Азов

Од Википедија — слободната енциклопедија
Азов

Азов, порано познат како Азоф или Азак, е град во Ростовска област, Русија, сместен на реката Дон на само 16 км од Азовското Море, што го носи името од градот. Население: 82,937 (Попис од 2010 година); 82,090 (Попис 2002); 80,297 (Попис 1989).

Историја[уреди | уреди извор]

Рани населби во близина[уреди | уреди извор]

Устието на реката Дон отсекогаш бил важен трговски центар. На почетокот на 3 век п.н.е., Грците од Боспоранското Кралство тука основале колонија, која ја нарекле Танаис (според грчкото име на реката). Неколку века подоцна, во последната третина од 1 век п.н.е., населбата била изгорена од кралот Поломон Први од Понт. Воведувањето грчки колонисти го вратило нејзиниот просперитет, но Готите практично го уништиле во 3 век. На местото на античкиот Танаис, сега окупирана од страна на Хутор на Недвигорка, е ископан од средината на 19 век.

Во 5-ти век, областа била населена со Акацирои на Карадач, кој потпаднал под власта на Дендизич Хун Денгизич пред Византија да им ја даде земјата на Хунугурите во 460-тите, за да стане позната како Патрија Оногурија под неговиот брат Ернах Хун. Жителите на Кутригур Хун во Патрија Оногурија станале познати како Булгари Утигур кога станале дел од западно-турскиот Каганат под власта на Сандилч. Потоа, во 7 век Хан Кубрат владетел на Уногондурите го основал Стариот Голем Болгари таму пред неговиот наследник Батбајан да им го предаде на Хазарите .

Во 10 век, кога се распаднала Хазарската држава, областа поминала под контрола на словенското кнежевство Тмутаракан. Кипчаците, заземајќи ја областа во 1067 година, го преименуваа во Азак (т.е. низини), од каде потекнува модерното име. Златната Орда го преземала поголемиот дел од крајбрежјето во 13 и 14 век, но на венецијанските и геноаските трговци им било дозволено да се населат на местото на денешен Азов и таму основале колонија која ја нарекле Тана [1][2] (или Ла Тана).

Археолошки ископувања[уреди | уреди извор]

Во есента 2000 година, Тор Хејердал сакал дополнително да ја испита својата идеја дека Скандинавците можеби мигрирале од југ преку водни патишта. Тој бил на трагата на Один (Вотан), германскиот и нордискиот бог на митологиите на раните нордијци Едас и Сагас. Според Снори Стурлусон, исландски автор на Еда и како најмалку една Сага., Кој пишувал во 13 век, Один требало да мигрира од регионот на Кавказ или областа веднаш источно од Црното Море во близина на преминот на 1 век н.е. Хејердал бил особено заинтересиран за повикувањето на Снори за земјата на потекло на народот Аси. Хајердал сакал да ја тестира вистинитоста на тврдењата на Снори и како резултат на тоа го организираше Заедничкиот археолошки ископ во Азов во 2001 година. Следната година тој сакал да изврши втор ископ, но тоа никогаш не се случи поради неговата смрт во април 2002 година.[3]

Тврдина[уреди | уреди извор]

Бедеми на Азовската тврдина
Холандски гравура од 17 век што ја претставува Битката кај Азов (1696)

Во 1471 година, Отоманската империја добила контрола над областа и ја изградила силната тврдина Азак (Азов). Тврдината ги блокирала Дона Козаците да напаѓаат и да тргуваат во Црното Море. Козаците го нападнале Азов во 1574, 1593, 1620 и 1626 година. Во април 1637 година, три илјади Дон Козаки и четири илјади Запорошки Козаки го опседнаа Азов (Турците имаа четири илјади војници и двесте топови). Тврдината паднала во јуни 21 и Козаците испратиле барање до царот за повторно спроведување и поддршка. Комисија се изјаснила против ова заради опасност од војна со Турција и лошата состојба на утврдувањата. Во јуни 1641 година, Хусеин Дели, пашата од Силистрија ја инвестирал тврдината со 70.000-80.000 луѓе. Во септември, тие морале да се повлечат заради болести и недостатоци на обезбедување. Втората руска комисија известила дека опсадата оставила многу малку од ѕидовите. Во март 1642 година, султанот Ибрахим поставил ултиматум и царот Михаил им наредил на козаците да се евакуираат. Турците повторно го окупирале Азов во септември 1642 година.[4]

Во 1693 година, гарнизонот на тврдината бил 3.656 од кои 2.272 биле јаничари.[5]

