Војник
Војник — поединец што служи во војска за да ја заштити својата земја и нејзините граѓани.[1][2] Војниците поминуваат низ строга обука за да развијат вештини како што се борбени тактики, стрелба и заедничка работа. Можат да служат во различни видови вооружени сили, вклучително војска, морнарица, воздухопловни сили или морнарички пешадинци, секој со свои специјализирани улоги и одговорности. Во време на судир или војна, војниците се повикани да ги бранат интересите на својата нација и да ги поддржуваат нејзините вредности. Тие можат да бидат распоредени во странски земји или зони на судири, каде што се соочуваат со предизвикувачки и опасни ситуации. Војниците мораат да покажат смелост, дисциплина и издржливост наспроти неволјите, честопати жртвувајќи ја сопствената безбедност за поголемото добро.[3]
Покрај нивните воени должности, војниците играат и важна улога во напорите за помош при катастрофи, мировните мисии и операциите за хуманитарна помош. Тие обезбедуваат животоспособна поддршка на заедниците погодени од природни катастрофи, судири или хуманитарни кризи, доставувајќи поддршка, медицинска помош и безбедност кога е најпотребно. Војниците се посветени поединци што служат на својата земја со чест и посветеност, отелотворувајќи ги вредностите на должност, верност и служба на другите.[4] Во македонски речници, зборот „војник“ може да значи и „воин“.[1][2]
Војниците во Македонија
[уреди | уреди извор]Македонските војници служат во Вооружените сили на Македонија, која е воена организација на земјата одговорна за заштита на нејзиниот суверенитет и национални интереси. Вооружените сили се состојат од различни гранки, вклучувајќи ги војската, воздухопловните сили и специјалните сили, секоја со свои улоги и одговорности. Вооружените сили на Македонија работат под цивилна контрола и се придржуваат до демократските начела и меѓународните стандарди. Претседателот на Македонија ја извршува должноста врховен командант на вооружените сили, додека владата обезбедува надзор и насока преку Министерството за одбрана на Македонија. Главната задача на војската е да го брани територијалниот интегритет на земјата, да ги поддржува целите за национална безбедност и да придонесе за регионалната и меѓународната стабилност.
Вооружените сили на Македонија тесно соработуваат со НАТО и другите земји партнери за да ја засилат оперативната усогласеност и регионалната безбедносна соработка.
Баталјон за специјални намени „Волци“
[уреди | уреди извор]Баталјонот за специјални намени „Волци“ е елитна и високообучена единица во рамките на вооружените сили. Составен од вешти и искусни војници, волците имаат задача да извршуваат специјализирани и високоризични мисии што бараат точност, скришност и снаодливост. Волците поминуваат низ строги процеси на одбирање и обука за да се осигура дека нивните членови ги поседуваат потребните физички и умствени способности за да се справат со барањата на нивните мисии. Обуката вклучува специјализирани курсеви за борба во близина, стрелање, избувливи средства, разузнавање и нетрадиционални тактики за војување.
Покрај нивните борбени способности, волците играат и клучна улога во поддршката на напорите за хуманитарна помош и осигурувајќи безбедност за време на национални итни случаи или кризи. Често се распоредени заедно со сојузничките сили за специјални операции во заеднички вежби и операции за подобрување на оперативната усогласеност и регионалната безбедносна соработка.
