Канадски Арктички Архипелаг

Канадски Арктички Архипелаг
Canadian Arctic Archipelago
Archipel arctique canadien

Карта на Канадскиот Арктички Архипелаг во поларна проекција
Географија
Место	Северна Канада
Координати	75°N 90°W
Вкупно острови	36.563
Поголеми острови	Бафинова Земја, Викторија, Елсмир
Површина	1.424.500 км2
Управување
Канада
Територии	Нунавут Северозападни Територии
Најголема населба	Икалуит, Нунавут (pop. 6.184)
Демографија
Население	14.000
Густина	0,01 /km2 (3 /sq mi)

Канадски Арктички Архипелаг (англиски: Canadian Arctic Archipelago, француски: Archipel arctique canadien) или само Арктички Архипелаг — островска група која лежи на север од копнена Канада.

Архипелагот е сместен во крајниот северен дел на Северна Америка и зафаќа околу 1.424.500 км². Се состои од 36.563 острови во Северниот Леден Океан и сочинува најголем дел од територијата на Северна Канада — речиси цел Нунавут и дел од Северозападните Територии. Канадскиот Арктички Архипелаг почнува да трпи извесни последици од глобалното затоплување, при што некои проценки целат дека стопениот мраз од островите ќе го покачат морското ниво за 3,5 см до 2100 г.

Историја

Британија полагала право на островите поради откритијата на морепловецот Мартин Фробишер во 1570-тите. Канада првично (1870–80) имала суверено право само на оние делови од островите што чии водотеци се сливаат во подводната Фоксова Котлина, Хадсоновиот Залив и Хадсоновиот Проток. ВО 1880 г. Британија ги предала сите острови во канадска сопственост.. Канада вели дека сите водни патишта по Северозападниот Премин се канадско владение, но САД и највеќето поморски земји ги сметаат за меѓународни води. Спорот со премините во Канада неглегува во полето на екологијата и државната безбедност, како и општата сувереност на земјата. Хансовиот Остров во Нерсовиот Проток источно од островот Елсмир се предмет на територијален спор меѓу Канада и Данска.

Географија

Сателитска снимка на Бафиновата Земја — најголмиот остров во архгипелагот

Сателитска снимка на Елсмир и соседните острови, меѓу кои и Аксел Хајберг (лево). Гренланд е десно од сликава.

Архипелагот се протега 2.400 км надолжно и 1.900 км од канадското копно до ’ртот Колумбија, најсеверната точка на островот Елсмир. На запад се граничи со Бофортовото Море, на северозапад со Северниот Леден Океан, на исток со Гренланд, Бафиновиот Залив и Дејвисовиот Проток; јужно од островите се наоѓаат Хадсоновиот Залив и континентална Канада. Разните острови се поделени едни од други со овие премини со збирен незив Северозападниот Премин. Како северно продолжение на континенталната канадска територија се јавуваат два големи полуострова — Бутија и Мелвил.

Архипелагот опфаќа вкупно 36.563 острови, од кои 94 важат за поголеми (преку 130 км²), и заземаат вкупна површина од 1.400.000 км². Следат најголемите острови, со површина од барем 10.000 км²:

Име	Територија*	Површина	Место по површина		Население (2001)
			Свет	Канада
Бафинова Земја	НУ	&10000000000507451000000507.451	5	1	9.563
Викторија	СЗ, НУ	&10000000000217291000000217.291	8	2	1.707
Елсмир	НУ	&10000000000196236000000196.236	10	3	168
Бенкс	СЗ	&1000000000007002800000070.028	24	5	114
Девон	НУ	&1000000000005524700000055.247	27	6	0
Аксел Хајберг	НУ	&1000000000004317800000043.178	32	7	0
Мелвил	СЗ, НУ	&1000000000004214900000042.149	33	8	0
Саутхемптон	НУ	&1000000000004121400000041.214	34	9	718
Принц од Велс	НУ	&1000000000003333900000033.339	40	10	0
Сомерсет	НУ	&1000000000002478600000024.786	46	12	0
Батхерст	НУ	&1000000000001604200000016.042	54	13	0
Принц Патрик	СЗ	&1000000000001584800000015.848	55	14	0
Крал Вилијам	НУ	&1000000000001311100000013.111	61	15	1.279
Елеф Рингнес	НУ	&1000000000001129500000011.295	69	16	0
Бајлот	НУ	&1000000000001106700000011.067	72	17	0

^* СТ = Северозападни Територии, НУ = Нунавут

По Гренланд, архиеплагот е најголеата поларна област во светот. Климата е арктичка, а теренот е тундра, со исклучок на планинските подрачја. Највеќето острови се ненаселени; населените се наоѓаат на југот и имаат мошне мали и крајно раштркани инуитски населби по крајбрежјата.

