Индустријализација

Од Википедија — слободната енциклопедија
Индустријализацискиот ефект е прикажан паралелно со растот на нивото на приход во XIX век. Графиконот го покажува бруто-националниот доход (по паритет на куповната моќ) по глава на жител помеѓу 1750-1900 година во 1990 $ сроведени според инфлација за нациите од Првиот свет (Европа, САД, Канада, Јапонија) и на земјите од третиот свет (Азија, Африка, Латинска Америка)[1]
Индустријализацијата подразбира и механизација на традиционалните мануални економски сектори како што е земјоделството.
Јаглена индустрија

Индустријализацијата е период на социјални и економски промени што трансформираат една човечка група од аграрно општество во индустриско општество. Ова вклучува обемна реорганизација на економијата за целите на производството.[2]

Како што растат приходите на индустриските работници, пазарите за потрошувачки добра и услуги од секаков вид имаат тенденција да се шират и да обезбедат дополнителен стимуланс за индустриските инвестиции и економскиот раст.

Почетоци[уреди | уреди извор]

По последната фаза на Прото-индустријализацијата, првата трансформација од земјоделска во индустриска економија е позната како Индустриска револуција и се случила од средината на XVIII век до почетокот на XIX век во одредени области во Европа и Северна Америка, почнувајќи од Велика Британија, и следени од Белгија, Швајцарија, Германија и Франција.[3] Одликите на оваа рана индустријализација биле технолошкиот напредок, преминот од рурална работа кон индустриска работна сила, финансиските инвестиции во нова индустриска структура и раниот развој на класната свест и теориите поврзани со ова.[4] Подоцнежните коментатори ова го нарекуваат Прва индустриска револуција.[5]

„ Втората индустриска револуција“ ги означува подоцнежните промени што се случиле во средината на XIX век по усовршувањето на парната машина, пронаоѓањето на моторот со внатрешно согорување, искористувањето на електричната енергија и изградбата на канали, пруги и линии за пренос на електрична енергија. Пронаоѓањето на линиското производство и дало поттик на оваа фаза. Рудниците за јаглен, челичарниците и фабриките за текстил ги замениле домовите како место за работа.[6][7][8]

До крајот на XX век, Источна Азија станува една од најнеодамнешните индустријализирани региони во светот.[9] Државите на БРИКС (Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужна Африка) се во процес на индустријализација.[4]

Постои многу литература за факторите што ја олеснуваат индустриската модернизација и развојот на претпријатието.[10]

Индустријализација во Источна Азија[уреди | уреди извор]

Помеѓу раните 1960-ти до 1990-ти, „четирите азиски тигри“ претрпеле брза индустријализација, одржувајќи исклучително високи стапки на раст.

Социјални последици[уреди | уреди извор]

Индустриската револуција била придружена со големи промени во општествената структура, а главната промена била преминот од работата на фармата во активностите поврзани со фабриките.[11] Ова резултираше во создавање на класна структура што ги разликува луѓето со добра финанскиска состојба со оние од работната категорија. Ова го искривило семејниот систем бидејќи повеќето луѓе се преселиле во градовите и ги напуштиле руралните области, што резултирало и со поголем пренос на болестите. Местото на жените во општеството се префрлило од домаќинството во платените работници, со што се намалил бројот на родени деца по домаќинство. Понатаму, индустријализацијата придонела во зголемувањето на детскиот труд, а потоа и образованите системи.[12]

Урбанизација[уреди | уреди извор]

Утро во Гуангжу, панорама

Бидејќи Индустриската револуција била промена од аграрното општество, луѓето мигрирале од селата во потрага по работа на места каде што биле основани фабрики. Оваа преселба на руралните луѓе довела до урбанизација и зголемување на населението во градовите. Концентрацијата на работната сила во фабриките ја зголеми урбанизацијата и големината на населените места, за да им служи да ги смести работниците во фабриката.

Експлоатација[уреди | уреди извор]

Кина[уреди | уреди извор]

Кина, заедно со многу други области во светот управувана од индустријализацијата, била погодена од порастот на понудата и побарувачката во светот која никогаш не завршува. Со најголемо население во светот, Кина стана еден од главните извозници на производи - од предмети за домаќинството до апарати со висока технологија.[13]

Промени во структурата на семејството[уреди | уреди извор]

Семејството се менува со индустријализацијата. Социологот Талкот Парсонс истакна дека во прединдустриските општества постоела структура на пошироко семејство, опфаќајќи многу генерации, кои веројатно останале на истата локација со децении и векови. Во индустријализираните општества преовладува потесното семејство, составено од само родителите и нивните деца. Семејствата и децата кои достигнуваат зрелост се поподвижни и имаат тенденција да се преселат таму каде што постојат работни места. Семејните врски на далечина стануваат заладени.[14]

Сегашната ситуација[уреди | уреди извор]

Состав на БДП од 2006 година на сектор и работна сила по занимање. Соодветно, зелената, црвената и сината боја на земјите го претставуваат процентот на земјоделството, индустријата и услужниот сектор.

