Евгениј Лебедев
Евгениј Алексеевич Лебедев (2 (15) јануари 1917, Балаково — 9 јуни 1997 година, Санкт Петербург) — советски руски глумец на театар и кино, учител. Херој на социјалистичкиот труд (1987). Народен уметник на СССР (1968). Добитник на Лениновата награда (1986 г.), Сталинска награда од прв степен (1950 г.) и СССР (1968 г.). Во средината на дваесеттите години, Лебедевците биле принудени да го напуштат родното Балаково и се обиделе да се населат на други места во регионот на Саратов.
Биографија
[уреди | уреди извор]Евгениј Лебедев е роден во Балаково (сега — во регионот на Саратов), во семејството на свештеникот — ѓакон на Богословската црква Свети Јован, а подоцна бил принуден да го скрие своето потекло.
Во средината на дваесеттите години, Лебедевците биле принудени да го напуштат родното Балаково и се обиделе да најдат работа на други места во регионот на Саратов.Од 1927 година, Јуџин бил воспитан од неговиот дедо во Самара, тој учел во средно училиште № 13, име. В. Чапаева, потоа во ФЗУ во фабриката „Кинап“, учествувал во фабричките аматерски претстави. Во 1932 година влегол во ТРАМА во Самара. Некој пријавил во полиција дека син на свештеник работи во театар, му се заканувале дека ќе го испратат во логор. Затоа, во 1934 година, „синот на свештеникот“ морал да ја напушти Самара.Се сместил во Москва, работел во театарско студио во Театарот на Црвената армија, учел кај А. М. Петров. Лебедев морал тајно да се состане со неговите родители.По совет на неговиот татко, Јуџин се преправал дека е сираче во Москва, кој ги изгубил своите родители во 1921 година.
Во 1934 година — истовремено со студите по глума — работел како мајстор во московската фабрика за нафта.Потоа, во 1935-1936 година тој бил мајстор на градилиште, во 1936-1937 година бил оператор на ролери во фабриката за слатки Красни Октијабр.Во 1936-1937 година студирал на Државниот институт за театарска уметност. А.В. Луначарски (сега — Руски институт за театарска уметност — ГИТИС), од 1937 година — на курсот на В.В. Готовцев во театарското училиште на Камерниот театар (по спојувањето со другите театарски училишта во 1938 година — московско градско театарско училиште на Театарот на револуцијата), која ја завршил во 1940 година.
Последниот состанок со неговиот татко се случил непосредно пред неговото апсење.Во тоа време, тој стана не само „син на свештеникот“, туку син на „непријател на народот“: во септември 1937 година неговиот татко беше потиснат, една година подоцна неговата мајка беше уапсена и стрелана.Лебедев сега е навистина сирак и остана со неговата помала сестра Нина.За да преживеат и двајцата, тој мораше да ја закачи својата сестра во сиропиталиште, велејќи дека ја зел оваа девојка на улица.Многу години подоцна, Евгениј Алексеевич влегол во трага на неговата сестра.
Во Тбилиси
[уреди | уреди извор]Од 1940 година, тој служеше во Тбилисискиот руски театар за млади гледачи именуван по. Л. М. Каганович (сега Централен театар за деца именуван по И. Н. Думбадзе), каде што неколку години подоцна станал водечки глумец.Веќе во првите години била откриена разновидноста на неговиот талент: на сцената на Младинскиот театар ги играл Павел Корчагин и Сергеј Тјуленин, хероите на Д. Фонвизин и А. Островски, па дури и Бабу Јага во Е. Черњак „Василиса Прекрасна“.Во Тбилиси го запознал Г. И. Товстоногов, чија мајка му изнајмила соба и со која ќе биде поврзана целата негова понатамошна творечка судбина.
За време на Големата патриотска војна, заедно со група театарски уметници, тој одржал концерти во воени единици и болници, за што му биле доделени медалите „За одбрана на Кавказ“ (1945) и „За храбар труд во големиот патриотски Војна “(1946).
