Прејди на содржината

Хаплогрупа Е-В12

Од Википедија — слободната енциклопедија
Хаплогрупа E-V12
Интерполирана дистрибуција на честота.[1]
Можно време на потеклоок. 12,300 п.н.е.[2]
Возраст на спојувањеок. 10,500 п.н.е.[2]
Можно место на потеклоДолен Египет/Либија[3] или Горен Египет/Северен Судан[4]
ПредокE-V68/M78[5]
Својствени мутацииV12, Z1216[5]

Хаплогрупа E-V12 — потклада на E-M78, која пак е дел од поголемата хаплогрупа E1b1b1. Според Cruciani и др. (2007), подлиницата E-V12 најверојатно потекнува од Северна Африка. Има две главни гранки: E-V32 кој е најзастапен во Рогот на Африка и E-CTS693 (претходно познат како E-V12*) кој е најчест во Горен Египет и во помала мера во Судан. E-CTS693 е исто така расфрлан на ниски честоти низ Левант, Анадолија, Централен Сахел, африканскиот регион на Големите езера и Европа.[6]

Античка ДНК

[уреди | уреди извор]
  • Еден поединец од бронзеното време Алалах датиран в. 1878-1637 п.н.е. припаѓаше на хаплогрупата E-V12.[7] Алалах бил град во северниот дел на Левант населен од Аморејци и некои Хури.[7]
  • Еден поединец од царскиот Рим датиран в. 2000-1800 п.н.е. (години пред сегашноста) припаѓале на хаплогрупата E-V12.[8]
  • Нубијски платеник геном од 1 век од Србија (Римска империја) ја носеше хаплогрупата E-V32 и L2a1j. На PCA, пониската индивидуа се групираше со денешното источноафриканско население.[9]
  • Еден средновековен поединец датиран в. 1130-520 п.н.е. од Вила Магна, Централна Италија припаѓаше на хаплогрупата E-V12.[8]

Недиференцирани линии на E-V12*

[уреди | уреди извор]

Недиференцираните E-V12* лоза (не E-V32 или E-M224, па затоа наречени „E-V12*“) го достигнуваат врвот во честотата кај јужните Египќани (до 74,5%).[10] Подкладите се исто така распространети во мали количини и во Северна Африка и во Европа, но со многу мал знак во Западна Азија, освен во Турција. Овие E-V12* лози беа претходно вклучени (заедно со многу E-V22* лоза) во оригиналниот (2004) „делта кластер“ на Круциани, кој тој го дефинираше користејќи Y-STR профили. Со откривањето на дефинирачката SNP, Круциани и др. (2007) објави дека V12* е пронајден во неговите највисоки концентрации во Египет, особено во Јужен Египет.

Хасан и др. (2008) известуваат за значително присуство на E-V12* во соседен Судан, вклучувајќи 5/33 Копти и 5/39 Нубијци. E-V12* сочинуваше приближно 20% од суданскиот E-M78. Тие предлагаат дека подкладите Е-В12 и Е-В22 на Е-М78 можеби биле донесени во Судан од нивното место на потекло во Северна Африка по прогресивното опустинување на Сахара пред околу 6.000-8.000 години. Ненадејните климатски промени можеби принудија неколку неолитски култури/луѓе да мигрираат на север кон Медитеранот и на југ до Сахел и долината на Нил. Парагрупата E-V12* е забележана и во Европа (на пр. меѓу француските Баскијци) и Источна Анадолија (на пр. Турците од Ерзурум).

Небазалната субхаплогрупа E1b1b-V12/E3b1a1 е пронајдена на највисоки честоти кај различни популации кои зборуваат афроазијати во источна Африка, вклучувајќи ги Гаре (74,1%), Габра (58,6%), Вата (55,6%), Борана (50,0%), Сание (41,7%), Беја (33,3%) и Рендил (29,0%).[11]

Под-клади на E-V12

[уреди | уреди извор]

