Фосфомицин

Фосфомицин е лек (антибиотик) кој се користи во човечката медицина за лекување на тешки бактериски инфекции.

Фосфомицин беше изолиран од стрептомицети во Аликанте (Шпанија) во 1970 година и е единствениот епоксиден антибиотик достапен до денес.

Апликација

Фосфомицин е достапен во форма на натриумова сол за интравенска употреба. Интравенозната форма на фосфомицин е индицирана за третман на тешки, акутни и хронични инфекции доколку се предизвикани од патогени чувствителни на фосфомицин. Фосфомицин е особено индициран кога не може да се дадат пеницилини и цефалоспорини или нивната ефикасност е недоволна поради локализацијата на инфекцијата и чувствителноста на патогените. Фосфомицин обично се администрира како дел од комбинирана терапија, особено при третман на мултирезистентни бактерии.

Во форма на подобро апсорбирана сол фосфомицин-трометамол, постои и гранулат кој е одобрен за перорална употреба за третман на некомплицирана инфекција на мочните патишта кај жени (третман со единечна доза; апсорпција околу 40%). Во актуелното германско медицинско упатство за третман на некомплицирани инфекции на мочните патишта, фосфомицин се препорачува како лек од прв избор за третман на некомплициран циститис поради поволната ситуација со отпорност.

Ефикасност/спектар на дејство

Има бактерицидно дејство со нарушување на синтезата на муреин во клеточниот ѕид на бактериите. Тој е ефикасен против следниве бактерии:

• грам негативни
  • Хемофилус инфлуенца
  • Ешерихија коли (вкл. ESBL)
  • Цитробактерија
  • некои видови Proteus
• грам позитивни
  • Стафилококи (вкл. МРСА)
  • Стрептококи (S. pyogenes, S. pneumoniae)

Механизам на дејство

Фосфомицин е епоксиден антибиотик. Фосфомицин делува бактерицидно преку инхибиција на синтезата на клеточниот ѕид. Тој е неповратен (иреверзибилен) инхибитор на ензимот MurA (UDP- N -ацетилглукозамин енолпирувил трансфераза). MurA го катализира првиот чекор во биосинтезата на муреин: трансфер на дел од енолпировил-единицата од фосфоенолпируват (PEP) во UDP- N -ацетилглукозамин (UNAG). Производите на реакцијата се енолпировил-UDP- N -ацетилглукозамин и фосфат. Фосфомицин ја алкилира тиол групата од страничниот ланец на цистеин (Cys-115, нумерирање на E. coli MurA), кој има важна улога во катализата.

Отпор (резистенција)

Повеќето индол-позитивни соеви на Proteus се отпорни на фосфомицин. Активната состојка е неефикасна против видовите Bacteroides.

Области на примена

Индикации

Лекот се користи за бактериски инфекции предизвикани од бактерии осетливи на фосфомицин, на пример кај остеомиелитис, менингитис, инфекција на мочните патишта, инфекција на дишните патишта, воспаление на кожата и меките ткива, инфекција на билијарниот тракт, сепса, ендокардитис или ото-рино-ларинголошки и офталмолошки инфекции. Се користи периоперативно како превентивна мерка заедно со метронидазол. Во оваа комбинација, тој покажува слична ефикасност како доксициклин, ампицилин или цефалотин.

Синергизам

Онаму каде што е медицински индицирана комбинација со други антибиотици, се препорачува употреба со друг бактерициден антибиотик. Ин витро студиите покажуваат дека со комбинацијата на фосфомицин со β-лактамски антибиотици, на пример со пеницилин, ампицилин, цефацолин, карбапенеми, можат да се постигнат адитивни до синергетски ефекти. Комбинациите со супстанции кои се ефикасни против стафилококи (линезолид, квинупристин/далфопристин, моксифлоксацин), исто така имаат синергетски ефект. Комбинацијата на фосфомицин и оритаванцин се покажа како синергистичка против ентерококи отпорни на ванкомицин (и vanA и vanB ).

Ограничување на апликацијата

• Намалување на дозата при нарушена бубрежна функција
• Прилагодување на дозата кај постари пациенти со помош на клиренсот на креатинин
• Контрола на серумските електролити (особено кај пациенти со срцева слабост, тенденција за едем или секундарен хипералдостеронизам) поради зголемениот внес на натриум (14,5 mmol/g фосфомицин). Зголемениот внес на натриум, исто така, може да предизвика загуби на калиум преку зголемување на екскрецијата на калиум (види хипокалемија).

Несакани ефекти

Лекот добро се поднесува во студии на животни. Стапката на несакани ефекти е мала. Несаканите ефекти се јавуваат особено во областа на гастроинтестиналниот тракт.

Повремено се споменуваат егзантеми, акутни реакции на преосетливост, повраќање, губење на апетит, дијареа, флебитис, иритација на вкусот, привремено зголемување на вредностите на црниот дроб, отежнато дишење, главоболка, вртоглавица, замор, хипернатремија, хипокалемија. Во некои случаи, визуелни нарушувања.