Тренделаг

Тренделаг
Тренделаг; Trøndelag
	округ
	Грб
	Грб
	; Тренделаг во рамките на Норвешка
Земја	Норвешка
Округ	Тренделаг
Регион	Средна Норвешка
Назнака	NO-50
Седиште	Стејнхер
Управа
• Окружен управник	Франк Јенсен ; (2018–)
• Окружен градоначалник	Торе О. Сандвик ; (2018–)
Површина
• Вкупна	41.260 км2 (15,930 ми2)
Население (2009)
• Вкупно	418,453
• Густина	10/км2 (30/ми2)
• Промена (10 г.)	0 %
Часовен појас	CET (UTC+01)
• Лете (ЛСВ)	CEST (UTC+02)
Мреж. место	trondelagfylke.no
	Статистички податоци

Тренделаг (норвешки: Trøndelag, јужнолапонски: Trööndelage) — округ во средишниот дел на Норвешка. Настанал на 1 јануари 2018 г. со спојување на дотогашните окрузи Северен и Јужен Тренделаг, одвоени уште од 1804 г. Округот се граничи со Мере и Румсдал и заедно го образуваат регионот Средна Норвешка.

Најголем град е Трондхејм, каде е сместено седиштето на окружниот градоначалник, иако седиштето на округот е Стејнхер. Ова е предвидено да ја намали централизацијата во управата, со оглед на тоа што Тренделаг е втор по големина округ во земјата.

Во 1804 г. кралот Данска-Норвешка го поделил Тренделг на два дела, и ова траело сè до повторното спојување на почетокот на 2018 г.^[1]^[2]

Мештаните говорат дијалект наречен трендерски (trøndersk), чија главна особина е изоставувувањето на завршните самогласки.

Тренделаг е меѓу најплодните места во Норвешка, чие обработливо земјиште дава големи приноси. Највеќето производи се предаваат кооперативот за месо и млеко, но во последно време ова важи и за земјоделските култури.

Историја[уреди | уреди извор]

Подрачејто е населено со иладници години. На почетокот на железното време Тренделаг (старонордиски: Þrǿndalǫg) бил поделен на неколку ситни кралства наречени „филки“. Филките имале заеднички закони и првобитни собрание — тинг. Тука се нарекувал Фростатинг, по полуостровот Фроста. Некои го сметаат за прв пример за вистинска демократија.

По времето на Хокон Грјотгардсон (838-900), Тренделаг бил под власта на велможа — јарлот од Ладе, со седиште во источниот дел на Трондхејм, крај морскиот ракав Трондхејмсфјорд. Јарловите имале значајна моќ и влијание во Норвешка сè до 1030 г.

Население во минатото
Година	Нас.	±%
1769	78.274	—
1951	307.635	+293.0%
1960	327.127	+6.3%
1970	350.297	+7.1%
1980	368.942	+5.3%
1990	377.202	+2.2%
2000	389.960	+3.4%
2010	422.102	+8.2%
Извор: Централно статистичко биро [1][2][3][4].

Тренделаг (заедно со делови од Мере и Румсдал) влегле во Шведска in the Роскилдскиот мировен договор во 1658 г. под власт ана Карл X, но набргу биле вратени Данска-Норвешка по Копенхагенскиот договор во 1660 г. Во текот на овие две години, шведска власт регрутирала 2.000 мажи и млади момчиња да се борат во војната против Полска и Бранденбург. Карл X стравувал дека ќе тренделажаните востанат против шведскиот окупатор и затоа решил да ги држи подалеку од родниот крај. Само една третина се вратиле дома, додека пак други биле приморани да се населат во Естонија (тогаш шведска покраина) по начелото раздели па владеј.^[3]

Есента 1718 г. за време на Големата северна војна, војсководецот Карл Густав Армфелд тргнал со десетилјадна војска навлегол во Тренделаг за да го заземе Трондхејм по наредба на кралот Карл XII. Поради лошата линија на снабдување од Шведска, војската морала да се прехранува од селание, предизвикувајќи голема беда. Походот не успеал: бранителите на Трондхејм успешно ја одвратиле опсадата. По загинувањето на Карл XII во Опсадата на Фредрикстен во југоисточна Норвешка, Армфелд бил отповикан назад во Шведска. Повлекувањето било мачно. Војската се свела на 6.000 борци кои веќе биле парталави и прегладнети, а потоа западнале во силна вејавица. Илјадници премрзнале до смрт во норвешките планини, а стотици биле доживотно осакатени.^[4]

Управа[уреди | уреди извор]

Округот е под управа на совет. Во Стејнхер е седиштето на окружниот управник и окружната управа. Истите имаат служби и во Трондхејм.

