Ведско пеење

Од Википедија — слободната енциклопедија
Дел од статиите
Хиндуизам
Историја  · Божества
Секти  · Митологија
Верувања
Реинкарнација  · Мокша
Карма  · Самсара  · Маја
Нирвана  · Дарма
Јога  · Ајурведа
Југа  · Вегетаријанство
Бакти  · Арта
Текстови
Упанишади  · Веди
Багават гита
Рамајана  · Махабхарата
Пурана  · Аранјака
Сродни статии
Хиндуизам по земји
Водачи  · Мандир  ·
Касти  · Мантра
Речник  · Празници
Мурти

Ведското пеење често се смета за најстарата зачувана непрекината усна традиција во постоењето, фиксирањето на ведските текстови (самхитас) кои се датирани од приближно времето на Хомер (рано железно доба).[1] Усната традиција на Ведите (Шрути) се состои од неколку „рецитации“ или начини на пеење на ведските мантри.

УНЕСКО ја прогласил традицијата на ведското пеење за ремек дело на усното и нематеријалното наследство на човештвото на 7 ноември 2008 година.[a]

Ведските пеење користат 4 тонови.[2]

Патеки[уреди | уреди извор]

Различните патеки или стилови на рецитирање се дизајнирани да овозможат целосно и совршено меморирање на текстот и неговиот изговор, вклучувајќи го и ведскиот акцент. Биле дизајнирани 11 такви начини на рецитирање на Ведите - Самхита, Пада, Крама, Јата, Маала, Сика, Река, Дваја, Данда, Ратаа, Гана, од кои Гана обично се смета за најтешка.[3]

Учениците најпрво се учеле да ги запомнат Ведите користејќи поедноставни методи како континуирано рецитирање (самхитапата), рецитирање збор по збор (пада пата) во кое се раствораат соединенијата (санди) и крама пата (зборовите се подредени според шемата на ab bc cd...). Ова се учело пред да се научат на осумте сложени стилови на рецитирање.[4]

Патин е оној кој ги совладал патеките. Така, ганапаатин го научил пеењето на Светото писмо до напредната фаза на Гана. Начинот на пеење Ганапати или „Ѕвоно“ е така наречен затоа што зборовите се повторуваат напред-назад во форма на ѕвонче. Звучноста природна на ведското пеење е засилена во Гана. Во Јатапата, зборовите се плетени заедно, така да се каже, и се рецитираат напред-назад.[5]

Самхита, пада и крама патеките може да се опишат како природни стилови на рецитирање или „пракрутипати“. Останатите осум начини на пеење се класифицирани како сложени стилови на рецитирање или Викрутипати, бидејќи вклучуваат промена на редоследот на зборовите. Назадното пеење на зборовите не ги менува значењата во ведскиот (санскрит) јазик.[5]

Усно предавање[уреди | уреди извор]

Античката индиска култура потрошила огромна енергија за да се осигура дека овие текстови се пренесуваат од генерација на генерација со неизмерна верност.[1][6] Многу форми на рецитирање или патеки биле дизајнирани за да помогнат во прецизноста во рецитирањето и преносот на Ведите и другите текстови на знаење од една генерација на друга. Сите химни во секоја Веда биле рецитирани на овој начин; на пример, сите 1.028 химни со 10.600 стихови од Ригведата биле зачувани на овој начин. Секој текст се рецитирал на повеќе начини, за да се осигура дека различните методи на рецитирање делувале како вкрстена проверка на другиот. Пјер-Силвен Филиозат го резимирал ова на следниов начин:[7]

  • Самхита-пата : континуирано рецитирање на санскритските зборови врзани со фонетските правила на еуфонична комбинација;
  • Пада-пата : рецитирање означено со свесна пауза по секој збор и по сите посебни граматички кодови вградени во текстот. Овој метод ја потиснува еуфоничната комбинација и го враќа секој збор во неговата оригинална наменета форма;
  • Крама-пата : чекор-по-чекор рецитирање каде еуфонично комбинираните зборови се спаруваат последователно и последователно и потоа се рецитираат. На пример, химна „збор1 збор2 збор3 збор4...“, би се рецитирало како „збор1збор2 збор2збор3 збор3збор4...“; овој метод за проверка на точноста им се припишува на ведските мудреци Гаргија и Сакалија во хинду традицијата и споменат од древниот санскритски граматичар Панини (датиран од периодот пред будизмот);
  • Изменето Крама-пата: истото рецитирање чекор-по-чекор како погоре, но без еуфонични комбинации (или слободна форма на секој збор); овој метод за проверка на точноста им се припишува на ведските мудреци Бахравија и Галава во хинду традицијата, а исто така е спомнат и од древниот санскритски граматичар Панини.

