Кубанска музика

Од Википедија — слободната енциклопедија

Кубанската музика, вклучувајќи ги нејзините инструменти, изведба и танц, се состои од голем сет на уникатни традиции главно под влијание на западноафриканската и европската (особено шпанската) музика.[1] Поради синкретичката природа на повеќето нејзини жанрови, кубанската музика често се смета за една од најбогатите и највлијателните регионални музика во светот. На пример, сон кубано спојува адаптирана шпанска гитара, мелодија, хармонија и лирски традиции со афро-кубански перкусии и ритми. Речиси ништо не останало од оригиналните домородни традиции, бидејќи домородното население било истребено во 16 век.[2]

Од 19 век кубанската музика е многу популарна и влијателна низ целиот свет. Тоа е можеби најпопуларната форма на регионална музика од воведувањето на технологијата за снимање. Кубанската музика придонела за развој на широк спектар на жанрови и музички стилови низ целиот свет, особено во Латинска Америка, Карибите, Западна Африка и Европа . Примерите вклучуваат румба, афро-кубански џез, салса, многу западноафрикански преадаптации на афро-кубанска музика, шпански жанрови (особено фузија со фламенко) и широк спектар на жанрови од Латинска Америка.

Преглед[уреди | уреди извор]

Приказ на колонијална Хавана

Голем број поробени Африканци и Европјани, главно шпански имигранти, дошле на Куба и донеле свои форми на музика на островот. Подоцна во 19 век, имало имиграција на кинески работници.

Фернандо Ортиз, првиот голем кубански фолклорист, ги опишал музичките иновации на Куба како произлезени од интеракцијата („транскултурација“) помеѓу поробените Африканци населени на големи плантажи со шеќер и Шпанците од различни региони како Андалусија и Канарските Острови. Поробените Африканци и нивните потомци изработиле многу ударни инструменти и ги зачувале ритмите што ги знаеле од својата татковина.[3] Најважните инструменти биле тапаните, од кои првично имало околу педесет различни видови; денес редовно се гледаат само бонго, конга и бата тапани. Покрај тоа, постојат и други ударни инструменти кои се користат за религиозни церемонии од африканско потекло. Кинеските имигранти дале придонес со кинески корнет, кинески инструмент со трска што сè уште се свири во компарсите, или карневалските групи, во Сантјаго де Куба.

Големиот инструментален придонес на Шпанците била нивната гитара, но уште поважна била традицијата на европската музичка нотација и техниките на музичка композиција. Архивите на Ернандо де ла Пара се едни од најрани достапните информации за кубанската музика. Тој пријавил инструменти што се користеле, меѓу кои и кларинет, виолина и виуела. Во тоа време имало малку професионални музичари, а уште помалку од нивните песни преживеале до денес. Една од најраните е Ма Теодора, која се претпоставува дека е поврзана со ослободениот роб, Теодора Жинес од Сантјаго де Куба, која била позната по своите композиции. Се вели дека оваа песна е слична на шпанските популарни песни и танци од 16, 17 и 18 век.[4]

Кубанската музика има свои главни корени во Шпанија и Западна Африка, но со текот на времето станала под влијание на различни жанрови од различни земји. Важни меѓу нив се Франција (и нејзините колонии во Америка) и Соединетите Американски Држави.

18 и 19 век[уреди | уреди извор]

Мануел Саумел

Меѓу меѓународно најавените композитори од „сериозниот“ жанр може да се вброи барокниот композитор Естебан Салас и Кастро (1725–1803), кој поминал голем дел од својот живот учејќи и пишувајќи музика за црквата.[5] Во катедралата во Сантјаго де Куба го следел свештеникот Хуан Парис (1759–1845). Парис бил исклучително вреден човек и важен композитор.[6] стр181 Настрана од руралната музика и афро-кубанската народна музика, најпопуларниот вид на урбана креолска танцова музика во 19 век била контраданца, која започнала како локална форма на англискиот, француски и шпански танци. Додека многу контраданци биле напишани за танц, од средината на векот неколку биле напишани како класични салонски дела за пијано. Првиот истакнат композитор во овој стил бил Мануел Саумел (1818–1870), кој понекогаш се смета за татко на кубанскиот креолски музички развој.

Лауреано Фуентес (1825–1898) потекнувал од семејство на музичари и ја напишал првата опера што била компонирана на островот. Хосе Вајт (1836–1918), мулат, од татко Шпанец и мајка Афрокубанка, бил композитор и виолинист со меѓународни заслуги. Научил да свири на шеснаесет инструменти и живеел наизменично во Куба, Латинска Америка и Париз. Неговото најпознато дело е La Bella Cubana, хабанера.