Во 1942 -1943 година предавал глума на Грузискиот театарски институт во класот Г. И. Товстоногов.
Во Ленинград
[уреди | уреди извор]Во 1949 година, од лични причини, го напуштил Тбилиси и дошол во Москва во потрага по работа.За кратко време служел во Театарот за индустриска соработка. На размената на глумецот се сретна со Г.А. Товстоногов, кој штотуку бил назначен за главен директор на театарот „Ленинград Ленин Комсомол“ (сега Балтичка куќа ) и тој го поканил во неговиот нов театар. На оваа сцена, глумецот дебитирал во улогата на Сани Григориев во претставата „Двајца капетани“ според романот на В. Каверин; за неговото второ дело — улогата на Сталин во претставата „Од искрата...“ Ш.Н. Дадијани — заедно со режисерот на сцена Г.А. Товстоногов, била наградена со Сталинска награда од 1 степен во 1950 година. Во 1950 година се оженил со сестрата на режисерот Г. И. Товстоногова — Нателе (Натела) Александровна Товстоногова. На семејството му бил даден стан веднаш до станот на Георги Александрович, а наскоро и заедничката врата меѓу становите била отворена низ ѕидот.
Во 1956 година, заедно со Г.А. Товстоногов, се преселил во Драмскиот театар Бољшој. М. Горки (од 1992 година — именуван по Г. А. Товстоногов), во кој служел до крајот на својот живот. Меѓу најдобрите улоги се Рогожин во легендарниот „Идиот“ на Товстоногов по ФМ Достоевски, Монасите во „Варварите“ и Бесеменов во „Буржоазијата“ на А.М. Горки, гротескната улога на Артуро Уи во претставата заснована на Б. Брехт претстава „Кариера на Артуро Уи“, Холстомер во „Историја на коњот“ од Л.Н. Толстој. „Тој беше“, пишува Н. Староселскаја, „не само уметник на Товстоногов, туку и негова блиска личност, еднороден, во извесна смисла неопходен и, можеби, понекогаш единствен експонент на јасна, концентрирана мисла на режисерот, помина низ отворена емоција, преку театарска забава “.
Играше многу во филмови. Дебитирал во 1952 година во малата улога на Кошчеј Бесмртниот во филмот на Г. Л. Рошал „Римски-Корсаков“. Во 1955 година го игра Ромашов во првата филмска адаптација на романот на В.Каверин „Два капетана“. Со улогата Королев во филмот "блокада" му била доделена во 1980 година на Државната награда на РСФСР именувана по браќата Васиљев. Во 1958-1966 и 1973-1974 предавал глума на театарскиот институт Ленинград. А.Н. Островски (од 1962 година — Државен институт за театар, музика и кинематографија во Ленинград, сега — Руски државен институт за изведувачки уметности ), од 1958 година — вонреден професор.
Евгениј Лебедев поседувал и литературен подарок. Зад себе оставил автобиографски приказни, дневници,есеи, писма и белешки. Лебедев бил физички силен човек, но претрпел мозочен удар со губење на говорот. Тој успеал да се опорави и да се врати во животот, практично повторно учејќи како да зборува и да се движи. Во јануари 1997 година, глумецот го прославил својот 80-ти роденден во големи размери. Перформансот на уметникот бил распродаден.
Глумецот починал на 9 јуни 1997 година во Санкт Петербург. Тој бил погребан на Литературни мостови на гробиштата Волковское.
Семејство
[уреди | уреди извор]- Прв брак: Наталија Петрова, глумица.
- Ќерка — Ирина Евгениевна Лебедева (родена 1939 година).
- Втор брак: Натела Александровна Товстоногова (1926-2013), сестра на Г. И. Товстоногов
- Син — Алексиј Евгениевич Лебедев (роден 1952 година), филмски режисер.
