Кастел дел Монте (Апулија)
| светско наследство на УНЕСКО | |
|---|---|
 Кастел дел Монте | |
| Место | Андрија, Италија |
 | |
Кастел дел Монте (италијански: Castìdde du Monte „Замок на планината“) — цитадела и замок од 13 век која се наоѓа на рид во Андрија во регионот Апулија во југоисточна Италија. Замокот бил изграден во текот на 1240-тите од кралот Фредерик II, кој ја наследил земјата од неговата мајка Констанца од Сицилија. Во 18 век, внатрешните мермери на замокот и преостанатиот мебел биле отстранети. Нема ниту ров ниту подвижен мост и некои сметале дека никогаш не бил наменет за одбранбена тврдина. [1] Сепак, археолошките работи сугерираат дека првично имало ѕидини околу замокот. [2]
Замокот е познат по својот храбар октагонален план и класицизирање на деталите од архитектурата. Во 1996 година, Кастел дел Монте бил прогласен за светско наследство од УНЕСКО, кој го опишал како „уникатно ремек-дело на средновековната воена архитектура“. [3] Опишан од Enciclopedia Italiana како „најфасцинантниот замок изграден од Фредерик II“, [4] се појавува и на италијанската верзија на монетата од еден цент. [5]
Локација[уреди | уреди извор]
Кастел дел Монте се наоѓа на мал рид во близина на манастирот Санта Марија дел Монте, на надморска височина од 540 метри. [6] Кога бил изграден замокот, регионот бил славно плоден со обилно снабдување со вода и бујна вегетација. [1] Се наоѓа во комуната Андрија, провинција Барлета-Андрија-Трани, заземајќи го местото на претходна тврдина од која не постојат структурни остатоци.
Документ кој датира од 1240 година, во кој Фридрих II му наредува на гувернерот на Капитаната да заврши некои работи во замокот. [4] Таа никогаш не била завршена и нема доказ дека ја користел како ловечка куќа како што вообичаено се сметало. [4] Подоцна бил претворен во затвор, користен како засолниште за време на чума и на крајот паднал во лоша состојба. Првично имал мермерни ѕидови и столбови, но сите биле соголени од вандали или повторно користени во градбите кои се наоѓаат во близина.
Опис[уреди | уреди извор]
Поради неговата релативно мала големина, некогаш се сметало дека е „ловечка куќа “, но научниците денес веруваат дека првично имал ѕиди околу замокот и служел како цитадела. [2] Фредерик бил одговорен за изградбата на многу замоци во Апулија, но геометрискиот дизајн на Кастел дел Монте бил уникатен. [1] Тврдината е октогонална призма со октагонална кула на секој агол. Кулите првично биле околу 5 метри повисоко од денес, и тие можеби вклучувале трет кат. [4]
Двата ката имаат осум соби, а осумстраниот двор го зазема центарот на замокот. [7] Секоја од главните простории има засводени тавани. Три од аголните кули содржат скали. Замокот има два влеза, ненаметлив сервисен влез и украсен главен влез. Главниот влез на Фредерик имал елементи од класичната архитектура, како фронтон поддржан од прилично тенки бравулести пиластри и можеби бил под влијание на интересот на Фредерик за грчко-римската архитектура. [1]
Октогоналниот план е невообичаен во дизајнот на замокот. Историчарите дебатирале за целта на објектот и се сугерирало дека таа се користела како ловечка куќа. [8] Друга теорија е дека октагонот е среден симбол помеѓу квадрат (што ја претставува земјата) и круг (што го претставува небото). Фредерик II можеби бил инспириран да изгради во оваа форма или од Куполата на карпата во Ерусалим, која ја видел за време на Шестата крстоносна војна, или од Палатинската капела во катедралата во Ахен.
Повремено користена како ловечка куќа под Манфред Сицилијански, замокот станал државен затвор во времето на Карло I Анжујски: тука синовите на Манфред, Анри, Ацо и Енцо биле чувани како затвореници по 1266 година, како и други поддржувачи на Хоенштауфен. [4]
Главниот ѕид е висок 25метри и осумте бастиони по 26 метри. Страните на главниот октагон се 16,5 метри долги и оние на октогоналните кули секоја 3.1 метри. Замокот има пречник од 56 метри. Неговиот главен влез гледа кон исток.
Современ период[уреди | уреди извор]
Во 18 век, мермерите и другите украси на замокот биле ограбени. Членовите на Куќата на Бурбон ги зеле мермерните столбови и прозорските рамки и повторно ги употребиле во нивната палата во Казерта. [1] Она кое денес останало вклучува фрагменти од витез и повторно употребен римски релјеф, додека во провинциската галерија во Бари има фрагмент од глава и биста со наметка без глава, понекогаш толкувана како Фредерик II. [4] Откако бил напуштен долго време, замокот бил купен во 1876 година за сума од 25.000 лири од страна на италијанската држава, која го започнала процесот на реставрација во 1928 година [9]
За време на сојузничката окупација на Втората светска војна, 15-те армиски воздухопловни сили на Соединетите Американски Држави имале штаб на тајна станица за навигациска помош наречена Голема ограда во замокот.
