Капуџилар
| Капуџилар Πυλαία | |
|---|---|
 Црквата „Св. Илија“ во Капуџилар | |
  Капуџилар | |
|
Местоположба во областа   Капуџилар | |
| Координати: 40°36.2′N 22°59.15′E / 40.6033° СГШ; 22.98583° ИГД | |
| Земја | Грција |
| Област | Централна Македонија |
| Округ | Солунски |
| Општина | Капуџилар-Хортач |
| Општ. единица | Капуџилар |
| Надм. вис. | 148 м |
| Население (2021)[1] | |
| • Вкупно | 36.843 |
| Час. појас | EET (UTC+2) |
| • Лето (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
| Пошт. бр. | 552 |
| Повик. бр. | 2310-30 до 39 |
Капуџилар (грчки: Πυλαία, Пилеја; 1926-1928 г. Στρέψα, Стрепса,[2] до 1926 г. Καπουτζήδες, Капуѕидес[3]) — населено место во Солунско, Егејска Македонија, денес предградие на градот Солун во општината Капуџилар-Хортач на Солунскиот округ во областа Централна Македонија. Населението отсегаш било македонско, макар што е погрчено.[4] Во 2021 г. населбата имала 36.843 жители.
Географија
[уреди | уреди извор]Населбата е сместена во југоисточниот дел на Солун. Има 22 744 жители (2001). Енорийският храм на гратчето е „Св. Илија“.
Историја
[уреди | уреди извор]Во Отоманското Царство
[уреди | уреди извор]
Во XIX век Капуџилар било село во Солунска каза. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Капуџилари (Capoudjilari) се состоело од 180 домаќинства сочинети од 790 жители Македонци.[5][6] Селото било под силен удар на грчката пропаганда. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 г. селото броело 1.200 жители кои тој ги смета за „Грци“ христијани,[7] а всушност се Македонци.
По податоци на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Капуџилер (Kapoudjiler) имало 1.000 жители „Грци“ (впрочем погрчени Македонци) и во него работеле две грчки училишта.[8]
Во раните 1880-ти Царевна Миладинова, ќерката на Димитар Миладинов, ги посетила селата Пејзаново и Капуџилар. Забележала дека во првото македонскиот јазик се говорел секојдневно, но дека второспоменатото село било речиси наполно погрчено.[9] Селанките носеле некакви необични старински македонски носии.[10]
Според извештај на Димитриос Сарос од 1906 г. Капуѕидес (Καπουτζίδες) е гркојазично село во Солунската митрополија со 1.510 жители (668 мажи и 742 жени) со „грчка национална свест“. Во селото имало 4-класно грчко училиште и детска градинка со 198 ученици и 2 учители.[11]
За македонскиот карактер на селото сведочи Боривое Милоевиќ кој го посетил за време на Првата светска војна и го завел Капуџилар како село со 500 куќи, сите македонски.[12]
Во Грција
[уреди | уреди извор]По Балканските војни во 1913 г. Капуџилар е припоен кон Грција, кога населението броело 2.330 жители, кои во 1920 г. пораснале на 2.658 лица.[4] Во 1926 г. е преименуван во Стрепса, а во 1928 г. во Пилеја. Таа година селото имало 3.039 жители.[4] Во Капуџилар се доселиле извесен број Власи од селото Голема Ливада, Ениџевардарско.[13]
Население
[уреди | уреди извор]Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:
| Година | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 3.972 | 4.640 | 5.014 | 6.900 | 12.015 | 20.785 | 22.744 | 34.625 |
- Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија
Културни и природни знаменитости
[уреди | уреди извор]- Црква „Св. Илија“ од 1854/1935 г., прогласена за споменик на културата
- Црква „Св. Пантелејмон“ од средниот век, прогласена за споменик на културата
Личности
[уреди | уреди извор]- Киро Манчев (1891 - ?) — борец во Балканските војни од Македонско-одринските доброволни чети
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
- ↑ „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
- ↑ „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 324–325. ISBN 9989-9819-6-5.
- ↑ Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 154–155. ISBN 954-8187-21-3.
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 141. ISBN 954430424X.
- ↑ Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 218–219.
- ↑ Нарекувајќи го „бугарски“ и народот „Бугари“ под влијание на бугарската пропаганда.
- ↑ Миладинова, Алексиева, Царевна (1985). Епоха, земя и хора. София: Издателство на Отечествения фронт. стр. 92.
- ↑ Παπαδόπουλος, Στ. Ι (1975). „Η κατάσταση της παιδείας το 1906 στην ύπαιθρο του Κάζα Θεσσαλονίκης: (Μια ανέκδοτη έκθεση του Δημητρίου Μ. Σάρρου)“ (PDF). Μακεδονικά. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. XV (8): 136–137.
- ↑ Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 36.
- ↑ Портал на Општина Пилеја, Архивирано од изворникот на 15 април 2009, Посетено на 20 јуни 2009
| ||||||||||||||||||