Остроглава шарка
| Остроглава шарка | |
|---|---|
| |
| Научна класификација | |
| Царство: | Животни |
| Колено: | Хордови |
| Потколено: | ’Рбетници |
| Класа: | Влекачи |
| Ред: | Лушпари |
| Подред: | Змии |
| Семејство: | Отровници |
| Потсемејство: | Отровници |
| Род: | Шарка |
| Вид: | Остроглава шарка |
| Научен назив | |
| Vipera ursinii (Bonaparte, 1835) | |
| Синоними | |
| |
Остроглава шарка или остроглава осојница (науч. Vipera ursinii) — широкораспространета змија од семејството на отровниците (Viperidae) од југоисточна Франција, па сè до Кина (Синѓанг). Во Македонија, се среќава во северниот и североисточниот дел на земјата[2]. Засега нема признаени подвидови.[3]
Научен назив[уреди | уреди извор]
Научното име ursinii го носи во чест на италијанскиот природонаучник Антонио Орзини (1788–1870).[4]
Опис[уреди | уреди извор]
Возрасните единки се долги во просек 40–50 см, иако се најдени и примероци по 63–80 см.[5] Женките се поголеми од мажјаците. Остроглавата шарка е слична на италијанската (V. aspis) и обичната шарка (V. berus), но има забележителни разлики. Ова е најмала отровница во Европа, со дебело тело, тесна глава и груб изглед. Муцката не е извиена нагоре. На главата има неколку големи лушпи (плочки). На грбот има изразено засртени лушпи во само 19 реда, а меѓу нив честопати се забележува темна кожа. По боја змијата е сива, драп или жолтеникава со темна кривулеста пруга на грбот, обрабена со црно.[6]
Распространетост[уреди | уреди извор]
.png)
Покрај Македонија, остроглавата шарка живее во југоисточна Франција, источна Австрија (изумрена), Унгарија, средна Италија, Србија, Хрватска, Босна и Херцеговина, Албанија, Романија, јужна Бугарија, Грција, Турција, северозападен Иран, Ерменија, Азербејџан, Грузија, Русија, Казахстан, Киргистан и степите на источен Узбекистан до (вклучувајќи го) Синѓанг во Кина.
Подвидот Vipera ursini rakosiensis е матичен за Унгарија[7] но неговиот таксономски статус е спорен (вид. „Таксономија“)
Заштитен статус[уреди | уреди извор]
Оваа змија е заведена како ранлив вид на Црвениот список на МСЗП поради уништувањето на живеалиштата предизвикани од промените во земјоделството и климатските промени во планинските подрачја. Игра улога и нивното собирање во трговијата со миленици.[1]
Покрај тоа, остроглавата шарка е заведена во Прилог I од Конвенцијата за меѓународна трговија со загроезени видови како миленици (CITES) , што значи дека на змијата ѝ се заканува изумирање ако не престане трговијата.[8] Прогласена е за строго заштитен вид (Appendix II) на Бернската конвенција.[9]
Таксономија[уреди | уреди извор]
Единките покажуваат висок степен на генетска разновидност. Во современата стручна литература се среќаваат барем 6 подвида, иако може впрочем да се работи за повеќе видови:
- V. u. ursinii (Bonaparte, 1835)
- V. u. eriwanensis (A.F. Reuss, 1933)
- V. u. graeca Nilson & Andrén, 1988
- V. u. macrops Méhelÿ, 1911
- V. u. moldavica Nilson, Andrén & Joger, 1993
- V. u. rakosiensis Méhely, 1893
- V. u. renardi Christoph, 1861
Golay et al. (1993) ги признава првите четири, додека пак Mallow et al. (2003) признава пет и ги наведува V. eriwanensis и V. renardi како исправни видови.[5] Меѓутоа, McDiarmid et al. (1999), а со тоа и Обединетиот таксономски информативен систем (ITIS) сметаат дека се потребни поточни податоци за да може да се одреди бројот на подвидови.
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 Joger, Ulrich; Crnobrnja Isailovic, Jelka; Vogrin, Milan; Corti, Claudia; Sterijovski, Bogoljub; Westerström, Alexander; Krecsák, László; Pérez Mellado, Valentin; Sá-Sousa, Paulo; Cheylan, Marc; Pleguezuelos, Juan M.; Sindaco, Roberto (2008). „Vipera ursinii“. IUCN Red List. Version 2011.1. International Union for Conservation of Nature. Посетено на 5 July 2011.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
- ↑ Петковски, С; В. Сидоровска и Г. Џукиќ (2000/1). „Биодиверзитетот на фауната на змиите (Reptilia: Serpentes) во Македонија“ (PDF). Екол. Зашт. Живот. Сред. Скопје. 7 (1–2): 41–54. Проверете ги датумските вредности во:
|date=(help)[мртва врска] - ↑ „Vipera ursinii“. Обединет таксономски информативен систем. Посетено на 19 August 2006. (англиски)
- ↑ Bonaparte, Carlo Luciano. 1835. Iconografia della fauna italica per le quattro classi degli animali vertebrati. Tomo 2. Amfibi. Rome: Salviucci. pages unnumbered. (Pelias Ursinii )
- ↑ 5,0 5,1 Mallow D, Ludwig D, Nilson G. 2003. True Vipers: Natural History and Toxinology of Old World Vipers. Malabar, Florida: Krieger Publishing Company. 359 pp. ISBN 0-89464-877-2.
- ↑ Arnold EN, Burton JA. 1978. A Field Guide to the Reptiles and Amphibians of Britain and Europe. London: Collins. 272 pp. ISBN 0-00-219318-3. (Vipera ursinii, pp. 215-217 + Plate 39 + Map 121.)
- ↑ „Fertő-Hansag National Park of Hungary“. Архивирано од изворникот на 2015-09-24. Посетено на 2014-08-14.
- ↑ Vipera ursinii Архивирано на 14 август 2009 г. — CITES и Програма за животна средина на ООН / Светски центар за надзор на заштитата на природата посет. 8 октомври 2006 г
- ↑ Конвенција за зачувување на европската дива природа живеалишта, Прилог II at Совет на Европа посет. 9 октомври 2006 г
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Остроглава шарка на Ризницата ?- „Остроглава шарка“ — Енциклопедија на живиот свет
- Vipera ursinii — База на влекачи „Reptarium“ (англиски) . посет. 2 септември 2007 г
- Остроглава шарка (Vipera ursinii) — Водоземци и влекачи на Европа (англиски)
| ||||||||||||||||||