Мартин Крпан
Мартин Крпан е измислен лик создадени врз основа на Внатрешна Крањска според усна традиција. Во 19 век Словенечкиот писател Фран Лествик во расказот „Мартин Крпан од Врх“ (словенечки: Martin Krpan z Vrha). го објавил расказот во 1858 година, во литературното списание „Словенечки гласник ”, популарноста на расказот довела до тоа да стане дел од словенечкиот фолклор при што тој станал народен херој[1].
Содржината на расказот е инспирирана од народните приказни на селаните од Крањската околина, го опишува Мартин како човек со исклучителна физичка сила, но и духовит, кој заработувал за егзистенција со шверц на англиска сол, пркосејќи им на властите на Хабсбуршкиот император; на крајот императорот бил принуден да го ангажира Крпан за да го спаси уништениот империјален капитал од непобедливиот витез по име Брдаус. Мартин Крпан на крајот стана еден од словенечките национални херои[2].
Илустрации
[уреди | уреди извор]Приказната за Мартин Крпан опишана од Лествик во неговиот епски расказ за првпат е илустрирана во 1917 година од Хинко Смрекар. Денес, илустрациите на Смрекар се најпознати од сликите на францускиот тарот картички за играње[3].
Во 1954 година, експресионистичкиот сликар Тон Кинг создаде серија големи илустрации во боја на целата приказната. Неговата книга со илустрации, препечатена тринаесет пати, сега е со најпрепознатливата слика на Мартин Крпан.
Крпан е често прикажан како носи секира заедно со неговиот коњ[4] .
Наводи
[уреди | уреди извор]Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Martin Kerpan z Verha. The original story published in Slovenski glasnik (1858).
- Martin Krpan - summary of the story