Тврдината сепак требало да помине низ многу перипетии. За време на азовските походи од 1696 година, Петар Велики, кој сакал поморски пристап до Црното Море, успеал да ја врати тврдината.[6] Азов доби статус на град во 1708 година,  но катастрофалната кампања на реката Прут го принуди да им ја врати на Турците во 1711 година.[7] Смешен опис на настаните е прикажан во Кандиот на Волтер. За време на Големата руско-турска војна, таа беше преземена од армијата под грофот Румјанцев и конечно беше отстапена на Русија според условите на Договорот од Ќучук-Каинарџи (1774). Седум години Азов беше седиште на сопствениот гувернер, но со растот на соседниот Ростов на Дон постепено опаѓаше од важност. Германците и Австријците го окупираа Азов во 1917–1918, за време на Првата светска војна. Тој беше окупиран од Германците помеѓу јули 1942 и февруари 1943 за време на Втората светска војна.

Административен и општински статус[уреди | уреди извор]

Во рамките на административните поделби, Азов служи како административен центар на областа Азовски, иако не е дел од него.[8] Како административна поделба, таа е вклучена одделно како Азов Урбан Округ - административна единица со статус еднаков на окрузите. Како општинска поделба, оваа административна единица има статус на урбан округ.[9]

Владата[уреди | уреди извор]

Сергеј Бездолни од партијата Единствена Русија бил избран за градоначалник на Азов на 3 април, 2005 година и реизбран на 11 октомври, 2009 година од 72,9% од гласачите. Актуелниот шеф на администрацијата (управител на градот) Владимир Рашчупкин ја извршува функцијата од декември 2015 година.

Географија[уреди | уреди извор]

Клима[уреди | уреди извор]

Климата во Азов е влажна континентална (Кепенова класификација на климата), се одликува со топли лета, ладни зими (иако за Русија е прилично блага) и прилично слаби врнежи.

Атракции[уреди | уреди извор]

Постојат многу споменици и музеи во Азов.

Азов. Споменик на Петар I. 1996 година

Изградена во 1799 година, подрумот „Прашок“ во градот Азов е единствениот пример за изградба на тврдината од времето на Катерина за цела јужна Русија (изградени тврдини Ростов, Таганрог и други целосно уништени), па затоа заслужува да се смета за архитектонски споменик на уметноста на воено инженерство од 18 век. Дрвената визба служела четвртина век, во 1797 година била во трошна состојба, таа била демонтирана, а на нејзино место изградиле подрум направен од камен. Во 1799 година, во бастионот на Света Ана, бил изграден нов подрум за прав. Од почетокот на 19-ти до 20 век подрумот се користел како складиште на мраз. Од 1961 до 1965 година подрумот бил реновиран и предаден на историскиот музеј.

Во 1967 година, за да го прослават 900-годишнината на Азов, советските власти ја отворија изложбената диорама „Земањето на Азов од страна на трупите на Петар Велики во 1696 година“. Автор на Диорамата е рускиот уметник Арсени Чернишов.

Тврдината Азов е утврден комплекс со поглед на реката Дон и пристаништето Азов на север. Вклучува бедем, караули и порти.[10]

Азов. Споменик на морнарите на Азовската флотила. 1975 година

Споменик на Петар I е бронзен споменик на Петар Велики во центарот на Азов. Го дизајнираа вајарите Олег Комов и Андреј Ковалчук. Свеченото отворање се одржа на 19 јули 1996 година и се одржа заедно со 300-годишнината на руската морнарица.

Споменик на Алексеј Шеин е скулптура на рускиот државник, генерал, Бојар (од 1695 година) и првиот руски генералисими (1696) Алексеј Семенович Шеин. Споменикот беше отворен на 12 јуни 2009 година. Автори на проектот беа М. Лушников и В.П. Мокросов.[11]

Споменик на морнарите на Азовската флотила е посветен на Флотилата, која херојски се борел во заливот Таганрог и Донт Делта за време на Големата патриотска војна. Споменикот се смета за објект на локалното културно наследство.

Азовскиот историски, археолошки и палеонтолошки музеј-резерват е еден од најголемите јужни музеи на Русија, домаќин на најбогатата палеонтолошка колекција на југот на Русија. Музејот е основан на 17 мај 1917 година од Михаил Аронович Макаровски.