Класична и уметничка музика од 20 век[уреди | уреди извор]

Хосе Марин Варона
Тања Леон

Помеѓу крајот на 19 век и почетокот на 20 век, голем број композитори се истакнуваат во кубанската музичка панорама. Тие негувале жанрови како што се популарната песна и концертната лид, танцовата музика, зарзуела и народниот театар, како и симфониската музика. Меѓу другите, треба да се спомене Хубер де Бланк (1856-1932); Хосе Маури (1856-1937); Мануел Маури (1857-1939); Хосе Марин Варона; Едуардо Санчес де Фуентес (1874-1944); Хорхе Анкерман (1877-1941); Луис Касас Ромеро (1882-1950) и Марио Валдес Коста (1898-1930).[7]

Делото на Хосе Марин Варона ја поврзува кубанската музичка активност од крајот на 19 век и почетокот на 20 век. Во 1896 година, композиторот ја вклучил во својата зарзуела „Ел Брухо“ првата кубанска гуахира која била историски документирана.[8][9]

Еден од најголемите кубански пијанисти и композитори на 20 век бил Ернесто Лекуона (1895 – 1963).[10] Лекуона компонирал над шестотини дела, главно во кубански стил, и бил пијанист со исклучителен квалитет. Тој бил плоден композитор на песни и музика за сцена и филм. Неговите дела се состоеле од зарзуела, афро-кубански и кубански ритми, суити и многу песни кои станале латински стандарди. Во 1942 година неговиот голем хит Засекогаш во моето срце (Siempre en mi Corazon) бил номиниран за Оскар за најдобра песна, но изгубли од Белиот Божиќ. Симфонискиот оркестар Ернесто Лекуона ја извел премиерата на Црната рапсодија на Лекуона на концерт за Денот на ослободувањето на Куба, во Карнеги Хол, на 10 октомври 1943 година.[11]

По Кубанската револуција (1959), бројни кубански композитори емигрирале на многу млада возраст и поголемиот дел од нивните кариери го развиле надвор од земјата. Во оваа група се композиторите Тања Леон, Орландо Хасинто Гарсија, Армандо Транкилино,[12] Одалин де ла Мартинес, Хосе Раул Бернардо,[13] Хорхе Мартин и Раул Мурчано.[14]

Класична и уметничка музика од 21 век[уреди | уреди извор]

Во текот на последните децении на 20 век и почетокот на 21 век, нова генерација на композитори се појавиле во панорамата на кубанската класична музика. Повеќето од нив добиле солидно музичко образование обезбедено од официјалниот уметнички училиштен систем, создаден од кубанската влада, и дипломирале на Институтот за уметности (ISA).

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Orovio, H. Cuban Music from A to Z. Duke University Press Books, 2004.
  2. ↑ They were the Taíno, a Neolithic people in Oriente, the Siboney people in the center of the island and the Guanahatabeys, primitive hunter-gatherers in the West. The Arawaks were a people from mainland South America. The style of religion, music, and dance of these Indian groups is called areíto, but was never recorded and is virtually lost today. Only a few Cubans show features of Indian descent.
  3. ↑ Ortiz, Fernando 1952. Los instrumentos de la musica Afrocubana. 5 volumes, La Habana.
  4. ↑ Discussed in more detail by Carpentier, Alejo 2001 [1945]. Music in Cuba. Minneapolis MN. p84 et seq
  5. ↑ Hernández Balaguer, Pablo 1987. Los villacicos, cantadas y pastorelas de Esteban Salas. La Habana.
  6. ↑ Carpentier, Alejo 2001 [1945]. Music in Cuba. Minneapolis MN.
  7. ↑ Orovio, Helio: Cuban music from A to Z: Duke University Press, Durham 2004
  8. ↑ Ruidiaz, Armando Rodriguez. „La guajira, la clave y la criolla de Cuba“. Посетено на 5 December 2021. Наводот journal бара |journal= (help)
  9. ↑ Orovio, Helio: Cuban music from A to Z. Tumi Music Ltd. Bath, U.K., 2004, p. 134.
  10. ↑ Martinez, Orlando 1989. Ernesto Lecuona. La Habana, Cuba.
  11. ↑ Orovio, Helio 2004. Cuban music from A to Z. Duke University, Durham NC; Tumi, Bath.
  12. ↑ „Sonidos de las Américas: Cuba - History of Cuban Concert Music“. 6 May 2015. Архивирано од изворникот на 2015-05-06. Посетено на 5 December 2021.
  13. ↑ „Sonidos de las Américas: Cuba - Artists & Composers“. www.americancomposers.org. Архивирано од изворникот на 17 August 2000. Посетено на 22 May 2022.
  14. ↑ „Sonidos de las Américas: Cuba - History of Cuban Concert Music“. www.americancomposers.org. Архивирано од изворникот на 13 October 1999. Посетено на 22 May 2022.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Кубанска_музика&oldid=5130563“