Словенечка уметност
Словенечката уметност се однесува на сите облици на визуелна уметност во или поврзани со Словенија, и пред и по независноста на земјата од Југославија во 1991 година. Уметноста во Словенија е обликувана од голем број словенечки сликари, вајари, архитекти, фотографи, графичари, писатели на стрипови и илустрации и концептуални уметници. Најпрестижните установи кои изложуваат дела на словенечки визуелни уметници се Народната галерија на Словенија и Музејот на модерна уметност во Љубљана.
Сликарство[уреди | уреди извор]
Историски гледано, сликарството и вајарството во Словенија кон крајот на 18 и 19 век биле обележани со неокласицизам (Матевж Лангус), бидермајер (Џузепе Томинц) и романтизам (Михаел Строј). Првата ликовна изложба во Словенија била организирана кон крајот на 19 век од Ивана Кобилца, која работела во реалистична традиција. Импресионистичките уметници се сликари како Матеј Стернен, Матија Јама, Рихард Јакопич, Иван Грохар чие што дело Сејач (словенечки: Sejalec) било прикажано на словенечката монета од 5 центи на еврото и вајарот Франк Бернекер кој го вовел импресионизмот во Словенија. Еспресионистички сликари се Вено Пилон и Тоне Краљ чија сликовница, препечатена тринаесет пати, сега е најпрепознатливата слика на народниот херој Мартин Крпан.[1]
Скулптура[уреди | уреди извор]
Обновувањето на словенечката скулптура започнало со Алојз Гангл (1859–1935), кој го направил првиот јавен споменик на значајниот деец на просветителството Валентин Водник и го обезбедил Генијот на театарот и други статуи за зградата на словенечкиот национален театар за опера и балет .
Архитектура[уреди | уреди извор]
Модерната архитектура во Словенија ја вовел Макс Фабјани, а во средината на војната Јоже Плечник и Иван Вурник.[2] Во втората половина на 20 век, националниот и универзалниот стил биле споени од архитектите Едвард Равникар и Марко Мушич.
Фотографија[уреди | уреди извор]
Во 1841 година, Јанез Пухар (1814–1864) измислил постапка за фотографирање на стакло, признат на 17 јуни 1852 година во Париз од Француската академија за земјоделство, занаетчиство и трговија.[3] Гојмир Антон Кос бил значаен реалист сликар и фотограф помеѓу Првата светска војна и Втората светска војна.
Првиот фотограф од Словенија чие дело било објавено од списанието National Geographic е Арне Ходалиќ [4]
Графика[уреди | уреди извор]
За време на Втората светска војна, бројни графики биле создадени од Божидар Јакац, кој помогнал во основањето на повоената Академија за визуелни уметности во Љубљана.
Стрипови[уреди | уреди извор]
Милко Бамбич е познат по првиот словенечки стрип Црнче Бу-ци-бу (словенечки: Zamorček Bu-ci-bu),[5] алегорија на кариерата на Мусолини,[5] и како творец на брендот Три срца (Tri srca), која и денес ја користи Раденска. По Втората светска војна, стриповите на Мики Мустер се здобија со популарност во Словенија.
Илустрација[уреди | уреди извор]
Во 1917 година Хинко Смрекар ја илустрирал значајната книга за Мартин Крпан на Фран Левстик за словенечкиот народен јунак. Илустраторите на детските книги се голем број жени илустратори, како што се Марленка Ступица, Марија Луција Ступица, Анчка Гошник Годец, Марјанца Јемец Божич и Јелка Рајхман.
Многу генерации деца се образувани со техничките и научните илустрации создадени од Божо Кос и објавени во словенечките детски списанија, како што е Цицибан.
Неодамна, илустрациите на Лила Прап се здобиле со популарност во Јапонија, каде што на телевизија биле емитувани детски цртани филмови засновани на нејзините илустрации.
Концептуална уметност[уреди | уреди извор]
Создадени биле голем број концептуални групи за визуелна уметност, вклучувајќи ги OHO, Group 69 и IRWIN. Во денешно време, словенечките визуелни уметности се разновидни, засновани на традиција, го одразуваат влијанието на соседните народи и се испреплетени со современите европски движења.[6]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Posta Slovenije d.o.o. : Stamp Land : Philately : Stamps : 2002 Stamps“. Архивирано од изворникот на 23 јули 2004. Посетено на 15 октомври 2022.
- ↑ Štravs, Smilja (8 април 2011). „Vurnikova hiša na Miklošičevi: najlepša hiša v Ljubljani“ [Vurnik House at Miklosich Street: The Most Beautiful House in Ljubljana]. Delo.si (Slovenian). Delo, d. d. ISSN 1854-6544.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
- ↑ „Life and work of Janez Puhar | (пристапено на 15 октомври 2022)“.
- ↑ Slovenia River Excavation Архивирано на 20 септември 2008 г., National Geographic, јануари 2007.
- ↑ 5,0 5,1 „Slovenia's comic scene looks backward in time...“. Wieninternational.at. Vienna: Compress VerlagsgesmbH & Co KG. 8 октомври 2011. Архивирано од изворникот на 23 февруари 2013.
- ↑ „Razstava UZNLB v Bruslju - NLB“. Nlb.si. Архивирано од изворникот на 28 април 2009. Посетено на 15 октомври 2022.
Поврзано[уреди | уреди извор]
 |
„Словенечка уметност“ на Ризницата ? |