Од 2018 година, „меѓународната заедница за развој“ (Светска банка, Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД), многуте оддели на ООН, ОХЗ, СЗО, МОТ и УНЕСКО,[15] поддржуваат развојни политики како прочистувањетона водата или основното образование и соработка помеѓу заедниците од третите земји.[16] Некои членови на економските заедници не ги сметаат современите политики на индустријализација како соодветни за глобалниот југ (земји од Третиот свет) или корисни на подолг рок, со перцепција дека тие можат да создадат само неефикасни локални индустрии кои не можат да се натпреваруваат со доминантната слободна трговија во политичкиот поредок што ја развива индустријализацијата. Екологизмот и зелената политика можат да претставуваат поемотивни реакции на индустрискиот раст. Како и да е, повторените примери во историјата на очигледно успешна индустријализација (Британија, Советскиот Сојуз, Јужна Кореја, Кина, итн.) можат да направат конвенционалната индустријализација да изгледа како привлечна или дури и како природниот пат кон напредот, па како што расте населението, потрочувачките очекувања растат и земјоделските можности се намалуваат.

Односите меѓу економскиот раст, вработувањето и намалувањето на сиромаштијата се сложени. Зголемената продуктивност, се вели, дека може да доведе до помало вработување (видете поткрепа без работа).[17] Постојат разлики меѓу секторите, според кои производството е помалку способно од терцијарниот сектор да ги задоволи зголемената продуктивност и можностите за вработување. Повеќе од 40% од вработените во светот се „сиромашни“, чии приходи не успеваат да ги задржат себеси и своите семејства над линијата на сиромаштија од $2 на ден.[17] Постои и феномен на деиндустријализација, како во транзицијата на земјите од поранешниот СССР кон пазарните економии, а земјоделскиот сектор е често клучен за намалување на резултирачката невработеност.[17]

Видете и:[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Paul Bairoch (1995). Economics and World History: Myths and Paradoxes. University of Chicago Press. стр. 95.
  2. ↑ O'Sullivan, Arthur; Sheffrin, Steven M. (2003). Economics: Principles in Action. Upper Saddle River, New Jersey 07458: Pearson Prentice Hall. стр. 472. ISBN 0-13-063085-3. OCLC 50237774.CS1-одржување: место (link)
  3. ↑ Griffin, Emma, A short History of the British Industrial Revolution. In 1850 over 50 percent of the British lived and worked in cities. London: Palgrave (2010)
  4. ↑ 4,0 4,1 Sustainable Industrialization in Africa: Toward a New Development Agenda. Springer. 2016. doi:10.1007/978-1-137-56112-1_1b.[да се провери]
  5. ↑ Pollard, Sidney: Peaceful Conquest.The Industrialisation of Europe 1760–1970, Oxford 1981.
  6. ↑ Buchheim, Christoph: Industrielle Revolutionen. Langfristige Wirtschaftsentwicklung in Großbritannien, Europa und in Übersee, München 1994, S. 11-104.
  7. ↑ Jones, Eric: The European Miracle: Environments, Economics and Geopolitics in the History of Europe and Asia, 3. ed. Cambridge 2003.
  8. ↑ Henning, Friedrich-Wilhelm: Die Industrialisierung in Deutschland 1800 bis 1914, 9. Aufl., Paderborn/München/Wien/Zürich 1995, S. 15-279.
  9. ↑ Industry & Enterprise: A International Survey Of Modernisation & Development, ISM/Google Books, revised 2nd edition, 2003. ISBN 978-0-906321-27-0.
  10. ↑ Lewis F. Abbott, Theories Of Industrial Modernisation & Enterprise Development: A Review, ISM/Google Books, revised 2nd edition, 2003. ISBN 978-0-906321-26-3.
  11. ↑ revolution, social. „social effects of industrial revolution“.
  12. ↑ revolution, social. „social effect of industrial revolution“.[мртва врска]
  13. ↑ Lee, Robin (2016-09-26). „Industrialization and Exploitation“. Medium (англиски). Посетено на 2020-06-30.
  14. ↑ The effect of industrialisation on the family, Talcott Parsons, the isolated nuclear family Архивирано на 20 ноември 2010 г. Black's Academy. Educational Database. Accessed April 2008.
  15. ↑ Child, development. „development and the whole child“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-01-17.
  16. ↑ United Nations Millennium Development Goals. Un.org (2008-05-20). Retrieved on 2013-07-29.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 Claire Melamed, Renate Hartwig and Ursula Grant 2011. Jobs, growth and poverty: what do we know, what don't we know, what should we know? Архивирано на 20 мај 2011 г. London: Overseas Development Institute

Понатамошно читање[уреди | уреди извор]

  • Chandler Jr., Alfred D. (1993). The Visible Hand: The Management Revolution in American Business. Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 978-0674940529.
  • Hewitt, T., Johnson, H. and Wield, D. (Eds) (1992) industrialisation and Development, Oxford University Press: Oxford.
  • Hobsbawm, Eric (1962): The Age of Revolution. Abacus..
  • Kemp, Tom (1993) Historical Patterns of Industrialisation, Longman: London.ISBN 0-582-09547-6
  • Kiely, R (1998) industrialisation and Development: A comparative analysis, UCL Press:London.
  • Landes, David. S. (1969). The Unbound Prometheus: Technological Change and Industrial Development in Western Europe from 1750 to the Present. Cambridge, New York: Press Syndicate of the University of Cambridge. ISBN 0-521-09418-6.
  • Pomeranz, Ken (2001)The Great Divergence: China, Europe and the Making of the Modern World Economy (Princeton Economic History of the Western World) by (Princeton University Press; New Ed edition, 2001)
  • Tilly, Richard H.: Industrialization as an Historical Proces, European History Online, Mainz: Institute of European History, 2010, retrieved: 29 February 2011.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Индустријализација&oldid=5009655“