Мохавци

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Мохавк)


Мохавк
Kanienkehaka
Mohawk
Вкупен број на населението

78.000+

Региони со значително население
 Канада (Квебек, Онтарио) 30.000
 САД (Њујорк) 20.000
Јазици
Англиски, каниен'кеха'ка, други ирокески јазици
Религии
Kaи'хви'иo, Kaнoх'хoн'иo, Kaхни'кви'иo, Христијанство, Longhouse, Хендсм Лејк, други индијански религии
Поврзани етнички групи
Сенека, Онајди, Кајуга, Онондага, Тускарора, други Ирокези

Мохавци или Мохавк (мохавски: Kanienʼkehá꞉ka) — најисточното племе од сојузот на Ирокези кое е населено западно од Шнектеди, Њујорк во САД.

Име[уреди | уреди извор]

Името мохавк доаѓа од зборот Narragansett што на мохавски значи тие јадат нешто, или човекојадци, односно јадачи на живи нешта што само ја потврдувало теоријата дека меѓу племињата на сојузот 'Долга куќа' изворно били раширено човекојадството, односно дека го јаделе месото на убиените непријатели. Сами себе пак се нарекуваат Каниенкехака или Каниенгехага, или "Народот од кременот".

Села[уреди | уреди извор]

  • Канајохарие, источен брег на Отсквејго Крик.
  • Канастигаоне, северна страна на реката Мохавк
  • Каниенга, во близина на реката Мохавк Ривер
  • Каугхнавага, на реката Мохавк Ривер кај Ауриесвил.
  • Чучтононеда, јужната страна на Мохавк Ривер.
  • Канагаро, северен брег на реката Мохавк Ривер во округот монтгомери.
  • Ковогоконнугхариегугхарие, (?).
  • Новадага, во Данубе, округ Херкимер.
  • Оноалагона, денас Шенектедз
  • Осквејк, Монтгомери Каунт.
  • Саратога, околу Саратога,
  • Шаунактада, на и јужно од Албени.
  • Шохари, во близина на Шохари
  • Театонталога, северна на реката Шохари Крик.
  • Теванондадон, на полуостровот помеѓу езерото Отсего и Шенивас Крик.

Јазик[уреди | уреди извор]

Јазикот кој го зборуваат се вика исто така мохавски кој е член на семејството на ирокеските јазици и има 3.000 говорници (1977 СИЛ) од 10.000 етнички Мохавци во Канада и САД.

Историја[уреди | уреди извор]

Историјата на Мохавците игра доста важна улога во историјата на ирокезите. Во 1535 година пет племиња се среќаваат за првпат со бретонскиот морепловец Жак Картие, а на неговото второ патување дошло до судири. Мохавците се смета дека во 1570 биле прогонети од племето Адирондак. Овие Адирондаки мохавците ги нарекувале "ха-де-рон-дах" или "барк-еатер," што се преведува со тоа дека во кризните времиња употребувале кора од некоја врста на дрво за исхрана како би преживеале.

Скоро низ целиот 17 век историјата на Мохавците е полна со војни во кои на крајот изгубиле. Кога од колонизаторите добиле огнено оружје почнале да ги тероризираат соседните племиња.

Етнографија[уреди | уреди извор]

Живот и обичаи

Мохавците се жители на Североисточните шуми, ловци и воини кои живате во големи куќи (long houses).Внатре во сојузот на 'Големата куќа' (Haudenosaunee), се познати како 'чувари на источната врата' (Keepers of the Eastern Door), односно Каниен'кехака На:кон:ке Ронтехнхоханонхнха (Kanien'kehaka Na:kon:ke Rontehnhohanonhnha). Оваа функција на западните ирокески територии ја извршувале Сенека племето, кои биле 'чувари на западната врата'. На женате главна работа и било да се грижат за децата и полињата на кои биле посеани 'трите сестри'. Мажите во текот на есента и зимата оделе на лов а со доаѓањето на летото и на риболов. Војната играла важна улога кај иролеската заедница. тое војувале со сите кои не биле припадници на нивното племе и заробениците ги мачеле, а додека децата ги посвојувале и ги одгледувале како ирокески воини.

Мохавк Индијанците познати се во современото американско друштво како многу барани заварувачи на железните конструкции на застрашувачки висини од 150 метри над тлото, по кои се качуваат и скокаат како верверички, без никаков страв од небесната висина.

Структура на друштвото Мохавците во советот на Ирокезите имале 9 поглавици кои ги застапувале, и кои припаѓале на 3 различни класи, по три од секој клан.

  • I. класа припаѓа на кланот Желки:

I. 1. Да-га-е’-о-га (‘Da-ga-e’-o-ga .’ Неутралниот или Штитот) 2. Ха-ѕо-вент’-ха ( ‘ Ha-yo-went’-ha .’ Човекот кој се чешла) 3. Да-га-но- ве’-да (‘Da-ga-no- we’-da .’ Неисцрпниот).

  • II. класа припаѓа на кланот Волк:

II. 4. Со-а-е-ња’ах (‘So-a-e-wa’ah .’ Тивкиот Говор) 5. Да-ѕо’-хо-го (‘Da-yo’-ho-go .’) 6. 0-а-а’-го- ва (‘0-a-a’-go- wa .’ Кај Големата Река).

  • III. класа припаѓа на кланот Мечка:

III. 7. Да-ан-но-га’-е-нех (‘Da-an-no-ga’-e-neh.’ Оној кој ги влече своите рогови) 8. Са-да’-га-е-ва-дех (‘Sa-da’-ga-e-wa-deh (‘.’) 9. Хас-да-вех’-се-онт-ха (‘Has-da-weh’-se-ont-ha .’ )

Мохавците денес[уреди | уреди извор]

Денешните мохавци живеат во Онтарио, Квебек и Њујорк. Во Канада се организирани во 4 племиња (First Nations). Секое од овие племиња има своја посебна автономија, што значи има свои закони и власт.

Литература[уреди | уреди извор]

  • Duvall, Jill. The Mohawk : a New True Book. Childrens Press, 1991.
  • Barr, Daniel P. Unconquered : The Iroquois League at War in Colonial America. Westport, Conn.: Praeger, 2006.
  • Socci, Mary Catherine. The Zooarchaeology of the Mohawk Valley. 1995.
  • George-Kanentiio, Douglas M. Iroquois on Fire : A Voice from the Mohawk Nation. Westport, Conn.: Preager, 2006.
  • Nancy Bonvillain, The Mohawk (Indians of North America)

Надворешни врски[уреди | уреди извор]