Покраина: Разлика помеѓу преработките

Уреди врски
Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][непроверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
сНема опис на уредувањето
Создадено преведувајќи ја страницата „Rump state“
Ред 1: Ред 1:
'''Покраина''' територијална и [[административна единица]] во рамките на некоја [[суверенитет|суверена]] [[држава]].


[[Податотека:Map_of_Gaul,_476_AD.png|мини| Кралството Соасонови, римска држава]]
Во многу земји оваа целина се нарекува „'''провинција'''“,<ref>[http://www.makedonski.info/search/провинција „провинција“] - Дигитален речник на македонскиот јазик</ref> што потекнува од [[латински јазик|латинските]] поими ''pro-'' („во име на“) и ''vincere'' („победува, запоседнува“). Така, провинцијата претставувала територија под власта на [[римски магистрат]] кој ја управувале во име на неговата држава. Во тој облик, првите провинции се јавуваат во [[Римска република|републиканскиот период]] и се однесуваат на поголеми подрачја под римско владение (на пр. [[Римска провинција Македонија|провинцијата Македонија]]).
'''Покраина''' е остаток од некогаш многу поголема [[држава]], оставена со намалена [[територија]] како последица на отцепување, анексија, окупација, деколонизација или успешен [[државен удар]] или [[револуција]] на дел од нејзината поранешна територија. <ref>{{Наведен научен собир|location=Hilton Hawaiian Village, Honolulu}}</ref> Во последниот случај, владата престанува да оди во [[Влада во егзил|егзил]] бидејќи контролира дел од својата поранешна територија.


== Примери ==
Во многу [[федерација|федеративни]] и [[конфедерација|конфедеративни]] држави, покраината не е јасно потчинета на централната власт, туку се смета за [[суверенитет|суверена]] во однос на разни уставни функции. Класичен случај од оваа категорија се [[Автономна Покраина Косово и Метохија|Косово и Метохија]] и [[Војводина]] во [[СФРЈ]].


=== Античка историја ===
== Улоги ==
{{Котва|Автономна покраина}}
Како засебни управни единици се јавуваат покраините на [[Покраини на Филипините|Филипините]], [[Покраини во Холандија|Холандија]], [[Покраини во Белгија|Белгија]], [[Покраини во Шпанија|Шпанија]] и [[Покраини во Италија|Италија]]; и големи автономни области како оние во [[Покраини и територии во Канада|Канада]], [[Покраини во ДР Конго|Конго]] и [[Покраини во Аргентина|Аргентина]].


* За време на вториот среден период, по освојувањето на [[Долен Египет]] од страна на Хиксосите, во [[Горен Египет]] постоело египетско кралство со центар на [[Теба (Египет)|Теба]], кое на крајот ја обединило земјата на почетокот на [[Ново Кралство|Новото Кралство]].<ref>{{Наведена книга|title=A history of ancient Egypt|last=Van de Mieroop|first=Marc|date=2021|publisher=Wiley|isbn=9781119620891|edition=Second|location=Chichester, West Sussex|page=152}}</ref><ref>{{Наведена книга|title=The twilight of ancient Egypt : first millennium B.C.E.|last=Myśliwiec|first=Karol|date=2000|publisher=Cornell University Press|isbn=9780801486302|location=Ithaca, N.Y.|page=69}}</ref><ref>{{Наведена книга|title=The Oxford history of the ancient Near East. Volume III: from the Hyksos to the Late Second Millennium BC|last=Potts|first=D. T.|last2=Radner|first2=Karen|last3=Moeller|first3=Nadine|date=2020|publisher=Oxford University Press|isbn=9780190687601|location=New York, NY|page=88}}</ref>
Во [[Покраини во Италија|Италија]] и [[Покраини во Чиле|Чиле]], покраината е второстепена административна единица во состав на [[регион]]от, кој е првостепена (најкрупна) единица во земјата. Во тие случаи, покраините понатаму се делат на [[општина|општини]], [[округ|окрузи]] и сл.
* [[Селевкидско Царство|Селевкидската империја]] откако изгубила поголем дел од својата територија од страна на [[Партско Царство|Партиската империја]]. <ref>{{Наведена книга|title=A Brief History of Iraq|last=Fattah|first=Hala Mundhir|last2=Caso|first2=Frank|year=2009|page=277}}</ref>
* Државата Шу Хан за време на периодот на кинеските три кралства, тврдела дека е продолжение на оригиналната [[Хан (династија)|династија Хан]].<ref>{{Наведена книга|title=A history of China|last=Eberhard|first=Wolfram|date=1977|publisher=University of California Press|isbn=0-520-03227-6|publication-place=Berkeley|oclc=2760116}}</ref>
* Источниот Џин бил грчка држава на Западниот Џин по пресвртот на петте варвари.
* По распадот на [[Западно Римско Царство|Западното Римско Царство]] во [[Галија]], Кралството Соасон опстанало како лоша држава под Егидиј и [[Сијагриј|Сјагриус]] додека не го освоиле [[Франкија|Франките]] под [[Хлодовик I|Клодовик I]] во 486 година.<ref>{{Наведена книга|title=Official Power and Local Elites in the Roman Provinces|last=Dodd|first=Leslie|date=25 November 2016|publisher=Routledge|isbn=9781317086147|page=170|chapter=Kinship Conflict and Unity among Roman Elites in Post-Roman Gaul}}</ref>

