Светски ден на храната
| Светски ден на храната | |
|---|---|
| Светски ден на храната Светски ден на храната 2009 | |
| Го празнува(ат) | Сите Земји-членки на ОН |
| Датум | 16 Октомври |
Светскиот ден на храната е меѓународен ден кој се слави секоја година во светот на 16 октомври за да го одбележи датумот на основањето на Организацијата за храна и земјоделство на Обединетите нации во 1945 година. Денот нашироко го слават многу други организации кои се занимаваат со глад и безбедност на храната, вклучувајќи ги и Светската програма за храна, Светската здравствена организација и Меѓународниот фонд за развој на земјоделството. Светската програма за храна ја доби Нобеловата награда за мир за 2020 година за нивните напори за борба против гладот, придонес за мир во конфликтните области и за играње водечка улога во запирање на употребата на гладот во форма на оружје за војна и конфликт.[1]
Темата на Светскиот ден на храната за 2014 година била Семејно земјоделство: „Хранење на светот, грижа за земјата“; во 2015 година била „Социјална заштита и земјоделство: кршење на циклусот на рурална сиромаштија“; во 2016 година е Климатски промени: „Климата се менува. Храната и земјоделството мора исто така“,[2] што ја повторува темата од 2008 година, и од 2002 и 1989 година пред тоа. Темата на 2020 година била „Расти, храни се, одржувај се. Заедно. Нашите постапки се нашата иднина.“[3]
Потекло[уреди | уреди извор]
Светскиот ден на храната бил воспоставен од страна на земјите-членки на ФАО на 20-тата Генерална конференција на Организацијата во ноември 1979 година. Делегацијата на Унгарија, предводена од поранешниот унгарски министер за земјоделство и храна д-р Пал Ромски, одигра активна улога на 20 сесија на Конференцијата на ФАО и предложи идејата за одбележување на РДВ во светот. Оттогаш, тоа се забележува секоја година во повеќе од 150 земји, подигајќи ја свеста за прашањата зад сиромаштијата и гладот.
Теми[уреди | уреди извор]
Од 1981 година, Светскиот ден на храната усвојува различна тема секоја година со цел да се потенцираат областите потребни за акција и да се обезбеди заеднички фокус. ФАО секоја година издава медали за Светскиот ден на храната за да ја одбележи и промовира годишнината.
Повеќето од темите се вртат околу земјоделството бидејќи само инвестициите во земјоделството – заедно со поддршката за образованието и здравството – ќе ја свртат оваа ситуација. Поголемиот дел од таа инвестиција ќе треба да дојде од приватниот сектор, при што јавните инвестиции играат клучна улога, особено во поглед на нивниот олеснувачки и стимулирачки ефект врз приватните инвестиции.
И покрај важноста на земјоделството како движечка сила во економиите на многу земји во развој, овој витален сектор често е гладен од инвестиции. Конкретно, странската помош за земјоделството покажа значително опаѓање во текот на изминатите 20 години.
- 1981: Храната е на прво место
- 1982: Храната е на прво место
- 1983: Безбедност на храна
- 1984: Жените во земјоделството
- 1985: Рурална сиромаштија
- 1986: Рибари и риболовни заедници
- 1987: Мали земјоделци
- 1988: Рурална младина
- 1989: Храна и животна средина
- 1990: Храна за иднината
- 1991: Дрвја за живот
- 1992: Храна и исхрана
- 1993: Собирање на разновидност на природата
- 1994: Вода за живот
- 1995: Храна за сите
- 1996: Борба против гладот и неисхранетоста
- 1997: Инвестирање во безбедноста на храната
- 1998: Жените го хранат светот
- 1999: Младите против гладот
- 2000: Милениум ослободен од глад
- 2001: Борба против гладот за да се намали сиромаштијата
- 2002: Вода: извор на безбедност на храната
- 2003: Работејќи заедно за меѓународна алијанса против гладот
- 2004: Биоразновидност за безбедност на храната
- 2005: Земјоделство и меѓукултурен дијалог
- 2006: Инвестирање во земјоделството за безбедност на храната
- 2007: Право на храна
- 2008: Светска безбедност на храната: предизвиците на климатските промени и биоенергијата
- 2009: Постигнување на безбедност на храната во време на криза
- 2010: Обединети против гладот
- 2011: Цените на храната - од криза до стабилност
- 2012: Земјоделски задруги – клуч за хранење на светот
- 2013: Одржливи системи за храна за безбедност и исхрана на храната
- 2014: Семејно земјоделство: „Хранење на светот, грижа за земјата“
- 2015: „Социјална заштита и земјоделство: кршење на циклусот на рурална сиромаштија“
- 2016: Климатски промени: „Климата се менува. Храната и земјоделството мора исто така“
- 2017: Променете ја иднината на миграцијата. Инвестирајте во безбедноста на храната и руралниот развој.
