Антиох I (Комагена)

Антиох I Тео
Антиох I, се ракува со Херкул-Артагнес-Арес, Арсамеја
Крал на Commagene
На престол	70 – 31 П:Н.Е
Претходник	Митридат I Калиник
Наследник	Митридат II
Роден(а)	16 Јули 98 П.Н.Е
Починал(а)	31 BC
Почивалиште	Планина Немрут
Сопружник	Isias Филистрог
Деца	Митридат II Лаодика од Партија Antiochus II Антиох Атенаија
Полно име Митридат I Калиник I Тео Дикан Епифан Филороман Филхелен
Татко	Митридат I Калиник
Мајка	Лаодика VII Теа
Вероисповед	Македонско-IИранска религиеозен синкретизам

Антиох I Тео Дикај Епифан Филороман Филхелен ( старогрчки: Ἀντίοχος ὁ Θεὸς Δίκαιος Ἐπιφανὴς Φιλορωμαῖος Φιλέλλην , што значи „Антиох, праведниот, истакнат бог, пријател на Римјаните и пријател на Грците“, в. 86 п.н.е. – 31 п.н.е., владеел 70 п.н.е. – 31 п.н.е.) бил крал на македонско-иранското кралство Комаген и најпознат крал на тоа кралство.

Остатоците од гробот-храм на Антиох на врвот на планината Немрут во Турција се додадени на списокот на светско наследство на УНЕСКО во 1987 година. Неколку барелјефи во камен откриени на локалитетот содржат некои од најстарите познати слики на две фигури кои се ракуваат . Релјефите прикажуваат македонско-ирански божества, заедно со божицата Комагена, па и самиот Антиох претставен во обожен статус. Антиох бил еден од последните владетели на персиско- македонскиот двор пред Римјаните да го освојат регионот.

Семејство, потекло и ран живот

Антиох I бил син на кралот Митридат I Калиник и на кралицата Лаодика VII Теа од Комаген. Антиох бил половина Иранец, далечен член на династијата Оронтиди и половина Македонец. Тезите за неговото наводно грчко потекло паѓаат во вода со самиот грчки прекар-филхелен. Таткото на Антиох, Митридат, (што исто укажува на словенски корен на името, првиот дел доаѓа од Митра, а другиот - дат, во смисла даден, од Митра даден, бил син на кралот Сам II Теосеб Дикај од Комаген и неидентификувана жена. Митридат веројатно бил поврзан со кралевите на Партија и, во според археолошките откритија на планината Немрут,потекнува од Оронт, а исто така се повикувал и на Дариј I од Персија како предок, благодарение на бракот на Оронт со Родогуна, ќерката на Артаксеркс II . бил потомок на кралот Дариј I.

Поизвесни се неговите династички врски со Дијадосите. Мајката на Антиох, Лаодика VII Теа, била македонска принцеза од Селевкидската империја . Таткото на Лаодика бил селевкидскиот крал Антиох VIII Грип, додека нејзината мајка била птоломејска принцеза и подоцна селевкидска кралица Трифена (види Клеопатра VI од Египет ). Така, Антиох бил директен потомок на Селевк I Никатор од Селевкидската империја, Птоломеј I Сотер од Египет, Антигон I Монофталм од Македонија и Азија, Лизимах од Тракија и македонскиот регент Антипатар . Овие пет луѓе, „наследниците“ на Дијадосите, служеле како генерали под Александар Велики Македонски . Родителите на Антиох се венчале како дел од мировниот сојуз меѓу нивните кралства. Малку е познато за неговиот ран живот и образование, настрана од неговиот филхеленски аспект; сепак, се чини дека кога неговиот татко починал во 70 г п.н.е., Антиох го наследил својот татко како крал.

Антиох се оженил со принцезата Исија Филосторг од Кападокија, ќерка на кралот Ариобарзан I од Кападокија и неговата сопруга Атинаи Филосторг I . Имале пет деца:

• Митридат II од Комаген, го наследил Антиох како крал на Комаген по неговата смрт во 31 г. п.н.е
• Лаодика, која се омажила за кралот Ород II од Партија
• Принцот Антиох II од Комаген
• Антиохида од Комаген
• Атинаи, која се омажила за кралот Артавасдес I од Медија Атропатен

Владеење

Комагена било мало кралство сместено во висорамнините на северна Сирија ; на север, се граничи со Кападокија, додека на југ се граничи со Осроен. Првично била вазална држава на Селевкидите, каде што била значително хеленизирана . Меѓутоа, во 1 век п.н.е., иранската култура доживеала оживување, намерно поддржана од Комаген со цел да се истакне своето античко потекло и да се побијат селевкидските, партиските и римските претензии за областа. Под Антиох, неговото кралство доживеало премрежја за време на римската војна со Понт и Ерменија . Ерменија на почетокот успеала да го прошири своето влијание врз Комагена, но Антиох на крајот бил принуден да застане на страната на Римјаните кога командантот Помпеј објавува војна против него.