=== Пост-класична историја ===

* [[Икониски Султанат|Султанат на Рум]], грмушка држава на [[Селџучко Царство|Селџучката империја]].<ref>Richard Todd (2014), ''The Sufi Doctrine of Man: Ṣadr al-Dīn al-Qūnawī's Metaphysical Anthropology'', p. 6</ref>
* Подоцна Танг, самопрогласена грчка држава на династијата Танг.<ref> Zurndorfer, Harriet T. (2010). "Efflorence? Another Look at the Role of War in Song Dynasty China". War in words transformations of war from antiquity to Clausewitz. Berlin: De Gruyter. p. 92. ISBN 9783110245424</ref>
* Кара Китаи, грчка држава од [[Љао (династија)|династијата Лиао]].<ref> Grousset, René (1970). The Empire of the Steppes: A History of Central Asia. p. 166. ISBN 9780813513041.</ref>
* Гуге, грчка држава на [[Тибетска Империја|Тибетската империја]]
* По [[Алморавидска династија|Алморавидското]] освојување на Тајфата во Сарагоса во 1110 година, последниот владетел на тајфата, Абд-ал-Малик, одржувал мал емират во Руеда де Јалон до неговата смрт во 1130 година. <ref>{{Наведена книга|title=Moorish Spain|last=Fletcher|first=R. A.|date=2001|publisher=Phoenix Press|isbn=9781842126059|location=London|page=117}}</ref>
* Откако династијата Џин ја презел контролата над северна Кина во 1127 година, [[Сунг (династија)|Јужниот Сонг]] постоеше како застој на [[Сунг (династија)|династијата Северна Сонг]], иако сè уште задржа повеќе од половина од територијата на Северна Сонг и повеќе од половина од нејзиното население.<ref>{{Наведена книга|title=Cultural centrality and political change in Chinese history : northeast Henan in the fall of the Ming|last=Des Forges|first=Roger V.|date=2003|publisher=Stanford University Press|isbn=9780804740449|page=6}}</ref><ref>{{Наведена книга|title=The Cambridge History of China Volume 5 Part Two Sung China, 960-1279|last=Chaffee|first=John W.|publisher=Cambridge University Press|year=2015|page=625}}</ref>
* Откако [[Минг (династија)|династијата Минг]] воспоставила контрола над Кина во 1368 година, [[Јуен (династија)|династијата Јуан]] се повлекла на [[Голема Монголија|Монголското плато]] и преживеала како држава наречена Северен Јуан.<ref>{{Наведена книга|title=A History of Korea: From Antiquity to the Present|last=Seth|first=Michael J.|date=2010|publisher=Rowman & Littlefield Publishers|page=115}}</ref>
* До летото 1503 година, владеењето на Ак Којунлу пропадна во Иран. Некои покраини на Ак Којунлу продолжиле да владеат до 1508 година, пред да бидат апсорбирани во Сафавидската империја од Исмаил I.<ref>{{Наведена книга|title=Safavid Persia in the Age of Empires: The Idea of Iran|last=Charles Melville|year=2021|volume=10|page=33|quote=Only after five more years did Esma‘il and the Qezelbash finally defeat the rump Aq Qoyunlu regimes. In Diyarbakr, the Mowsillu overthrew Zeynal b. Ahmad and then later gave their allegiance to the Safavids when the Safavids invaded in 913/1507. The following year the Safavids conquered Iraq and drove out Soltan-Morad, who fled to Anatolia and was never again able to assert his claim to Aq Qoyunlu rule. It was therefore only in 1508 that the last regions of Aq Qoyunlu power finally fell to Esma‘il.}}</ref>
* По падот на султанатот Малака во 1511 година под португалските поморски сили, многу од кралското семејство и благородништвото Малака се повлекле во јужниот регион на [[Малајски Полуостров|Малајскиот полуостров]] и го основале султанатот Јохор.<ref>{{Наведена книга|title=Concise History of Islam|last=Husain|first=Muzaffar|last2=Akhtar|first2=Syed Saud|last3=Usmani|first3=B. D.|publisher=Vij Books India Pvt Ltd|year=2011|isbn=9789382573470|edition=unabridged|page=310|oclc=868069299}}</ref>
* По [[Шпанско освојување на царството на Инките|шпанското освојување]] на [[Царство на Инките|Империјата на Инките]] во 1532 година, државата Нео-Инка со седиште во [[Вилкабамба (Перу)|Вилкабамба]] опстанала како држава до 1572 година.<ref>{{Наведена книга|title=Vilcabamba and the Archaeology of Inca Resistance|last=Bauer|first=Brian S.|last2=Fonseca Santa Cruz|first2=Javier|last3=Araoz Silva|first3=Miriam|date=2015|isbn=9781938770623|location=Los Angeles|pages=1–2}}</ref>
* Јужниот Минг бил низа држави од династијата Минг што постоеја по инцидентот Џиашен од 1644 година до завршувањето на освојувањето од страна на [[Ќинг (династија)|династијата Кинг]] .