- 2018: „Нашите акции се наша иднина, можно е да се стави крај на гладот во светот до 2030 година“
- 2019: „Нашите акции се нашата иднина, здрави диети за #Свет со нула глад“
- 2020: „Расте, храни, одржи. Заедно"
- 2021: „Безбедна храна сега за здраво утре“.
Настани[уреди | уреди извор]
Во над 150 земји, настани го одбележуваат Светскиот ден на храната. Наведени се примери на настани низ светот одржани во последните години.
Индија[уреди | уреди извор]
Светскиот ден на храната се слави во чест на датумот на основање на ФАО на Обединетите нации во 1945 година. Се следи и во Индија.
Соединети Држави[уреди | уреди извор]
Светскиот ден на храната е традиција во САД уште една година по првиот Светски ден на храната во 1981 година. Во Соединетите Држави потфатот е спонзориран од 450 национални, приватни доброволни организации.[4] Еден пример за настаните за Светскиот ден на храната се неделните вечери на Светскиот ден на храната што Оксфам Америка ги спонзорира во соработка со неколку други непрофитни организации.[5] Почесниот надбискуп Дезмонд Туту[6] и авторот Френсис Мур Лапе[7] се здружија со Оксфам Америка за да ги промовираат неделните вечери на Светскиот ден на храната. Самитот за глад во се одржува во близина на Ајова за Светскиот ден на храната од 2007 година, а е организиран од Светската награда за храна во врска со нивниот годишен симпозиум во Де Моин, Ајова.[8]
Европа[уреди | уреди извор]
Во Италија, министерствата, универзитетите, истражувачките агенции, меѓународните агенции и невладините организации организираа многу конференции, како и изложби и симпозиуми. Италијанското Министерство за политики за земјоделство и шумарство организирал состанок кој се фокусирал на правата на жените во руралните области во 2005 година.
Во Германија, Сојузното Министерство за заштита на потрошувачите, храна и земјоделство се вклучило преку конференции за печат.
Шпанската телевизија била активна во емитувањето на настани. Амбасадорот на добра волја на ФАО - шпанската фудбалска ѕвезда Раул - учествувал на настани и помогнал да се истакнат прашањата за безбедноста на храната низ неговата земја.
Групацијата за храна на Велика Британија исто така била активна преку конференции и медиумски преноси.
Во растечките економии на Источна Европа – т.е Албанија, Ерменија, Хрватска, Чешка, Грузија, Унгарија, Молдавија, Северна Македонија, Србија и Црна Гора и Словачка - одржани се различни активности.
Во Унгарија, реномирани експерти одржале презентации во Унгарскиот земјоделски музеј и ФАО, а медалите им биле доделени на познати унгарски експерти од страна на подрегионалниот претставник на ФАО.
Во име на Светата столица, папите Јован Павле II и Бенедикт Шеснаесетти испратиле годишна порака до производителите и потрошувачите на храна по повод Светскиот ден на храната.[9][10][11][12][13][14][15]
Африка[уреди | уреди извор]
Ангола ја прославила Фондацијата за демократија во 2005 година преку 4. Форум за рурални жени, додека во Бурунди вториот потпретседател засадил компири за да даде симболичен пример за производството на храна.
