Изборно Кнежевство Салцбург
| Изборно Кнежевство Салцбург | ||||||
| Kurfürstentum Salzburg | ||||||
| Држава на Свето Римско Царство (1803–05) | ||||||
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
 Салцбург помеѓу Баварија и Австрија
| ||||||
| Главен град | Салцбург | |||||
| Јазици | Баварски | |||||
| Уредување | Кнежевство | |||||
| Изборен кнез | ||||||
| - | 1803–1805 | Фердинанд (прв) | ||||
| Историја | ||||||
| - | Основана | 11 февруари 1803 | ||||
| - | Припоено кон Австрија | 26 декември 1805 | ||||
Изборно Кнежевство Салцбург (германски: Kurfürstentum Salzburg), повремено познато како Големо Војводство Салцбург — изборно кнежевство на Светото Римско Царство од 1803–05,[1] краткотрајната држава наследничка на Архиепископското Кнежевство Салцбург.
Историја[уреди | уреди извор]
Во 1800 година, територијата на архиепископското кнежевство била окупирана од француските сили за време на војната на Втората коалиција, при што надбискупот гроф Хиероним фон Колоредо побегнал во Виена. Зголемени од страна на КнежевствотоБерхтесгаденската и делови од поранешните кнез-епископии на Ајхштат и Пасау, неговите земји биле реорганизирани како Изборно Кнежевство Салцбург, создаден за Фердинанд III од Хабсбург-Лорен, помлад брат на царот Франц II.
Фердинанд го држел Големото Војводство Тоскана до 1801 година, кога царот Франц морал да ја отстапи власта над Тоскана на Франција и Луј од Бурбон-Парма според Договорот од Луневил. Големиот војвода, во добри односи со Наполеон, ја постигнал компензацијата со поранешната архиепископија во декември 1802 година. Секуларизацијата била постигната, кога кнезот-архиепископ Колоредо во неговиот виенски егзил формално поднел оставка во корист на Фердинанд на 11 февруари 1803 година. Две недели подоцна, епископската територија биласекуларизирана како дел од германската медијатизација (Reichsdeputationshauptschluss).
Фердинанд се покажал како способен владетел. Тој го основал Медицинскиот факултет на Универзитетот во Салцбург и го поставил истакнатиот педагог Франц Михаел Виерталер за да воведе реформа во образованието. Тој, исто така, наредил подобрување на патиштата на планинските премини до Бад Гаштајн, Санкт Јохан им Понгау и Радштат, додека неговите економски реформи предизвикале противење кај еснафите во Салцбург. Кога во октомври 1805 година француските трупи повторно се преселиле за време на војната на Третата коалиција, Фердинанд, како и неговиот претходник, архиепископот Колоредо, морал да ја напушти својата резиденција во дворот на неговиот брат во Виена.
По разорниот австриски пораз во битката кај Аустерлиц, електоратот во Салцбург бил распуштен со Пресбургскиот мир потпишан на 26 декември 1805 година. Земјите на поранешната архиепископија со Берхтесгаден преминале на Австриското Царство, додека териториите Ајхштат и Пасау биле припоени од Кралството Баварија. Фердинанд повторно бил обештетен, овој пат со новоформираното Големо Војводство Вирцбург.
Со конечното распаѓање на Светото Римско Царство во 1806 година, Изборното тело било повторно воспоставено како австриско Војводство Салцбург, а Франц ја додал „Војвода од Салцбург“ на својата титула како цар на Австрија. Сепак, Салцбург останал предмет на интереси и преговори за време на Наполеонските војни. По војната на петтата коалиција, преминал во Баварија според Шенбрунскиот договор од 1809 година, инкорпориран во округот Салзах заедно со тиролскиот Кицбиел, Траунштајн и Рид во Инкрајс во 1810 година.
Регионот Салцбург конечно бил поделен меѓу Австрија и Баварија со Парискиот мир во 1814 година. Од 1816 година, поголемиот дел источно од реката Салзах потоа бил управуван од Линц во Горна Австрија, сè додека војводството Салцбург не било повторно воспоставено во 1850 година.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Gerhard Köbler (2007). Historisches Lexikon der Deutschen Länder: Die deutschen Territorien vom Mittelalter bis zur Gegenwart. C.H.Beck. стр. 41–. ISBN 978-3-406-54986-1. Посетено на 4 July 2012.