=== Модерна историја ===

* [[Полско-литванска Државна Заедница|Полско-литванскиот Комонвелт]] беше оставен како кратка држава по Првата поделба на Полска од страна на [[Русија]], [[Прусија]] и [[Австрија]] во 1772 година. Четвртата коалиција во 1807 година, тој создаде нова полска држава, Војводството Варшава. По поразот на [[Наполеон Бонапарт|Наполеон]], Виенскиот конгрес создаде држава, Конгрес Полска во 1815 година.
* Модерната земја [[Луксембург]] е покраината на поранешното Војводство Луксембург, кое изгуби две третини од својата територија поради повеќекратните поделби помеѓу 1659 и 1839 година.
* Германско-Австризската држава била создадена во 1918 година како почетна држава за области со претежно германско говорно население во рамките на она што било [[Австроунгарија|Австро-унгарската империја]].
* [[Отоманско Царство|Отоманската империја]] станала држава на крајот на [[Прва светска војна|Првата светска војна]] кога [[Обединето Кралство|Велика Британија]] и [[Франција]] го поделија поголемиот дел од нејзината територија на држави со мандат од [[Друштво на народите|Друштвото на народите.]]
* [[Кралство Италија|Фашистичката италијанска социјална република]], германска [[марионетска држава]] предводена од [[Бенито Мусолини]], била кралска држава на [[Кралство Италија|Кралството Италија]] помеѓу 1943-1945 година.
* [[Република Кина]] кон крајот на граѓанската војна се повлече на островот Тајван. Иако првичната територија била сведена на островите Кинмен и Мацу, РПЦ ја добила контролата врз островот Тајван и Пенгу од Империја на Јапонија во 1945 година, контроверзен статус за кој правно се дебатира до ден-денес.
* [[Србија и Црна Гора|Сојузна Република Југославија]] (1992–2003) / Србија и Црна Гора (2003–2006) честопати се сметала за крупна држава што ја остави зад себе [[Социјалистичка Федеративна Република Југославија]] (1945–1992) по нејзиното распаѓање. Самата СФР Југославија се сметала за „грчка Југославија“ во последните десет месеци, помеѓу словенечките и хрватските декларации за независност на 25 јуни 1991 година и легалното распуштање на Југославија на 27 април 1992 година.
* [[Авганистан|Исламска Република Авганистан]]: По падот на [[Кабул]] во 2021 година, талибанските сили ја поразиле авганистанската војска и ја принудиле да се пресели во долината Панџир (почеток на републиканскиот бунт во Авганистан). И покрај тоа што контролира помалку од 1% од територијата на Авганистан, таа и понатаму останува меѓународно призната Влада на Авганистан.
**


== Поврзано ==
== Поврзано ==
* [[Регион]]
* [[Вилает]]
* [[Војводство]]
* [[:Категорија:Покраини по земја|Покраини по земји]]


* [[Влада во егзил]]
⚫
== Наводи ==
* Список на историски непризнаени држави и зависности
{{наводи}}
* [[Марионетска држава|Куклена држава]]
* Наследничка држава
* Сецесија