Во Централноафриканската Република, претседателот на Републиката инаугурирал мост кај Бода што се совпаѓа со Светскиот ден на храната, со што областа за земјоделско производство станала попристапна.
Во Чад, илјадници луѓе присуствувале на дебати, конференции и активности, вклучувајќи театар, филмови, народни танци, посети на проектни локации и посети на земјоделски компании.
Во Гана, Министерството за храна и земјоделство било домаќин на конференција за безбедност на храната, додека Намибија спроведе кампања за подигање на свеста преку националните медиуми.
Во Боцвана, Националниот центар за истражување на технологијата за храна неодамна ги изложил своите производи и услуги на комеморацијата на Светскиот ден на храната што се одржал во фармата Калакамати на 19 октомври 2017 година.
Египет бил домаќин на Форум за прашања поврзани со исхраната. Мароко и Тунис одржале семинари и изложби.
Во Нигерија, организациите и поединците вклучени во програмите за хранење (на пример Foodbank Nigeria) се поврзале со други заинтересирани страни во производството на храна, агро-сојузничките индустрии, трговците на големо и организациите во заедницата за да се справат со предизвиците за безбедноста на храната. На пример, од 2009 година, Северна Нигерија е нестабилна. Според хуманитарната организација Акција против гладот, тековната и продлабочена хуманитарна криза во североисточна Нигерија довела до раселување на над 1,5 милиони луѓе, предизвикувајќи четири милиони луѓе да доживеат акутна несигурност во храната и да имаат потреба од хуманитарна помош (Акција Против гладот). Од 2010 година, таа работи и со „националните агенции“ и со „локалните заедници“ за да изгради капацитет за лекување на смртоносната неисхранетост предизвикана од несигурност во храната (Акција против гладот).[16]
Азија[уреди | уреди извор]
Владата на Бангладеш била вклучена преку организирање фестивал на храна.
Во Кина во 2005 година, биле организирани прослави во градот Кујинг, каде што живеат бројни етнички малцинства, од страна на Министерството за земјоделство и Владата на градот Кујинг, со учество на голем број високи претставници на Владата.
Во Демократска Народна Република Кореја се одржале семинари и биле направени посети на различни локации на проектот.
Министерството за земјоделство на Индонезија во минатото организирало голема изложба на храна во Бандунг, Западна Јава, додека работилницата за фармери и рибари на невладини организации се одржала во Бали.
Во Ерменија, персонал од Министерството за земјоделство, невладините организации, Ерменскиот државен земјоделски универзитет, донаторската заедница, меѓународните организации и масовните медиуми учествувале на церемонијата на Светскиот ден на храната.
Во Авганистан, претставници на министерствата, амбасадите, агенциите на ОН, меѓународните финансиски организации, националните и меѓународните невладини организации и персоналот на ФАО присуствувале на церемонијата на Светскиот ден на храната.
Во Кипар, во основните и средните училишта биле организирани посебни церемонии, каде што наставниците го објасниле значењето на Светскиот ден на храната.
Во Пакистан, друштвото именувано како MAPS (Mentor Amiable Professional Society) го слави светскиот ден на храната обезбедувајќи пакети со храна за сиромашните и младенците и ја кажува важноста на храната за луѓето преку организирање работилници.
На Филипините на 16 октомври 2015 година, писателот и претприемач за недвижности Вилсон Ли Флорес започнал да го слави „Светскиот ден на пандесалот“ на непартискиот форум Пандесал на неговото кафуле „Камунинг Бекери“ во Кесон. Тој и познати личности какко Претседавачот Фелипе Гозон, сенаторот Сони Ангара и глумецот Дингдонг Дантес им подариле 30.000 лебови од печка од тули и други подароци на урбаните сиромашни семејства. Во 2016 година, тој го повторил овој граѓански проект со познати личности како заменик-градоначалникот на градот Кесон Џој Белмонте и бизнис лидерот Џејмс Ди од Филипинското кинеско добротворно здружение, плус преземање бесплатни медицински, стоматолошки и оптички мисии за урбаните сиромашни семејства. Во 2017 година, прославата вклучувала 50.000 лебови, сардини, шунки, тестенини и сокови од различни компании, плус два датуми за бесплатни медицински, стоматолошки и оптички клиники на 8 и 29 октомври. Специјалните гости на овој трет „Светски ден на пандесалот“ биле предводени од главниот судија на Врховниот суд Марија Лурдес Серено, заменик-претседателката Лени Робредо и началникот на националната полиција на Филипините (ПНП), генералот Роналд Дела Роза, придружуван од постариот началник на градот Кесон, Гиљермо Елеазар.