Во 1950-тите, било откриено дека почвата околу замокот содржи светло-црвено соединение произведено од сој на бактеријата Streptomyces peucetius. Научниците го нарекле лекот даунорубицин и понатамошниот развој идентификувале поврзано соединение доксорубицин што се користи како хемотерапевтски агенс што се користи за лекување на рак. [10]
Централно место во заплетот на романот на Умберто Еко „Името на розата“ е стара тврдина позната како „Aedificium“. Ова е речиси сигурно инспирирано од Кастел дел Монте. [11] [12] Замокот бил прикажан во филмот „Приказна за приказните“ .
Кастел дел Монте е прикажан на задната страна на монетата од 1 евро во италијанска емисија.
Замокот честопати погрешно се поврзува со витезите Темплари и се смета за „мистериозна“ градба дури и од значајни историчари. Италијанскиот историчар Рафаеле Лисинио често ги осудувал тие езотерични гледишта и толкувања, нагласувајќи дека Кастел дел Монте бил само еден од замоците на фортификацискиот систем развиен од Фредерик II, и дека на никаков начин не е поврзан со Темпларите. [13] [14] [15]
Вино[уреди | уреди извор]
Околу замокот се наоѓа италијанскиот вински регион DOC Кастел дел Монте кој произведува црвени, бели и розови вина. Повеќето од вината се мешавини, но сортните вина може да се произведуваат се додека најмалку 90% од виното е составено од истото грозје. Црвеното обично е мешавина од 65-100% Уви ди Троија, до 35% од Санџовезе, Монтепулсијано, Пинот ноир и Аљанико. Розето вклучува 65-100% Уви ди Троија и/или Бамбино неро со останатите сорти на црвено грозје кои го пополнуваат остатокот. Белите се составени главно од пампануто (65-100%), а останатите локални сорти на бело грозје го пополнуваат остатокот.
Црвеното и розово грозје се ограничени на принос од 14 тони/ха и мора да се направи вино со минимум 12% ниво на алкохол (11% во случај на розето). Белото винско грозје е ограничено на принос од 15 тони/ха и мора да биде вино со минимален алкохол од 11%. Ако виното треба да биде означено како Рисерва, виното мора да се одлежи најмалку две години со една од тие години во дабово дрво и мора да има минимално ниво на алкохол од 12,5%. [16]
Галерија[уреди | уреди извор]
-
-
Влезот -
-
-
Соба на престолот -
Камин -
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Castex 2008
- ↑ 2,0 2,1 Hindley, Geoffrey (1968), Castles of Europe, Great Buildings of the World, Feltham, Middlesex, England: Paul Hamlyn, стр. 149, ISBN 978-0-600-01635-9
- ↑ 398rev list entry; World Heritage Committee, Report of the 20th Session, Merida 1996
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Hubert, Houben. „Castel del Monte“. Federiciana. Enciclopedia Italiana. Посетено на 19 July 2011.
- ↑ „Images of Euro Coins - 1 cent“. Посетено на 20 November 2022.
- ↑ Castex 2008
- ↑ Tuulse 2002
- ↑ Castex 2008
- ↑ „Castel del Monte, Castelli della Puglia, provincia di Barletta Andria Trani, pag. 1“.
- ↑ G. Cassinelli, "The roots of modern oncology: from discovery of new antitumor anthracyclines to their clinical use" Tumori 3:226-35 (Jun 2, 2016) doi:10.5301/tj.5000507
- ↑ Haft & White 1999
- ↑ Castel del Monte, in-italia.com, Архивирано од изворникот на 2009-06-12, Посетено на 2008-09-29
- ↑ „Morto il medioevalista Raffaele Licinio“.
- ↑ „Prontuario contro gli stereotipi e le interpretazioni fanta-esoteriche su Castello del Monte (article published on stupormundi.it)“.
- ↑ „Morto il prof. Raffaele Licinio, esperto di Castel del Monte e del medioevo -“. 4 February 2018.
- ↑ P. Saunders Wine Label Language pg 135 Firefly Books 2004 ISBN 1-55297-720-X
Користена литература[уреди | уреди извор]
- Castex, Jean (2008), Architecture of Italy, ABC-CLIO, ISBN 978-0-313-32086-6
- Haft, Adele J.; White, Robert J. (1999), The Key to "The Name of the Rose", University of Michigan Press, ISBN 0-472-08621-9
- Tuulse, Armin (2002) [1958], Castles of the Western World, Dover Publications, стр. 60–61, ISBN 0-486-42332-8
Понатамошно читање[уреди | уреди извор]
- Conant, K. J. (1974), Carolingian and Romanesque Architecture 800–1200, Yale University Press, ISBN 0-300-05298-7
- Götze, Heinz (1998), Castel del Monte: geometric marvel of the Middle Ages, Prestel Publishing, ISBN 978-3-7913-1930-8
- Kurstjens, H. (2022), Castel del Monte, between Fact and Fiction. Apulia's Crown in Historical Perspective, Soest 2022 ISBN 978-94-646-8237-3; and: Castel del Monte, tussen feit en fictie. De kroon van Apulië in historisch perspectief, Boekscout, Soest 2022; ISBN 978-94-645-0437-8
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
 |
„Кастел дел Монте (Апулија)“ на Ризницата ? |
- (на англиски)—Official Castel del Monte website
- (на англиски)—Tourist Information: Castel del Monte
- Castel del Monte UNESCO Collection on Google Arts and Culture
- Casteldelmonte.historiaweb: Photogallery of Castel del Monte
- Paradoxplace.com: Castel del Monte photo gallery
- Castel del Monte in Apulien
- Castel del Monte, between Fact and Fiction