Прејди на содржината

Централна сибирска ботаничка градина

Од Википедија — слободната енциклопедија

 

Административна зграда на Централната сибирска ботаничка градина

Централната сибирска ботаничка градина е ботаничка истражувачка институција која е дел од сибирската филијала на Руската академија на науките[1]. CSBS SB RAS е специјално заштитено природно подрачје со федерално значење ( наредба ФАНО бр. 14n од 13 април 2016 година ).

Опис[уреди | уреди извор]

Ботаничка градина се наоѓа во непосредна близина на академскиот град Новосибирск и зафаќа површина од 850 хектари. Во него се сместени главната лабораториска зграда, технички блок, , стаклени градини , зграда за експериментално производство, складиште за клубени, капацитети за техничка база и капацитети за складирање.

Реката Зирјанка тече низ територијата на Ботаничката градина, на која се наоѓа езерцето.

Панорама на езерцето во Ботаничката градина

Активности[уреди | уреди извор]

Институтот е дел од системот на Советот на ботанички градини на Русија, Научниот совет на Руската академија на науките за проучување на биодиверзитетот и биолошките ресурси, Руското ботаничко друштво (огранок Новосибирск) и е колективен член на Меѓународен совет на ботанички градини за заштита на растенијата (BGCI). Вработените во Ботаничката градина учествуваат во реализација на меѓународни проекти со САД, Италија, Финска, Канада, Шведска, Кина и голем број други земји.

Институтот има Совет за одбрана на кандидатски и докторски дисертации од специјализантите по „Ботаника“ и „Екологија“ (биолошки науки), образовните активности се акредитирани во главните стручни образовни програми за обука на научен и педагошки кадар во постдипломски студии - „Биолошки Науки“.

Тематики[уреди | уреди извор]

Главните насоки на фундаменталните истражувања се: „Биодиверзитетот на флората на Сибир, неговата структурна и динамична организација; развој на концепт за зачувување на биолошката разновидност на различни нивоа на неговата организација“; „Еколошки основи за рационално користење на растителните ресурси; изработка на методологија за зачувување на генскиот фонд на природната флора во ботаничките градини. Аклиматизација, воведување и селекција на растенија за зачувување и збогатување на генскиот фонд на корисни растенија“.

Колекции на растенија и семиња[уреди | уреди извор]

Најголемите збирки на храна, лековити, ароматични, украсни, ретки и загрозени растенија во азиска Русија се создадени во фабриката Централна градина; изложби „Бонсаи парк“, „Валцер на цвеќето“, „Хедер градина“, „Арборетум“, „Редовна француска градина“, „Градина на континуирано цветање“, „Градина на топиарната уметност“, „Лековити и зачинети-ароматични растенија“, „Кактуси и други сукуленти на Стариот и Новиот свет“, „Растенија од тропските и суптропските региони на земјината топка“, „Егзотични растителни растенија“. Арборетумот, кој зафаќа површина од повеќе од 20 хектари, содржи над 500 видови, хибриди и форми на дрвенести растенија од различно географско потекло. Оранжериите прикажуваат повеќе од 7.000 видови, форми и сорти на тропски и суптропски растенија од Европа, Азија, Африка и Америка, вклучувајќи уникатни колекции на кактуси и сукуленти, папрати, бегонии и ароиди.

Во моментов, УНУ содржи „Збирки на живи растенија во отворено и затворено земјиште“ (USU_440534) и вклучува 11.287 таксони.

Научни резултати[уреди | уреди извор]

Научното истражување на Централната научна библиотека на сибирскиот огранок на Руската академија на науките го вршат вработени во 11 лаборатории и 4 научни групи. Создадени се уникатни научни инсталации - УНИ „Збирки на живи растенија во отворена и затворена почва“ (USU_440534), вклучувајќи 11.287 таксони и УНИ „Хербариум на повисоки растенија, лишаи и габи (NS, NSK)“ (USU_440537) - 808,550 хербариум, и формирана банка за семиња.

Институтот создал бази на податоци за флората и растителните заедници на Сибир. Резултатите од фундаменталната и применетата работа на вработените се објавени во повеќе од 170 монографии, бројни зборници, статии итн. публикации Објавеное и: првото резиме од 14 тома за Сибир „Флора на Сибир“, „Зелена книга на Сибир

[2], „Црвени книги“ на одделни региони на Сибир, „ Идентификатори на растенија“ од регионите Новосибирск и Кемерово. Објавени се „Сибирски еколошки весник“ и „Светот на флората на азиска Русија“.