Овие извонредни техники за задржување го гарантирале најсовршениот канон не само во однос на непроменет редослед на зборови, туку и во однос на звукот.[8] Дека овие методи биле ефективни, сведочи зачувувањето на најстариот индиски религиозен текст, Ригведа (околу 1500 г.п.н.е.).

Божествен звук[уреди | уреди извор]

Инсистирањето да се зачуваат изговорот и акцентот што е можно попрецизно е поврзано со верувањето дека моќта на мантрите лежи во нивниот звук кога се изговараат. Така, шахаите имаат за цел да го зачуваат знаењето за изговарање божествен звук првично спознаен од ришиите.

Делови од ведантската литература ја разјаснува употребата на звукот како духовна алатка. Тие тврделе дека целото космичко создавање започнало со звук: „Со Неговото излагање дојде вселената“. (Брихадаранјака Упанишад 1.2.4). Ведантите - сутри додале дека конечното ослободување доаѓа и од звукот (анаврит шабдат).

Катјајана го споредува говорот со врховниот Браман. Тој го користи ригведскиот стих – „Четири му се рогови, три стапала, две глави и седум раце, рика гласно трикратно врзан бик, големиот бог влегува во смртниците“ (Риг-Веда, IV. 58, 3)., за да се потврди ова тврдење. Катјајана објаснува дека во стихот, „четирите рога“ се четирите видови зборови, т.е. именки, глаголи, предлози и честички; неговите „три стапки“ значат три времиња, минато, сегашно и идно; „двете глави“ ги имплицираат вечните и привремените зборови, кои се разликуваат како „пројавени“ и „манифестирани“; неговите „седум раце“ се седумте падежи; „трикратно врзан“ е затворен во трите органи градите, грлото и главата; метафората „бик“ (вришаба) се користи за да имплицира дека дава плод кога се користи со знаење; „гласно рика“ означува изговарање звук, говор или јазик; а во „големиот бог влегува во смртниците“ повлекува дека говорот на „големиот бог“, влегува во смртниците.[9] Така, примарниот звук често се нарекува Шабда Брахман или „зборот како Апсолутен“. Маитри Упанишад вели:

Оној кој е добро упатен во Зборот-Браман, го достигнува Врховниот Браман. (VI.22)[10]


Мантрите, или светите звуци, се користат за пробивање низ сензуалните, менталните и интелектуалните нивоа на постоење (сите пониски слоеви на свеста) со цел прочистување и духовно просветлување. „Со звучна вибрација човек се ослободува“ (Веданта-сутра 4.22).

Белешки[уреди | уреди извор]

a. ^ Вејн Хауард забележал во предговорот на својата книга „Рецитирање на Веда во Варанаси“, „Четирите Веди (Риг, Јаџур, Сама и Атарва) не се „книги“ во вообичаената смисла, иако во последните сто години секоја веда се појави во неколку печатени изданија. Тие се состојат од прилично тонски акцентирани стихови и хипнотички, апструзни мелодии чиишто правилни реализации бараат орален наместо визуелен пренос. Тие се одземени од нивната суштина кога се пренесуваат на хартија, бидејќи без човечки елемент безбројните нијанси и фини интонации – неразделните и неопходни компоненти на сите четири компилации – се целосно изгубени. Крајниот авторитет во ведските прашања никогаш не е печатената страница, туку неколкуте членови – кои денес ги одржуваат живи вековните традиции.“[11]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. 1,0 1,1 Scharfe, Ch. 13: "Memorising the Veda", p. 240 ff.
  2. Saraswati, Swamini Svatmabodhananda (1 July 2014). Rules of chanting – Sanskrit grammar series 2 (PDF). Bangalore. Посетено на 29 August 2018.
  3. Krishnananda, p. 112.
  4. Scharfe, p. 248.
  5. 5,0 5,1 Ramaswami, p. 68.
  6. Staal, p. 26.
  7. Pierre-Sylvain Filliozat (2006). Karine Chemla (уред.). History of Science, History of Text. Springer. стр. 138–140. ISBN 978-1-4020-2321-7.
  8. Wilke, Annette and Moebus, Oliver. Sound and Communication: An Aesthetic Cultural History of Sanskrit Hinduism (Religion and Society). De Gruyter (February 1, 2007). P. 495. ISBN 3-11-018159-2.
  9. Cowell and Gough, p. 209.
  10. Кауел и Гоф, стр. 220.
  11. Хауард, стр. . ix.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]