Работи на телевизија
[уреди | уреди извор]- 1959 година — „ Достигаев и други “ ( ТВ-емисија ), по М. Горки; поставено од Н. ОД. Рашевскаја — Алексеј Матвеевич Губин
- 1968 година — „ Белешки на лудак “ (ТВ-емисија), по Н. ИН. Гогољ ; поставена од А. И. Белински — Попричин
- 1969 година — „Вистината! Ништо освен вистината! "(Телевизиска емисија); поставено од Г. И. Товстоногова — Абрахам Линколн
- 1969 година — „ Смртта на Вазир-Мухтар “ (ТВ-емисија), според истоимениот роман на Ју. Н. Тињанова ; поставена од Р. И. Сирачиња и В. Е. Рецептор — грофот Паскевич
- 1971 година — „ Буржоазија “ (ТВ-емисија); поставено од Г. И. Товстоногов — Василиј Василиевич Бесеменов
- 1973 година — „ А. П. Чехов. Сцени "(Телевизиска емисија); поставено од Г. И. Товстоногов — главната улога
- 1986 година — „БДТ Триесет години подоцна“ (ТВ-емисија) — Холстомер. Крутитски
- 1986 година — „Чичко Вања. Сцени од селскиот живот “(ТВ-емисија); поставено од Г. И. Товстоногова — Александар Владимирович Серебрјаков
- 1989 година — „ Историја на коњот “ (ТВ-емисија); поставено од Г. И. Товстоногова — Холстомер
- 1989 година — „Енергични луѓе“ (ТВ-емисија); поставено од Г. И. Товстоногова — Аристарх Петрович Кузкин
- 1996 година — Театар ЧехонТВ. Слики од неодамнешното минато “(ТВ-емисија); поставено од И. Ф. Масленикова — Семјон Алексеич Нианин
Учество во филмови
[уреди | уреди извор]- 1976 година — Евгениј Алексеевич Лебедев (документарен филм)
- 1977 година — крупен план на Лебедев (документарен филм)
- 1988 година — Да се живее, размислува, чувствува, сака ... (документарен филм)
- 1997 година — Павел Панков (од циклусот на ТВ-програми на ОРТ каналот „ Да се запамети “) (документарен филм)
Архивски снимки
[уреди | уреди извор]- 2007 година — Евгениј Лебедев. Бесен глумец (документарен филм)
Наслови и награди
[уреди | уреди извор]- Херој на социјалистичкиот труд (1987)
- Почесен уметник на РСФСР (1953)
- Народен уметник на РСФСР (1962)
- Народен уметник на СССР (1968)
- Награда Ленин (1986) — за театарски дела од последниве години
- Сталинска награда од прв степен (1950 година) — за изведба на улогата на И. ИН. Сталин во претставата „Од искрата ...“ Ш. Н. Дадијани
- Државна награда на СССР (1968) — за изведбата на улогата на Василиј Васиilевич Бесеменов во претставата „ Буржоа “ од М. Горки во Драмскиот театар Боshшој. М. Горки
- Државна награда на РСФСР именувана по браќата Василиев (1980) — за изведбата на улогата на Королев во филмот „Блокада“ ( 1973, 1977 ) [1]
- Два нарачки на Ленин (1971, 1987)
- Орден на црвениот знаме на трудот (1977)
- Орден за заслуги за татковината, III степен (1997) — за неговиот голем придонес во развојот на театарската уметност [2]
- Медал „За одбрана на Кавказ“ (1945)
- Медал „За храбри трудови во Големата патриотска војна 1941-1945“. (1946)
- Медал „Во чест на 250-годишнината од Ленинград“ (1957)
- Медал за ветеран на трудот (1984)
- Беџ „За услуги на полската култура“ (1979)
- Награда на КГБ на СССР во областа на литературата и уметноста од 1 степен (1984 година, за учество во филмот „ Синдикат-2 “, улогата на терористот Б. Савинкова)
- Награда на градоначалникот на Санкт Петербург А. Собчак „За извонредни услуги во развојот на културата“ (1994)
- Филмски фестивал во Мар дел Плата (Награда за најдобар глумец, 1966 година, Аргентина, филм „Последниот месец од есента“)
- Телевизиски фестивал во Монте Карло ( награда Златна нимфа, 1977 година, за учество во филмот „Блокада“)
- Највисоката театарска награда на Санкт Петербург „Златен софит“ — специјална награда „За творечка долговечност и уникатен придонес во театарската култура“ (1996) .
