Корисник:Dentedeleone/Тинторето

Од Википедија — слободната енциклопедија

Тинторето (италиански: Jacopo Robusti Tintoretto; роден како Јакопо Робусти;[1] ) ― италијански сликар, еден од најистакнатите претставници од венецијанската школа и последниот голем уметник на италијанската ренесанса. Неговите современици се восхитувале и ја критикувале брзината со која сликал и на дотогаш невидената умешност во користење на сликарската четка. За неговата енергичност во сликарството го добил прекарот Il Furioso („Бесниот“).

Живот[уреди | уреди извор]

Детство[уреди | уреди извор]

Тинторето е роден во Венеција во 1518 година. Неговиот татко, Батиста, бил бојаџија на текстил (итал: tintore); и оттаму неговиот син го добил прекарот Тинторето, „малиот бојаџија“ или „детето на бојаџијата“.[2] Познато е дека Тинторето имал барем еден брат, по име Доменико, иако неверодостоен извор од 17 век наведува дека имал 22 браќа и сестри.[3] Се смета дека неговото семејството потекнува од Бреша, во Ломбардија, тогаш дел од Република Венеција. Други студии за потеклото на семејството водат до тосканскиот град Лука.

За детството на Тинторето се знае многу малку. Според неговите биографи Карло Ридолфи (1642) и Марко Бошини (1660), Тинторето формално се подучувал само во студиото на Тицијан, кој налутено го отпуштил по само неколку дена - поради љубомора затоа што бил многу перспективен ученик (според Ридолфи) или поради лична нетрпеливост (според Бошини).[4] Оттогаш, меѓу нив имало несрдечен однос, и покрај континуираното восхитување на Тинторето кон Тицијан. Тицијан, од своја страна, отворено го омаловажувал Тинторето и неговите приврзаници.[5]

Неговите биографи пишуваат дека живеел многу скромно. Неговиот секојдневен живот воопшто не наликувал на бучниот и раскошен живот на неговиот постар современик Тицијан или на неговиот пријател Веронезе. Заедно со своето семејство, зел скромен стан во Венеција, кој самиот го насликал.

Први дела[уреди | уреди извор]

Опсада на Азола (1544–45), Национален музеј, Познањ
Автопортрет како млад човек, ок. 1548

Тинторето често бил во друштво на младиот сликар Андреа Скијавоне, кој бил четири години помлад од него. Тинторето бесплатно му помагал со фрескосликарство, а најчесто работел без да добие надомест.[6] Првите две мурални слики на Тинторето - направени, како и другите, речиси без надомест - се смета дека се Валтазаровата гозба и Борба на коњици. И двете слики исчезнале, како и сите негови фрески. Првото негово дело кое привлекло поголемо внимание бил групен портрет на кој Тинторето е насликан со неговиот брат кој свири на гитара; и ова дело е изгубено. Потоа нацртал слика со историска тематика, која Тицијан искрено ја пофалил. [7]

Чудото на робот (1548)
Телото на Свети Марко донесено во Венеција ( ок. 1564 )
Свети Рох во славата (1564)
Христос на Галилејското Море ( ок. 1575–1580 )
Рај

Крунската продукција на животот на Тинторето беше огромниот Рај насликан за Дуждовата палата, со големина 9.1 by 22.6 метарs (29.9 ст × 74.1 ст), познат како најголемата слика некогаш направена на платно. Додека комисијата за ова огромно дело сè уште беше во тек, а неназначениот Тинторето обично им кажуваше на сенаторите дека му се молел на Бога да биде нарачан за тоа, за да може самиот рај да биде негова награда по смртта. [7]

Тинторето се натпреваруваше со уште неколку уметници за престижната комисија. Голема скица на композицијата што ја доставил во 1577 година сега се наоѓа во музејот Лувр, Париз. Во 1583 година, тој насликал втор скица со различна композиција, која се наоѓа во Музејот Тисен-Борнемисца, Мадрид. [8]

Комисијата беше дадена заедно на Веронезе и Франческо Басано, но Веронезе почина во 1588 година пред да започне со работата, а комисијата беше прераспределена во Тинторето. [9] Тој го постави своето платно во Scuola della Misericordia и неуморно работеше на задачата, правејќи многу измени и правејќи различни глави и костими директно од животот. [7]

Кога сликата беше речиси завршена, тој ја однесе на вистинското место, каде што беше завршена во голема мера од асистенти, меѓу кои и неговиот син Доменико . Цела Венеција ја поздрави завршената работа; Ридолфи напишал дека „на сите им се чинеше дека небесното блаженство им е откриено на смртните очи“. [10] Историчарите на модерната уметност беа помалку ентузијасти и генерално го сметаат Рајот за инфериорен во извршувањето на двете скици. [10] Страдаше од запоставување, но малку од реставрација.

Од Тинторето било побарано да ја наведе сопствената цена, но тоа им го препуштил на властите. Тие понудија убав износ; Се вели дека тој намалил нешто од тоа, инцидент што можеби повеќе кажува за неговиот недостаток на алчност отколку претходните случаи кога тој работел за ништо. [7]

Тинторето имаше многу малку ученици; неговата ќерка Мариета, неговите два сина и Маертен де Вос од Антверпен беа меѓу нив. Мариета била чест придружник со Тинторето во нејзиното детство и станала успешен уметник. Неговиот син Доменико Тинторето често му помагал на својот татко во прелиминарната работа за одлични слики. Тој насликал мноштво дела, многу од нив во многу големи размери. Во најдобар случај, тие би се сметале за просечни и, кои доаѓаат од синот на Тинторето, се разочарувачки. Во секој случај, тој мора да се смета за значителен сликовен практичар на неговиот начин. [7]

Куќата на Тинторето, „Fondamenta dei mori“, во Канареџо, Венеција
Неговиот гроб, во Мадона дел'Орто

По завршувањето на Рајот, Тинторето се одмори извесно време и никогаш не презеде некоја друга важна работа, иако нема причина да се претпоставува дека неговите сили биле исцрпени ако живеел малку подолго. [7] Во 1592 година, тој станал член на Scuola dei Mercanti . [11]

Свети Џорџ, Сент Луис и принцезата (1553)
Крштевањето на Исус, Сан Пјетро Мартире, Мурано
Тајната вечера (1594)

[[Категорија:Римокатолички сликари]] [[Категорија:Римокатолички христијани од Италија]] [[Категорија:Сликари од Венеција]] [[Категорија:Починати во 1594 година]] [[Категорија:Родени во 1518 година]]

  1. ↑ According to historian Stefania Mason, the discovery and publication in 2004 of a "fanciful account" in a letter of 1678 to a Spanish art collector from his agent in Venice is responsible for a misconception that Jacopo's surname was Comin. "Robusti is the name that appears in his tax declarations" and other official documents. Echols 2018, pp. 39–40, 227.
  2. ↑ Echols 2018, p. 39.
  3. ↑ Echols 2018, pp. 38–40.
  4. ↑ Echols 2018, p. 85.
  5. ↑ Echols 2018, pp. 18, 85.
  6. ↑ Nichols, Tom. Tintoretto. Tradition and Identity. Reaktion Books, 1999, pp. 103 and 241ff.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Rossetti 1911.
  8. ↑ Echols 2018, pp. 30, 215.
  9. ↑ Echols 2018, pp. 214–215.
  10. ↑ 10,0 10,1 Echols 2018, p. 216.
  11. ↑ Bernari and de Vecchi 1970, p. 84.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Корисник:Dentedeleone/Тинторето&oldid=4973330“