со голем број млади водачи на протестите во Европа.[68][69]

На 7 јуни 2019 година, Амнести Интернешнл објави дека ќе и ја додели на Тунберг нивната најпрестижна награда, наградата Амбасадор на совеста, за нејзиното раководство во климатското движење. Тунберг за тоа изјавила дека наградата подеднакво им припаѓа на сите што учествувале на движењето „Петоци за иднината“.[70] Активистката рече дека наградата е „за сите оние милиони луѓе, млади луѓе, ширум светот кои заедно го сочинуваат движењето наречено петок за иднината“.[71][72]

Во септемвриското издание од 2019 година на насловната страница на магазинот „ британски Вог “ беше прикажана Тунберг (заедно со петнаесет жени); корицата е создадена од гостинскиот уредник Меган, војвотката од Сасекс .[73]

На 3 септември 2019 година, Тунберг ја добила првата награда за менувачи на играта на GQ „Награди за мажи на годината за 2019 година“. Наградата беше дизајнирана специјално со неа на ум.[74]

На 25 септември 2019 година, Тунберг беше прогласена за еден од четворицата добитници на наградата „ Право егзистенција“ за 2019 година, позната како алтернативна Шведска Нобелова награда. Тунберг ја освои наградата „за инспирирање и засилување на политичките барања за итна климатска акција што рефлектираат научни факти“, се вели во изјавата на Фондацијата Право егзистенција.[75]

На 27 септември 2019 година, Тунберг беше наградена со клучеви на Градот Монтреал, Канада, од градоначалникот Валери Планте. По добивањето на клучевите од градот, Тунберг рече: „Јас сум неверојатно почестена“. Таа беше во Монтреал на Глобалниот штрајк за климатски промени, каде над 500.000 луѓе маршираа повикувајќи ги политичките водачи да преземат акција против климатските промени и се состана со градоначалникот Планте, откако одржаа говор пред масовните демонстранти.[76]

На 4 октомври 2019 година, во име на Фондацијата KidsRights, Дезмонд Туту објави дека Тумберг, заедно со Дивина Малум (14) од Камерун, ја добија Меѓународната награда за деца за мир од 2019 година. „Јас имам страв од вас“, рече Туту. „Вашата моќна порака е засилена со вашата младешка енергија и непоколебливото верување дека децата можат, да ги подобрат своите иднини. Вие сте вистински творци на промени кои моќно покажаа дека децата можат да го движат светот “.[77] Наградата ќе биде доделена на 20 ноември 2019 година на церемонија во Хаг .[78]