Збратимени градови[уреди | уреди извор]

Азов е збратимен со:[12]

  • Агландија, Кипар (1990)
  • Чиликоти, САД (1991)
  • Федосија, Русија (2016)
  • Пилос-Нестор, Грција (2017)
  • Сечањ, Србија
  • Курбвоа, Франција (2018)
  • Бијељина, Босна и Херцеговина (2018)

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ KHVALKOV, IEVGEN A. Tana, a Venetian and Genoese Black Sea Trading Station in the 1430s: A Social and Economic History. MA thesis. Central European University, 2011. http://www.etd.ceu.edu/2011/khvalkov_ievgen.pdf
  2. ↑ Khvalkov, Evgeny (2017). The Colonies of Genoa in the Black Sea Region: Evolution and Transformation. Routledge Research in Medieval Studies. L, NY: Routledge Taylor & Francis Group. стр. 444. ISBN 9781138081604. LCCN 2017028228.
  3. ↑ J. Bjornar Storfjell, "Thor Heyerdahl's Final Projects," in Azerbaijan International, Vol. 10:2 (Summer 2002)
  4. ↑ Brian L. Davies, 'Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe, 2007, page 88-90
  5. ↑ Ottoman Warfare 1500-1700, Rhoads Murphey, 1999, p. 55
  6. ↑ Lord Kinross, The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire, Perennial, 1979, p. 353. ISBN 0-688-03093-9.
  7. ↑ Boeck, Brian J. (2008), „When Peter I Was Forced to Settle for Less: Coerced Labor and Resistance in a Failed Russian Colony (1695–1711)“, The Journal of Modern History, 80 (3): 485–514, doi:10.1086/589589
  8. ↑ Law #340-ZS
  9. ↑ Law #234-ZS
  10. ↑ Крепостные валы с Алексеевскими воротами (руски). Ассоциация малых туристских городов. Архивирано од изворникот на 2017-08-10. Посетено на 2017-10-01.
  11. ↑ Памятники города Азова. www.azovlib.ru (руски). Посетено на 2017-02-02.
  12. ↑ „Международное и межмуниципальное сотрудничество“. gorodazov.ru (руски). Azov. Посетено на 2020-02-05.

Литература[уреди | уреди извор]

  • Карпов, Сергей (2016). „Modus vivendi жителей венецианской фактории в Тане (Азове) в XIV–XV вв“ [Modus vivendi of residents of Venetian settlement in Tana (Azov) in the XIV–XV centuries]. Российская история (руски). Moscow (3): 27–32 – преку Academia.edu.
  • Khvalkov E. Колониите на Genенова во регионот на Црното Море: еволуција и трансформација. Л., NYујорк : Routledge, 2017 [1]
  • Khvalkov E. Due atti notarili rogati a Tana, colonia veneziana sul Mare di Azov, e alcunemendrazioni sull'età dei veneziani che hanno visitato Tana // Studi veneziani. 2017 година Вол. 73-74
  • Khvalkov E. Регионализација или трговија на далечина? Трансформации и смени во улогата на Тана во трговијата на Црното Море во првата половина на петнаесеттиот век // Европски преглед на историјата: Revue europeenne d'histoire. 2016 година Вол. 23 Број 3 П. 508 -525. дои
  • Khvalkov E. „Општеството на венецијанската колонија Тана во 1430-тите години се заснова на нотарските акти на Николо ди Варсис и Бенедето ди Смеритис“. Во Studi storici 57/1 (2016): 93-110. // Студи Сторици. 2016 година Вол. 57 Број 1 П. 93-110.
  • Khvalkov E. Форми на социјална организација во Венецијанската трговска станица во Тана, 1430-тите години на минатиот век. 2015 година Вол. 45 Број 3 Стр. 381–392.
  • Khvalkov E. „Тргување дијаспора во трговските станици во Венецијанија и оенова во Тана, 1430 - 1440 година“, во: Унијата во одделување. Дијаспорични групи и идентитети во источно Средоземје (1100-1800). Хајделберг : Спрингер, 2015 година. П. 311–327.
  • Khvalkov E. Секојдневен живот и материјална култура во венецијанските и геноазиските трговски станици на Тана во 1430-тите (врз основа на проучување на нотарски документи) // Medium Aevum Quotidianum. 2012 година Вол. 64 П. 84–93.
  • Khvalkov E. Трговијата со робови во Тана: Маркетинг работна сила од Црното Море до Средоземјето во 1430-тите // Годишник на средновековни студии на ЦЕУ. 2012 година Вол. 18

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Evgeny Khvalkov. „The Colonies of Genoa in the Black Sea Region: Evolution and Transformation, 1st Edition (Hardback)“. Routledge (англиски). Routledge.com. Посетено на 2019-07-18.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Азов&oldid=5013627“