== Референци ==
⚫
{{Наводи}}


=== Извори ===
⚫
[[Категорија:Покраини| ]]
 {{refbegin}}
[[Категорија:Административни единици]]
* {{cite book|title=The Cambridge History of ancient China - From the Origins of Civilization to 221 B.C|last=Shaughnessy|first=Edward L.|publisher=[[Cambridge University Press]]|year=1999|isbn=9780521470308|editor1=Michael Loewe|location=[[Cambridge]], [[England]]|pages=292–351|chapter=Western Zhou History|author-link=Edward L. Shaughnessy|editor2=Edward L. Shaughnessy}}
{{refend}}
⚫
[[Категорија:Поранешни држави]]

Преработка од 10:11, 4 септември 2023

Кралството Соасонови, римска држава

Покраина е остаток од некогаш многу поголема држава, оставена со намалена територија како последица на отцепување, анексија, окупација, деколонизација или успешен државен удар или револуција на дел од нејзината поранешна територија. [1] Во последниот случај, владата престанува да оди во егзил бидејќи контролира дел од својата поранешна територија.

Примери

Античка историја

Пост-класична историја

  • Султанат на Рум, грмушка држава на Селџучката империја.[8]
  • Подоцна Танг, самопрогласена грчка држава на династијата Танг.[9]
  • Кара Китаи, грчка држава од династијата Лиао.[10]
  • Гуге, грчка држава на Тибетската империја
  • По Алморавидското освојување на Тајфата во Сарагоса во 1110 година, последниот владетел на тајфата, Абд-ал-Малик, одржувал мал емират во Руеда де Јалон до неговата смрт во 1130 година. [11]
  • Откако династијата Џин ја презел контролата над северна Кина во 1127 година, Јужниот Сонг постоеше како застој на династијата Северна Сонг, иако сè уште задржа повеќе од половина од територијата на Северна Сонг и повеќе од половина од нејзиното население.[12][13]
  • Откако династијата Минг воспоставила контрола над Кина во 1368 година, династијата Јуан се повлекла на Монголското плато и преживеала како држава наречена Северен Јуан.[14]
  • До летото 1503 година, владеењето на Ак Којунлу пропадна во Иран. Некои покраини на Ак Којунлу продолжиле да владеат до 1508 година, пред да бидат апсорбирани во Сафавидската империја од Исмаил I.[15]
  • По падот на султанатот Малака во 1511 година под португалските поморски сили, многу од кралското семејство и благородништвото Малака се повлекле во јужниот регион на Малајскиот полуостров и го основале султанатот Јохор.[16]
  • По шпанското освојување на Империјата на Инките во 1532 година, државата Нео-Инка со седиште во Вилкабамба опстанала како држава до 1572 година.[17]
  • Јужниот Минг бил низа држави од династијата Минг што постоеја по инцидентот Џиашен од 1644 година до завршувањето на освојувањето од страна на династијата Кинг .

Модерна историја

  • Полско-литванскиот Комонвелт беше оставен како кратка држава по Првата поделба на Полска од страна на Русија, Прусија и Австрија во 1772 година. Четвртата коалиција во 1807 година, тој создаде нова полска држава, Војводството Варшава. По поразот на Наполеон, Виенскиот конгрес создаде држава, Конгрес Полска во 1815 година.
  • Модерната земја Луксембург е покраината на поранешното Војводство Луксембург, кое изгуби две третини од својата територија поради повеќекратните поделби помеѓу 1659 и 1839 година.
  • Германско-Австризската држава била создадена во 1918 година како почетна држава за области со претежно германско говорно население во рамките на она што било Австро-унгарската империја.
  • Отоманската империја станала држава на крајот на Првата светска војна кога Велика Британија и Франција го поделија поголемиот дел од нејзината територија на држави со мандат од Друштвото на народите.
  • Фашистичката италијанска социјална република, германска марионетска држава предводена од Бенито Мусолини, била кралска држава на Кралството Италија помеѓу 1943-1945 година.
  • Република Кина кон крајот на граѓанската војна се повлече на островот Тајван. Иако првичната територија била сведена на островите Кинмен и Мацу, РПЦ ја добила контролата врз островот Тајван и Пенгу од Империја на Јапонија во 1945 година, контроверзен статус за кој правно се дебатира до ден-денес.
  • Сојузна Република Југославија (1992–2003) / Србија и Црна Гора (2003–2006) честопати се сметала за крупна држава што ја остави зад себе Социјалистичка Федеративна Република Југославија (1945–1992) по нејзиното распаѓање. Самата СФР Југославија се сметала за „грчка Југославија“ во последните десет месеци, помеѓу словенечките и хрватските декларации за независност на 25 јуни 1991 година и легалното распуштање на Југославија на 27 април 1992 година.
  • Исламска Република Авганистан: По падот на Кабул во 2021 година, талибанските сили ја поразиле авганистанската војска и ја принудиле да се пресели во долината Панџир (почеток на републиканскиот бунт во Авганистан). И покрај тоа што контролира помалку од 1% од територијата на Авганистан, таа и понатаму останува меѓународно призната Влада на Авганистан.