Војникот како тема во уметноста и во популарната култура
[уреди | уреди извор]Војникот како тема во народното творештво
[уреди | уреди извор]- „Ферман дојде, џанам, од Стамбола“ — македонска народна песна.[5]
- „Кога војници тргнавме“ — македонска народна песна.[6]
- „Ѓорѓија војник отиде“ — македонска народна песна.[7]
- „Војник Огнен“ — македонска народна песна.[8]
- „Мома војник го одменува татка си“ — македонска епска народна песна.[9]
- „Храбриот војник“ — унгарска народна приказна.[10]
- „За војникот кој станал крал“ — полска народна приказна.[11]
- „Воденичарот оди во војска“ (српски: Хоће воденичар у војску) — српска народна приказна.[12]
- „Добродушниот војник“ — естонска народна приказна.[13]
Војската како тема во книжевноста
[уреди | уреди извор]- „Од книгата Црвени листови (Дезертер)“ (српски: Из књиге „Црвени листови“ (Дезертер)) - песна во проза на српскиот писател Иво Андриќ од 1918 година.[14]
- „Полски војник“ - песна на полскиот поет Владислав Боњевски.[15]
- „Андрес Армоа“ — песна на аргентинскиот писател Хорхе Луис Борхес.[16]
- „Голаб на барикада“ — песна на македонскиот поет Славко Јаневски.[17]
- „Никодим“ — песна на Славко Јаневски.[18]
- „Песна на војникот два метра в земја“ — песна на Славко Јаневски.[19]
- „Војници“ — песна на македонскиот поет Јован Котески.[20]
- „Сенката на загинатиот војник“ (српски: Sen poginulog ratnika) - песна на српската поетеса Десанка Максимовиќ.[21]
- „За војникот“ (српски: O vojniku) - песна на српската поетеса Десанка Максимовиќ од 1964 година.[22]
- „Песна за непознатиот војник“ - песна на рускиот поет Осип Мандељштам од 1937 година.[23]
- „Песна за нашите војници“ — песна на македонскиот поет Живко Николовски.[24]
- „Прстенот на војникот“ - песна на македонскиот поет Анте Поповски.[25]
- „Гробот на непознатиот војник“ - песна на полскиот поет Јулијан Пшибош.[26]
- „Балада за непознатиот“ - песна на македонскиот поет Кочо Рацин.[27]
- „Војничко ќебе“ — расказ на италијанскиот писател Џани Родари.[28]
- „Војници“ - роман на полскиот писател Адолф Рудницки од 1933 година.[29]
- „Дезертери“ - песна на полскиот поет Тадеуш Ружевич.[30]
- „Патот за Тум“ — песна на ирскиот поет Шејмас Хини.[31]
Војската како тема во популарната музика
[уреди | уреди извор]- „Џони беше војник“ (англиски: Johnny Was A Soldier) — песна на британската панк-рок група Адиктс (The Adicts) од 1982 година.[32]
- „Кралицата и војникот“ (англиски: The Queen And The Soldier) — песна на американската музичарка Сузан Вега (Suzanne Vega) од 1985 година.[33]
- „Предметите на војникот“ (англиски: Soldier's Things) — песна на американскиот музичар Том Вејтс (Tom Waits) од 1983 година.[34]
- „Двајца парталави војници“ (англиски: Two Ragged Soldiers) — песна на американскиот поп-пејач Скот Вокер од 1969 година.[35]
- „Ќе го испратат во војската“ (англиски: He'd send in the army) — песна на британската рок-група Генг оф фор (Gang Of Four) од 1979 година.[36]
- „Сакам човек во униформа“ (англиски: I Love A Man In A Uniform) — песна на британската рок-група Генг оф фор од 1982 година.[37]
- „Непознатиот војник“ (англиски: The Unknown Soldier) — песна на американската рок-група Дорс (The Doors) од 1968 година.[38]
- „Војнички живот (2 дел)“ (англиски: Army Life (Part 2)) — песна на британската панк-рок група The Exploited од 1981 година.[39]
- „Иван се среќава со Г. И. Џо“ (англиски: Ivan Meets G.I. Joe) — песна на англиската рок-група Клеш (The Clash) од 1980 година.[40]
- „Не сакам да бидам војник“ (англиски: I Don't Want To Be A Soldier) — песна на англискиот поп-рок музичар Џон Ленон од 1971 година.[41]
- „Цивили и војници“ (словенечки: Civili In Vojaki) — песна на словенечката панк-група Панкрти од 1980 година.[42]
- „Војникот-џентлмен“ (англиски: The Gentleman Soldier) — песна на ирската рок-група Поугс (The Pogues) од 1985 година.[43]
- „Лимени војници“ (англиски: Tin Soldiers) — песна на северноирската панк-група Стиф литл фингерс (Stiff Little Fingers) од 1980 година.[44]
- „Ти си војник“ (англиски: You're A Soldier) — песна на американската рок-група Хускер Ду (Hüsker Dü) од 1987 година.[45]
- „Дечиња-војници“ (англиски: Little Boy Soldiers) — песна на англиската рок-група Џем (The Jam) од 1979 година.[46]
Војската како тема во филмот
[уреди | уреди извор]- „Бевме војници“ (We were soldiers) - американски филм од 2002 година, во режија на Рендал Валас.[47]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 „војник“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ 2,0 2,1 „војник“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „A Soldier's Soldier“. U.S. Army Reserve (англиски). Посетено на 2024-02-13.[мртва врска]
- ↑ „The Responsibilities of Soldiers“. Work - Chron.com (англиски). Посетено на 2024-02-13.
- ↑ Антологија на македонската чалгија / Antology of Macedonian Chalgia, Македон мјузик, МАКМ 00106, 2006.
- ↑ Документ - Никола Бадев (некомерцијално издание). ТЕА Модерна, Planet Press.