Историја[уреди | уреди извор]

Ботаничката градина била организирана во 1946 година на иницијатива на академик В.Л.Комаров Првите директори на градината биле А.Б. Бениаминов и кандидатот за биолошки науки Л.П.Зубкус, а неговиот тимот се состоел од 8 лица. Од 1951 до 1971 година, Ботаничката градина била предводена од доктор по биолошки науки, професор Кира Аркадиевна Соболевскаја, а потоа 5 години вршител на должноста директор бил кандидат за земјоделски науки. Иван Варфоломеевич Таран, од 1976 до 1983 година - доктор по биолошки науки, професор Леонид Иванович Малишев, од 1983 до 2000 година - академик на Руската академија на науките Игор Јуриевич Коропачински. Од 2000 година директор е доктор по биолошки науки, проф. Вјачеслав Петрович Седелников.

Во 1953 година, Ботаничката градина била отстранета од структурата на Биолошкиот институт како независна истражувачка институција директно подредена на Президиумот на Западносибирската филијала. Брзиот развој на Ботаничката градина започнал по организацијата на Сибирскиот огранок на Академијата на науките на СССР во 1957 година. Во 1958 година, Ботаничката градина, како независна научна единица, станала дел од Сибирската филијала на Академијата на науките на СССР под името „Централна сибирска ботаничка градина на Академијата на науките на СССР“ (CSBS SB СССР Академија на науките).

До 1964 година, CSBS се наоѓала во областа Заелцовски во градот Новосибирск, зафаќајќи површина од 232 хектари, каде што биле создадени арборетум, далија, изложби и збирки на тревни растенија. Со цел понатамошен развој на ботанички истражувања насочени кон проучување и збогатување на растителните ресурси на Сибир, како и подобрување на состојбата на шумите и зелените површини на Научниот центар Новосибирск, Президиумот на Сибирскиот огранок на Академијата на науките на СССР во 1964 г. одлучил да ја пресели Централната ботаничка градина во Академгородок.

Во декември 1991 година, во врска со создавањето на Руската академија на науките (РАС), Централната сибирска ботаничка градина станала дел од сибирската филијала на РАС. Во 2013 година, по налог на Владата на Руската Федерација, CSBS SB RAS била префрлена во јурисдикција на ФАНО на Русија.

Од 15 мај 2018 година, со Указ на претседателот на Руската Федерација бр. 215, функциите на ФАНО се префрлени на Министерството за високо образование и наука на Руската Федерација.

Животински свет[уреди | уреди извор]

Птици[уреди | уреди извор]

осојад на гнездото

Многу видови птици живеат на територијата на CSBS. Овде се наоѓаат големи соколовидни птици, како што се:

како и ноќни предатори:

На територијата на Ботаничката градина има вештачки гнезда за бувови, кои се зафатени од долгоопашести бувови[5] [6] .

Покрај нив, има и многу помали птици, меѓу кои и некои доста ретки видови.

Цицачи[уреди | уреди извор]

Меѓу цицачите пронајдени на територијата на Централното шумарско друштво се верверички, Белка верверички, други глодачи, зајаци и невестулки. Дабарите живеат во резервоарите на Зирјанка[7]. Забележани се и траги од лисица и ласици . Има срни, а познати се и случаи на средби со лосови.

Рептили[уреди | уреди извор]

Инсекти и пајаковидни животни[уреди | уреди извор]

Литература[уреди | уреди извор]

Ботаничката градина не е само од научно значење, туку е и популарно место за одмор за многу жители на Академгородок. На нејзината територија има изложби од естетско значење („Роки Хил“, „Градина на континуирано цветање“ (520 видови), „Бонсаи“ на отворено[8] (150 изложбени копии) итн. ).

Територијата ја користат жителите на Академгородок за берење печурки, излети, возење велосипед, а во зима за скијање на соодветни падини. За жал, ѓубрето оставено и движењето на автомобили, АТВ и моторни санки (во зима) негативно влијаат на еколошката состојба на Ботаничката градина.

Во 2005-2009 година, во локалните медиуми се појавиле информации за проекти за развој на дел од територијата на Ботаничката градина, поврзани со создавање на технолошки парк во Академгородок[9] [10] [11], што предизвикало сериозна загриженост, меѓу значителен дел од жителите на Академгородок[12].

