Нове Замки
| Нове Замки Nové Zámky Érsekújvár | |||
|---|---|---|---|
| Паланка | |||
 Главниот плоштад во Нове Замки | |||
| |||
| Држава |  Словачка | ||
| Крај | Нитра | ||
| Округ | Нове Замки | ||
| Основан | 1573 | ||
| Управа | |||
| • Градоначалник | Отокар Клајн | ||
| Површина | |||
| • Вкупна | 72,56[1] км2 (28,02[1] ми2) | ||
| Надм. вис. | 114[2] м | ||
| Население (2021) | |||
| • Вкупно | 37,270[3] | ||
| Часовен појас | СЕВ (UTC+1) | ||
| • Лете (ЛСВ) | СЕЛВ (UTC+2) | ||
| Поштенски број | 940 01[2] | ||
| Повик. бр. | +421 35[2] | ||
| Регистарски таблички | NZ | ||
| Мреж. место | www.novezamky.sk | ||
Нове Замки (словачки: Nové Zámky ⓘ; унгарски: Érsekújvár, Ершекујвар; германски: Neuhäus[e]l, Нојхаус(е)л; латински: Novum Castrum; турски: Uyvar) ― гратче во Округот Нове Замки во Нитрански Крај во југозападна Словачка.
Историја[уреди | уреди извор]
Праисторија[уреди | уреди извор]
Областа на градот веќе била населена во Младото камена доба. На нејзината територија биле пронајдени археолошки наоди на керамика од желиезовски вид. Жителите на оваа населба се занимавале со земјоделство и одгледување домашни животни. При археолошките истражувања биле пронајдени и гробови од бронзеното време. Во гробовите биле пронајдени и различен накит и алатки.
Во делот на селото Бајч-Рагоња има наоди од железното време, од 5 век – 3 век п.н.е. Тоа се претежно скитско- тракиски гробови, во кои биле чувани и повеќе железни предмети. Римските надгробни споменици потекнуваат од 2 век п.н.е., кои биле вградени во мелницата на семејството Клајн заедно со тули со римски ознаки.
Среден век - доаѓање на Словените[уреди | уреди извор]
Словенска населба со словенска гробница од 6 век се наоѓала во близина на Нови Замки, во делот на каналите на селскиот крај Бајч-Меѕи. Грубите парчиња сведочат дека Словените дошле во мочуриштата на денешен Бајч за време на еден од првите бранови на колонизација.[5]
Во југозападниот дел на градот се откриени најголемите аварско-словенски гробишта од VII-IX век. Тука биле пронајдени вкупно 528 гробови, од кои 12 се коњанички гробови. Во гробовите биле пронајдени и ѓердани, прстени, бронзени обетки, керамика и животински коски. Населбата најверојатно била од занаетчиско-комерцијален карактер и се наоѓала на трасата на историскиот пат Бохемски пат (Вија Бохемика, подоцна наречен Виа Магна (Голем пат)). Уште едно откритие за словенска населба и гробница во градот потекнува од периодот на Велика Моравија.
Њархид, Лек, Гуг и Ѓерок[уреди | уреди извор]
Во 10 век, на оваа територија дошле старите Унгарци (откривање на старо унгарско гробно место), кои за првпат се населиле овде дури во 11-13 век. Откривањето на словачка гробница исто така датира од 11 век. Откриени се четири од овие рани населби: Њархид, Лек, Гуг, Ѓерок.
Во средниот век градот сè уште не постоел. Според тоа, нејзината историја е слична со историјата на споменатите четири населби сместени во нејзините сегашни делови. Населбите биле поврзани со градот дури во 1691 година.
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 „Hustota obyvateľstva - obce [om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter)]“. www.statistics.sk (словачки). Statistical Office of the Slovak Republic. 31 март 2022. Посетено на 19 октомври 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Základná charakteristika“. www.statistics.sk (словачки). Statistical Office of the Slovak Republic. 2015-04-17. Посетено на 19 октомври 2022.
- ↑ „Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne)“. www.statistics.sk (словачки). Statistical Office of the Slovak Republic. 31 март 2022. Посетено на 19 октомври 2022.
- ↑ 4,0 4,1 „Hustota obyvateľstva - obce“. www.statistics.sk (словачки). Statistical Office of the Slovak Republic. 2022-03-31. Посетено на 19 октомври 2022.
- ↑ Павел Дворжак пишува за ова во својата книга Траги од античкото минато 3 – Раѓањето на една нација, Поглавје 1 – Ловци на историјата.)
Дополнителна книжевност[уреди | уреди извор]
- Strba Sándor: Érsekújvár története képekben 1545-1691 (História Nových Zámkov v obrazoch), Нове Замки, 1991
- Strba Sándor: Nové Zámky album, Érsekújvári album, Album of Nové Zámky, Agentúra 22, Нове Замки, 2006
- Strba Katalin, Strba Sándor: Érsekújvár az irodalom tükrében (Nové Zámky v zrkadle literatúry), Комарно, 2006
- Strba Sándor - Lang Tamás: Az érsekújvári zsidóság története (História novozámockých Židov), KALLIGRAM, Братислава, 2005;
- Lang Tomáš - Sándor Strba: Holokaust na Južnom Slovensku (na pozadí histórie novozámockých Židov), 604 s., KALLIGRAM, Братислава 2007;
- Jozef Blaskovics: Érsekújvár és vidéke a török hódoltság korában (Nové Zámky v čase osmanskej ríše), Будимпешта, 1989
- János Fábián: Az esztergomi érsekség Uj vára 1545-1580 (Nový hrad ostrihomského arcibiskupstva 1545-1580), Острихом, 1896
- Dr. Kálmán Haiczl: Érsekújvár múltjából (Z minulosti Nových Zámkov), Нове Замки, 1932
- Kopčan-Blaskovics: Érsekújvár a török megszállás alatt 1663–1685 (Nové Zámky počas tureckej okupácie 1663-1685), Нове Замки
- Michal Matunák: Érsekújvár a török uralom alatt 1663–1685 (Nové Zámky počas tureckej nadvlády 1663-1685), Нитра, 1901
- Sasko Kázmér: Érsekújvár krónikája 1545-1948 (Kronika Nových Zámkov 1545-1948), Нове Замки, 1969
- Kočiš: Nové Zámky v minulosti a súčasnosti, Нове Замки, 1967
- Okres Nové Zámky (1945 – 1975)
- Johann Müllauer, Jozef Ivan: Nové Zámky – Mesto meniace sa v čase, Osram, Нове Замки, 2006
- Valéria Chládeková: Nové Zámky – Hlavné námestie – Malá vlastivedná knižnica 97., Komárňanské tlačiarne, Комарно, 1997
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
 |
„Нове Замки“ на Ризницата ? |
- Службена мрежна страница на Нове Замки (sk), (hu), (de), (en)
- Музеј „Јана Тејна“
- Неслужбена фотогалерија од настаните во градот Архивирано на 15 април 2019 г.
- Som Novozámčan Архивирано на 5 мај 2019 г. - неслужбен портал за вести за градот