Аеродром Свети Апостол Павле

Аеродром ,,Свети Апостол Павле" Охрид Аеродром Охрид
Поглед на влезот на аеродромот
IATA: OHD ICAO: LWOH OHD Местоположба на аеродромот во Македонија
Општо
Аеродромски вид	Јавен
Сопственик/Оператор	ТAВ Аеродроми
Служи за	Охрид, Македонија
Местоположба	Оровник, Општина Дебарца, Македонија
Надм. височина	2,313 ст / 705 м
Координати	41°10′48″N 020°44′32″E
Мрежно место	ohd.airports.com.mk
Писта
Правец Должина Површина ст м 02/20 8.366 2.550 Асфалт
Статистика (2015)
Патници 107,916 Промена на патници 2014-15 ▲54,2%

Охридскиот аеродром (IATA: OHD, ICAO: LWOH) (Аеродром Охрид) познат и како аеродром Апостол Павле е аеродром во Охрид, Република Македонија. Аеродромот се наоѓа на 9 km од Охрид, долж магистралниот пат Охрид-Кичево-Скопје. Аеродромот во моментов има 8 паркинг позиции за авиони од комерцијалната и 5 паркинг позиции за авиони од генералната авијација на пристанишната платформа. Пристанишната зграда и другите аеродромски инфраструктурни објекти опслужуваат околу 60 000 патници и околу 1 000 операции на воздухоплови на годишно ниво. Основната причина за постоење на охридскиот аеродром е развој на туризмот во охридскиот туристички регион, како и алтернативен аеродром за летовите на Меѓународниот аеродром Скопје. Аеродромските услуги на охридскиот аеродром ги користат многу странски авиокомпании.

Историја

Аеродром Свети Апостол Павле

Во својот развоен пат, од леталиште со тревни маневарски површини од сезонски карактер, наменето за одвивање на спортска, школска и комерцијална авијација во домашниот воздушен сообраќај во услови на надворешна видливост, до модерно, современо и афирмирано меѓународно воздухопловно пристаниште во рамките на глобалниот воздухопловен транспортен систем, Аеродром Охрид бележи развоен пат долг цели 53.5 години.

Периодот на настанување и афирмација на охридскиот аеродром започнува со официјалното ЈАТ-ово изведување на првиот промотивен лет во комерцијалниот сообраќај на 5 јули 1953 и трае до почетокот на 1968 година, кога се започнати практичните активности околу модернизирање и реконструкција на аеродромот. Со промоцијата на новата воздушна туристичка линија на релација Белград - Скопје - Охрид, ЈАТ го вклучил охридскиот аеродром во сопствената домашна воздушна мрежа на аеродроми во тогашната југословенска заедница.

Во втората половина на 60-тите години, со модернизацијата на флотата на авиониц во ЈАТ и со зголемувањето на физичкиот обем на сообраќајот, често пати било поставувано прашањето за потреба од модернизација и реконструкција на охридскиот аеродром. Активностите околу изнаоѓањето на реални можности за реализација на таквата идеја започнале уште кон крајот на 1965 година, а последната оперативна зона на стариот аеродром се одвивала во летниот период 1967 година. Практично, со почетокот на 1968 година завршува превиот развоен период на охридскиот аеродром. Во периодот од 1968 до 1970 година, согласно техничката документација за изградба на новиот аеродром, прво биле изведувани подготвителните работи околу приспособување на теренот на постојната аеродромска локација, а потоа биле започнати градежни работи врз изградба на нова асфалтно-полетно-слетна патека и другите маневарски површини, пристанишна платформа, пристанишна зграда, контролна кула, гаражи, трафостаница, паркинг простор, технички комплекс, приодни патишта, периметарска ограда и други инфраструктурни објекти. Старата пристанишна зграда била реконструирана, проширена и адаптирана за сместување на административните служби.

По завршувањето на градежните работи, целиот аеродромски комплекс зафаќал површина од 640.850 м , од кои 29.350 м во надворешната (земска) страна, а 611.500 м во оградената (воздушна) страна на аеродромот. Асфалтната површина на полетно-слетната патека, спојниците, пристанишната платформа и сервисните патеки изнесувала околу 155.000 м.

