Шпанска граѓанска војна: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 1: Ред 1:
{{Infobox military conflict
|conflict = Spanish Civil War
|partof = the [[Interwar period]]
|image = [[File:Испанская 11 интербригада в бою под Бельчите. 1937-edit.jpg|300px]]
|caption = Members of the XI International Brigade of the Republican [[International Brigades]] at the [[Battle of Belchite (1937)|Battle of Belchite]] ride on a [[T-26]] tank
|date = 17 July 1936&nbsp;– 1 April 1939<br/>({{Age in years, months, weeks and days|month1=07|day1 =17| year1=1936|month2=04|day2=01|year2 =1939}})
|place = {{plainlist|
*[[Spain]]
*[[Spanish protectorate in Morocco]]
*[[Spanish Guinea]]
*[[Mediterranean Sea]]
*[[North Atlantic]]}}
|result = Nationalist victory
*End of the [[Second Spanish Republic]]
*Establishment of [[Francoist Spain]]
|combatant1 = {{flagicon|Spanish Republic}} '''[[Republican faction (Spanish Civil War)|Republicans]]'''{{plainlist|indent=1|
*{{flagicon image|Flag of the Popular Front (Spain).svg}} [[Popular Front (Spain)|Popular Front]]
*{{flagicon image|Bandera CNT-FAI.svg}} [[Confederación Nacional del Trabajo|CNT]]/[[Federación Anarquista Ibérica|FAI]]
*{{flagicon image|Socialist red flag.svg}} [[Unión General de Trabajadores|UGT]]
*{{flagicon image|Flag of Catalonia.svg}} [[Generalitat of Catalonia]]
*{{flagicon|Basque Country}} [[Euzko Gudarostea|EG]] <small>(1936–37)</small>
*{{flagicon image|Bandeira galega civil.svg}} [[Partido Galeguista (1931)|PG]]
*{{flagicon image|Flag of the International Brigades.svg}} [[International Brigades]]
*[[Foreign involvement in the Spanish Civil War|Foreign volunteers]]}}

