Ирокези: Разлика помеѓу преработките
[непроверена преработка] | [непроверена преработка] |
с Бот: козметички промени |
с r2.5.2) (Бот Додава: simple:Iroquois Менува: zh-min-nan:Haudenosaunee |
||
Ред 73: | Ред 73: | ||
[[ar:إيروكواس]] |
[[ar:إيروكواس]] |
||
⚫ | |||
[[bn:ইরোকয়]] |
[[bn:ইরোকয়]] |
||
⚫ | |||
[[br:Haudenosaunee]] |
[[br:Haudenosaunee]] |
||
⚫ | |||
[[ca:Confederació Iroquesa]] |
[[ca:Confederació Iroquesa]] |
||
[[cs:Irokézové]] |
[[cs:Irokézové]] |
||
Ред 83: | Ред 84: | ||
[[el:Ιροκουά]] |
[[el:Ιροκουά]] |
||
[[en:Iroquois]] |
[[en:Iroquois]] |
||
⚫ | |||
[[es:Confederación Iroquesa]] |
[[es:Confederación Iroquesa]] |
||
[[eo:Haudenosaunee]] |
|||
[[eu:Irokes]] |
[[eu:Irokes]] |
||
[[fa:ایروکوا]] |
[[fa:ایروکوا]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Iroquois]] |
[[fr:Iroquois]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[hr:Iroquois Indijanci]] |
[[hr:Iroquois Indijanci]] |
||
⚫ | |||
[[it:Irochesi]] |
[[it:Irochesi]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[lt:Irokėzai]] |
[[lt:Irokėzai]] |
||
⚫ | |||
[[mg:Irôkoay]] |
[[mg:Irôkoay]] |
||
[[nl:Irokezen]] |
[[nl:Irokezen]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[no:Irokesere]] |
[[no:Irokesere]] |
||
⚫ | |||
[[pl:Irokezi]] |
[[pl:Irokezi]] |
||
[[pt:Iroqueses]] |
[[pt:Iroqueses]] |
||
[[ru:Ирокезы]] |
[[ru:Ирокезы]] |
||
⚫ | |||
[[sk:Irokézi]] |
[[sk:Irokézi]] |
||
[[sl:Irokezi]] |
[[sl:Irokezi]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Irokeser]] |
[[sv:Irokeser]] |
||
[[tr:Iroquois]] |
[[tr:Iroquois]] |
||
Ред 110: | Ред 112: | ||
[[vec:Irochixi]] |
[[vec:Irochixi]] |
||
[[zh:易洛魁聯盟]] |
[[zh:易洛魁聯盟]] |
||
⚫ |
Преработка од 13:43, 27 април 2011
Ирокези Haudenosaunee | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Вкупен број на населението | ||||||
околу 125,000 | ||||||
Региони со значително население | ||||||
| ||||||
Јазици | ||||||
Мохавк, Онеида, Онондага, Кајуга, Сенека, Тускарора, Англиски, Француски | ||||||
Религии | ||||||
Longhouse Religion; Христијанство; други |
Ирокезите (од француски Iroquois) се група од индијански племиња, кои ја населуваат Североизточна Америка (регионот на Големите езера), кои се обединети во т.н. „Ирокезка конфедерација“, наречена и уште „Петте нации“, „Шестте нации“, „Народот од Долгиот дом“, „Лига на ирокезите“ и др. Тие самите се нарекуваат „ходиношони“ (Haudenosaunee) и буквално може да се преведе како Народот од Долгиот дом. првостепено Лигата на ирокезите е изградена од пет народи: мохавк (Mohawk), онеида (Oneida), онондага (Onondaga), кајуга (Cayuga) и сенека (Seneca). Подоцна (1721 г.) кон неа се вклучува шестиот народ: тускарора (Tuscarora).
Јазик
Во рамките на Шестте нации се говорат следните ирокески јазици:
- мохавк (2500 луѓе) граматика и мисли
- онеида (300 луѓе) поговорки
- кајуга (300 луѓе) граматика и мисли
- сенека (100 луѓе) граматика и мисли
- онондага (80 луѓе) граматика и мисли
- тускарора (помалку од 5 луѓе) граматика и мисли
- минго (помалку од 5 луѓе) граматика и мисли
Податоците се од 2003 година, Mingo Language
Ирокеските јазици спаѓаат во ирокеското јазично семејство.
Личности
- Миротворецот (Skennenrahawi, англиски The Great Peacemaker) — пророк и легендарен основач на Ирокеската лига;
- Хајауата (Ayenwatha, англиски Hiawatha) — легендарен основач на Ирокеската лига;
- Тадодахо или Атотархо (зависно од диалектот: Tadodaho, Atotarho. Во превод: Змии во косите) — врач и легендарен основач на Ирокеската лига;
- Црвената јакна (Segoyewatha, англиски Red Jacket) — водач;
- Крал Хендрик Тијанога (Theyanoguin - во превод Западната врата е отворена, англиски King Hendrick) — водач;
- Џозеф Брант Тајенданеге (Joseph Brant Thayendanagea) — воен водач;
- Садечката пченка (Kaintwakon, англики. Cornplanter);
- Прекрасното езеро (Ganioda'yo, англиски Handsome Lake) — пророк;
- Ели Паркер (Ely S. Parker) — политичар;
- Артур К. Паркер (Arthur C. Parker) — антрополог;
- Леон Шенандоа (Leon Shenandoah) — политичар и Тадодахо;
- Орен Лајнс (Oren Lyons) — политичар;
- Џон Фаден Гахонуес (Kahonwes, John Fadden) — сликар;
- Воник Хорн-Милер (Waneek Horn-Miller);
- Роби Робертсон (Robby Robertson) — пејач;
- Џоан Шенандоа (Joanne Shenandoah) — пејачка.
Без ирокеско потекло, но поврзани со ирокезите:
- Луис Хенри Морган - американски антрополог
- Франк Г. Спек - американски антрополог
- Вилијам Н. Фентон - американски антрополог
- Џејмс Фенимор Купер - американски писател
Литература
- The Great Law of Peace New World Roots of American Democracy, by David Yarrow
- Iroquois Stories
- Краток преглед на ирокезката историја
- Great Law of Peace and the US Constitution
- Iroquois Languages
- White Roots of Peace: The Iroquois Book of Life by Paul Wallace
- Iroquois Confederacy
|