Корисник:Dentedeleone/Соул музика

Од Википедија — слободната енциклопедија

Соул музика ― популарен музички жанр кој се појавил во афроамериканската заедница во САД кон крајот на 1950-тите и почетокот на 1960-тите.[1] Своите корени ги влече од афроамериканската госпел и ритам и блуз музика.[2] Во 1960-тите, соулот бил речиси синоним за црнечката популарна музика. Историјата на овој жанр е тесно поврзана со американското движење за граѓански права и борбата против расна сегрегација и за еднакви права. Соул музиката била силно поддржана од издавачки куќи како Motown, Atlantic и Stax. Соулот, исто така, станал популарен низ цел свет, директно влијаејќи врз рок музиката и африканската музика.[3] Подоцна, некои музичари (како Ерика Баду) се обиделе да го заживеат соулот како нов жанр нео-соул.[4]

Привлечните ритми, нагласени со ракоплескање и експресивни движења на телото, се важна карактеристика на соул музиката. Други карактеристики се повик и одговор помеѓу главниот вокал и рефренот и особено напнат вокален звук. [5] Стилот, исто така, повремено користи импровизациски додатоци, вртења и помошни звуци. [5] Соул музиката го одразува афро-американскиот идентитет и ја нагласува важноста на афро-американската култура. Новооткриената афро-американска свест доведе до нови стилови на музика кои се гордееа со тоа што се црнци, [6] и како креативен жанр на музика, таа произлезе од борбата за моќ за да се зголеми свеста на црните Американци за нивното африканско потекло. [7] Соул музиката, исто така, комбинира различни елементи на музика која вклучува госпел музика, ритам и блуз и џез. [8]


Историја[уреди | уреди извор]

Потекло[уреди | уреди извор]

Реј Чарлс бил пионер во соул музиката во текот на 1950-тите преку комбинирање на блуз, ритам и блуз и госпел музиката

Соул музиката потекнува од традиционалната афроамериканска госпел музика и ритам и блуз музиката; таа претставува мешање на нивните религиозни и секуларни стилови (во лирска и во инструментална смисла) кое што започнало во 1950-тите. Терминот „соул“ (анг: soul; што на македонски се преведува како „душа“) се користел меѓу афроамериканските музичари за да се истакне какво е чувството да се биде Афроамериканец во САД.[9]

Џејмс Браун, познат како „кум на соулот“ [10]

Според AllMusic, „Соул музиката била резултат на урбанизацијата и комерцијализацијата на ритамот и блузот во 60-тите“.[11] Терминот „соул музика“ се однесува на музика во госпел стил со секуларни стихови, за прв пат се појавил во 1961 година.[12] Госпел групите во 1940-тите и 50-тите понекогаш го користеле терминот „соул“ како дел од нивните имиња. Џез стилот кој настанал од госпел музиката подоцна станал познат како соул џез. Откако пејачите и аранжерите во текот на 1960-тите во афроамериканската популарна музика почнале да користат техники од госпел музиката и соул џезот, соул музиката постепено се употребувала како заеднички термин за афроамериканската популарна музика во тоа време.[13] [14]

Сем Кук се смета за еден од „прататковците“ на соул музиката.

Важни музичари чии музички записи во 1950-тите придонеле за појавата на соул музиката биле Клајд Мекфатер, Хенк Балард и Ета Џејмс.[15] Реј Чарлс со низата негови хитови се смета дека го популаризира жанрот соул музика, почнувајќи од „I Got a Woman“ од 1954 година. Пејачот Боби Вомак рекол: „Реј беше гениј. Тој го претвори светот во соул музика“.[16]

Литл Ричард, кој бил инспирација за Отис Рединг,[17] и Џејмс Браун исто така биле влијателни музичари. Браун го добил прекарот „кум на соул музиката“, [10] а Ричард се самопрогласил за „Крал на рокенрол, ритам и блуз и соул музиката“, бидејќи неговата музика содржела елементи од сите три жанра, и затоа што тој бил инспирација на музичарите во тие три жанра.[18]

