Глутарна киселина
| |
| |
Пентандионска киселина | |
Други називи Глутарна киселина | |
| Назнаки | |
|---|---|
110-94-1 
| |
| ChEBI | CHEBI:17859
|
| ChEMBL | ChEMBL1162495
|
| ChemSpider | 723
|
| DrugBank | DB03553
|
| EC број | 203-817-2 |
| |
| Jmol-3D слики | Слика |
| KEGG | C00489
|
| PubChem | 743 |
| |
| Својства | |
| Молекулска формула | C5H8O4 |
| Моларна маса | 132.12 g/mol |
| Точка на топење |
95 °C, 368 K, 203 °F |
| Точка на вриење |
200 °C, 473 K, 392 °F |
| (што е ова?) (завери) Освен каде што е поинаку назначено, податоците се однесуваат за материјалите во нивната стандардна состојба (при 25 ° C, 100 kPa) | |
| Наводи | |
Глутарната киселина е органско соединение со хемиска формула C3H6(COOH)2. Иако сличните "линеарни" дикарбоксилни киселини адипинска и сукцинска киселина се растворливи во вода само неколку проценти на собна температура, растворливоста на глутарната киселина во вода е над 50% (w/w).
Биохемија[уреди | уреди извор]
Глутарната киселина е присутна во живите организми, а се јавува како продукт на метаболизмот на некои аминокиселини, вклучувајќи ги лизин и триптофан. Дефектите во овој метаболен пат можат да доведат до состојба наречена глутарна ацидурија, каде токсичните нуспроизводи се натрупуваат и можат да предизвикаат тешка енцефалопатија.
Добивање[уреди | уреди извор]
Глутарната киселина може да се добие со отворање на прстенот на бутиролактонот со калиум цијанид, за да се добие мешан калиум карбоксилат-нитрил кој се хидролизира до глутарна киселина.[1] Хидролизата, проследена со оксидација на дихидропиран, исто така, дава како продукт глутарна киселина. Таа може да се добие и со реакција на 1,3-дибромопропан со натриум или калиум цијанид, при што прво се добива динитрил, кој потоа подлегнува на хидролиза.
Употреба[уреди | уреди извор]
- 1,5-пентандиол, чест пластификатор и прекурсор на полиестери, се произведува со хидрогенација на глутарна киселина и нејзините деривати.[2]
- Самата глутарна киселина се користи во производството на полимери, како што се полиестерските полиоли и полиамиди. Непарениот број на јаглеродни атоми (т.е. 5) е корисен за намалување на еластичноста на полимерот.[3]
- Увитонската киселина се добива со реакција на амонијак со глутарна киселина.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „http://www.orgsyn.org/demo.aspx?prep=cv4p0496“. www.orgsyn.org. конс. 2018-07-08.
- ↑ Werle, Peter; Morawietz, Marcus; Lundmark, Stefan; Sörensen, Kent; Karvinen, Esko; Lehtonen, Juha (15 јули 2008 г). Alcohols, Polyhydric (на en). „Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry“ (Weinheim, Germany: Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA). doi:. ISBN 3527306730. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/14356007.a01_305.pub2.
- ↑ Hosseini, Majid; Makhlouf, Abdel Salam Hamdy (2016-05-14) (на en). Industrial Applications for Intelligent Polymers and Coatings. Springer. ISBN 9783319268934. https://books.google.mk/books?id=SKUqDAAAQBAJ&pg=PA297&lpg=PA297&dq=odd+number+of+carbon+atoms+is+useful+in+decreasing+polymer+elasticity&source=bl&ots=CShSkgVnL7&sig=byqSWftuFpPLI8zHMUw-AxULpOY&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=odd%20number%20of%20carbon%20atoms%20is%20useful%20in%20decreasing%20polymer%20elasticity&f=false.