Опасности за луѓето[уреди | уреди извор]

Главната опасност на територијата на CSBS (како и воопшто во околината на Новосибирск ) се крлежите[13], кои се носители на енцефалитис што го пренесува крлежот и лајмска болест - сериозни болести кои, во отсуство на ненавремена медицинска помош, може да доведат до смрт. По (и за време на) престојот во шумата, треба да погледнете наоколу, да ги уништите откриените крлежи и доколку ве каснат, треба да се консултирате со лекар[14].

Како да стигнете до Ботаничката градина[уреди | уреди извор]

Од Новосибирск, од постојката Речној Вокзал, земете минибус бр. 1235 или автобуси бр. 8, 1209, од плоштадот Карл Маркс со минибус бр. 1015 до Академгородок. Слезете на постојката „Морској проспект “ или „Куќата на научниците“. Од постојката одете до улицата Золотодолинскаја, по која слезете десно до клисурата. Спуштете се под гасоводот или поминете го мостот преку гасоводот и искачете се по патеката до територијата на Централниот сибирски огранок. Од постојката „Морској проспект“ или „Куќата на научниците“ можете да одите со автобус бр. 72 до постојката. „село Киров“.[15] [16]

Управата на Ботаничката градина бара луѓето да не палат оган и да не оставаат ѓубре.

Значењето на Ботаничката градина во животот на Академгородок[уреди | уреди извор]

Веројатно, на местото каде што сега се наоѓа главната зграда на Ботаничката градина, претходно постоело мало село „Зиријанка“, кое своето име го дало на реката Зирјанка[17]. Очигледно, ова село опфаќало гробишта кои се уште се зачувани на територијата на Ботаничката градина[18].

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. GRID Release 2017-05-22 — 2017-05-22 — 2017. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.5032286
  2. „База данных «Зеленая книга Сибири»“. Архивирано од изворникот на 2010-12-17. Посетено на 2009-04-13. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 „О встречах некоторых хищных птиц и сов в Новосибирском Академгородке и его окрестностях, Россия. Жимулёв И. Ф., Костерин О. Э., Колесникова Т. Д., Ананько Н. Г., Жимулёв Ф. И., Жимулёв E.И“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2014-04-16. Посетено на 2009-06-05.
  4. [И. Ф. Жимулев. О птицах окрестностей Новосибирского Академгородка. Материалы к распространению птиц на Урале, в Приуралье и Западной Сибири. Вып. 19, 2014]
  5. „Андреенков О. В., Андреенкова Н. Г., Жимулёв И. Ф. Привлечение длиннохвостых неясытей на гнездование в окрестности Новосибирского Академгородка, Россия. Пернатые хищники и их охрана № 14, 2008“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2014-05-31. Посетено на 2015-01-29. no-break space character во |title= во положба 48 (help)
  6. „Андреенков О. В., Андреенкова Н. Г., Жимулёв И. Ф. Продолжение проекта по привлечению длиннохвостых неясытей на гнездование в окрестности Новосибирского Академгородка, Россия. Пернатые хищники и их охрана № 19, 2010“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2014-05-31. Посетено на 2015-01-29. no-break space character во |title= во положба 48 (help)
  7. „Бобры вернулись“. Архивирано од изворникот на 2014-07-27. Посетено на 2012-04-24.
  8. Бонсай-парк Архивски примерок на Семрежниот архив (англиски) Архивирано на {{{2}}}.
  9. Будет ли урезана территория ЦСБС?
  10. Ботсад получит забор, а технопарк — коттеджный посёлок
  11. Ботсад попал под застройку
  12. „Зеленый академ.org“. Архивирано од изворникот на 2011-11-13. Посетено на 2009-04-13. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  13. Академгородок лидирует по числу укушенных клещами
  14. „Таёжные клещи“. Архивирано од изворникот на 2009-06-24. Посетено на 2009-06-10.
  15. Как попасть в Ботсад Архивски примерок на Семрежниот архив (англиски) Архивирано на 3 февруари 2010 г.
  16. Как попасть в Ботсад (схема) Архивски примерок на Семрежниот архив (англиски) Архивирано на 19 март 2007 г.
  17. „Экологическое состояние бассейна речки Зырянки“. Архивирано од изворникот на 2008-08-07. Посетено на 2009-10-15. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  18. „Город на костях, или неизвестные кладбища Советского района“. Архивирано од изворникот на 2013-05-20. Посетено на 2009-10-15.

Литература[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]