Сем Кук и Џеки Вилсон, исто така, често се сметаат за прататковци на соулот.[16] Кук бил главен пејач во госпел групата Soul Stirrers, пред да почне да пее секуларна музика. Откако ја снимил песната „You Send Me“ во 1957 година, тој започнал успешна поп-музичка кариера. Неговата песна од 1962 година „Bring It On Home To Me“ се смета за „можеби прва плоча која го дефинира соул искуството“.[19]

1960-ти[уреди | уреди извор]

Соломон Бурк снимал за Атлантик во 1960-тите

Сопружниците Ајк и Тина Тарнер биле најистакнати пејачи на соул музика во 1960-тите.[20] Нивниот прв сингл „A Fool in Love“ од 1960 година преминал и на поп-листите. Во 1962 година, биле номинирани за Греми за песната „It's Gonna Work Out Fine“.[21]

Писателот Питер Гуралник сметал дека Соломон Бурк е клучна фигура во појавата на соул музиката, а Atlantic Records како клучна издавачка куќа. Песните на Бурк од раните 1960-ти, како „Cry to Me“, „Just Out of Reach“ и „Down in the Valley“ се сметаат за класици на соул музиката.

Арета Френклин е позната како „кралица на соулот“

Бен Е. Кинг, во 1961 година постигнал успех со „Stand By Me“, песна директно заснована на госпел.[16] Кон средината на 1960-тите се појавиле нови успешни соул пејачи како Отис Рединг и Вилсон Пикет.

Најважна соул пејачка која се појавила била Арета Френклин; таа прво била госпел пејачка која во 1960 година почнала да снима секуларни песни. Нејзините песни од 1967 година, како „I Never Loved a Man (The Way I Love You)“, „Respect“ (напишана и оригинално отпеана од Отис Рединг) и „Do Right Woman, Do Right Man“ биле значајни и комерцијално успешни соул песни. [22] [23] [24]

Во 1968 година, додека била на врвот на популарноста, соул музиката почнала да се дели на различни поджанрови. Музичарите како Џејмс Браун и Sly and the Family Stone полека ја развивале фанк музиката, а другите пејачи како Марвин Геј, Стиви Вондер, Кертис Мејфилд и Ал Грин развиле понежни и пософистицирани верзии од жанрот.[16] Сепак, соул музиката и понатаму се развивала, па од 1970-тите до денес од неа настанале многу форми на ритам и блуз, а некои музичари продолжиле да снимаат песни во традиционален соул стил.[11]

Поджанрови[уреди | уреди извор]

Соул музиката доминирала на американската ар-ен-би листа во 1960-тите, а многу песни преминале и на поп-листите во САД, Британија и на други места. Во 1968 година, соул жанрот почнал да се дели на поджанрови. Некои соул музичари развиле фанк музика, а други пејачи и групи развиле понежни и пософистицирани вариетети.[16] На почетокот од 1970-тите, соул музиката била под влијание на психоделичниот и прогресивниот рок, што довело до создавање на два поджанра: психоделичен и прогресивен соул. Во 1994 година во САД се развил нео соулот. Исто така, постојат и неколку други поджанрови и гранки на соул музиката.

Клучните поджанрови на соул го вклучуваат стилот на Мотаун, поп -пријателски и ритмички стил; длабока душа и јужна душа, возење, енергични соул стилови кои комбинираат R&B со звуци на јужна госпел музика ; Мемфис душа, треперлив, жесток стил; Соул од Њу Орлеанс, кој излезе од стилот на ритам и блуз; Чикаго душа, полесен звук под влијание на евангелието; Филаделфија душа, бујна оркестарска призвук со вокали инспирирани од доу-воп ; како и психоделична душа, спој на психоделична рок и соул музика.