На 8 октомври 2019 година, Тунберг, заедно со домородните американски активисти за климатски климатики „Токата Ironерон очите“, учествуваше на климатски панел од страната на Северна Дакота од резервната резервација „Инстант Рок“ . На крајот на панел-дискусијата, Тунберг беше почестена со името на Лакота - Mahpiya Etahan hi wi - од страна на поранешниот претседател, Џеј Такен Алив, со шефот на постојан рок Сиукс, Арвол, со присуство на коњ. Името Лакота на Тунберг преведено на англиски значи: „Жената што излезе од небото“. Членовите на племенството велат дека таа го буди светот и тие стојат покрај нејзината мисија.[79][80][81]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ „Alle Infos & News zu Greta Thunberg“. rtl.de (германски). Посетено на 2019-12-15.
  2. ↑ „'Is my English OK?': Greta Thunberg's blunt speech to UK MPs“. SBS News (англиски). 25 April 2019. Архивирано од изворникот на 30 August 2019. Посетено на 30 August 2019.
  3. ↑ „The Swedish teen holding world leaders accountable for climate change“. France 24 (англиски). 25 January 2019. Архивирано од изворникот на 2 September 2019. Посетено на 30 August 2019.
  4. ↑ „It's Greta's World“. New York Magazine Intelligencer. 17 September 2019.
  5. ↑ 5,0 5,1 Gilliver, Liam (16 May 2019). „Greta Thunberg on the Cover of TIME: 'Now I Am Speaking to the Whole World'“. Plant Based News. Архивирано од изворникот на 30 June 2019. Посетено на 22 July 2019.
  6. ↑ „Make the World Greta Again“. Архивирано од изворникот на 2019-09-25. Посетено на 4 Oct 2019.
  7. ↑ 7,0 7,1 Watts, Jonathan (23 April 2019). „The Greta Thunberg effect: at last, MPs focus on climate change“. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Архивирано од изворникот на 28 August 2019. Посетено на 30 August 2019.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 School strike for climate – save the world by changing the rules. 24 November 2018. https://www.youtube.com/watch?v=EAmmUIEsN9A&t=1m46s. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Watts, Jonathan (11 March 2019). „Greta Thunberg, schoolgirl climate change warrior: 'Some people can let things go. I can't'“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 11 March 2019. Посетено на 11 March 2019.
  10. ↑ Rourke, Alison (2 September 2019). „Greta Thunberg responds to Asperger's critics: 'It's a superpower'“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 2 September 2019. Посетено на 2 September 2019.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Crouch, David (1 September 2018). „The Swedish 15-year-old who's cutting class to fight the climate crisis“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 4 January 2019. Посетено на 12 May 2019.
  12. ↑ „'Scenes From the Heart': Backstory of 16-Year-Old Climate Activist Greta Thunberg“. 6 May 2019. Архивирано од изворникот на 1 July 2019. Посетено на 31 August 2019.
  13. ↑ „Climate Activist Greta Thunberg to Set Sail for the Americas“. Time (англиски). Посетено на 2019-10-03.
  14. ↑ „The Guardian view on teenage activists: protesters not puppets“. The Guardian. 7 February 2019. Архивирано од изворникот на 11 February 2019. Посетено на 11 February 2019.
  15. ↑ 15,0 15,1 Tait, Amelia (6 June 2019). „Greta Thunberg: How one teenager became the voice of the planet“. Wired. "I want to feel safe," she wrote. "How can I feel safe when I know we are in the greatest crisis in human history?". Архивирано од изворникот на 23 August 2019. Посетено на 24 August 2019.
  16. ↑ Lindeque, Brent (5 May 2019). „Greta Thunberg: School strike for climate and to save the world!“. Good Things Guy. Посетено на 12 May 2019.
  17. ↑ Gessen, Masha (2 October 2018). „The Fifteen-Year-Old Climate Activist Who Is Demanding a New Kind of Politics“. The New Yorker. Архивирано од изворникот на 5 January 2019. Посетено на 22 July 2019.
  18. ↑ „Start-up used teen climate activist to raise millions: Swedish paper“. 9 February 2019. Архивирано од изворникот на 27 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  19. ↑ Carrington, Damian (4 December 2018). „'Our leaders are like children', school strike founder tells climate summit“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 2 January 2019. Посетено на 22 July 2019.
  20. ↑ Barclay, Eliza. „How big was the global climate strike? 4 million people, activists estimate“. Vox. Архивирано од изворникот на 21 September 2019. Посетено на 21 September 2019.
  21. ↑ „School climate strike children's brave stand has our support“. The Guardian. 13 February 2019. Архивирано од изворникот на 25 August 2019. Посетено на 22 July 2019.
  22. ↑ Guterres, António (15 March 2019). „The climate strikers should inspire us all to act at the next UN summit“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 18 March 2019. Посетено на 18 March 2019.
  23. ↑ Walls, Jason (13 May 2019). „UN Secretary-General Antonio Guterres says his generation should have done more on climate change“. The New Zealand Herald. Архивирано од изворникот на 16 May 2019. Посетено на 22 July 2019.
