Прејди на содржината

Франсоа Мансар

Од Википедија — слободната енциклопедија
Франсоа Мансар
François Mansart
Франсоа Мансар, детаљ од двојниот портрет на Мансар и Клод Перо, од Филип де Шампењ
Роден(а)23 јануари 1598(1598-01-23)
Париз
Починал(а)23 септември 1666(1666-09-23) (возр. 68)
Париз
НационалностФранцуска
Установастудио на Саломон де Брос
ЗданијаШато де Балроа, Тампл ди Маре, Шато де Мезон, Црква Вал-де-Грас
ПроектиШато де Блоа
Нацртипланови за обнова на Лувр и кралскиот мавзолеј во Сен Дени

Франсоа Мансар (Париз, 23 јануари 1598 - Париз, 23 септември 1666) — француски архитект кој е заслужен за воведувањето на класицизмот во барокната архитектура на Франција. Енциклопеција британика го наведува како највештиот француски архитект од 17 век, чии дела се „познати по својот висок степен на префинетост, суптилност и елеганција“.[1]

Мансар, како што е општо познато, широко го користел четиристраниот, двонагибен гамбрилен покрив со прозорци на поостриот долен пад, создавајќи дополнителен простор за живеење на таваните,[2] кој на крајот го добил своето име - мансардa.

Кариера

[уреди | уреди извор]

Франсоа Мансар е роден во семејство на мајстори столари во Париз. Тој не бил обучен како архитект; неговите роднини му помогнале да се обучи како каменорезец и скулптор. Се смета дека тој ги научил архитектонските вештини во студиото на Саломон де Брос,[3][4] најпопуларниот архитект од владеењето на Анри IV.

Мансар бил признат од 1620-тите натаму за неговиот стил и вештина како архитект, но тој имал репутација на тврдоглав и тежок перфекционист, кој ги уривал своите градби за да почне одново да ги гради. Само најбогатите можеле да си дозволат да работи кај нив, бидејќи зградите на Мансар чинат „повеќе пари отколку што поседува самиот голем Турчин“.

Единствениот преживеан пример за неговата рана работа е Шато де Балроа, градба нарачана од Гастон, војводата од Орлеан, започната во 1626 година. Самиот војвода бил толку задоволен од резултатот што го поканил Мансар да му го обнови неговиот дворец Блоа (1635). Архитектот имал намера целосно да ја обнови поранешната кралска резиденција, но неговиот дизајн бил оспорен и само северното крило било реконструирано според дизајнот на Мансар, вешто користејќи го класичниот редослед. Во 1632 година, Мансар ја дизајнирал црквата Света Марија Ангелска, користејќи го Пантеон како вдахновение.[5]

Повеќето од градбите на Мансар подоцна биле реконструирани или урнати. Најдобро зачуваниот пример за неговиот зрел стил е Шато де Мезон, кој уникатно го задржува својот оригинален ентериер, вклучувајќи величествени скалила. Структурата е строго симетрична, со големо внимание посветено на релјефот. Се смета дека го најавил и инспирирал неокласицизмот од 18 век.

Во 1640-тите, Мансар работел на манастирот и црквата Вал-де-Грас во Париз, многу посакувана нарачка од Ана Австриска. Неговата наводно расипништво довело до тоа да биде заменет со поприспособен архитект, кој во основа го следел дизајнот на Мансар.

Во текот на 1650-тите, Мансар бил на мета на политичките непријатели на премиерот кардиналот Мазарен, за кого Мансар често работел. Во 1651 година, тие го објавиле „La Mansarade“, памфлет во кој го обвинуваат архитектот за неконтролирана екстраваганција и махинации.

Откако Луј XIV седнал на престолот, Мансар изгубил многу од своите нарачки во корист на други архитекти. Неговите дизајни за ремоделирање на Лувр и кралскиот мавзолеј во Сен Дени никогаш не биле извршени, во случајот со Лувр бидејќи тој не бил подготвен да поднесе детални планови.[6] Некои од неговите планови подоцна биле повторно употребени од неговиот внук, Жил Ардуен Мансар. Мансар починал во Париз во 1666 година.