Антиох тврди во својот натпис на планината Немрут дека бил „пријател на Римјаните“ ( philoromaios ), но бил гледан со доза на одредена недоверба од неколку доушници на Цицерон . Неговата иранска лоза го натера да се наклони кон Партиското царство. Тој имал добри односи со кралот на Медија Атропатен, Дариј, кој навидум му помогнал против Помпеј. Антиох склучил сојуз со партискиот монарх Ород II ( вл. 57–37 ), што беше зацементирано со бракот на Ород со ќерката на Антиох, Лаодика . Меѓутоа, во 51 п.н.е. Антиох му дал на Цицерон разузнавачки информации за движењата на партиските сили предводени од принцот Пакор I. На крајот, Антиох ги избрал Партите наместо Римјаните. Во 38 п.н.е., Пакор бил поразен и убиен од Римјаните; остатоците од неговата војска побегнале во Комаген, каде што се засолниле.

Римскиот војсководец Публиј Вентидиус Басус тргнал кон Комагена за да го казни Антиох за неговото дезертирање. Тој ја опсадил престолнината Самосата, каде што живеел Антиох. Антиох се обидел да постигне компромис нудејќи 1.000 таланти како надомест и обновен сојуз со Римјаните. Римскиот врховен командант Марк Антониј ја одбил понудата и го разрешил Вентидиј, при што тој ја преземал опсадата. Меѓутоа, тој не можел да го освои главниот град и наместо тоа прибегнал да ја прифати новата понуда на Антиох од 300 таланти. По ова, животот на Антиох станува нејасен; според Касиј Дион, тој бил убиен од партскиот крал Фраат IV, во ок. 31 BC

Планината Немрут

 

Статуите на боговите и пирамидалната гробница на кралот Антиох Теос од Комаген се издигнуваат зад, на врвот на планината Немрут

Камена глава на Антиох на врвот на планината Немрут

Антиох е познат по изградбата на импресивното верско светилиште на планината Немрут . Кога Антиох владеел како крал, тој создавал кралски култ за себе и се подготвувал да биде обожуван по неговата смрт. Антиох бил инспириран да создаде свој култ во македонската форма на религијата зороастризам. Антиох оставил многу натписи на коине кои откриваат многу аспекти од неговата религија и ја објаснуваат неговата цел на дејствување. Во еден натпис, Антиох наредил неговиот гроб да биде изграден на високо и свето место, подалеку од луѓето и блиску до боговите, меѓу кои и тој ќе биде се вброи. Антиох сакал неговото тело да биде зачувано за вечноста. Боговите што тој ги обужавал биле синкретична мешавина на старомакедонските и иранските богови, како што се Херакле - Артањес - Арес, Зевс - Оромасд и Аполон - Митра - Хелиос - Хермес . Монументалните фигури на локалитетот покажуваат и персиски и македонски иконографски влијанија: персиските влијанија можат да се видат во облеката, покривката и колосалната големина на сликите, додека приказот на нивните физички одлики произлегува од античкиот, македонски уметнички стил.

Антиох практикувал астрологија од многу езотеричен вид и ја поставил основата за календарска реформа, поврзувајќи ја Комагенската година, која дотогаш се засновала на движењата на Месечината, со циклусот Сотски (Ѕвездата на Сириус ) што го користеле Египќаните. како основа на нивниот календар. Ова би сугерирало дека Антиох бил запознаен, ако не и целосно инициран во херметизмот.

Гробниот комплекс на Антиоха бил конструиран на таков начин, да можат таму да се одржуваат верски свечености. Секој месец имало два празници за Антиох: неговиот роденден, кој се празнувал на 16-ти секој месец и неговото крунисување, кое се празнувало на 10-ти секој месец. Тој одвоил средства за овие настани од имотите кои се законски врзани за локацијата. Тој, исто така, назначил семејства на свештеници и јеродули да ги спроведуваат ритуалите, а нивните потомци требало да ја продолжат ритуалната служба за навек. Свештениците биле облечени во традиционални персиски облеки и ги украсувале ликовите на боговите и на предците на Антиох со златни круни. Свештениците принесувале темјан, билки и други неодредени „прекрасни жртви“ на жртвениците поставени пред секоја слика. Сите граѓани и војската биле поканети на банкетите во чест на славниот мртовец. За време на празниците, незадоволството било строго забрането и Антиох наредил луѓето да уживаат, да јадат и пијат вино и да ја слушаат светата музика што ја изведуваат храмските музичари.