  24. ↑ Brockes, Emma (29 June 2019). „When Alexandria Ocasio-Cortez met Greta Thunberg: 'Hope is contagious'“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 22 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  25. ↑ Nevett, Joshua (3 May 2019). „The Greta effect? Meet the schoolgirl climate warriors“. BBC News. Архивирано од изворникот на 22 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  26. ↑ Todd, Matthew (10 June 2019). „Extinction Rebellion's tactics are working. It has pierced the bubble of denial“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 23 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  27. ↑ Ferguson, Donna (11 August 2019). „'Greta effect' leads to boom in children's environmental books“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 20 August 2019. Посетено на 21 August 2019.
  28. ↑ „ClimateEmergencyFund.org“. Архивирано од изворникот на 23 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  29. ↑ Taylor, Matthew (12 July 2019). „US philanthropists vow to raise millions for climate activists“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 21 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  30. ↑ Roth, Clare (21 February 2019). „Swedish student leader wins EU pledge to spend billions on climate“. Reuters. Архивирано од изворникот на 25 June 2019. Посетено на 22 July 2019.
  31. ↑ Huggler, Justin (19 May 2019). „The Greta effect? Climate takes centre stage in European elections“. Архивирано од изворникот на 27 May 2019. Посетено на 22 July 2019.
  32. ↑ Henley, Jon (27 May 2019). „Five things we have learned from election results across Europe“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 13 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  33. ↑ „2019 European election results – Comparative tool“. European Parliament. Посетено на 5 July 2019.
  34. ↑ „Climate campaigners 'greatest threat' to oil sector: OPEC“. Agence France-Presse. 2 July 2019. Архивирано од изворникот на 5 July 2019.
  35. ↑ Watts, Jonathan (5 July 2019). „'Biggest compliment yet': Greta Thunberg welcomes oil chief's 'greatest threat' label“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 21 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  36. ↑ Thunberg, Greta (21 July 2019). „Greta Thunberg: 'They see us as a threat because we're having an impact'“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 21 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  37. ↑ Feertchak, Alexis (24 September 2019). „Climat: Emmanuel Macron reproche à Greta Thunberg d'"antagoniser nos sociétés"“. Le Figaro (француски). Посетено на 24 September 2019.
  38. ↑ Caldwell, Christopher (2 August 2019). „The Problem With Greta Thunberg's Climate Activism“. The New York Times. Архивирано од изворникот на 19 August 2019. Посетено на 21 August 2019.
  39. ↑ Rendall, Steve (1 August 2010). „Who Gets to Review and Be Reviewed?“. Fairness and Accuracy in Reporting. Архивирано од изворникот на 4 September 2019. Посетено на 4 September 2019. Like-wise, (New York) Times reviewers spanned the ideological spectrum, including Patrick Cockburn and Paul Hockenos on the left, Roger Cohen and Matt Bai in the center and Ross Douthat and Christopher Caldwell on the right.
  40. ↑ Baggini, Julian (19 August 2019). „Greta Thunberg's attackers are morally bankrupt, but her deification isn't helpful“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 20 August 2019. Посетено на 21 August 2019.
  41. ↑ 41,0 41,1 Multiple sources:
  42. ↑ Folley, Aris (3 October 2019). „Trump retweets post mocking Greta Thunberg, calling her an 'actress'“. The Hill. Посетено на 5 October 2019.
  43. ↑ Meade, Amanda (1 August 2019). „Greta Thunberg hits back at Andrew Bolt for 'deeply disturbing' column“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 20 August 2019. Посетено на 21 August 2019.
  44. ↑ Bolt, Andrew (31 July 2019). „THE DISTURBING SECRET TO THE CULT OF GRETA THUNBERG“. Herald Sun. News Corp Australia. Архивирано од изворникот на 2 August 2019. Посетено на 21 August 2019.
  45. ↑ Collett, Michael (2 August 2019). „16yo climate activist hits back after being called 'deeply disturbed' by Andrew Bolt“. ABC News (англиски). Архивирано од изворникот на 25 August 2019. Посетено на 19 September 2019.
  46. ↑ News, Scott Waldman,E&E. „Climate Deniers Launch Personal Attacks on Teen Activist“ (англиски). Архивирано од изворникот на 10 August 2019. Посетено на 29 August 2019.
  47. ↑ Thunberg, Greta (23 September 2019). „If world leaders choose to fail us, my generation will never forgive them | Greta Thunberg“. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Архивирано од изворникот на 23 September 2019. Посетено на 23 September 2019.
  48. ↑ „Transcript: Greta Thunberg's Speech at the U.N. Climate Action Summit“. NPR.org (англиски). Посетено на 2019-09-27.
  49. ↑ „Statement: Regarding Greta Thunberg's decision not to attend the Children's Climate Prize 2018“. Telge Energi. 5 November 2019. Архивирано од изворникот на 21 August 2019. Посетено на 25 August 2019.
  50. ↑ O'Grady, Siobhán (15 December 2018). „Teen activist says leaders not 'mature enough' to take action on climate change“. Washington Post. Архивирано од изворникот на 24 September 2019. Посетено на 25 August 2019.
