Аторвастатин

Аторвастатин
Систематско (IUPAC)
	(3R,5R)-7-[2-(4-Fluorophenyl)-3-phenyl-4-(phenylcarbamoyl)-5-propan-2-ylpyrrol-1-yl]-3,5-dihydroxyheptanoic acid
Клинички податоци
Заштитени имиња	Lipitor, others
AHFS/Drugs.com	monograph
MedlinePlus	a600045
Licence data	US Daily Med:врска
Бременосна; категорија	AU: D ; Contraindicated;
Начин на издавање	AU: S4 (само на рецепта) ; UK: POM (само на рецепт) ; US: само ℞ ; EU: Rx-only „Lipitor“. European Medicines Agency. 17 September 2018. Посетено на 26 February 2023.</ref>;
Начин на; примена	By mouth
Фармакокинетички податоци
Биорасположливост	12%
Метаболизам	Liver (CYP3A4)
Полувреме на елиминација	14 hours
Екскреција	Bile duct
Назнака
CAS-број	134523-00-5
ATC код	C10AA05 C10BX08 C10BX03 C10BA05 C10BA08 C10BX15 C10BX12 C10BX06 C10BX11
IUPHAR/BPS	2949
DrugBank	APRD00055
ChemSpider	54810
UNII	A0JWA85V8F
KEGG	D07474
ChEBI	CHEBI:39548
ChEMBL	CHEMBL1487
PDB ligand ID	117 (PDBe, RCSB PDB)
Хемиски податоци
Формула	C33H35FN2O5
Моларна маса	558,65 g·mol−1
	SMILES O=C(O)C[C@H](O)C[C@H](O)CCn2c(c(c(c2c1ccc(F)cc1)c3ccccc3)C(=O)Nc4ccccc4)C(C)C ;
	InChI InChI=1S/C33H35FN2O5/c1-21(2)31-30(33(41)35-25-11-7-4-8-12-25)29(22-9-5-3-6-10-22)32(23-13-15-24(34)16-14-23)36(31)18-17-26(37)19-27(38)20-28(39)40/h3-16,21,26-27,37-38H,17-20H2,1-2H3,(H,35,41)(H,39,40)/t26-,27-/m1/s1 ; Key:XUKUURHRXDUEBC-KAYWLYCHSA-N ;
(провери)

Аторвастатин е лек од групата на статини кој се користи во превенција на кардиоваскуларни болести кај лица со висок ризик и во третманот на зголемено ниво на липиди.^[3] За превенција на кардиоваскуларни болести статините се лекови од прв избор.^[3] Се зема преку уста.^[3]

Вообичаени несакани ефекти се болка во зглобовите, дијареа, жиговина, гадење и мускулна болка.^[3] Сериозни нескани ефекти може да вклучуваат рабдомиолиза, оштетување на црниот дроб и дијабетес.^[3] Употребата за време на бременоста може да влијае штетно врз плодот.^[3] Како и сите статини, аторвастатинот дејствува преку инхибиција на HMG-CoA редуктаза, ензим во црниот дроб кој игра клучна улога во синтезата на холестеролот.^[3]

Аторвастатинот бил патентиран во 1986, и бил одобрен за медицинска употреба во САД во 1996.^[3]^[4] Се наоѓа на Списокот на есенцијални лекови на СЗО.^[5] Достапен е како генерички лек.^[3]^[6] Во 2023, е деветти најчесто пропишуван лек во Македонија, со повеќе од 840.000 рецепти.^[7]

Наводи[уреди | уреди извор]

↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Lipitor label.
↑ ^2,0 ^2,1 „Atorvastatin (Lipitor) Use During Pregnancy“. Drugs.com. 3 February 2020. Архивирано од изворникот 4 December 2019. Посетено на 26 February 2020.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 „Atorvastatin Calcium Monograph for Professionals“. Drugs.com. AHFS. Архивирано од изворникот 25 October 2010. Посетено на 23 December 2018.
↑ Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery. John Wiley & Sons. стр. 473. ISBN 9783527607495. Архивирано од изворникот 12 January 2023. Посетено на 10 May 2020.
↑ World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Geneva: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.
↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Hit2014.
↑ „Извештаи“. Е-здравство. Посетено на 2024-02-26.

[Lipitor_label-1] Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Lipitor label.

[Drugs.com_pregnancy-2] 2,0 ^2,1 „Atorvastatin (Lipitor) Use During Pregnancy“. Drugs.com. 3 February 2020. Архивирано од изворникот 4 December 2019. Посетено на 26 February 2020.

[AHFS2018-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 „Atorvastatin Calcium Monograph for Professionals“. Drugs.com. AHFS. Архивирано од изворникот 25 October 2010. Посетено на 23 December 2018.

[Fis2006-4] Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery. John Wiley & Sons. стр. 473. ISBN 9783527607495. Архивирано од изворникот 12 January 2023. Посетено на 10 May 2020.

[WHO22nd-5] World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Geneva: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.

[Hit2014-6] Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Hit2014.

[7] „Извештаи“. Е-здравство. Посетено на 2024-02-26.

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]