Потребите за стопанско поврзување на регионот во однос на пазарното опкружување во тогашната југословенска заедница, како и за користење на туристичките потенцијали за опслужното подрачје, биле поврзани со потребите за „совладување“ на патните дистанци во оквир на заедничката држава. Патните растојанија на Охрид до Белград (608км), Загреб (998км), Љубљана (1.136 км), Сараево (663км), Титоград (519км), Дубровник (686км), Сплит (884км) и другите потенцијални стопански и туристички центри, ги оправдувале погодностите во користењето на воздушниот транспорт за опслужното подрачје на аеродромот.

Сепак, огромните потенцијали за развој на туризмот во опслужното подрачје на аеродромот го претставувале главниот адут и најважната причина за постоење на Аеродром Охрид.

Периодот на осовременување и експанзија на охридскиот аеродром започнува со изведувањето на првиот промотивен лет од страна на чартер превозникот од Белград “Авиогенекс“ во комерцијалниот воздушен сообраќај на новоизградениот аеродром на 08.06.1970 година и ќе трае наредните дваесет години, до крајот на 1990 година.

Вистинската експанзија во физичкиот обем на сообраќајот на Аеродром Охрид започнала во втората половина на 80-тите години, со интензивниот развој на стационарниот туризам во текот на летниот период на охридската ривиера. Голем број меѓународни туристи, пред се од Холандија, Германија и Велика Британија, како и туристи од Словенија и Србија, со што се потврдува фактот дека една од основните причини за постоење на охридскиот аеродром, можеби и најголемата, е развојот на туризмот во Македонија.

Тоа го потврдуваат статистичките податоци за физичкиот обем на сообраќајот во периодот од 1970 до 1990 година; (во 1970 година се превезени 11 674 патници, реализирани се 308 операции на авиониц и 2.9 карго пратки; во 1990 година се превезени 67 811 патници, а реализирани се 1 298 операции на авиони и 119.9 карго пратки).

Бројот на ваквите ,,туристички,, аеродроми во светот е голем, а познат е фактот дека повеќе од половината аеродроми во тогашна СФРЈ биле од таков вид: Дубровник, Сплит, Тиват, Риека, Пула, Пореч, Бања Лука, Охрид и други. Конечно, многу е логично за Аеродром Охрид да се зборува како за туристички аеродром, кога најголемиот туристички центар во Македонија се наоѓа во опслужното подрачје на аеродромот.

Во период март-мај 1990 година е изведена реконструкција на полетно-слетната патека и другите маневарски површини на аеродромот.

Меѓутоа, во 1990 и 1991 година, неколку настани и случувања од сферата на општественото, политичкото и економското живеење во просторите на заедничката држава, кои биле причина за огромни промени на регионален план, предизвикале големи промени во работењето и функционирањето и на охридскиот аеродром и всушност го одредиле преломниот момент во неговиот понатамошен развој. Практично, со тоа завршува вториот развоен период на Аеродромот Охрид. Без оглед на бројноста на домашните воздушни превозници и шареноликоста на нивната флота и без оглед на воспоставените воздушни релации кои ја поврзаа Република Македонија со светот, никој од нив не се обиде да направи посериозни напори за да го поврзе охридскиот аеродром со атрактивните меѓународни дестинации и да му ја врати „старата“ слава.

Во периодот 1994-1995 година извршена е комплетна реконструкција и проширување на пристанишната зграда, со што се подобрени условите и зголемени можностите за ефикасно извршување на активностите околу регистрацијата на патниците и нивниот багаж.

Во есента 1996 година извршено е проширување и осветлување на пристанишната платформа, со што се зголемени капацитетите и подобрени условите за безбедно, несметано и ефикасно прифаќање и отпрема на воздухопловите.

Во текот на 1999 година оспособен е новиот складишен и магацински простор, со што се подобрени условите за развој на карго дејноста на аеродромот.