'''Supported by'''
{{plainlist|
*{{flag|Soviet Union|1923}}
*{{flag|Mexico|1934}} (only diplomatic support)
}}
|combatant2 = {{flagicon|Spain|1938}} '''[[Nationalist faction (Spanish Civil War)|Nationalists]]'''{{plainlist|indent=1|
*{{flagicon image|Bandera FE JONS.svg}} [[Falange Española Tradicionalista y de las Juntas de Ofensiva Nacional Sindicalista|Falange]]
*{{flagicon image|Flag of Traditionalist Requetes.svg}} [[Carlism|Carlists]] <small>(1936–37)</small>
*{{flagicon image|CEDA flag.svg}} [[Spanish Confederation of Autonomous Right-wing Groups|CEDA]] <small>(1936–37)</small>
*{{flagdeco|Spain|1785}} [[Alfonsism|Alfonsists]] <small>(1936–37)</small>}}
'''Supported by'''
{{plainlist|
*{{flagicon|Kingdom of Italy}} [[Kingdom of Italy|Italy]]
*{{flagdeco|Portugal}} [[Estado Novo (Portugal)|Portugal]]
*{{flagicon|Nazi Germany}} [[Nazi Germany]]
*[[Foreign involvement in the Spanish Civil War#Support for the Nationalists|Foreign volunteers]]
}}
|commander1 = '''Republican leaders'''{{plainlist|
*{{flagicon|Spanish Republic}}{{flagicon image|Flag of the Popular Front (Spain).svg}} [[Manuel Azaña]]
*{{flagicon|Spanish Republic}}{{flagicon image|Flag of the Popular Front (Spain).svg}} [[Julián Besteiro]]
*{{flagicon|Spanish Republic}}{{flagicon image|Socialist red flag.svg}} [[Francisco Largo Caballero]]
*{{flagicon|Spanish Republic}}{{flagicon image|Flag of the Popular Front (Spain).svg}} [[Juan Negrín]]
*{{flagicon|Spanish Republic}}{{flagicon image |Flag of the Popular Front (Spain).svg}} [[Indalecio Prieto]]
*{{flagicon|Spanish Republic}} [[Vicente Rojo Lluch]]
*{{flagicon |Spanish Republic}} [[José Miaja]]
*{{flagicon|Spanish Republic}}{{flagicon image |Flag of the Popular Front (Spain).svg}} [[Juan Modesto]]
*{{flagicon|Spanish Republic}} [[Juan Hernández Saravia]]
*{{flagicon |Spanish Republic}} [[Carlos Romero Giménez]]
*{{flagicon|Spanish Republic}}{{flagicon image |Bandera CNT-FAI.svg}} [[Buenaventura Durruti]]{{KIA}}
*{{flagicon|Spanish Republic}}{{flagicon image|Flag of Catalonia.svg}} [[Lluís Companys]]
*{{flagicon|Spanish Republic}}{{flagicon|Basque Country}} [[José Antonio Aguirre (politician)|José Antonio Aguirre]]}}
|commander2 = '''Nationalist leaders'''{{plainlist|
*{{flagicon|Spain|1938}}{{flagdeco|Spain|1785}} [[José Sanjurjo]]{{KIA}}
*{{flagicon|Spain|1938}}{{flagicon image |Flag of Traditionalist Requetes.svg}} [[Emilio Mola]]{{KIA}}
*{{flagicon|Spain|1938}} [[Francisco Franco]]
*{{flagicon|Spain|1938}} [[Gonzalo Queipo de Llano]]
*{{flagicon|Spain|1938}}{{flagicon image |Bandera FE JONS.svg}} [[Juan Yagüe]]
*{{flagicon|Spain|1938}} [[Miguel Cabanellas]]{{KIA}}
*{{flagicon|Spain|1938}} [[Manuel Goded Llopis]]{{KIA}}
*{{flagicon|Spain|1938}}{{flagicon image|Bandera FE JONS.svg}} [[Manuel Hedilla]]
*{{flagicon|Spain|1938}}{{flagicon image|Flag of Traditionalist Requetes.svg}} [[Manuel Fal Condé]]
*{{flagicon|Spain|1938}}{{flagicon image|Merchant flag of Spanish Morocco.svg}} [[Mohamed Meziane]]}}
|strength1 = '''1938 strength:'''<ref>Thomas (1961). p. 491.<!--alsoappearsinlatereditions--></ref>{{plainlist|
*450,000 infantry
*350 aircraft
*200 tanks}}
|strength2 = '''1938 strength:'''<ref>Thomas (1961). p. 488.<!--alsoappearsinlatereditions--></ref>{{plainlist|
*600,000 infantry
*600 aircraft
*290 tanks}}
|casualties1 =
|casualties2 =
|casualties3= {{plainlist|
*estimated 500,000 killed<ref name="spanjudge"/><ref name="Thomas Barria-Norton 2001" group ="nb">The number of casualties is disputed; estimates generally suggest that between 500,000 and 1 million people were killed. Over the years, historians kept lowering the death figures and modern research concludes that 500,000 deaths is the correct figure. Thomas Barria-Norton, ''The Spanish Civil War'' (2001), pp. xviii & 899–901, inclusive.</ref>
*450,000 fled<ref>Beevor (2006). pp. 410–11. Beevor notes that around 150,000 had returned by 1939.</ref>}}
|campaignbox=
{{Campaignbox Spanish Civil War}}
}}

[[Податотека:Испанская 11 интербригада в бою под Бельчите. 1937.jpg|мини|десно|Инернационални бригадисти на тенк]]
[[Податотека:Испанская 11 интербригада в бою под Бельчите. 1937.jpg|мини|десно|Инернационални бригадисти на тенк]]
'''Шпанска граѓанска војна''' ([[17 јули]] [[1936]] – [[1 април]] [[1939]]), позната и како '''Шпанска револуција''' — [[војна]] помеѓу шпанската републиканска влада и нејзините левичарски поддржувачи, од една страна, и бунтовниците, војската и десно-ориентираните формациии, на чело со [[Франциско Франко]] од друга.
'''Шпанска граѓанска војна''' ([[17 јули]] [[1936]] – [[1 април]] [[1939]]), позната и како '''Шпанска револуција''' — [[војна]] помеѓу шпанската републиканска влада и нејзините левичарски поддржувачи, од една страна, и бунтовниците, војската и десно-ориентираните формациии, на чело со [[Франциско Франко]] од друга.

Преработка од 00:59, 29 септември 2016

Spanish Civil War
Дел од the Interwar period

Members of the XI International Brigade of the Republican International Brigades at the Battle of Belchite ride on a T-26 tank
Датум 17 July 1936 – 1 April 1939
(2 години, 8 месеци, 2 недели и 1 ден)
Место
Исход Nationalist victory
Завојувани страни
Втора Шпанска република Republicans

Supported by

Шпанија Nationalists

Supported by

Команданти и водачи
Republican leaders
Nationalist leaders
Сила
1938 strength:[1]
  • 450,000 infantry
  • 350 aircraft
  • 200 tanks
1938 strength:[2]
  • 600,000 infantry
  • 600 aircraft
  • 290 tanks
Жртви и загуби

Предлошка:Campaignbox Spanish Civil War

Податотека:Испанская 11 интербригада в бою под Бельчите. 1937.jpg
Инернационални бригадисти на тенк

Шпанска граѓанска војна (17 јули 1936 – 1 април 1939), позната и како Шпанска револуција — војна помеѓу шпанската републиканска влада и нејзините левичарски поддржувачи, од една страна, и бунтовниците, војската и десно-ориентираните формациии, на чело со Франциско Франко од друга.