Во Тренделаг има вкупно 41 вишо средно училиште, од кои девет се приватни. Има и 10-11 народни средни училишта.^[5]

Краеви[уреди | уреди извор]

Округот често се дели на неколку географски краеви:

Геулдален — речната долина на Геула
Инхеред — подрачјето околу внатрешниот ракав Трондхејмсфјорд
Намдал — пошироката речна долина на Намсен
Оркдален — речната долина на Оркла
Стјердален — долината Стјердален
Трондхејмски Регион — подрачјата околу градот Трондхејм
Фусен — полуостровот Фусен и околината

Градови и гратчиња[уреди | уреди извор]

Округот има девет градски населени места, како и рударското место Рерус.

Брекстад (во општината Ерланд)
Вердалсера (во општината Вердал)
Колверејд (во општината Нереј)
Левангер (во општината Левангер)
Намсус (во општината Намсус)
Оркангер (во општината Оркдал)
Рерус (во општината Рерус)
Стејнхер (во општината Стејнхер)
Стјердалсхалсен (во општината Стјердал)
Трондхејм (во општината Трондхејм)

Општини[уреди | уреди извор]

Тренделаг има вкупно 47 општини според попоисот од 2018 г.

Име	Изворно име	Седиште	Население (2017)^[6]	Крај	Број ^[7]
Агденес	Agdenes	Ленсвик	&100000000000017110000001.711	Оркдален	5016
Бјугн	Bjugn	Ботнгорд	&100000000000048220000004.822	Фусен	5017
Веран	Verran	Малм	&100000000000025150000002.515	Инхеред	5039
Вердал	Verdal	Вердалсера	&1000000000001484900000014.849	Инхеред	5038
Викна	Vikna	Рервик	&100000000000044180000004.418	Намдален	5050
Гронг	Grong	Медјо	&100000000000024670000002.467	Намдален	5045
Ерланд	Ørland	Брекстад	&100000000000052910000005.291	Фусен	5015
Индереј	Inderøy	Стреумен	&100000000000068000000006.800	Инхеред	5053
Индре Фусен	Indre Fosen	Орнсет	&1000000000001010800000010.108	Фусен	5054
Клебу	Klæbu	Клебу	&100000000000060500000006.050	Трондхејмски Регион	5030
Левангер	Levanger	Левангер	&1000000000001989200000019.892	Инхеред	5037
Лека	Leka	Лекнес	&10000000000000584000000584	Намдален	5052
Лиерне	Lierne	Сандвика	&100000000000013890000001.389	Намдален	5042
Малвик	Malvik	Хумелвик	&1000000000001382000000013.820	Трондхејмски Регион	5031
Мелдал	Meldal	Мелдал	&100000000000039600000003.960	Геулдален	5023
Мелхус	Melhus	Мелхус	&1000000000001621300000016.213	Оркдален	5028
Мерокер	Meråker	Митбигда	&100000000000025090000002.509	Стјердален	5034
Митре Геулдал	Midtre Gauldal	Стерен	&100000000000063190000006.319	Геулдален	5027
Намдалсејд	Namdalseid	Намдалсејд	&100000000000015930000001.593	Намдален	5040
Намскоган	Namsskogan	Намскоган	&10000000000000872000000872	Намдален	5044
Намсус	Namsos	Намсус	&1000000000001305100000013.051	Намдален	5005
Нереј	Nærøy	Колверејд	&100000000000051380000005.138	Намдален	5051
Опдал	Oppdal	Опдал	&100000000000069730000006.973	Оркдален	5021
Оркдал	Orkdal	Оркангер	&1000000000001198100000011.981	Трондхејмски Регион	5024
Офјорд	Åfjord	Орнес	&100000000000032630000003.263	Фусен	5018
Рејрвик	Røyrvik	Рејрвик	&10000000000000469000000469	Намдален	5043
Ренебу	Rennebu	Беркок	&100000000000025560000002.556	Геулдален	5022
Рерус	Røros	Рерус	&100000000000056230000005.623	Геулдален	5025
Руан	Roan	Руан	&10000000000000959000000959	Фусен	5019
Селбу	Selbu	Мебонден	&100000000000040980000004.098	Стјердален	5032
Скеун	Skaun	Берса	&100000000000080000000008.000	Трондхејмски Регион	5029
Снилфјорд	Snillfjord	Крукстадера	&10000000000000982000000982	Оркдален	5012
Сноса	Snåsa	Сноса	&100000000000021590000002.159	Намдален	5041
Стејнхер	Steinkjer	Стејнхер	&1000000000002197200000021.972	Инхеред	5004
Стјердал	Stjørdal	Стјердалсхалсен	&1000000000002362500000023.625	Стјердален	5035
Тидал	Tydal	Ос	&10000000000000861000000861	Стјердален	5033
Трондхејм	Trondheim	Трондхејм	&10000000000190464000000190.464	Трондхејмски Регион	5001
Уверхала	Overhalla	Ранемслета	&100000000000038400000003.840	Намдален	5047
Усен	Osen	Стејнсдален	&10000000000000978000000978	Фусен	5020
Флатангер	Flatanger	Леувснес	&100000000000010900000001.090	Намдален	5049
Фреја	Frøya	Систранда	&100000000000049370000004.937	Оркдален	5014
Фроста	Frosta	Фроста	&100000000000026300000002.630	Стјердален	5036
Фуснес	Fosnes	Дун	&10000000000000628000000628	Намдален	5048
Хејландет	Høylandet	Хејландет	&100000000000012640000001.264	Намдален	5046
Хемне	Hemne	Кирксетерера	&100000000000042590000004.259	Оркдален	5011
Хитра	Hitra	Филан	&100000000000046590000004.659	Оркдален	5013
Хултолен	Holtålen	Ренбигда	&100000000000020460000002.046	Геулдален	5026
Тренделаг	Trøndelag	Стејнхер	&10000000000454596000000454.596	Тренделаг	50