Наследство

[уреди | уреди извор]

Главниот лик на архитектурата Мансар е благородност и величественост. Сите негови студии биле насочени кон усовршување на моделот на антиката. Неговиот профил имал прецизност и исправност, а малкумина подобро од него ја замислиле општата распределба на планот. Но, му замерувале што целосно се оддалечил од елеганцијата и грациозноста карактеристични за векот на Франсоа I, за преувеличувањето на благородноста и достоинството за да им даде поголема величественост на неговите градби. И покрај овој укор, не може да му се одрече цврстиот ум, плодната имагинација, чувството за убавина и пред сè одбивноста кон лош вкус, што во негово време беше прилично ретко. Колку и да бил скромен, толку и умен, никогаш не бил задоволен со своите цртежи, дури и кога ги освојувале гласовите на познавачите. И покрај овие недостатоци, Франсоа Мансар сè уште се смета за еден од првите француски архитекти.

Повеќето од бројните и ценети градби изградени од Мансар се речиси исчезнати и се познати само од гравурите или од списокот што го оставил Шарл Перо.[7][8] Денес, единственото нешто што останало за да го цениме талентот на Франсоа Мансар, освен Вал-де-Грас, е Шато де Мезон-Лафит, кој е врежан во седумте плочи на Мариета.[9] Во Париз останала само реновираната фасада на хотелот Карнавалет и протестантската црква во Мере, улицата Сен Антоан. Единствената недопрена зграда што останала денес е хотелот де Женего,[10] изграден помеѓу 1651 и 1655 година за Анри де Женего, грофот од Монбрисон, Маркиз де Планси, секретар на кралот, главен сметководител и државен советник.

Мансар ја популаризирал употребата на поткровја.

Галерија

[уреди | уреди извор]
  • Шато де Балроа, најраното преживеано дело на Мансар
    Шато де Балроа, најраното преживеано дело на Мансар
  • Црквата во улицата Сент Антоан, денес Тампл ди Маре[11]
    Црквата во улицата Сент Антоан, денес Тампл ди Маре[11]
  • Шато де Мезон, дефинирачко дело во француската архитектура
    Шато де Мезон, дефинирачко дело во француската архитектура
  • Црквата Вал де Грас, изградена за Ана Австриска
    Црквата Вал де Грас, изградена за Ана Австриска

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ Western Architecture - France, Encyclopædia Britannica
  2. ↑ AMHER, 4th edition, 2000.
  3. ↑ Coope, Rosalys (1972). Salomon de Brosse and the Development of the Classical Style in French Architecture from 1565 to 1630. London: A. Zwemmer. OCLC 462335463. University Park: The Pennsylvania State University Press. OCLC 533450
  4. ↑ Coope, Rosalys (1996). "Brosse, Solomon de" in The Dictionary of Art, edited by Jane Turner, reprinted with minor corrections in 1998, vol. 4, pp. 864–866.
  5. ↑ Pénin, Marie-Christine. „Couvent des Filles de la Visitation Sainte-Marie de la rue Saint-Antoine“. Tombes Sépultures dans les cimetières et autres lieux.
  6. ↑  „François Mansard“ . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913.
  7. ↑ Morgan, Jeanne (1985). Perrault's Morals for Moderns. New York, Berne, Frankfurt am Main: Peter Lang Publishing Inc. ISBN 0820402303.
  8. ↑ „UPI Almanac for Tuesday, Jan. 12, 2021“. United Press International. January 12, 2021. Архивирано од изворникот на January 29, 2021. Посетено на February 27, 2021. …French fairy tale writer Charles Perrault, author of the Mother Goose stories, in 1628…
  9. ↑ From Cochin the collection passed to M. Deloynes, auditor at the Cour des Comptes. In 1880, the Bibliothèque Nationale acquired the 63-volume collection, in 63 volumes, where it is known as the Deloynes Collection. Архивски примерок на Семрежниот архив (англиски)
  10. ↑ Sis 60, rue des Archives, Paris 3
  11. ↑ Braham and Smith 1973, pp. 203–205.
Нормативна контрола

 

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Франсоа_Мансар&oldid=5241487“