Изер (река)

Координати: 44°58′56″N 4°51′08″E / 44.9822° СГШ; 4.8522° ИГД / 44.9822; 4.8522 (утока на Изер во Рона)
Од Википедија — слободната енциклопедија
Оваа статија се однесува на река во југоисточна Франција. За истоимената река во Фландрија, погл. Изер (река во Фландрија).
Изер
Изер низ центарот на Гренобл
Изворно имеIsère / Isera / Isèra
Местоположба
Земја Франција
РегионОверњ-Рона-Алпи
Физички особености
Извор 
 • местоГранд Егиј Рус, Грајски Алпи
 • координати45°26′45″N 7°05′47″E / 45.4458° СГШ; 7.0963° ИГД / 45.4458; 7.0963 (извор на Изер, Гранд Егиј Рус)
 • надм. вис.± 2.900 м
Устие 
 • место
Рона
 • координати
44°58′56″N 4°51′08″E / 44.9822° СГШ; 4.8522° ИГД / 44.9822; 4.8522 (утока на Изер во Рона)
 • надм. вис.
± 110 м
Должина286 км[1]
Големина на сливот11.890 км2[1]
Проток 
 • просечен329 м3/с[2]
Особености на сливот
ТечениеРона→ Средоземно Море
Притоки 
 • левиАрк, Драк
 • десниАрли

Изер (француски: Isère, франкопровансалски: Isera, окситански: Isèra) — река во регионот Оверњ-Рона-Алпи, југоисточна Франција. Извира од ледник на Грајските Алпи во Савоја, близу скијачкото гратче Вал д'Изер на границата со Италија. Се влева како крупна лева притока на Рона неколку километри северно од Валанс.

Хидронимот се среќава во имињата на разни населени места во поречието како што се Сент Елен на Изер и Роман на Изер. По реката е наречен и департманот Изер.

Географија[уреди | уреди извор]

Изер е долг 286 км[1] и минува низ најразлични предели: од извориштето на италијанската граница во Западните Алпи минува низ Савојскиот Крај и долината Тарантез, прави засек меѓу планинските венци Шартрез и Белдон, па го следи обликот на масивот Веркор. Потоа реката минува низ историската покраина Дофине и се влева во Рона во крајот Виваре.

Долини[уреди | уреди извор]

Горната долина на Изер го носи името Тарантез, а средната — Грезиводан.

Долната долина сочинува дел од Валанската Низина (наречена и Валентиноа)[3] со длабоко и кривулесто корито. Место да прави пошироки брегови, Изер со времето го продлабочувал коритото, образувајќи скалести тераси. Долината има јасно изразени граници и е релативно тесна, не надминувајќи 2 км во ширина.

Последователното наносно таложење (во периодите на квартарско заледникување) и предлабочување (во меѓуледничките периоди) довело до создавање на терасите, врз кои луѓето граделе населби како што е гратчето Сен Марсел ле Валанс.[4] Ова се случило со масивното насобирање на речен нанос врз тло од миоценска моласа. Денес овие тераси се главна одлика на Валанската Низина.[5]

Утока[уреди | уреди извор]

Изер низ низинските предели на Савоја.
Утоката на Изер (лево) во Рона (десно) кај Ла Рош де Глин.

Изер првично се спојува со еден од расточните канали на Рона кај Пон де л'Изер, кој прокопан за пловни цели. Каналот образува остров на кој се наоѓа населено место Ла Рош де Глин. Овде има брана која пропушта еден дел од водата во Рона, а другиот му овозможува да продолжи, и да ја одмине браната Бур ле Валанс пред да стаса до конечната утоката во Рона.

Поважни притоки[уреди | уреди извор]

(Л) = лева притока, (Д) = десна притока

  • (Л) Дорон де Бозел (38,7 км)
    • (Д) Дорон де Шампањи (15,9 км)
    • (Л) Дорон де Али (20,9 км)
    • (Л) Дорон де Белвил (28,6 км)
  • (Д) Арли (34,5 км)
    • (Л) Шез (24 км)
    • (Л) Дорон де Бофор (24,1 км)
  • (Л) Арк (127,5 км)
  • (Л) Драк (130,3 км)
    • (Д) Северес (32,9 км)
    • (Л) Сулоаз (25,6 км)
    • (Д) Бон (40,1 км)
    • (Л) Еброн (32,1 км)
    • (Д) Романш (78,4 км)
    • (Л) Грес (34,6 км)
  • (Д) Ванс (17,2 км)
  • (Д) Морж (27,2 км)
    • Фир (25,3 км), преку Моршкиот Канал
  • (Л) Бурн (43,1 км)
    • (Л) Вернезон (32 км)
  • (Д) Ербас (40 км)

Градови по течението[уреди | уреди извор]

Реката тече низ следниве позначајни населени места, наведени во нивните департмани:

Хиидрологија[уреди | уреди извор]

Реката е долга 286 км, а нејзиниот слив зафаќа површина од 11.890 км2.[1]

Протокот на реката кај Бомон Монте изнесува 329 м3/с, што е утврдено со мерењата вршени во текот на 58 години (1956-2015) близу утоката во Рона.[2]

Изер има значајни сезонски колебања својствени за реките кои се напојуваат претежно од истопен снег. Високиот водостој е од април до јули, со просечен месечен проток помеѓу 382 м3/с и 500 м3/с (најголем во мај и јуни); нискиот водостој е од август до февруари, при што најмалиот месечен просек од 246 м3/с е во септември.[2] Од ова може да се заклучи дека Изер е мошне полноводна во текот на годината.

Среден месечен проток (во м3/с)
Хидролошка станица : Бомон Моте (податоци од 58 години)
Извор : Хидробанка — Министерство за екологија, одржлив развој и енергетика

Галерија[уреди | уреди извор]

  • Реката во Ла Дај кај Вал д'Изер
    Реката во Ла Дај кај Вал д'Изер
  • Изер низ Мутје
    Изер низ Мутје
  • Мост на Изер во Монмелјан
    Мост на Изер во Монмелјан
  • Реката на излезот од Гренобл
    Реката на излезот од Гренобл
  • Изер во Роман на Изер
    Изер во Роман на Изер

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Сандр. „Податоци за течението — Isère (W---0000)“. Посетено на 24 март 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 „Synthèse : L'Isère à Beaumont-Monteux“. Banque Hydro. Eaufrance. Архивирано од изворникот на 2018-09-01. Посетено на 25 март 2015.
  3. ↑ Ravit, Philippe (2007). Le paysage valentinois, de la fondation de la colonie de Valentia (Valence) au IIIème siècle ap. J.-C. (дисертација). Université Jean Moulin Lyon 3. стр. 202.
  4. ↑ Delahaye, Emmanuelle (23 јануари 2009). Les espaces fluvio-urbains rhodaniens à l’aval de Lyon, Vienne, Valence, Avignon, Tarascon, Beaucaire et Arles : des territoires à la dérive ?. Chapter 2.1.2., page 'Caractéristiques topographiques : au-dessus du fleuve' (Thesis). Université Lumière Lyon 2. Посетено на 25 март 2015.
  5. ↑ Faucher, Daniel (1914). „La plaine de Valence (Bas-Dauphiné)“. Annales de Géographie. Armand Colin. 23 (128): 127–128. doi:10.3406/geo.1914.8134. ISSN 0003-4010. Посетено на 20 март 2015 – преку Persée.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Изер_(река)&oldid=4851183“