Во војната се вмешуваат и странски сили. Иако во принцип е усвоена политика на немешање, СССР ја поддржува владата (иако помошта на СССР е во голема мера двосмислена), а Франко е поддржан од Италија на Мусолини и од Хитлерова Германија. На страната на владата се борeле и доброволци од многу земји, кои главно биле дел од Интернационалните бригади. Меѓу попознатите личности кои се бореле на страната на Републиката биле: Џорџ Орвел, Ернест Хемингвеј, Андре Малро и други.

По тригодишна војна во која загинале од 500.000 до 1.000.000, победа извојувале бунтовниците на Франко, воспоставувајќи десничарска диктатура и монархија.

Истовремено со одбраната на Републиката од Франко и десницата, одредени левичарски струи, особено анархистите, се стремат да извршат социјална револуција. Нивните стремежи се сузбиени, во прв ред поради дволичната улога што во текот на Шпанската граѓанска војна ја играат комунистите.

Македонци во Шпанската граѓанска војна

Биста на Алексо Демниевски - Бауман во Велес
Биста на Боро Поцков во Струмица
Биста на Спас Банџов во Охрид
Биста на Цветко Узуновски во Ресен

На страната на Републиката се бореле и 137 Македонци,[5][6] од трите делови на Македонија и од дијаспората. Тие во Шпанија доаѓале од Македонија, но и од Франција, Канада, САД, Советскиот Сојуз, Аргентина, Белгија, Албанија, Панама и други земји. Помеѓу попознатите се:[7] Алексо Демниевски - Бауман, Цветко Узуновски, Ганчо Хаџипанзов, Елисие Поповски и Кирил Ќамилов. Останати македонски шпански борци се: Спас Банџов, Трајко Мишковски, Иван Дојчинов, Боро Поцков, Урфи Аголи, Трифун Бузев, Тане Наумов, Димитар Тодоров, Борис Атков, Владимир Арсовски, Ангел Димов, Петар Калев, Илија Јотов, Панајот Јотов, Андреј Колешинов, Григор Атанасовски и други. Македонци - шпански борци имало и од иселеништвото. Помеѓу македонските иселеници кои се бореле на страната на Шпанската република биле и: Вангел Темелковски, Панајот Хаџиев, Димитар Тотев, Ламбро Марковски, Џорџ Пол, Димитар Бузев, Мајк Белов, Џан Томсон и други.

Македонските доброволци учествувале речиси на сите главни фронтови и герилата во Валенсија, Арагон, Мадрид, Каталонија, Харама, Кордоба, Брунете, Мадрид и на други места. На воените боишта животите ги положија 65 Македонци, околу половина од вкупниот број борци.[8][9]

Наводи

  1. ↑ Thomas (1961). p. 491.
  2. ↑ Thomas (1961). p. 488.
  3. ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име spanjudge.
  4. ↑ Beevor (2006). pp. 410–11. Beevor notes that around 150,000 had returned by 1939.
  5. ↑ „Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 898 стр.
  6. ↑ Орде Иваноски „Во Шпанија светот ја бранеше демократијата“, „Утрински весник“, 31 јули 2006.
  7. ↑ Македонци учесници во Шпанската граѓанска војна
  8. ↑ Владимир Картов „КПЈ во Македонија и Шпанската граѓанска војна“ во „Историја“, 1986, бр. 1, 113 стр.
  9. ↑ Орде Иваноски „Во Шпанија светот ја бранеше демократијата“

Литература

  • Елисие Поповски, Перо Коробар, Борис Вишински (ур.) „На шпанската земја“, „Култура“, Скопје, 1961.
  • „Во срцето на Шпанија: сеќавања на интербригадистите од Македонија“, „Наша книга“, Скопје, 1975.
  • Перо Коробар, Божо Стефановски „Во меѓународните бригади на Шпанија“ (ур.) „Студентски збор“, Скопје, 1989.

Надворешни врски


Предлошка:Никулец од областа на историјата

Нормативна контрола


Грешка во наводот: Има ознаки <ref> за група именувана како „nb“, но нема соодветна ознака <references group="nb"/>.

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Шпанска_граѓанска_војна&oldid=3531319“