Круциани и др. (2007) сугерираат дека оваа подклада на E-V12, која потекнува од Северна Африка, а потоа последователно се проширила на југ во Рогот на Африка, каде што сега е распространета, со говорници на кушитски. Пред откривањето на V32, Круциани и др. (2004) се однесува на истите лоза како „гама-кластерот“, кој се проценува дека настанал пред околу 8.500 години. Тие изјавија дека „највисоките честоти во трите групи што зборуваат кушитик: Борана од Кенија (71,4%), Оромо од Етиопија (32,0%) и Сомалијците (80%). Надвор од источна Африка, беше пронајден само кај два предмети од Египет (3,6%) и кај еден Арап од Мароко“. Санчез и др. (2005) го најде исклучително истакнато кај сомалиските мажи и изјави дека „машката сомалиска популација е гранка на популацијата на Рогот Африка – тесно поврзана со Оромосите во Етиопија и Северна Кенија (Борана)“ и дека нивните лоза на гама-кластери „веројатно биле воведено во сомалиското население пред 4000–5000 години“. Во поново време, Тилмар и др. (2009) отчукува 147 мажи од Сомалија за 12 Y-STR локуси и забележа дека 77% (113/147) имале типични хаплотипови E-V32. Ова е моментално највисоката честота на E-V32 пронајдена во која било популација на примерок. Слично, Хасан и др. (2008) во нивната студија забележаа дека ова е најчестата од подкладите на E-M78 пронајдени во Судан, особено меѓу Беја, Масалит и Крзно. Беја, како Сомалијците и Оромос, зборуваат афро-азиски јазик и живеат по „коридорот“ од Рогот на Африка до Египет. Хасан и др. (2008) го толкуваат ова како зајакнување на „силната корелација помеѓу лингвистичката и генетската разновидност“ и знаците на поврзаност помеѓу Беја и народите од Рогот на Африка, како што се Амхара, Оромо и Сомалијците. Од друга страна, Масалит и крзно живеат во Дарфур и зборуваат на Нило-сахарски јазик. Авторите забележале во нивната студија дека „Масалит поседува далеку најголема честота на хаплогрупата E-M78 и E-V32“, што тие веруваат дека сугерира „или неодамнешно тесно грло кај населението или близина на потеклото на хаплогрупа." Меѓутоа, во поново време, Тилмар и др. (2009) отчукува 147 мажи од Сомалија за 12 Y-STR локуси и забележа дека 77% (113/147) имале типични хаплотипови E-V32. Ова е највисоката честота на E-V32 пронајдена во која било популација на примерок.

Податоците STR од Круциани и др. (2007) во врска со E-V12 може да се сумира на следниов начин.

Хаплотип Опис YCAIIa YCAIIb DYS413a DYS413b DYS19 DYS391 DYS393 DYS439 DYS460 DYS461 A10
E-V12* модал 19 22 22 22 13 10 13 11 11 9 13
min 18 21 20 21 11 10 12 11 8 8 11
max 19 22 22 23 15 12 14 13 12 10 14
број 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40
E-V32 модал 19 21 22 23 11 10 13 12 10 10 13
min 19 19 20 21 11 9 12 11 9 10 11
max 20 22 22 24 11 11 13 13 12 11 14
број 35 35 35 35 35 35 35 35 35 35 35
All E-V12 модал 19 22 22 23 11 10 13 11 11 10 13
min 18 19 20 21 11 9 12 11 8 8 11
max 20 22 22 24 15 12 14 13 12 11 14
број 75 75 75 75 75 75 75 75 75 75 75

Под-клади

[уреди | уреди извор]
  1. D'Atanasio E; Trombetta B; Bonito M; Finocchio A; Di Vito G; Seghizzi M; и др. (2018). „The peopling of the last Green Sahara revealed by high-coverage resequencing of trans-Saharan patrilineages“. Genome Biol. 19 (1): 20. doi:10.1186/s13059-018-1393-5. PMC 5809971. PMID 29433568.
  2. 2,0 2,1 „E-V12 YTree“.
  3. Cruciani и др. (2007)
  4. Battaglia и др. (2008)
  5. 5,0 5,1 ISOGG, Copyright 2016 by. „ISOGG 2017 Y-DNA Haplogroup E“. isogg.org. Посетено на 2019-01-07.
  6. E-CTS693
  7. 7,0 7,1 Ingman, Tara; Eisenmann, Stefanie; Skourtanioti, Eirini; Akar, Murat; Ilgner, Jana; Gnecchi Ruscone, Guido Alberto; le Roux, Petrus; Shafiq, Rula; Neumann, Gunnar U. (2021). „Human mobility at Tell Atchana (Alalakh), Hatay, Turkey during the 2nd millennium BC: Integration of isotopic and genomic evidence“. PLOS ONE. 16 (6): e0241883. Bibcode:2021PLoSO..1641883I. doi:10.1371/journal.pone.0241883. PMID 34191795 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  8. 8,0 8,1 Antonio, Margaret L.; и др. (8 November 2019). „Ancient Rome: A genetic crossroads of Europe and the Mediterranean“. Science. American Association for the Advancement of Science. 366 (6466): 708–714. Bibcode:2019Sci...366..708A. doi:10.1126/science.aay6826. PMC 7093155. PMID 31699931.
  9. Olalde, Iñigo; Carrión, Pablo; Mikić, Ilija; Rohland, Nadin; Mallick, Shop; Lazaridis, Iosif; Korać, Miomir; Golubović, Snežana; Petković, Sofija (2021-08-31). „Cosmopolitanism at the Roman Danubian Frontier, Slavic Migrations, and the Genomic Formation of Modern Balkan Peoples“ (англиски). doi:10.1101/2021.08.30.458211. Наводот journal бара |journal= (help)
  10. Beniamino Trombetta (2015). „Phylogeographic refinement and large scale genotyping of human Y chromosome haplogroup E provide new insights into the dispersal of early pastoralists in the African continent“. Genome Biology and Evolution. 7 (7): 1940–1950. doi:10.1093/gbe/evv118. PMC 4524485. PMID 26108492.
  11. Hirbo, Jibril Boru. „Complex Genetic History of East African Human Populations“ (PDF). University of Maryland, College Park. Посетено на 13 July 2017.