Поврзано

Референци

  1. ↑ . Hilton Hawaiian Village, Honolulu. Отсутно или празно |title= (help)
  2. ↑ Van de Mieroop, Marc (2021). A history of ancient Egypt (Second. изд.). Chichester, West Sussex: Wiley. стр. 152. ISBN 9781119620891.
  3. ↑ Myśliwiec, Karol (2000). The twilight of ancient Egypt : first millennium B.C.E. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press. стр. 69. ISBN 9780801486302.
  4. ↑ Potts, D. T.; Radner, Karen; Moeller, Nadine (2020). The Oxford history of the ancient Near East. Volume III: from the Hyksos to the Late Second Millennium BC. New York, NY: Oxford University Press. стр. 88. ISBN 9780190687601.
  5. ↑ Fattah, Hala Mundhir; Caso, Frank (2009). A Brief History of Iraq. стр. 277.
  6. ↑ Eberhard, Wolfram (1977). A history of China. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-03227-6. OCLC 2760116.
  7. ↑ Dodd, Leslie (25 November 2016). „Kinship Conflict and Unity among Roman Elites in Post-Roman Gaul“. Official Power and Local Elites in the Roman Provinces. Routledge. стр. 170. ISBN 9781317086147.
  8. ↑ Richard Todd (2014), The Sufi Doctrine of Man: Ṣadr al-Dīn al-Qūnawī's Metaphysical Anthropology, p. 6
  9. ↑ Zurndorfer, Harriet T. (2010). "Efflorence? Another Look at the Role of War in Song Dynasty China". War in words transformations of war from antiquity to Clausewitz. Berlin: De Gruyter. p. 92. ISBN 9783110245424
  10. ↑ Grousset, René (1970). The Empire of the Steppes: A History of Central Asia. p. 166. ISBN 9780813513041.
  11. ↑ Fletcher, R. A. (2001). Moorish Spain. London: Phoenix Press. стр. 117. ISBN 9781842126059.
  12. ↑ Des Forges, Roger V. (2003). Cultural centrality and political change in Chinese history : northeast Henan in the fall of the Ming. Stanford University Press. стр. 6. ISBN 9780804740449.
  13. ↑ Chaffee, John W. (2015). The Cambridge History of China Volume 5 Part Two Sung China, 960-1279. Cambridge University Press. стр. 625.
  14. ↑ Seth, Michael J. (2010). A History of Korea: From Antiquity to the Present. Rowman & Littlefield Publishers. стр. 115.
  15. ↑ Charles Melville (2021). Safavid Persia in the Age of Empires: The Idea of Iran. 10. стр. 33. Only after five more years did Esma‘il and the Qezelbash finally defeat the rump Aq Qoyunlu regimes. In Diyarbakr, the Mowsillu overthrew Zeynal b. Ahmad and then later gave their allegiance to the Safavids when the Safavids invaded in 913/1507. The following year the Safavids conquered Iraq and drove out Soltan-Morad, who fled to Anatolia and was never again able to assert his claim to Aq Qoyunlu rule. It was therefore only in 1508 that the last regions of Aq Qoyunlu power finally fell to Esma‘il.
  16. ↑ Husain, Muzaffar; Akhtar, Syed Saud; Usmani, B. D. (2011). Concise History of Islam (unabridged. изд.). Vij Books India Pvt Ltd. стр. 310. ISBN 9789382573470. OCLC 868069299.
  17. ↑ Bauer, Brian S.; Fonseca Santa Cruz, Javier; Araoz Silva, Miriam (2015). Vilcabamba and the Archaeology of Inca Resistance. Los Angeles. стр. 1–2. ISBN 9781938770623.

Извори

 

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Покраина&oldid=5062001“