Во Монголија, за прославата на Светскиот ден на храната во земјата, стана традиција истражувачката конференција „Безбедност на храната“ да се организира секоја година од страна на Министерството за храна, земјоделство и лесна индустрија и претставништвото на ОН на ФАО во Монголија во соработка со монголското Здружение на прехранбената индустрија. Овој настан дава можност да се промовира истражувачката работа, да се истакнат придонесите на научниците и истражувачите за безбедноста на храната на земјата, да се зајакне соработката помеѓу истражувачките институции, невладините организации и јавните организации поврзани со храната, да се пренесе технолошкото истражување во индустријата, и да се развие политика и регулатива заснована на истражување.
Латинска Америка[уреди | уреди извор]
Во Чиле, локалните заедници подготвиле изложби на автохтони прехранбени производи.[се бара извор]
Во Аргентина, високи претставници на Владата, академици, меѓународни организации и печатот учествувале на главната церемонија.
Во Мексико во 2005 година се одржала Национална кампања за „Мексико без глад“, со вклученост и поддршка на граѓанското општество и студентите.[се бара извор]
Во Куба, производителите можеле да разменат мислења и искуства на земјоделски саем. Медиумите силно ги поддржуваат кампањите за подигање на свеста на Светскиот ден на храната.[се бара извор]
Во Перу, во текот на 2017 година, Министерството за земјоделство и наводнување (Минагри) започнало кампања за промовирање на потрошувачката на домашна, високобелковинска храна, како што се киноа, кивича и мешунки, меѓу другите.
Во Венецуела имало национално покривање на настаните.[се бара извор]
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Current Affairs“. PendulumEdu. PendulumEdu. 10 October 2020. Посетено на 16 October 2020.
- ↑ „UN's World Food Day website, accessed 15 September 2016“. Архивирано од изворникот на 2019-05-19. Посетено на 2021-11-04.
- ↑ „World Food Day: Grow, nourish, sustain. Together. Our actions are our future. | The Forest and Landscape Restoration Mechanism“. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Посетено на 2021-04-22.
- ↑ „Directory of Organizations“. World Food Day USA.
- ↑ „World Food Day Sunday Dinner“. Oxfam America.
- ↑ „Video from Archbishop Desmond Tutu on World Food Day“. YouTube.
- ↑ „Video from Francis Moore Lappe on World Food Day“. YouTube.
- ↑ „Iowa Hunger Summit“. World Food Prize. Архивирано од изворникот на 19 May 2011.
- ↑ „Message to the XIV World Food Day“. Vatican.
- ↑ „Message to the XII World Food Day“. Vatican.
- ↑ „World Food Day observed in some 150 countries“. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Архивирано од изворникот на 2018-10-04. Посетено на 2021-11-04.
- ↑ „World Food Day 2004 highlights the importance of biodiversity to global food security“. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Архивирано од изворникот на 2021-11-06. Посетено на 2021-11-04.
- ↑ „Feeding the hungry is moral obligation, pope says for World Food Day“. Catholic.org. Архивирано од изворникот на 1 February 2008.
- ↑ „Global food crisis caused by selfishness, speculation, says pope“. Catholic News. Архивирано од изворникот на 24 October 2008.
- ↑ „Pope Benedict Sends Message to Mark World Food Day“. Vatican Radio. Архивирано од изворникот на 12 September 2012.
- ↑ „Action Against Hunger Logo Nigeria“. Action Against Hunger. 7 July 2011. Посетено на 3 May 2016.