- Почесен граѓанин на Балаково (1987) [3]
- Почесен граѓанин на Тбилиси (1992)
- Почесен граѓанин на Санкт Петербург (1996).
Во чест на глумецот
[уреди | уреди извор]- Во чест на глумецот, е именуван театар во Балаково — Драмски театар Балаковски именуван по Е. А. Лебедев [4], исто така во 2001 година беше подигнат споменик во форма на бронзена биста пред театарот [5] .
- Почесен граѓанин на Балаково (1987) [6] .
- Почесен граѓанин на Санкт Петербург (1996) [7] .
- Беше откриена спомен-плоча на куќата во Санкт Петербург, каде што живееше глумецот во 1964-1997 година ( ем . Петровскаја, 4).
- Во спомен на глумецот, беше утврдена лична театарска награда — Наградата именувана по Народниот уметник на СССР Евгениј Лебедев [8][9] .
Есеи
[уреди | уреди извор]- Лебедев Е. Испытание памятью. — Л., 1989.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Лебедев Евгений Алексеевич“. О театре. Память. БДТ им. Г. А. Товстоногова (официальный сайт). Посетено на 2016-05-10.
- ↑ „Указ Президента РФ от 15.01.1997 № 6 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»“. Посетено на 2020-07-09. no-break space character во
|title=
во положба 35 (help) - ↑ „Евгений Алексеевич Лебедев“. Балаковский драматический театр имени Е. А. Лебедева (официальный сайт). Посетено на 2012-07-02.
- ↑ „История“. Балаковский драматический театр имени Е. А. Лебедева (официальный сайт). Посетено на 2012-07-02.
- ↑ Памятник Евгению Лебедеву
- ↑ Евгений Лебедев: Великий актёр и наш земляк.
- ↑ „Лебедев Евгений Алексеевич“. Архивирано од изворникот на 2020-08-04. Посетено на 2021-02-28.
- ↑ В Петербурге назвали новых лауреатов премии имени Евгения Лебедева. // ТАСС, 26 января 2019 года.
- ↑ Театральная премия имени Евгения Лебедева была учреждена в 2003 году по инициативе благотворительного фонда БДТ имени Георгия Товстоногова. За эти годы премия была вручена многим ярким представителям театрального искусства Санкт-Петербурга, среди которых — артисты Кирилл Лавров, Татьяна Доронина, Наталья Акимова, Зинаида Шарко, Валерий Ивченко, Андрей Толубеев, Иван Краско, режиссёры Лев Додин, Валерий Фокин, сценограф Эдуард Кочергин, экс- губернатор Санкт-Петербурга Валентина Матвиенко. В число лауреатов вошла и киностудия «Ленфильм», где Евгений Лебедев снялся в 21 картине.
Литература
[уреди | уреди извор]- Рабинянц Н. Евгений Лебедев. — Л., 1969.
- Беньяш Р. Евгений Лебедев // Без грима и в гриме. — Л.: «Искусство», 1971.
- Яснец Э. Евгений Лебедев. — Л.: «Искусство», 1984.
- Великий лицедей. Рассказы, дневники, воспоминания. — М., 2002.
- Старосельская Н. Товстоногов. — М.: Молодая гвардия, 2004. — 408 с. — ISBN 5-235-02680-2.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Добитници на Државната награда на СССР
- Добитници на Сталиновата награда
- Добитници на Лениновата награда
- Заслужни глумци на Руска СФСР
- Народни уметници на Руската СФСР
- Народни уметници на СССР
- Носители на Орденот на Црвеното знаме на трудот
- Носители на Орденот на Ленин
- Носители на Орденот за заслуги пред татковината од III степен
- Херои на социјалистичкиот труд
- Руски глумци
- Советски глумци
- Починати во Санкт Петербург
- Починати во 1997 година
- Родени во 1917 година