Гробот на Антиох бил заборавен со векови, од доцната антика сè до 1883 година кога археолозите од Германија го ископале. Според пронајдените натписи, се чини дека Антиох бил побожен човек и имал дарежливо срце. Урнатините на кралската палата се пронајдени во друг град на кралството, Арсамеја. Оваа палата е позната како Ески Кале или „Стар замок/тврдина“. Во Арсамеја, Антиох оставил многу натписи на коине (старомакедонски) јазик за неговите заслуги во јавните работи и за тоа како го прославил градот.

Предци

 

Наводи

 

• Shayegan 2016, pp. 8, 13.
• Shayegan 2016, p. 13.
• Canepa 2010, p. 13.
• Widengren 1986, pp. 135–136.
• Marciak 2017, p. 157; Garsoian 2005; Erskine, Llewellyn-Jones & Wallace 2017, p. 75; Babaie & Grigor 2015, p. 80; Sartre 2005, p. 23; Widengren 1986, pp. 135–136; Merz & Tieleman 2012, p. 68; Canepa 2010, p. 13; Ball 2002, p. 436
• Dąbrowa 2018, p. 80.

Извори

• „Travel Guide To Turkey, Guide de la Turquie, GUIDE MARTINE, Guide to Turkey, Guide de Turquie, Travel, Turkey, Voyage, Turquie, Istanbul, Turkey Photos, Photos de la Turquie“. guide-martine.com. Архивирано од изворникот на 2016-03-03. Посетено на 3 ноември 2015.
• Michael Alexander Speidel (24 August 2005). „Early Roman Rule in Commagene“ (PDF). Mavors-Institut. Архивирано од изворникот (PDF) на 27 December 2015. Посетено на 3 ноември 2015.
• „Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, page 193 (v. 1)“. Архивирано од изворникот на 2006-01-01. Посетено на 3 ноември 2015.
• https://web.archive.org/web/20090519213953/http://www.tyndale.cam.ac.uk/Egypt/ptolemies/tryphaena.htm#Tryphaena.12
• Кембел-Скот, Роџер. „Нимруд Даг – Света планина во Анадолија“, во Vanished Civilizations: The Hidden Secrets of Lost Cities and Forgotten Peoples, стр. 194–197. Reader's Digest Services P/L, Хонгконг, 1988 година.ISBN 978-0-276-42658-2ISBN 978-0-276-42658-2 .
• Ball, Warwick (2002). Rome in the East: The Transformation of an Empire. Routledge. ISBN 978-1-134-82387-1.978-1-134-82387-1
• Canepa, Matthew (2010). „Achaemenid and Seleukid Royal Funerary Practices and Middle Iranian Kingship“: 1–21.
• Dąbrowa, Edward (2018). „Arsacid Dynastic Marriages“. Electrum. 25: 73–83. doi:10.4467/20800909EL.18.005.8925.
• Beck, R. (2004). Beck on Mithraism: Collected Works with New Essays. Ashgate Pub. стр. 297. ISBN 978-0-7546-4081-3. Посетено на 3 ноември 2015.978-0-7546-4081-3
•  
• Merz, Annette; Tieleman, Teun L (2012). The Letter of Mara bar Sarapion in Context: Proceedings of the Symposium Held at Utrecht University, 10-12 December 2009. Leiden: Brill. ISBN 978-90-04-23301-0.978-90-04-23301-0
• Babaie, Sussan; Grigor, Talinn (2015). Persian Kingship and Architecture: Strategies of Power in Iran from the Achaemenids to the Pahlavis. I.B.Tauris. стр. 1–288. ISBN 978-0-85773-477-8.978-0-85773-477-8
• Erskine, Andrew; Llewellyn-Jones, Lloyd; Wallace, Shane (2017). The Hellenistic Court: Monarchic Power and Elite Society from Alexander to Cleopatra. The Classical Press of Wales. ISBN 978-1-910589-62-5.978-1-910589-62-5
•  
• Marciak, Michał (2017). Sophene, Gordyene, and Adiabene: Three Regna Minora of Northern Mesopotamia Between East and West. BRILL. ISBN 978-90-04-35072-4.978-90-04-35072-4
• Sartre, Maurice (2005). The Middle East Under Rome. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-01683-5.978-0-674-01683-5
• Shayegan, M. Rahim (2016). „The Arsacids and Commagene“. Во Curtis, Vesta Sarkhosh; Pendleton, Elizabeth J.; Alram, Michael; Daryaee, Touraj (уред.). The Parthian and Early Sasanian Empires: Adaptation and Expansion. Oxbow Books. ISBN 978-1-78570-208-2.978-1-78570-208-2

Претходник Митридат I Калиник

Крал на Комаген 70 BC – 31 BC

Наследник Митридат II