  51. ↑ „TIME's 25 Most Influential Teens of 2018“. Time. 7 December 2018. Архивирано од изворникот на 8 December 2018. Посетено на 22 December 2018.
  52. ↑ Rosengren, Lina (22 November 2018). „Greta Thunberg blir Årets unga förebild“. Aktuell Hållbarhet (шведски). Архивирано од изворникот на 24 November 2018. Посетено на 22 December 2018.
  53. ↑ „Årets Svenska Kvinna 2019“. 2019-03-30. Архивирано од изворникот на 2019-09-26. Посетено на 2019-10-25.
  54. ↑ Vagianos, Alanna (14 March 2019). „16-Year-Old Climate Activist Greta Thunberg Nominated For Nobel Peace Prize“. HuffPost. Архивирано од изворникот на 28 March 2019. Посетено на 22 March 2019.
  55. ↑ Rosane, Olivia (14 March 2019). „Greta Thunberg—Swedish Teen who Inspired School Climate Strikes—Nominated for Nobel Peace Prize“. EcoWatch. Архивирано од изворникот на 8 April 2019. Посетено на 22 March 2019.
  56. ↑ (dpa, AFP) (31 March 2019). „Greta Thunberg wins German Golden Camera award“. Deutsche Welle. Посетено на 24 August 2019.
  57. ↑ „Teen climate activist gets Normandy's first Freedom Prize“. Associated Press. 21 July 2019. Архивирано од изворникот на 22 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  58. ↑ Chiorando, Maria. „Vegan Teen Climate Activist Greta Thunberg Wins Prestigious Prix Liberté“. Vegan News, Plant Based Living, Food, Health & more (англиски). Архивирано од изворникот на 2019-09-25. Посетено на 25 September 2019.
  59. ↑ Rodrigo, Chris Mills (22 July 2019). „Greta Thunberg receives Normandy's Freedom Prize, donates prize money to climate groups“. TheHill (англиски). Посетено на 25 September 2019.
  60. ↑ „Swedish Climate Activist Will Use Prize Money from Norway to Sue Norway“. The Nordic Page. 24 April 2019. Архивирано од изворникот на 19 June 2019. Посетено на 24 August 2019.
  61. ↑ „Greta Thunberg Winner of the Laudato Si' Prize 2019!“. Fundacion Milarepa Chile. 19 April 2019. Архивирано од изворникот на 20 April 2019. Посетено на 20 April 2019.
  62. ↑ Schneider, Oscar (16 May 2019). „Belgian university will honour young climate-activist Greta Thunberg“. The Belgian Times. Архивирано од изворникот на 25 August 2019. Посетено на 25 August 2019.
  63. ↑ https://web.umons.ac.be/fr/la-rentree-academique-de-lumons-du-10-10-2019-placee-sous-le-signe-du-developpement-durable-et-des-10-ans-de-la-fusion/
  64. ↑ „Greta wins prestigious Scottish award“. 12 July 2019. Архивирано од изворникот на 12 July 2019. Посетено на 13 July 2019.
  65. ↑ „Honorary Fellowship“. RSGS.org. Royal Scottish Geographical Society. Архивирано од изворникот на 20 September 2019. Посетено на 22 July 2019.
  66. ↑ Howick, Alex; Hesson, Dion (31 May 2019). „Huge Greta Thunberg mural painted on Bristol wall“. BBC News. Архивирано од изворникот на 10 August 2019. Посетено на 22 July 2019.
  67. ↑ Haynes, Suyin (16 May 2019). „'Now I Am Speaking to the Whole World.' How Teen Climate Activist Greta Thunberg Got Everyone to Listen“. Time. Посетено на 22 July 2019.
  68. ↑ Hill, Katie (27 May 2019). „Make the world Greta again“. MyGreenPod. Посетено на 22 July 2019.
  69. ↑ „Make The World Greta Again“. Vice. Архивирано од изворникот на 24 July 2019. Посетено на 22 July 2019.
  70. ↑ „Climate activists Greta Thunberg and the Fridays for Future movement honoured with top Amnesty International award“. Amnesty International. 7 June 2019. Архивирано од изворникот на 7 June 2019. Посетено на 7 June 2019.
  71. ↑ „Greta Thunberg wins Amnesty International award“, BBC, 17 September 2019, Архивирано од изворникот на 21 September 2019, Посетено на 21 September 2019
  72. ↑ „Greta Thunberg and Fridays for Future receive Amnesty International's top honour“. www.amnesty.org.
  73. ↑ „Meghan Markle puts Sinéad Burke on the cover of Vogue's September issue“. The Irish Times. 29 July 2019. Архивирано од изворникот на 29 July 2019. Посетено на 31 July 2019.
  74. ↑ „Greta Thunberg to receive the first Game Changer Award at GQ Men of the Year Awards 2019“, GQ Magazine, 12 August 2019, Посетено на 28 September 2019
  75. ↑ „Climate activist Greta Thunberg wins 'alternative Nobel Prize'“. Reuters (англиски). 25 September 2019. Посетено на 25 September 2019.
  76. ↑ „Greta Thunberg "incredibly honoured" to receive key to city of Montreal | News“. dailyhive.com (англиски). Посетено на 2019-09-29.
  77. ↑ KidsRights. „Desmond Tutu Announces the Winners of the International Children's Peace Prize 2019: Greta Thunberg (16) From Sweden and Divina Maloum (14) From Cameroon“. www.prnewswire.com (англиски). Посетено на 2019-10-13.
  78. ↑ „Climate activist Greta Thunberg wins children's award“. CityNews Edmonton. 2019-10-04. Посетено на 2019-10-13.
  79. ↑ Milman, Oliver (2019-10-09). „Greta Thunberg, favourite to win Nobel peace prize, honoured at Standing Rock“. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Посетено на 2019-10-09.
  80. ↑ Hurtado, Daniela. „Swedish climate activist Greta Thunberg visits Standing Rock“. www.kfyrtv.com (англиски). Посетено на 2019-10-09.
  81. ↑ „Woman Who Came From the Heavens visits Standing Rock“. KX NEWS (англиски). 2019-10-09. Архивирано од изворникот на 2019-10-09. Посетено на 2019-10-09.
Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Грета_Тунберг&oldid=5255095“