Список и карта

Крал Кристијан Борден Лохид Брок Мекензи Кинг Хелена Камерон Емералд Принц Патрик Ваније Еглинтон Александар Батхерст Мелвил Бајам Мартин Бенкс Стефансон Расел Принц од Велс Прескот Сомерсет Викторија Крал Вилијам Мети Велс Белчер Лонг Акимиски Чарлтон

Елсмир Миен Аксел Хајберг Елеф Рингнес Амунд Рингнес Корнвол Греам Северен Кент Бејли-Хамилтон Мал Корнволис Корнволис Девон Бајлот Бафинова Земја Јенс Мунк Кох Бреј Роули Фоли Ер Форс Принц Чарлс Ванситарт Вајт Саутхемптон Резолушн Локова Земја Акпаток Биг Солсбери Нотингем Mansel Коутс

Острови вон картата

Бичи Војвода од Јорк Гејтсхед Хејг-Томас Хансов Остров Килиник

Џени Линд Отава Принц Леополд Скрелинг Тродли Вестон

На карта

• ^карта 1 Крал Кристијан, 77°45′N 102°00′W
• ^карта 2 Борден, 78°33′N 111°10′W
• ^карта 3 Лохид, 77°24′N 105°15′W
• ^карта 4 Брок, 77°51′N 114°27′W
• ^карта 5 Мекензи Кинг, 77°43′N 111°57′W
• ^карта 6 Хелена, 76°40′N 101°00′W
• ^карта 7 Камерон, 77°48′N 101°51′W
• ^карта 8 Емералд, 76°48′N 114°07′W
• ^карта 9 Принц Патрик, 76°45′N 119°30′W
• ^карта 10 Ваније, 76°10′N 103°15′W
• ^карта 11 Еглинтон, 75°46′N 118°27′W
• ^карта 12 Александар, 75°52′N 102°37′W
• ^карта 13 Батхерст, 75°46′N 099°47′W
• ^карта 14 Мелвил, 75°30′N 111°30′W
• ^карта 15 Бајам Мартин, 75°12′N 104°17′W
• ^карта 16 Бенкс, 73°00′N 121°30′W
• ^карта 17 Стефансон, 73°30′N 105°30′W
• ^карта 18 Расел, 74°00′N 098°25′W
• ^карта 19 Принц од Велс, 72°36′N 098°32′W
• ^карта 20 Прескот, 73°03′N 096°49′W
• ^карта 21 Сомерсет, 73°15′N 093°30′W
• ^карта 22 Викторија, 71°00′N 110°00′W
• ^карта 23 Крал Вилијам, 68°58′N 097°14′W
• ^карта 24 Мети, 69°28′N 095°40′W
• ^карта 25 Велс, 68°01′N 086°40′W
• ^карта 26 Белчер, 56°20′N 079°30′W
• ^карта 27 Лонг, 54°52′N 079°25′W
• ^карта 28 Акимиски, 53°00′N 081°20′W
• ^карта 29 Чарлтон, 52°00′N 079°26′W
• ^карта 30 Елсмир, 79°49′N 078°00′W
• ^карта 31 Миен, 79°59′N 099°30′W
• ^карта 32 Аксел Хајберг, 79°26′N 090°46′W
• ^карта 33 Елеф Рингнес, 78°37′N 101°56′W
• ^карта 34 Амунд Рингнес, 78°19′N 096°25′W
• ^карта 35 Корнвол, 77°37′N 094°52′W
• ^карта 36 Греам, 77°26′N 090°30′W
• ^карта 37 Северен Кент, 76°40′N 090°15′W
• ^карта 38 Бејли-Хамилтон, 75°53′N 094°35′W
• ^карта 39 Мал Корнволис, 75°30′N 096°30′W
• ^карта 40 Корнволис, 75°05′N 095°00′W
• ^карта 41 Девон, 75°15′N 088°00′W
• ^карта 42 Бајлот, 73°13′N 078°34′W
• ^карта 43 Бафинова Земја, 69°00′N 072°00′W
• ^карта 44 Јенс Мунк, 69°40′N 079°40′W
• ^карта 45 Кох, 69°35′N 078°20′W
• ^карта 46 Бреј, 69°20′N 077°00′W
• ^карта 47 Роули, 69°05′N 078°52′W
• ^карта 48 Фоли, 68°30′N 075°00′W
• ^карта 49 Ер Форс, 67°58′N 074°05′W
• ^карта 50 Принц Чарлс, 67°45′N 076°00′W
• ^карта 51 Ванситарт, 65°50′N 084°00′W
• ^карта 52 Вајт, 65°46′N 084°53′W
• ^карта 53 Саутхептон, 64°30′N 084°30′W
• ^карта 54 Резолушн, 61°35′N 065°00′W
• ^карта 55 Локова Земја, 62°26′N 064°38′W
• ^карта 56 Акпаток, 60°25′N 068°08′W
• ^карта 57 Биг, 62°43′N 070°43′W
• ^карта 58 Солсбери, 63°35′N 077°00′W
• ^карта 59 Нотингем, 63°17′N 077°55′W
• ^карта 60 Мансел, 62°00′N 079°50′W
• ^карта 61 Коутс, 62°35′N 082°45′W
• ^карта 62 Бичи, 74°43′N 091°51′W
• ^карта 63 Војвода од Јорк, 68°15′N 112°30′W
• ^карта 64 Гејтсхед, 70°35′N 100°25′W
• ^карта 65 Хејг-Томас, 78°15′N 094°30′W
• ^карта 66 Хансов Остров, 80°49′N 066°27′W
• ^карта 67 Килиник, 60°22′N 064°37′W
• ^карта 68 Џени Линд, 68°43′N 101°58′W
• ^карта 69 Отава, 59°34′N 080°16′W
• ^карта 70 Принц Леополд, 74°01′N 090°04′W
• ^карта 71 Скрелинг, 78°55′N 075°40′W
• ^карта 72 Тродли, 52°14′N 079°26′W
• ^карта 73 Вестон, 52°32′N 079°35′W

Поврзано

• Северозападен Премин
• Кралица Елизабета — група најсеверни острови во архипелагот
• Список на острови во Канада