Детроитски (Мотаун) соул[уреди | уреди извор]

Motown Records била издавачка куќа со седиште во Детроит основана во 1959 година од Бери Горди. Соулот кој го поддржувала оваа куќа е изразито ритмичен и под големо влијание на госпел музиката; често содржи ракоплескање, и секции на бас гитара, жичани и лимени инструменти и вибрафон. Motown Records од самиот почеток се залагала за комерцијален успех во поп-мејнстримот.[25] Уметниците од овој стил ги вклучија Дијана Рос, Џексон 5, Стиви Вондер и Били Престон . [25] Популарен во текот на 1960-тите, стилот стана посјаен во текот на 1970-тите и доведе до диско . [25] Во доцните 2000-ти, стилот беше повторно разгледан од современите соул пејачи како Ејми Вајнхаус, [26] Рафаел Саадиќ (конкретно неговиот албум од 2008 година The Way I See It ) и Соланж Ноулс (нејзиниот албум од 2008 година Сол-Ангел и Хедли Сент Соништата ). [27] [[Категорија:Забавна музика]] [[Категорија:Американски стилови на музика]]

  1. [1] - Encyclopedia.com
  2. [2] - Encyclopædia Britannica
  3. Max Mojapelo (2008). Beyond Memory: Recording the History, Moments and Memories of South African Music. African Minds. стр. 1–. ISBN 978-1-920299-28-6. Посетено на September 11, 2013.
  4. Празен навод (help)
  5. 5,0 5,1 Valter Ojakäär (1983). Popmuusikast. Eesti Raamat.
  6. Szatmary, David P. (2014). Rockin' in Time. New Jersey: Pearson. стр. 176.
  7. Maultsby, Portia K. (September 1983). „Soul Music: Its Sociological and Political Significance in American Popular Culture“. The Journal of Popular Culture. 17 (2): 51–60. doi:10.1111/j.0022-3840.1983.1702_51.x. ProQuest 1297350556.
  8. Paese, Meagan. „Soul Music | The History of Rock and Roll Radio Show“ (англиски). Посетено на 2022-12-05.
  9. Szatmary, David P. (2014).
  10. 10,0 10,1 Maycock, James (October 29, 2003). „James Brown: Soul Survivor“. PBS. Посетено на April 1, 2014. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „Maycock“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  11. 11,0 11,1 About Soul, AllMusic.
  12. „Online Etymology Dictionary“. Etymonline.com.
  13. „Soul music“. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. 23. London. 2001.
  14. Richie Unterberger, "Little Richard – Artist Biography", AllMusic
  15. Barry Hansen, Rhythm and Gospel, in Jim Miller (ed.), The Rolling Stone Illustrated History of Rock & Roll, 1976, pp. 15–18.
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 BBC Music, Episode guides to Soul Deep – The Story Of Black Popular Music, 2007.
  17. White, Charles.
  18. Frederick Douglass Opie, Hog and Hominy: Soul Food from Africa to America (Columbia University Press, 2008), chapter 7.
  19. Joe McEwen, Sam Cooke, in Jim Miller (ed.), The Rolling Stone Illustrated History of Rock & Roll, 1976, pp. 113–116.
  20. Peacock, Tom (1963-02-25). „Ike and Tina to Give with 'Soul Music'. The Province. стр. 2. Посетено на 2023-10-22.
  21. „Ike & Tina Turner | Artist | GRAMMY.com“. www.grammy.com. Посетено на 2023-10-22.
  22. Whitburn, Joel (2004). Top R&B/Hip-Hop Singles: 1942–2004. Record Research. стр. 215.
  23. Dobkin, Matt (2004). I Never Loved a Man the Way I Loved You: Aretha Franklin, Respect, and the Making of a Soul Music Masterpiece. New York: St. Martin's Press. стр. 7–8, 187–188. ISBN 0-312-31828-6.
  24. Rolling Stone 2010, 500 Songs, p. 112.
  25. 25,0 25,1 25,2 „Pop-Soul“. AllMusic. Rovi Corporation. Посетено на July 15, 2012.
  26. . New York. Наводот magazine бара |magazine= (help); Отсутно или празно |title= (help)
  27. Wang, Oliver (2012). „The Comfort Zone“. Во Weisbard, Eric (уред.). Pop When the World Falls Apart: Music in the Shadow of Doubt. Duke University Press. стр. 221. ISBN 978-0822351085.