- ↑ Блаже Тренески, Стојна ситноода. Скопје: Студентски збор, 1981, стр. 130-131.
- ↑ Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 19-22.
- ↑ Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 25-28.
- ↑ Мађарске бајке. Београд: Народња књига, 1974, стр. 115-117.
- ↑ Пољске бајке. Београд: Народна књига, 1974, стр. 117-125.
- ↑ Вук Караџић, Српске народне приповијетке. Београд: Лагуна и Вукова задужбина, 2017, стр. 416-417.
- ↑ Волшебниот прстен - Естонски народни приказни. Наша книга, Скопје, 1969, стр. 14-19.
- ↑ Иво Андрић, Ex Ponto - Немири - Лирика. Београд: Просвета, 1977, стр. 170-171.
- ↑ Savremena poljska poezija. Beograd: Nolit, 1964, стр. 107-108.
- ↑ Horhe Luis Borhes, Šifra. Beograd: Paidea, 2012, стр. 52-54.
- ↑ Славко Јаневски, Глуви команди. Мисла, Скопје, 1966, стр. 8.
- ↑ Славко Јаневски, Глуви команди. Мисла, Скопје, 1966, стр. 53.
- ↑ Славко Јаневски, Глуви команди. Мисла, Скопје, 1966, стр. 10-11.
- ↑ Јован Котевски, Пеплосија. Мисла, Скопје, 1966, стр. 57-59.
- ↑ Desanka Maksimović, Izabrane pesme (peto dopunjeno izdanje). Beograd: BIGZ, 1985, стр. 212.
- ↑ Desanka Maksimović, Izabrane pesme (peto dopunjeno izdanje). Beograd: BIGZ, 1985, стр. 171.
- ↑ Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига II: Прва четвртина – средина XX века (авангарда и социјалистички реализам). Београд: Paidea, 2007, стр. 112-114.
- ↑ Живко Николовски, Низа ситно нанижана. Скопје: Детска радост, 1985, стр. 46.
- ↑ Анте Поповски, Дрво што крвави. Скопје: Детска радост, Наша книга, Македонска книга, Култура, Мисла, 1991, стр. 132.
- ↑ Savremena poljska poezija. Beograd: Nolit, 1964, стр. 89.
- ↑ Кочо Рацин, Бели мугри. Скопје: Кочо Рацин, 1963, стр. 11-13.
- ↑ Џани Родари, Приказни по телефон. Култура, Македонска книга, Мисла, Наша книга и Детска радост, Скопје, 1993.
- ↑ Djorđe Živanović, „Adolf Rudnjicki“, во: Adolf Rudnjicki, Zlatni prozori. Beograd: Rad, 1961, стр. 121.
- ↑ Tadeuš Ruževič, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg / Čigoja štampa, 2013, стр. 179-183.
- ↑ Шејмас Хини, Песме. Београд: Цицеро, Земун: Писмо, Нови Сад: Матица српска, 1993, стр. 76.
- ↑ Discogs, The Adicts – Sound Of Music (пристапено на 9.12.2021)
- ↑ DISCOGS, Suzanne Vega – Suzanne Vega (пристапено на 8.11.2024)
- ↑ DISCOGS, Tom Waits – Swordfishtrombones (пристапено на 25.9.2021)
- ↑ Scott Walker – Scott 3 (пристапено на 10.1.2024)
- ↑ Gang Of Four, Entertainment!, EMI 724383214624, 1995.
- ↑ Gang Of Four – Songs Of The Free (пристапено на 19.4.2024)
- ↑ Discogs, The Doors – Waiting For The Sun (пристапено на 20.5.2020)
- ↑ Discogs, The Exploited – Punks Not Dead (пристапено на 7.10.2022)
- ↑ DISCOGS, The Clash – Sandinista! (пристапено на 10.6.2020)
- ↑ DISCOGS, John Lennon – Imagine (пристапено на 18.4.2020)
- ↑ – Dolgcajt (пристапено на 8.7.2023)
- ↑ Discogs, The Pogues – Rum Sodomy & The Lash (пристапено на 17.3.2021)
- ↑ Discogs, Stiff Little Fingers – Nobody's Heroes (пристапено на 18.4.2024)
- ↑ Discogs, Hüsker Dü – Warehouse: Songs And Stories (пристапено на 23.6.2020)
- ↑ DISCOGS, The Jam – Setting Sons (пристапено на 3.6.2020)
- ↑ IMDb, We Were Soldiers (2002) (пристапено на 2.10.2017)
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]„Војник“ на Ризницата ? |
ЗАКОН ЗА СЛУЖБА ВО АРМИЈАТА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА