Јазици на Србија
Оваа статија можеби бара дополнително внимание за да ги исполни стандардите за квалитет на Википедија. Ве молиме подобрете ја оваа статија ако можете. |
Србија има само еден национален службен јазик, кој е српскиот. Други јазици што се зборуваат во Србија се: унгарски, романски, словачки, русински, хрватски (сите се официјални регионални јазици во покраината Војводина ), босански, ромски, албански, влашки, бугарски, македонски, црногорски, буњевскиот итн.
Српски јазик
[уреди | уреди извор]Српскиот јазик преовладува во поголемиот дел од Србија . Босанскиот, хрватскиот и буњавскиот јазик, кои според пописот се зборуваат во некои делови на Србија, се речиси идентични со српскиот, додека многу говорници на бугарскиот јазик од југоисточна Србија зборуваат на торлачкиот дијалект, кој се смета за еден од преодните дијалекти помеѓу бугарски и српски јазик.
Српскиот јазик што се зборува во Србија има неколку дијалекти: Шумадија-Војводина, Смедерево-Вршац, Косово-Ресава, Призрен Јужна Морава, Сврљиг-Заплање, Тимок-Лужница (торлачки), Источна Херцеговина и Зета-Јужен Санџак . Шумадија-Војводина и дијамантите од источна Херцеговина се основа за модерниот српски стандард.
Низ дел од јужна Србија се зборува дијалект со име торлачки . И покрај тоа што нема стандардна форма и продолжува да се говори без каква било форма на службен статус, некои од нив може да се гледаат како да претставуваат посебен јазик. Таа е дел од јужнословенскиот дијалектниот континуум и е преодна помеѓу источните јужнословенски јазици (главно бугарски и македонски) и западните јужнословенски јазици (од кои српски е дел).
Малцински јазици
[уреди | уреди извор]Покрај српскиот јазик, кој е службен јазик во целата земја, во службената употреба на провинцијата има пет малцински јазици: унгарски, романски, словачки, русински и хрватски . Српскиот е главен јазик што го користи провинциската администрација и сите градски и општински администрации во Војводина. Другите пет јазици се користат од страна на провинциската администрација и од избрани градски или општински администрации. Во пракса, српскиот јазик е лингва франка од регионот, а бројот на прогласени роднини на српски јазик во покраината го надминува бројот на прогласени етнички Срби . Меѓу другите јазици, унгарскиот и словачкиот се доминантни во неколку општини, додека другите јазици се доминантни само во неколку села.
Севкупно, во Србија се зборуваат 15 малцински јазици.[1] Овие јазици се албански, босански, бугарски, буњавац, хрватски, чешки, германски, унгарски, македонски, ромски, романски, панонски, руски, словачки, украински и влашки .[1] Европската повелба за регионални или малцински јазици беше потпишана од Србија и Црна Гора во 2005 година.[2] Република Србија како наследник на Државната унија на Србија и Црна Гора ги продолжи своите законски обврски кон повелбата и стапи во сила во 2006 година.[2] Во општините каде одредено малцинство претставува повеќе од 15% од вкупното население, задолжително е воведување на јазикот на малцинствата во службена употреба.[2] Дополнително, Во провинцијата Војводина, јазикот на малцинството и писмото што не е во службена употреба на целата територија на општината ќе се внесат во службена употреба во населени места на таа општина, ако процентот на дадено малцинство достигнува 25% во тоа населено место.[2]
Уставот на Република Србија предвидува дека српскиот јазик и кирилското писмо ќе бидат во службена употреба, а службеното користење на други јазици и писмени текстови ќе се регулира со закон. Меѓутоа, во последно време латинската азбука стана сè попопуларна, особено кај младите.[3] Освен тоа, одредбата од член 79 го одредува правото на лицата што припаѓаат на националните заедници на малцинствата да го зачуваат културниот идентитет, кој исто така вклучува право да ги користат нивните сопствени јазици и скрипти.[3]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 „Latest Council of Europe report on regional or minority Languages in Serbia published“. The Network to Promote Linguistic Diversity. Архивирано од изворникот на 2015-06-26. Посетено на 25 June 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „EUROPEAN CHARTER FOR REGIONAL OR MINORITY LANGUAGES-APPLICATION OF THE CHARTER IN SERBIA, 2nd monitoring cycle“ (PDF). Council of Europe. Посетено на 25 June 2015.
- ↑ 3,0 3,1 „Official Use of Languages and Scripts in the AP Vojvodina“. Pokrajinski sekretarijat za obrazovanje, propise, upravu i nacionalne manjine – nacionalne zajednice. Посетено на 25 June 2015.