Во периодот март-јули 2004 година извршена е реконструкција на пистата на Аеродром Охрид од страна на УЦВП со користење на кредит од Европската банка за обнова и развој.

Врз трендот на опаѓање на физичкиот обем на сообраќајот во последните години на Аеродром Охрид, значајно влијание имаа неколку битни објективни фактори:

• политичката и воената криза во Република Македонија во 2001 година;
• глобалните тектонски пореметувања во воздушниот сообраќај по случувањата на 11-ти септември 2001 година во САД;
• отворањето на аеродромот во Приштина за одвивање и на цивилен воздушен сообраќај;
• несредените односи помеѓу домашните превозници и другите релевантни субјекти во воздухопловниот транспортен систем во Македонија;
• непостоење на долгорочна стратегија за развој на воздушниот сообраќај во Република Македонија;
• непостоење на стратегија за развој на туризмот во Република Македонија и непреземање на организирани активности и мерки од страна на државата за заживување на меѓународните туристички движења во домашните туристички центри.
• релативно ниското ниво на техничката и технолошката опременост на сообраќајните капацитети во пружањето на основните аеродромски услуги на Аеродром Охрид.

Авиопревозници и одредишта

Авиопревозници	Дестинации
Air Bucharest	Сезонски чартер: Базел/Милуз
Air Serbia	Сезонски: Белград-Никола Тесла
Arkia Israel Airlines	Сезонски: Тел Авив-Бен Гурион
Heli Air	Сезонски чартер: Софија
Corendon Dutch Airlines	Сезонски чартер: Амстердам
Helvetic Airways	Цирих
TUI Airlines Netherlands	Сезонски: Амстердам
Wizz Air	Базел/Милуз Сезонски: Лондон-Лутон

Статистика

Бројот на патниците на Охридскиот аеродром се прикажани во следната табела:

Година	Патници	Промена
1990	67,811
1991	60,440	▼10,9%
1992	34,344	▼43,2%
1993	48,022	▲39,8%
1994	18,681	▼61,1%
1995	39,270	▲110,2%
1996	104,229	▲165,4%
1997	42,544	▼59,2%
1998	55,417	▲30,3%
1999	74,497	▲34,4%
2000	65,941	▼11,5%
2001	53,954	▼18,2%
2002	60,209	▲11,6%
2003	51,082	▼15,5%
2004	32,309	▼36,8%
2005	53,901	▲66,8%
2006	50,336	▼6,6%
2007	45,515	▼9,6%
2008	44,413	▼2,4%
2009	33,873	▼23,7%
2010	14,095	▼58,4%
2011	78,246	▲455,1%
2012	84,736	▲8,3%
2013	83,060	▼2,0%
2014	69,984	▼15,7%
2015	107,916	▲54,2%
2016(01.01-31.08)	104,998	▲44,4%

Установи и услуги

Катеринг за авионските фри-шопови (на ARR и DEP), процесирање на протоколи, CIP (бизнис), телефон и факс, телефонски картички, царинска и имиграциона контрола, полициско обезбедување (24 часа), аеродромско обезбедување (24 часа), продавница за сувенири, менувачница, ресторан во AD (100 оброци на час), установи за паркинг на такси и автомобили (70 автомобили + 3 автобуси), установи за справување со товар (простор за складирање на товар 340 m²) и патнички капацитет од 300 луѓе на час.

Историја на несреќи

На 20 ноември 1993 авион од типот Yak 42D на Авиоимпекс се срушил во близина на аеродромот. Леталото било на пат од Женева кон Скопје, но било пренасочено кон Охрид поради лошите временски услови на аеродромот во Скопје. При слетувањето, леталото се срушило на планината Тројани близу Охрид. Сите осум членови на екипажот, и 115 од 116-те патници загинале. Единствениот преживеан патник им подлегнал на повредите неколку дена подоцна во охридската болница.

Извори

2. http://ohd.airports.com.mk/

Надворешни врски

• Домашна страница на македонски аеродроми
• Аеродромски информации за LWOH на World Aero Data (англиски)