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

↑ Hofstad, Sigrun (2016-04-27). „Her bankes det for et samlet Trøndelag“. NRK.
↑ „Trøndelag fylke: English“. Trøndelag fylke. Посетено на 2018-01-01.
↑ Gjerset, Knut (1915). History of the Norwegian People, Volumes II. The MacMillan Company. стр. 318–320.
↑ „Historien“. Посетено на 2009-04-07.^{[мртва врска]}
↑ Olsen Haugen, Morten, уред. (2018-03-10). „Trøndelag“. Store norske leksikon. Kunnskapsforlaget. Посетено на 2018-05-05.
↑ Statistisk sentralbyrå (2017). „Table: 06913: Population 1 January and population changes during the calendar year (M)“ (норвешки). Посетено на 2017-10-02.
↑ „Nye fylkes- og kommunenummer - Trøndelag fylke“ (PDF). Det kongelige kommunal- og moderniseringsdepartement.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

„Тренделаг“ на Ризницата ^?

63°25′37″N 10°23′35″E / 63.42694° СГШ; 10.39306° ИГД / 63.42694; 10.39306{{#coordinates:}}: не може да има повеќе од една главна ознака по страница

[1] Hofstad, Sigrun (2016-04-27). „Her bankes det for et samlet Trøndelag“. NRK.

[2] „Trøndelag fylke: English“. Trøndelag fylke. Посетено на 2018-01-01.

[3] Gjerset, Knut (1915). History of the Norwegian People, Volumes II. The MacMillan Company. стр. 318–320.

[4] „Historien“. Посетено на 2009-04-07.^{[мртва врска]}

[snl-5] Olsen Haugen, Morten, уред. (2018-03-10). „Trøndelag“. Store norske leksikon. Kunnskapsforlaget. Посетено на 2018-05-05.

[ssb_pop-6] Statistisk sentralbyrå (2017). „Table: 06913: Population 1 January and population changes during the calendar year (M)“ (норвешки). Посетено на 2017-10-02.

[7] „Nye fylkes- og kommunenummer - Trøndelag fylke“ (PDF). Det kongelige kommunal- og moderniseringsdepartement.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]